REGIO
't Gaat net als bij schoenen kopen
Dioxine is gewoon einde be
mercieel verkrijgbaar
Boom
DINSDAG 14 DECEMBER 2004
NAVRAAG
ense presidentskandidaat Viktor Joesjtsjenko (foto) is
met dioxine, zo maakten zijn Oostenrijkse artsen afgelo-
pen week-
itbaarste gevolg van een dioxinevergiftiging, maar Joesjt-
>et ook rekening houden met een verhoogd risico op kan-
hart- en vaatziekten, weet de Leidse hoogleraar toxicolo-
!D MULDER van het Leiden/Amsterdam Center for Drug
;lacdr).
dioxine in het menselijk lichaam?
>d voert dioxine direct af naar vet-
)ioxine is een gechloreerde koolwa-
ie slecht oplosbaar is in water, maar
»t. Daar hoopt het zich in op. Het
is dat dioxine slecht afbreekt. Joesjt-
er dus nog jarenlang nadelige ge
il ondervinden, zoals de chlooracne
zo zichtbaar heeft. Wellicht trekt die
ip van tijd wat weg, als de concentra-
een bepaalde drempelwaarde daalt."
jlsjenko
sterven aan de dioxinever-
direct dood kunnen zijn als de con-
hoog genoeg was geweest. Nu is er
«ct levensgevaar, maar hij heeft wel te
et extra gezondheidsrisico's. Kanker
ield. Normaal gesproken ruimt ons
systeem gemuteerde cellen direct op. Dioxine vermin-
eerstand waardoor zulke cellen een kans krijgen om uit
1 tot een tumor. Ratten en muizen die aan hoge dioxi-
ïtraties worden blootgesteld, hebben een verhoogde
r lart- en vaatziekten."
en de vijanden van Joesjtsjenko aan dioxine zijn ge-
ie is gewoon commercieel verkrijgbaar. Eens even kij-
nhier heb ik al een leverancier, in de Verenigde Staten. Ik
:hien wat formulieren moeten invullen, maar dan kon
iroon krijgen, hoor. In de Oekraïne of in Rusland zijn er
;hemische bedrijven die de stof maken."
a ijn artsen heeji Joesjtsjenko het gif langs orale weg
n kregen. Hoe kan dat?
ir ening is niet zo'n probleem. Je hebt er maar enkele
milligrammen van nodig. Dioxine is oplosbaar in
dus er is veel mogelijk. Het kan bijvoorbeeld in de dres-
hi ien salade zitten. Of dioxine een smaak heeft, weet ik
aangezien een kleine dosis al genoeg is, vermoed ik
imakkelijk te verdoezelen is achter iets met een sterkere
fred Simons
foto: EPA/Herbert P. Oczeret
UIT DE ARCHIEVEN
j 54, Dinsdag 14 December
Gezien de aandrang, waarmede de raadsleden het College
W. aansporen spoed met de vele plannen te betrachten,
College zich in deze begrotingsdagen „als een opgejaagd
irdere raadsleden, aldus de voorzitter, hebben het gepres-
c% een rede van een kwartier niet minder dan een twintigtal
e[ het college te richten. Spoed, spoed en nog eens spoed, was
r, welke aan deze vragen ten grondslag lag. Wij zijn bedol-
de voorzitter, onder een lawine van vragen,
ipoed, aldus spreker, zullen wij ons weinig aan kunnen trek-
it wij doen wat wij kunnen. Het College werkt van vroeg tot
daaraan zijn ook grenzen. De vacatures in het ambtenaren-
zeer moeilijk te vervullen. Er zijn slechts weinig goede amb-
te trekken en met tweedehands ambtenaren nemen wij
ol egen.
79, vrijdag 14 december
De manifestatie tegen de kernbewapening gisteren op het
Aflein leverde een indrukwekkend schouwspel op. In het ma-
lijnsel van honderden fakkels scandeerden zo'n 2000 beto-
rthfee leuzen tegen atoomwapens.
en ief Leidsch Dagblad
do
bo deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
^2,50 (afdruk van 13 bi] 18 in zwart wit) over te maken op gironummer
y HDC Media b.v., Postbus 2,1800 AA Alkmaar, onder vermelding van
1st igblad, ANNO d.d.(datum van plaatsing) of door contante betaling aan
ran het Leidsch Dagblad, Rooseveltstraat 82 te Lelden. U krijgt de foto
binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
Leidsch Dagblad
wctie: B M. Essenberg
H:directie.hdcuz@hdcnl
ur( edactie: Jan Geert Majoor,
driaan Brandenburg
uil: redactie.ld@hdc.nl
del
da I0R
it 82, Leiden, tel 071-5 356 356
be tbus 54,2300 AB Leiden,
den van de receptie zijn:
5; in met donderdag
irië *>uur
on I30-12.30 uur
71-5 356 415
gei *071-5356325
en fax 023-5150 567
VERKOOP
■b.t.:
13661
ed: 023-5150543
■6813677
071-5 356 300
kunnen contact opnemen
'i Z£.
3aaf636
atis)
16800
EN
aling (acceptgiro)
ïn aut. ine.)
p/j €216,90
s een machtiging verstrekken
sch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
Voor zaterdagabonnementen geldt €0,60 per
zaterdag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 0800-1711 (gratis).
Mobiel: 072 - 5196800.
ma t/m vr 07.30-17.00 uur; za: 08.00-13.00 uur
(als op zaterdag voor 12.00 uur wordt gebeld,
wordt de krant dezelfde dag nabezorgd. Wie
tussen 12.00 en 13.00 uur belt, ontvangt de
krant op maandag.)
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Media BV
cq de betreffende auteur.
HOC Media BV. 2004
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Media BV is belast met de verwerking van
gegevens van abonnees van dit dagblad. Deze
gegevens kunnen tevens worden gebruikt om
gerichte Informatie over voordeelaanbieding
en te geven, zowel door onszelf als door
derden. Heeft u hier bezwaar tegen, dan kunt
u dat laten weten aan HOC Media BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 2,1800 AA Alkmaar.
Jaarlijks ritueel in veel families: een kerstboom uitzoeken. Hij mag niet te groot zijn, niet te kaal natuurlijk, en ook is de vraag: zit het kruis er stevig onder? Foto: Hielco Kuipers
Voorpret bij het zoeken naar de juiste boom
De aankoop van een kerstboom is een
jaarlijks terugkerend uitje. Maar er
komt tegenwoordig meer bij kijken
dan prikgrage naalden, boomsoorten
en de hoogte van de piek alleen. Bij de
aanschaf van de spar die het huis in
de donkerste weken van het jaar
moet verlichten, is vooral de voorpret
belangrijk. Waar kom je alvast in de
kerststemming? Wat mag een fraaie
boom dit jaar kosten? Een rondgang
langs drie verkooppunten in de regio.
Redelijke prijs in Leiderdorp
Midden in een woonwijk ligt de win
kel van Rob van Egmond. Verscho
len tussen de grauwe flats doemen
ineens de vrolijk knipperende licht
jes van de bloemen- en plantenzaak
op. Op het trottoir vormen ruim
veertig blauwsparren van anderhal
ve meter op pot (11,50 euro) een mi
ni-sparrenbos. Enkele grote kluitloze
Nordman-bomen van ruim twee
meter (22,50 euro) leunen tegen de
zijkant van de zaak. Kleine Nordma-
nen staan er ook (10 euro). Door het
vele dennengroen ziet de kiosk aan
de Verhoflaan er zeer 'kerstig' uit.
Binnen is de sfeer anders. Rob van
Egmond geeft, in bijzijn van andere
klanten, te verstaan geen vragen
over zijn collectie bomen te willen
beantwoorden. „Nee", snauwt hij,
„ik beantwoord al helemaal geen
vragen van een journalist." Hoewel
de vrolijk knipperende lampjes stug
doorknipperen, daalt de feestelijke
kersttemperatuur in de winkel even
onder het vriespunt.
Gelukkig is Van Egmonds 16-jarige
medewerker, Stefan Honders, toe
schietelijker. Hij zaagt buiten boom
stammen af maar wil met liefde het
een en ander uitleggen, ook al is hij
geen specialist. Het verschil tussen
een Nordman en een blauwspar is
simpel, zegt hij. „De naalden van de
Nordman prikken niet, de andere
wel." De bomen komen uit Dene
marken en Noorwegen, vervolgt hij.
Ondertussen komt Van Egmond
naar buiten gesneld. „Wat ben je
aan het doen!", roept hij geërgerd:
„Ik zei je toch, ik heb hier geen be
hoefte aan. Ik heb geen publiciteit
nodig, ik ga toch wel los."
Zodra Van Egmond weer boos naar
zijn winkel terugkeert, haalt de jon
gen zijn schouders op. Dit moet niet
persoonlijk worden opgevat, geeft
hij aan. Jammer voor Van Egmond,
maar de zoektocht naar een boom
mét bijbehorende kerstsfeer gaat
verder.
Vrolijke praatjes in Leiden
Geen kleurige lampjes of dansende
kerstmannen te bekennen. Op het
Vijf Meiplein in Leiden staan slechts
grote afzethekken. Daar tegenaan
zijn honderden kerstbomen ge
plaatst, vooral hele grote van twee
tot drie meter. Qua aankleding ver-
'Kwaliteit Nordman is
dit jaar uitzonderlijk'
Dé kerstbomentrend is volgens
Intratuin Voorschoten de Nord
man, een 'naaldvaste' donker
groene blauwspar, 'die langer
mooi blijft'. De kwaliteit is dit jaar
volgens het tuincentrum 'uitzon
derlijk'. Een andere trend die het
tuincentrum signaleert - of in
gang zet - is de buitenverlichting.
Er komen steeds meer soorten op
de markt, niet alleen om bomen
in de tuin aan te kleden, maai- ook
om bijvoorbeeld de dakgoot te
versieren. Nieuw is de 'pre-light
kerstboom', een kunstkerstboom
waarin de kerstverlichting al is
aangebracht, en nog goed ver
deeld ook. „Ideaal voor mensen
die ieder jaar weer worstelen met
strengen kerstverlichting", zo
meldt Intratuin Voorschoten in
een persbericht.
liezen Leidenaar Jan de Wolf en zijn
familie het van de Leiderdorpse con
current. De sfeer is echter bedui
dend beter. „Zo moet het ook", zegt
de Wolf. „Gezelligheid hoort er ge
woon bij."
Hij, zijn vrouw, zoon en moeder ne
men de tijd voor een kletspraatje
met de klanten. Veel van hen zijn
oude bekenden. Chris Driessen ook.
„Ik kom hier al jaren. Mijn kinderen
zijn allang niet klein meer, maar de
oudste van 21 jaar vroeg net nog:
Pap, ga je vandaag weer een kerst
boom halen?" Het is traditie, grin
nikt hij. Net als het afdingen bij
'oma', Tiny Slijkhuis. „Je zei vijftien
euro, he? Nou, voor twaalfenhalf
neem ik hem mee."
Tiny gaat akkoord. Al vijfentwintig
jaar verkoopt ze iedere winter haar
bomen op dit vaste stekje in Leiden.
„Zij zoekt altijd een mooi sparretje
voor me uit", merkt Driessen op ter
wijl hij een vuilniszak uit zijn tas
haalt en die om de boom doet. „Zo,
en nu op de fiets naar huis."
In Leiden verkopen de blauwsparren
slecht: „Die zijn uit. Behalve klein
tjes op pot, die worden nog door be
jaarden gekocht", verklaart De Wolf.
Het gros van zijn klanten geeft de
voorkeur aan de gewone dennen-
spar (middelgroot 10 euro tot groot
20 euro) of een Nordman (middel
groot 20 tot groot 30 euro), die min
der naalduitval kent. Qua prijs ontlo
pen de straatverkopers van kerstbo
men elkaar overigens niet zo, verze
kert de koopman.
De Wolf moet het vooral hebben van
zijn service. Zo wordt elke boom gra
tis voorzien van kruisstandaard en
kan de dennenboom eveneens kos
teloos worden thuisgebracht. Voor
de klant haalt De Wolf verder elke
boom uit de netverpakking. Dit tot
tevredenheid van een Leidse moeder
die niet met naam in de krant wil. Ze
heeft haar hele gezin ingeschakeld
om een fraai exemplaar uit te zoe
ken. „We waren net nog bij een tuin
centrum in Voorschoten, maai- daar
moest je de boom in een netje ko
pen. Ik wil eigenlijk eerst zien hoe
die er uitziet." Kennelijk voldoet een
boom van De Wolf aan de eisen
want even later dragen haar man en
twee zoons op hun schouders een
grote spar naar de auto.
De 73-jarige Anton Jansen hangt ge
bogen over het stuur van zijn fiets.
Hij wil geen kerstboom.Ach nee,
als mijn vrouw er vroeger mee aan
kwam, kreeg ik gelijk de zenuwen."
Het optuigen gaat meestal gepaard
met onderlinge irritaties, meent hij.
„Dat gedoe, dan moet die kerstbal
weer daar hangen en dan past die
weer niet bij die ander. Jakkes." Jan
sen trekt een vies gezicht. Toch staat
hij al ruim een uur bij de stand van
De Wolf. Van het kerstsfeertje en een
praatje kan hij namelijk wel genie
ten.
Volop kerst in Oegstgeest
Wie zich alvast helemaal wil onder
dompelen in het kerstgevoel brengt
een bezoekje aan het tuincentrum
van Van Nieuwland in Oegstgeest.
De dwarrelende sneeuwvlokken uit
de sneeuwmachine bij de ingang, de
geur van kaneel en de veelheid aan
kerstbomen, strelen de zinnen. Op
zondag speelt er een jeugdsymfo-
nieorkest en wordt er zelfs glühwein
en warme chocolademelk geschon
ken.
Anna Kwappenberg en haar man kij
ken kritisch rond. De bomen zijn
naar hun smaak te groot of te kaal
van boven. Het echtpaar is op zoek
naar een middelgrote volle boom
maar wordt het niet direct eens.
„Kijk, die vind ik leuk", roept de
vrouw plots uit. Haar man bestu
deert de spar goed: „Dat is toch de
eerste boom die we hier zagen?",
zegt hij verbaasd, daama stellig:
„Dat kan dus nooit de goede zijn."
Zijn vrouw geeft niet op: „Tuurlijk
wel joh, zo gaat dat met schoenen
kopen toch ook altijd." Na die con
statering lijkt de kogel door de kerk.
De meeste klanten bij Van Nieuw
land zijn kritisch, merkt medewerker
Maurice Secréve op. „Ze kunnen
ook wel kwaad uitvallen als iets hen
niet zint, maar meestal doen ze weer
vriendelijk als ze geholpen worden."
Of ze bellen naderhand op. Dat de
kruisstandaard onder de boom,
waar apart 3 euro voor wordt gere
kend, bijvoorbeeld niet goed rit.
„Ja", zucht Secréve. „Dan komen we
die middag nog even bij ze langs."
Van Nieuwland verkoopt kerstbo
men in diverse soorten en maten,
met en zonder kluit. Het tuincen
trum aan de Haarlemmerstraatweg
verkoopt de gewone dennenboom
(12,50 tot 20 euro), de blauwspar
(6,90 tot 25 euro), de Nordman
(12,95 tot 40 euro) en de nobelis. Al
is de laatste exclusieve soort uit Ier
land (vanaf 29,95 euro) net uitver
kocht. „De duurste gaan hier het
snelst weg." Eenmaal in de juiste
stemming gebracht, zo lijkt het, kij
ken regiogenoten niet meer op een
tientje meer of minder.
Floor Ligtvoet
Tip bij aankoop:
- Schud aan de boom of ga met
uw hand langs een tak om te zien
of de naalden loslaten. Bij uitval is
de boom niet meer vers en is de
kans groot dat hij oud en nieuw
niet haalt.
Tips voor behoud:
- Plaats de kerstboom niet direct
uit de kou in een warme woonka
mer. Laat hem eerst een dagje ac
climatiseren in de schuur of gara
ge
- De kerstboom kan beter niet te
dicht op de verwarming staan,
dan droogt hij uit en laten de
naalden los.
- Zorg voor voldoende luchtvoch
tigheid in de kamer waar de
boom staat, bijvoorbeeld met een
bakje water aan de verwarming.
- Zet een kerstboom nooit op de
tocht.
LEIDEN, 17.30 UUR
Als de boodschappen eindelijk achter de
rug zijn fungeert het café als toevluchts
oord voor de vermoeide winkelaars. De ver
deling was eerder die dag fiftyfifty, maar nu
zijn de mannen duidelijk in de meerder
heid. En ze hebben hun zaterdagse biertje
verdiend. Zo is van menig mannelijk gezicht
af te lezen.
„Zo, weekend", zegt een van de mannen aan
de bar.
„Ja, weekend."
De zucht van opluchting krijgen de andere
cafébezoekers er gratis bij. Net als de kip
penpootjes, die op dit tijdstip in deze kroeg
een traditie zijn.
„Jij één?", vraagt de één.
„Ik dacht dat je het nooit zou vragen", ant
woordt de ander.
Stilte, gekluif, gesmak en een paar slokken.
„En, hebben jullie er al een? Een boom."
„Die hebben we altijd. We hebben een
kunstboom. Ze is hem nu aan het optuigen.
Dus ik zit lekker hier. En jij dan?"
„Ja, vandaag gekocht. Een echte. Negentien
euro vijftig voor een lullig boompie van zo
hoog."
Hij houdt zijn rechterhand op anderhalve
meter hoogte.
„Maar wat een gedoe, joh, om dat ding te
kopen. Je komt aan bij het tuincentrum,
word je meteen door een soort parkeer-
wachtje de juiste kant opgestuurd. Stervens-
druk. Wij naar de bomenafdeling. Zij weet
precies wat we willen hebben dus ik laad dat
ding op ons karretje. Komt er een ventje aan
om te zeggen dat dat niet de bedoeling is."
„Huh?"
„Nee, hij pakt de boom en geeft ons een
bon, die we bij de kassa moeten betalen.
Dan krijgen we een andere bon. Moeten we
met de auto een of ander parcours afleggen
naar de achterkant van het tuincentrum.
Bon afgeven en dan pakken ze de boom in
en gooien hem achter in de auto."
„Op zich wel handig hoor, je hoeft niks te
doen, maar ik krijg er geen kerstgevoel van.
Dat je met je boom over straat loopt en dat
de naalden in je vingers staan. Want je hebt
nooit je handschoenen bij je. Om de een of
andere reden miste ik die naalden in mijn
vingers. En de hars."
Gerard Baas
