Zapatero:
Aznar loog
en bedroog
BUITENLAND
Balkenende optimistisch over uitkomst top
IÏÏÏSÏ? Silvio Berlusconi lacht wellicht te vroeg
vs financieren joesjtsjenko Amerikanen luisteren telefoon
van te 'soepele' El-Baradei af
Oppositie winnaar
Na aanslagen van 11 maart
Millau-brug in de wolken
Was NAVO-actie
tegen Servië geoorloofd?
inkrijk verbiedt
tbollah-tv
jj - De Franse Raad van
5 heeft bepaald dat de satel-
Eutelsat bin-
48 uur de uitzendingen van
inroep al-Manar moet
pen. Al-Manar televisie is
omroep van de Libanese
•ósche beweging Hezbol-
Die keerde zich vooral fel
de inmiddels vrijwel be-
ligde Israëlische bezetting
een stuk Zuid-Libanon,
rveelsji'ieten wonen.
inslag op lid
imas in Syrië
iflscus - Bij een bomaanslag
Hamas-lid in een druk-
wijk van de Syrische
fdstad Damascus is een
rbijganger lichtgewond ge
Het Hamas-lid wist heel-
js te ontkomen. Volgens
(vonenden zat de bom in
[sportwagen met Syrische
tekenplaten. Volgens Syrië
zit Israël achter de
itochet staat
ider huisarrest
iriACO - De voormalige Chi-
jse president Augusto Pino-
is gisteren aangeklaagd
zijn verantwoordelijk
r de vervolging van linkse
in de zeventiger ja-
Onderzoeksrechter Juan
plaatste de 89-jarige
jnnalige militaire leider bo-
[dien onder huisarrest. Pino-
}t zou volgens artsen in staat
leen proces tegen hem te
dinsdag 14 DECEMBER 2004
Kans dat Turkije met Europese Unie mag onderhandelen voor lidmaatschap behoorlijk groot
parijs/berlijn/anp - EU-voorzitter pre
mier Balkenende is optimistisch ge
stemd over de EU-top donderdag en
vrijdag, waarbij de vraag of de Europese
Unie begint met toetredingsonderhan
delingen met Turkije het belangrijkste
agendapunt is. „De kans dat die vraag
met 'ja' beantwoord wordt, is behoorlijk
groot. Er is in Turkije op het gebied van
democratie en mensenrechten de afge
lopen jaren meer verbeterd dan in de af
gelopen decennia", zei de premier giste
ren in het vliegtuig van Parijs naar We
nen.
Balkenende sprak gisteren met de Duit
se bondskanselier Schroder en de Fran
se president Chirac, vandaag ontmoet
hij de Oostenrijkse bondskanselier
Schüssel. Bij Schroder en Chirac be
speurde hij een „constructieve geest",
maar hij sluit niet uit „dat de hoofdrol
spelers de kaarten tegen de borst hou
den". Na afloop van zijn bezoek aan Pa
rijs zei Balkenende dat hij deze laatste
dagen bezig is met „goed luisteren" en
het „inventariseren van de gevoelighe
den" bij de Europese regeringsleiders en
staatshoofden. Op die manier kan hij de
„witte plekken" in de ontwerpconclu-
sies invullen die vanaf donderdagavond
op de top in Brussel worden besproken.
Frankrijk kwam daar ineens op de prop
pen met de eis dat Turkije de genocide
op de Armeniërs in het begin van de vo
rige eeuw erkent, maar president Chirac
bracht dat onderwerp niet op in zijn
ruim anderhalf uur durende gesprek
met Balkenende. Wel spraken de twee
over de weerstand onder de bevolking
van sommige Europese landen.
Zo bleek gisteren uit een peiling in Le Fi
garo dat 67 procent van de Fransen te
gen toetreding van Turkije tot de EU is.
Balkenende gaf aan dat het bepalen van
een datum voor het begin van de onder
handelingen niet het grootste probleem
zal zijn. Veel moeilijker is het om het
eens te worden over de formulering van
het open einde van diezelfde onderhan
delingen, die zullen gaan over volwaar
dig lidmaatschap. Maar bij voorbaat zal
niet zeker zijn dat de onderhandelingen
ook met een positief resultaat worden
afgerond. Bovendien zullen ze lang du
ren, tien tot vijftien jaar, zei bondskan
selier Schroder na zijn gesprek met Bal
kenende.
De twee benadrukten in Berlijn dat het
doel van de onderhandelingen met Tur
kije toetreding van het overwegend isla
mitische land tot de unie is. „Daar wordt
niets op afgedaan", zei Schroder. Hij
verwees daarmee naar voorstellen van
onder meer de christen-democratische
oppositie in eigen land, van Oostenrijk
en van de Franse politicus Sarkozy, die
allemaal Turkije niet meer willen bieden
dan een variant op het volledige lid
maatschap.
De Turkse premier Erdogan heeft vari
anten al een 'speciale status' resoluut
van de hand gewezen. In een gesprek
met Balkenende vorige week in Brussel,
legde hi jvier eisen op tafel: de onder
handelingen moeten gaan over volledig
lidmaatschap en nergens anders over; er
moet een duidelijke onvoorwaardelijke
datum komen voor het begin van de on
derhandelingen; geen nieuwe voorwaar
den bovenop de zogeheten politieke Ko
penhagen-criteria voor mensenrechten,
rechtsstaat en democratie; en geen over
gangsmaatregelen voor het vrij verkeer
van werknemers.
.000 Doden
Chinees verkeer
nc - Het Chinese verkeer
ft dit jaar aan bijna 100.000
isen het leven gekost. Het
tal verkeersslachtoffers is
11,5 procent hoger dan in
ondanks grootschalige
rheidscampagnes voor ver-
rsveiligheid. Volgens de
jste gegevens beliep het
tal geregistreerde gewonden
n 435.000. De meeste ver-
dongevallen waren het ge-
;van te hard rijden, slecht
:rhoud van voertuigen en
vermoeide chauffeurs.
aarschuwing
aakse Hitier'
al - De Iraakse overgangs
lident Ghazi al-Yawar vreest
de aanhoudende instabili-
in zijn land kan leiden tot
'Iraakse Hitier'. De dagelijk-
anslagen en kidnappingen
nen een sfeer creëren als in
Duitsland van na de Eerste
eldoorlog, aldus Al-Yawar.
lico op beroerte
migraine
iden - Het risico op een be-
rte is voor mensen met mi
ne ongeveer twee keer zo
ot als voor mensen die daar
aan lijden. Volgens weten-
ïppers houdt de grotere
s op een beroerte voor men-
met migraine verband met
:it dat tijdens de migraine-
vallen minder bloed naar de
«nen stroomt.
enten Genua
rvolgd na G8
- Een Italiaans hof heeft
aald dat 28 politiemensen
rden vervolgd voor hun aan-
in gewelddadige rellen tij-
een wereldtop in Genua,
jaar geleden. Bij dat geweld
im een demonstrant om het
n. Justitie wil de mannen,
er wie hoge functionaris-
aanklagen voor het toe-
ïgen van lichamelijk ge-
1, het vervalsen van bewijs-
teriaal en laster.
irkije: Nieuwjaar
strijd met islam
- Feesten in de nieuw-
Snacht zijn in strijd met de
mitische en nationale waar
van Turkije. Dit heeft het
kse bureau voor religieuze
gelegenheden in richtlijnen
r imams gezegd. Oudejaar
dit jaar op vrijdag, de isla-
ische gebedsdag. De imams
eten die dag in hun preken
ilovigen waarschuwen te-
eindejaarsfeesten. Vooral
en die „met alcohol zijn
goten", zijn in strijd met de
ieuze en culturele waarden
het land.
an voorzitter
mocraten?
iHiNGTON - De gewezen gou-
teur van Vermont Howard
0, overweegt een gooi te
n naar het voorzitterschap
de Democratische Partij,
lost van nationale partij-
bitter komt in februari vrij
heer Terry McAuliffe ver-
li als voorzitter van de De-
atic National Comittee.
jivverd ook bekend als kan-
jat voor de nominatie van
nocratische partij voor
lerikaanse presidentsver-
millau - President Chirac van Frankrijk opent van
daag de 'hoogste hangbrug ter wereld' bij het
Zuid-Franse Millau, de nieuwe 2,5 kilometer lange
verbinding in de autosnelweg A75 „La Méridienne"
tussen Clermont-Ferrand in het noorden, en Bé-
ziers en Montpellier in het zuiden. Het wegdek ligt
bijna 270 meter boven de vallei van de Tarn. De
hoogste van de zeven betonnen pijlers meet maar
liefst 343 meter: 19 meter hoger dan de Parijse Eif-
feltoren. Komende vrijdag gaat de brug open voor
verkeer, tussen beschermende glazen wanden te
gen windstoten. Vijfhonderd arbeiders hebben
ruim driejaar lang dag en nacht gewerkt aan het
kunstwerk dat zeker 320 miljoen euro heeft ge
kost. Een paar weken geleden is het laatste stuk
wegdek op een rails met enorme kranen tussen
twee pijlers op zijn plaats gebracht. Dat gebeurde
met behulp van satellietgestuurde plaatsbepaling
(GPS), want er moest zelfs rekening worden ge
houden met de ronding van de aardbodem tot op
een paar millimeter nauwkeurig. Foto: EPA
- Metalen wegdek
- 2.460m-
Hoogte Eiffeltoren: 324m
Si Architect: Norman Foster
a Start bouw: oktober 2001
Oplevering: december 2004
:v Kosten: ca. 400 miljoen euro
9 Tol: 4,90 euro voor auto (van juli
t/m augustus 6,50 euro) en 20 euro
voor vrachtwagens
at Bijzonderheden: hoogste brug ter wereld
kiev/gpd - De verkiezingscam
pagne van Viktor Joesjtsjenko
wordt grotendeels door de
Amerikaanse regering gefinan
cierd. Een commissie van het
Oekraïnse parlement moet daar
een onderzoek naar doen. Vast
gesteld dient te worden of deze
gang van zaken strookt van be
palingen in de Grondwet. Zo
niet, dan moet een en ander ge
volgen hebben voor de presi
dentsverkiezing van 26 decem
ber waarbij Joesjtsjenko uit
komt tegen Viktor Janoekovitsj.
Dit heeft Vasyl Horbal, parle
mentslid in Oekraïne, bekend
gemaakt. Hij wil het parlement
volgende week over de instel
ling van de onderzoekscommis
sie laten beslissen. Horbal ba
seert zich bij zijn aantijging op
uitspraken van het Amerikaan
se Congreslid Ron E. Paul (Re
publikein). In een speech be
tichtte Paul de Amerikaanse re
gering van 'hypocrisie' als het
om Oekraïne gaat. Men keert
zich tegen buitenlandse invloed
terwijl men zelf Amerikaanse
belastinggeld naar Oekraïne
stuurt om de uitslag van de pre
sidentsverkiezing te beïnvloe
den, aldus Paul.
den haag/gpd - De regering van
president Bush heeft tientallen
telefoongesprekken van Mo
hammed El-Baradei, de top
man van het Internationaal
Atoomenergie Agentschap
(IAEA), afgeluisterd. Binnen de
Amerikaanse regering vinden
sommigen dat El-Baradei zich
te soepel opstelt tegenover on
der meer Iran. Zij zouden de
topman willen vervangen.
Het afluisteren van internatio
nale diplomaten gebeurt vaker,
maar in dit geval wijst het er
volgens de Amerikaanse krant
op dat de regering Bush af wil
van El-Baradei. Die toonde zich
eerder kritisch over de Ameri
kaanse informatie over het be
staan van massavernietigings
wapens in Irak.
In de afgelopen maanden pro
beerde hij voor de internationa
le onrust over Irans atoomwa
penambities een diplomatieke
oplossing te vinden. Sommige
Amerikaanse bestuurders be
schuldigden hem ervan belang
rijke details over de Iraanse nu
cleaire activiteiten achter te
houden. De afgeluisterde tele
foongesprekken hebben echter
niets opgeleverd wat daarop
wijst.
De 62-jarige Egyptenaar El-Ba
radei bestuurt het IAEA sinds
1997 en wordt gerespecteerd
Madrid/ANP - De centrumrecht
se regering van José Maria Aznar
heeft de Spanjaarden vanaf de
middag van de aanslagen van 11
maart op grote schaal bedrogen
door de optie open te houden
dat de Baskische terreurbewe
ging ETA achter de acties zat.
Dat heeft de huidige regerings
leider, de socialist José Luis Ro
driguez Zapatero, gezegd.
Zapatero getuigt voor de
Spaanse parlementaire com
missie die de aanslagen in Ma
drid onderzoekt. De premier
wees erop dat op de middag
van de aanslagen al duidelijk
was dat bij de terreuracties, die
191 levens eisten, geen enkel
spoor naar de ETA wees. Hij
stelde dat toen al bekend was
dat de terroristen niet het ex
plosief tytadine gebruikten, het
soort dynamiet dat de ETA al
tijd gebruikt.
Verder verwees Zapatero naar
de vondst die dag van een be
stelwagen die bij de aanslagen
was gebruikt. In het voertuig
trof de politie een bandje met
koranteksten aan, waardoor het
volgens Zapatero toen al duide
lijk was dat radicale moslims
achter de aanslagen zaten. Ook
betichtte hij de regering-Aznar
ervan dat ze computergegevens
met informatie over de periode
tussen 11 maart en de parle
mentsverkiezingen van 14
maart heeft zoek gemaakt.
Zapatero sprak gisteren uren
lang voor de commissie. De
premier zei dat de volledige
waarheid over de terreuracties
boven water moet komen en
dat hij daarom graag voor de
commissie wilde verschijnen.
De Spaanse premier Zapatero.
Foto: EPA
Volgens Zapatero had zijn voor
ganger de gevaren van het mos
limterrorisme onderschat.
De premier zei dat Spanje nu
beter tegen terrorisme is be
schermd dan tijdens de rege
ring-Aznar. Hij loofde de daad
kracht van de veiligheidsdien
sten in de periode na de ter
reuracties van Madrid. Zapate
ro liet weten dat in verband met
de aanslagen van 11 maart ze
ventig personen zijn gearres
teerd. Veertig mensen zijn op
gepakt voor hun vermeende be
trokkenheid bij andere vormen
van het internationaal terroris
me.
Aznar zelf zei eerder voor de
commissie dat niet alleen zijn
regering, maar ook de opposi
tiepartijen aanvankelijk dach
ten dat de ETA achter de acties
zat.
binnen de Verenigde Naties.
Veel van de landen in het be
stuur van het IAEA hebben hem
gevraagd zich volgende zomer
opnieuw beschikbaar te stellen
voor een derde ambtsperiode.
Enkele maanden geleden zijn
de Verenigde Staten begonnen
met het zoeken van nieuwe
kandidaten voor de functie, die
voor het einde van dit jaar moe
ten worden voorgesteld. Tot nu
toe heeft dat geen serieuze
kanshebbers opgeleverd. De
V.S. zouden een derde van de
35 landen in het IAEA-bestuur
moeten overtuigen om de kan
didatuur van El-Baradei te
blokkeren.
door Carel Goseling
den haag - Waren de NAVO-
bombardementen begin 1999
op doelen in Servië een ge
oorloofd geweldsmiddel of
niet? Deze vraag zullen de
rechters van het Internatio
naal Gerechtshof morgen be
antwoorden. De VN-juristen
geven dan hun oordeel over
een in 1999 door Servië en
Montenegro (S&M) tegen een
achttal NAVO-landen inge
diende klacht. Tot de acht be
hoort ook Nederland.
De NAVO-acties waren inder
tijd bedoeld om president
Milosevic te dwingen de ac
ties van zijn troepen tegen Al
banezen in Kosovo te staken.
In de ogen van S&M bestook
te de NAVO echter bewust
burgerdoelen, waarbij bur
gers lichamelijk en geestelijk
leed werd toegebracht. Er
was eigenlijk sprake van gen
ocide. En aangezien elk
NAVO-land zelf oordeelt over
deelname aan een actie, is elk
NAVO-land ook zelf verant
woordelijk, aldus S&M.
Advocaten van de betrokken
landen hebben, vreemd ge
noeg, het gewelds- en genoci
de-argument nooit bestre
den. In plaats daarvan heb
ben zij betoogd dat de rech
ters helemaal niet over de
zaak mogen oordelen, omdat
S&M destijds geen lid van de
VN was. Dat was Joegoslavië,
maar die staat bestond nadat
Slovenië en Kroatië zichzelf
begin 1992 onafhankelijk ver
klaarden, in 1999 feitelijk niet
meer. Bovendien kent de
NAVO een collectieve verant
woordelijkheid en geen indi
viduele.
Hoe het oordeel ook uitvalt,
de rechterlijke uitspraak is
een nieuwe stap op de moei
lijke weg van verwerking en
verzoening op de Balkan. Van
de andere kant komt er voor
alsnog geen einde aan de ju
ridische verwikkelingen rond
de oorlogen die daar in de ja
ren negentig plaatsvonden.
boekarest/gpd - Oppositiekan
didaat Traian Basescu heeft de
presidentsverkiezingen in Roe
menië gewonnen. Tegenkandi
daat Adrian Nastase, de huidige
premier, heeft zijn verlies er
kend. Hij verklaarde met zijn
sociaal-democratische PSD
graag in de regering te willen
blijven. Hij wil daarom samen
werken met de middenpartij
van Basescu, de Alliantie voor
Gerechtigheid en Waarheid
(DA).
Met ongeveer 99 procent van
de stemmen geteld, bleek Ba
sescu (53) 51.23 procent van de
stemmen te hebben behaald,
tegen 48.77 procent voor Nasta
se (54). Van de achttien miljoen
stemgerechtigden, bracht 55
procent z'n stem uit. Met de
verkiezing van Basescu komt
een eind van het tijdperk van
oud-communistenleider Ion
Iliescu, die vijftien jaar lang de
politiek in Roemenië heeft ge
domineerd.
De president in Roemenië ver
vult hoofdzakelijk een ceremo
niële functie, maar kan wel de
gelijk invloed uitoefenen op de
politiek, daar hij de premier be
noemt. Basescu nodigde met
een de kleine politieke partijen
in zijn land uit om deel te ne
men aan een coalitieregering,
die Roemenië in 2007 de EU
Proces tegen maffia-vriend schadelijk voor reputatie
Traian Basescu, de nieuwe presi
dent van Roemenië.
Foto: Reuters
moet binnenloodsen.
„Ik wil een zo sterk mogelijke
meerderheidsregering vormen,
die ons in staat stelt met volle
kracht te werken aan een inte
gratie in de EU", aldus de nieu
we president. Bij de parle
mentsverkiezingen van twee
weken geleden behaalde zijn
middenpartij noch de PSD van
Nastase een meerderheid.
Sommige analysten menen dat
Besescu er niet in zal slagen een
nieuwe regering te vormen, zo
dat nieuwe parlementsverkie
zingen nodig zijn. In dat geval
lopen de voor toetreding tot de
EU noodzakelijke hervormin
gen ongetwijfeld de nodige ver
traging op.
door onze correspondent
Hans Geleijnse
rome - Twee vonnissen eind vo
rige week, in tijdsbestek van 24
uur: de rechtbank van Milaan
laat Silvio Berlusconi vrijuit gaan
in een corruptieproces over om
koping van rechters. Een dag la
ter veroordeelt de rechtbank van
Palermo Berlusconi's Siciliaanse
boezemvriend, parlementariër
Marcello DeH'Utri tot negen jaar
gevangenisstraf wegens samen
werking met de maffia. De sa
menhang tussen beide zaken
voorspeelt dat er werk aan de
winkel blijft voor de tachtig ad
vocaten die Berlusconi zegt no
dig te hebben om hem de 'rode
rechters' van het lijf te houden.
„De rechters spelen met vuur",
was het dreigende commentaar
van Italie's roemruchte premier
op het vonnnis negen jaar ge
vangenisstraf tegen zijn boe
zemvriend en zakenpartner. De
rechtbank van Palermo achtte
bewezen dat Silvio's oude stu
diemaatje en langjarige top
functionaris in Berlusconi's fi
nanciële holding Fininvest veel
vuldig gemene zaak had ge
maakt met de Siciliaanse maf
fia.
Dell'Utri (63) is niet de enige
vertrouweling van Berlusconi
die jaren cel in het vooruitzicht
is gesteld. Ook zijn advocaat en
ex-minister van defensie Cesare
Previti wachten elf jaar in de
bak wegens onder meer omko
ping van rechters.
Zowel Dell'Utri als Previti werk
ten in het verleden voor Finin
vest. Maar waar Previti op de
voorgrond trad, bleef Dell'Utri
in de schaduw. Vrij logisch, ge
let op wat tijdens dit en een vo
rig proces over hem te berde is
gebracht. Dell'Utri gebruikte
sinds midden jaren zeventig
zijn contacten met de maffia ter
bescherming van Berlusconi en
zijn familie tegen mogelijke
ontvoeringen. Hij zorgde ook
voor een stroom misdaadgeld
in de richting van Fininvest en
Berlusconi's politieke partij
Forza Italia.
Berlusconi herinnerde zich zijn
studievriend toen hij als bouw
ondernemer in Milaan gecon
fronteerd werd met de in deze
sector uiterst actieve maffia. Hij
haalde Dell'Utri naar Milaan.
Die zorgde ervoor dat mafioso
Vittorio Mangano een baantje
als butler kreeg in de Milanese
villa van de Berlusconi's. In
werkelijkheid was Mangano,
die een aantal jaren later werd
ontslagen omdat hij in de ge
vangenis belandde, lijfwacht
voor de familie.
De geschiedenis met Mangano
raakt aan het mysterie van Ber
lusconi's snelle opmars van kel
ner en gelegenheidszanger tot
top-ondernemer en media-kei
zer. Dell'Utri, ook voormalig
bankemployé op Sicilië, zou er
voor hebben gezorgd dat de
maffia financieel met Berlusco
ni's zakenrijk ging samenwer
ken. Maffiageld werd witgewas
sen in de kassen van Fininvest
en zou de basis zijn geweest
voor het opzetten van zijn tv-
imperium Mediaset.
Toen in 1993 het corruptie
schandaal Schone Handen een
einde maakte aan het rijk van
de traditionele politieke partij
en, gaf Berlusconi Dell'Utri de
opdracht om Forza Italia op te
richten. De gewiekste Siciliaan
zette via Berlusconi's tv-zen
ders een geweldig media-offen
sief in dat groot succes had.
Forza Italia werd bij de verkie
zingen in 1994 de grootste par
tij van het land, Silvio Berlusco
ni bereikte zijn doel: het pre
mierschap.
Vanaf die tijd al lopen tegen
Dell'Utri beschuldigingen dat
hij zijn maffia-vriendjes inzette
om Forza Italia ook financieel
te steunen. De tegenprestatie
was een belofte: binnen tien
jaar zou justitie milder gaan op
treden tegen de misdaadorga
nisatie.
Dell'Utri ontkende tijdens het
proces niet dat hij topmafiosi
had ontmoet. Zijn zwakke ver
dediging was dat hij niet wist
dat deze 'zakenlieden' lid van
de cosa nostra waren. In het
proces, dat al sinds 1996 loopt,
was Berlusconi aanvankelijk
ook aangeklaagd. Maar dat
werd later ongedaan gemaakt.
De aanklagers riepen Berlusco
ni op te getuigen, wat door de
jaren heen steeds door hem is
geweigerd.
Dell'Utri, lid van Êt Italiaanse
Senaat, maar daar zelden aan
wezig, kan ongetwijfeld op hulp
van Berlusconi rekenen. Het
dagblad La Repubblica schreef
gisteren dat Forza Italia een
wetsontwerp wil indienen dat
de in 1993 geschrapte juridi
sche onschendbaarheid van
parlementsleden weer invoert.
Maar of dat Dell'Utri uiteinde
lijk veel zal helpen? Zelfs poli
tieke vrienden van Berlusconi
geven toe dat de premier het
aan zijn hoge functie in invloed
te danken heeft dat hij nu al bij
vijf processen de dans is ont
sprongen wegens verjaring van
het gepleegde strafbare feit.
„De minder sterke figuur Del
l'Utri tot zondebok maken was
makkelijker", mokte strafrecht
advocaat en parlementslid En-
zo Trantino gisteren in het
rechtse dagblad II Giomale.
