Plan Rutte
is studenten
veel te duur
BINNENLAND 2
l
De overheid is een cententeller zonder moraal
3
Onderzoek Bijlmerramp moest wel mislukken
Nibud: Minder geld
maakt niet ongelukkig
RK-Kerk wil mensen losrukken uit 'ik-gerichtheid'
Landmachtgeneraal: Leger inzetten bij terreurdreiging
Brits gokbedrijf niet welkom
p
Vondelpark virtueel geveild
ISO vreest 'zesjescultuur'
den haag/anp - Het Britse
online wedkantoor Betfair
krijgt geen toegang tot de
Nederlandse gokmarkt. Het
gokbedrijf probeerde deze
week met een kort geding te
gen de Staat te voorkomen
dat De Lotto een nieuwe, ex
clusieve vergunning van vijf
jaar krijgt voor sportprijsvra-
gen. De rechtbank wees gis
teren alle verzoeken van de
Britten af.
Betfair aasde op de vergun
ning van De Lotto, die op 12
december afloopt en die het
ministerie van justitie voor
een nieuwe periode van vijf
jaar exclusief wil verlenen.
Betfair is een online wedkan
toor dat ook bemiddelt in
sportweddenschappen. Het
bedrijf wil ook Nederlanders
laten meespelen, maar in
Nederland is De Lotto de
enige met een vergunning
voor sportprijsvragen. Het
gerechtshof in Arnhem ver
bood Betfair daarom al om
in Nederland te opereren.
eist boete
or Eye4Care
(Warden - Voor de recht-
in Leeuwarden is gisteren
leuro geldboete en voor-
iidelijke gevangenisstraffen
twee maanden geëist tegen
athuis en J.R. Bos voor het
loeren van omstreden kan
ehandelingen. Directeur
iuis en medisch hoofd Bos
andelden in de Harlinger
ekEye4Care terminale kan-
atienten via een frequen-
chniek. Omdat beide ver-
iten geen medische oplei-
hebben, zouden zij geen
indelingen mogen uitvoe-
Ook zouden de behande-
;n schadelijk zijn voor de
mdheid van de patiënten.
jttweilers
chten schapen
noen Twee rottweilers heb-
woensdag een slachting
'ericht onder een kudde
ipen in een weiland bij Sel-
en. Dertig schapen hebben
anval van de honden niet
leefd. Acht schapen uit de
Ie van 85 dieren werden di-
gedood. Ruim twintig die-
ijn door een veearts afge-
Ict. De honden bleken ei-
lom van een 34-jarige man
iet Duitse Sustrummer-
De man heeft toegezegd
:hade te vergoeden. Hij laat
tonden inslapen.
bntrole McCain
tioot tekort'
haag - De controle bij frite-
;ant McCain is tekortge-
ten. Hierdoor konden
ippelschillen met te veel
ne in veevoer terechtko-
BDat bleek gisteren in de
de Kamer, waar het Pro-
wchap Veevoeder tekst en
gkwam geven. Onlangs
en met dioxine vervuilde
lappelschillen aan koeien
arkens te zijn gevoerd. De-
laand vonden controleurs
loden botdeeltjes in Duitse
enpulp die in veevoer ver-
Izo worden.
enkwaal vaak
>t herkend
i wijk - In Nederland hebben
g 'schatting tienduizenden
fisen veel last van 'rusteloze
:n'. Kriebelende, jeukerige
randerige irritaties roepen
onweerstaanbare drang op
r te bewegen. Artsen herken
de kwaal vaak niet en wei-
n weten hoe die kan wor-
behandeld. Daardoor
rt het soms wel tien jaar
rdat iemand hulp krijgt.Dit
uit onderzoek van dr. R.
te
iycot druiven
per De Boer
rERDAM - Super De Boer
oopt volgens Milieudefen-
log steeds druiven met te
3landbouwgif. De organisa-
oept daarom klanten op de-
ruchten daar voorlopig niet
br te kopen. In september
jf ikdat druiven bij Albert
jn, C1000 en Super De Boer
ir gif bevatten dan toege-
n. Ze kregen toen een 'gele
rt' van Milieudefensie. Bij
er De Boer is bij tachtig
:ent van de druiven nog
ds niet in orde.
De meeste mensen zijn niet gerustgesteld
chtauto
nt gevel
iMPitov - Een vrachtwagen
gisteren de gevel geramd
een huis in Stramproy. De
'afroners, een echtpaar en
b zoons, raakten niet ge-
*3 ld maar waren wel erg ge-
<S| tokken. De vrachtwagen is
ens de politie waarschijnlijk
olen. De chauffeur ging er
le aanrijding vandoor. De
de vermoedt dat hij de
htauto met opzet tegen de
ilheeft 'geparkeerd'.
Amsterdam - Het Vondelpark in Amsterdam gaat
virtueel in de verkoop. Bankjes, bruggen, stand
beelden en toegangspoorten maar ook een stukje
grasveld of een boom kunnen worden gekocht.
Vanavond gaat de site www.koopvondelpark.nl de
lucht in. De opbrengst van de digitale veiling, die
tot 2005 duurt, gaat naar een grootscheepse reno
vatie van het park, waar jaarlijks bijna tien miljoen
bezoekers komen. Het monumentale, 140 jaar ou
de park is in de loop van de jaren een meter ver
zakt en staat na wat regenbuien snel blank. De
stichting Hart voor het Vondelpark hoopt met de
virtuele verkoop vijf miljoen euro binnen te halen.
Het stukje virtuele park geeft nergens recht op, be
nadrukt Theo van Oeffeit van de dit jaar opgerich
te stichting. „Je kunt niet zeggen: 'Moven van dat
bankje want mijn naam staat erop." Na betaling
ontvangt de koper een certificaat van 'zijn' stukje
Vondelpark, met daarbij een kleurenkaart van het
park en een uitvergroting van de gekochte grond.
Er zijn 32.000 stukjes grond, ter grootte van zes
tien vierkante meter beschikbaar. Het goedkoopst
is een stukje grond of water van zestien vierkante
meter voor tien euro. Archieffoto: ANP
door Addie Schulte
den haag/gpd - Het onderzoek
naar de gezondheidsklachten als
gevolg van de Bijlmerramp is
mislukt. En dat is niet verwon
derlijk, want die mislukking was
voorspeld.
Jaren van onderzoek hebben
geen concrete oorzaken van
klachten opgeleverd. Die wor
den niet veroorzaakt door ver
armd uranium, mycoplasma-
infecties of een tekort aan car
nitine. Deze stoffen werden in
het verleden in verband ge
bracht met de klachten, die
ontstonden na het neerstorten
van de El Al Boeing in oktober
1992. Ook is er niet een bepaald
Bijlmersyndroom ontdekt, waar
betrokkenen bij de ramp aan
lijden.
Maar dat kan niet als een mis
lukking worden gezien. Ook
eerdere onderzoeken hebben
geen verband tussen ramp en
gezondheidsklachten kunnen
aantonen, hoewel betrokkenen
meer klachten hebben dan an
deren. Onder hulpverleners en
mensen die in de hangar heb
ben gewerkt waar brokstukken
van de Boeing lagen opgesla
gen, is het aantal klachten twee
keer zo hoog.
Maar het staat bijvoorbeeld niet
vast dat mensen die langdurig
en intensief aan de ramp waren
blootgesteld, meer klachten
hebben dan mensen die korter
op de plek van de ramp waren.
De onderzoekers verklaren de
aanhoudende klachten uit 'be
trokkenheid bij de ramp en de
jarenlange nasleép'. Dat zegt
heel weinig.
Maar het ontbreken van een
steekhoudende verklaring voor
de gezondheidsklachten kan ei
genlijk geen mislukking worden
genoemd. De belangrijkste re
den dat het onderzoek is mis
lukt, zijn de hoge verwachtin
gen waarmee het begonnen is.
Het onderzoek zou alle onze
kerheid en twijfels wegnemen.
Een van de voornaamste doe
len van het onderzoek 'was het
geruststellen van de betrokke
nen', zo wordt in het gisteren
verschenen Medisch Onder
zoek Vliegramp Bijlmermeer
van het ministerie van volksge
zondheid nog eens gesteld. En
dat is niet gelukt. Integendeel,
de meesten zijn niet gerustge
steld. Er zijn zelfs mensen die
meer klachten hebben na het
»r Rudi Wieiers
Ierland is de afgelopen jaren veel rij-
geworden. We werken hard, hebben
irte verteren en toch worden we
gelukkiger. De overheid moet gaan
en op geluk voor de burger in plaats
meer economische groei.
ik invalide word en hulp inhuur
|t het Bruto Nationaal Product
N) maar neemt het geluk niet toe.
overheid heeft afgelopen decennia
k gestuurd op het vergroten van
BNP door marktwerking te stimu
li. Openbaar vervoer, arbeidsbe-
1 ijddeling, energie, steeds meer wordt
J 'de markt overgelaten. Ook de
irheid zelf stelt zich steeds meer op
marktpartij. Dat legt ons geen
J 'deieren: het BNP steeg. Maar we
'den er niet gelukkiger van.
dertussen daalt het vertrouwen,
fgers hebben zelfs meer vertrouwen
informatie van bedrijven dan in die
ld 'de overheid. Alleen politieke par-
pdoen het slechter!
ze overheid is een cententeller ge
worden zonder moraal. Waar financië
le belangen in het geding zijn is de
overheid krachtig aanwezig. Bijvoor
beeld in EU-verband: Nederland wil
minder betalen en meer profiteren. De
overheid is de werkgever die conflicten
met de vakbonden op de spits drijft.
Een calculerende overheid is een
slecht voorbeeld. In het verleden had
de overheid een sterk moreel gezag,
maar dat is verdwe
nen. Zeker, onze mi- q
nisters wijzen op goed
en kwaad, maar vooral
met negatieve signa
len. Wie zich niet aan de regels houdt
kan een 'rotschop' te krijgen. Voor
goed gedrag is minder aandacht. De
overheid heeft geen opvatting over het
welzijn van de gewone burger. Wel
zijnsbeleid is er alleen voor de Tokkies.
Vroeger dachten wetenschappers dat
geluk niet kon worden gemeten. Geluk
was een onderwerp voor de borreltafel
of een filosofische beschouwing. Maar
mensen kunnen prima aangeven hoe
gelukkig ze zijn. Nederlanders scoren
op een schaal van O tot 10 hoger dan 8.
Vergeleken met de Russen (rapportcij
IN IE
fer: 4) hebben Nederlanders niets te
klagen. Toch is voorzichtigheid gebo
den. We worden misschien niet onge
lukkiger, maar we gaan er in geluk
evenmin op vooruit. We werken hard,
ons huis stijgt ieder jaar in waarde en
we kopen duurdere auto's. Maar ge
lukkiger worden we niet.
De gelukservaring stagneert door het
verlies van sociaal kapitaal. We zitten
meer voor de tv of
computer dan vroe
ger. Ons sociale le-
ven staat in het te
ken van functiona
liteit, vriendschappen - 'netwerken' -
zijn alleen nog waardevol als ze iets
opleveren. Kennissen zijn veelal za
kenrelaties. We halen uit die relaties
niet wat ons gelukkig maakt.
Ook tussen overheid en burger ont
staan problemen, vooral voor wie niet
gezegend is met een uitdagende baan
of goede gezondheid. Mensen met
problemen worden keer op keer gewe
zen op hun persoonlijk falen. Daar
door raken ze verder in de problemen.
Volgens het Sociaal en Cultureel Plan
bureau is tien procent van de bevol
king sociaal uitgesloten, vooral men
sen met fysieke of psychische klach
ten. Armoede speelt daarin minder
een rol dan werd aangenomen.
De overheid moet het geluk van de be
volking tot hoogste prioriteit verhef
fen. Ze moet meer inspelen op de be
trokken burger en het sociaal kapitaal
in de samenleving. Voorbeelden zijn er
legio. Veel mannen willen best meer
tijd aan hun gezin besteden, maar de
regering vraagt ons juist meer te wer
ken. De wijze van verstrekking van bij
standsuitkeringen nodigt mensen uit
alleen te gaan wonen, waardoor ze on
gelukkiger en eenzaam worden en
zelfs ongeschikt om te werken.
Een ander voorbeeld: de overheid
voert de ene na de andere schaalver
grotingsoperatie uit om efficiënter te
opereren. Het resultaat is dat mensen
steeds anoniemer worden. Sociale
steun en controle verdwijnen en ge
drag verruwt, terwijl het beoogde ef
fect - meer efficiëntie - nooit is aange
toond.
Meer directe democratie maakt wel
gelukkiger. In Zwitserland zijn de in
woners van districten met de meeste
onderzoek dan daarvoor. De
zorgen en de onzekerheid na
men toe.
Er is wel onderscheid tussen
verschillende groepen. Vooral
bij mensen met veel klachten,
een lage opleiding en een niet-
westerse achtergrond gebeurde
dat. En ondanks de uitkomsten
van het onderzoek geloven nog
steeds veel mensen dat ze ziek
zijn door schadelijke stoffen uit
het vliegtuig of de lading.
Eigenlijk is het niet verwonder
lijk dat het onderzoek niet de
helende werking heeft gehad
die de toenmalige minister van
volksgezondheid Els Borst, ge
volgd door voormalig burge
meester Schelto Parijn van Am
sterdam, ervan verwachtten.
Het Academisch Medisch Cen
trum in Amsterdam heeft eind
jaren negentig al gezegd dat
een onderzoek geen geruststel
ling zal brengen.
In het rapport dat gisteren ver
scheen zijn hier en daar wel
aanwijzingen te vinden voor
het falen. Zo stelt een van de
voorzitters, Roel Huijsman,
zichzelf de vraag of geruststel
ling wel mogelijk is. In feite is er
sprake van een massieve ver
trouwensbreuk tussen de ge
troffenen en de overheid. „Het
leek wel of iedereen de over
heid de schuld wilde geven."
En sommige deelnemers had
den 'met behulp van bronnen
buiten' het officiële onderzoek
bedacht hoe zo'n onderzoek er
uit zou moeten zien. De daaruit
volgende 'mix van feiten, on
waarheden en alternatieve vi
sies' heeft veel mensen onzeker
gemaakt. Geruststelling vraagt,
zegt Huijsman, vertrouwen in
de ander.
Dat mag allemaal waar zijn, ook
al staat het er wat cru. Maar
daarom was het naïef om in het
begin te denken dat een door
de overheid opgezet onderzoek
wél de vertrouwensbreuk kon
lijmen. En het is toch wel bij
zonder wrang dat een groot
deel van de betrokkenen zich
nu nog meer zorgen maakt.
Eigenlijk biedt het onderzoek
hiermee meer brandstof voor
diegenen die de overheid al
wantrouwden. In 1999 was het
aankondigen van een onder
zoek voor Borst onontkoom
baar. Eerder had ze zich daarte
gen verzet, maar de politieke
druk werd te groot. En vijf jaar
later blijken de bewoners en
hulpverleners er heel weinig,
zeg maar niets, aan gehad te
hebben.
politieke rechten het gelukkigst. Direc
te invloed op de politiek geeft dezelfde
stijging in geluk als verdubbeling van
het maandsalaris! Dat is niet gering en
toont dat sturing op basis van geluk
werkelijk gelukkiger maakt. Uiteraard,
ik hoor het de politici en andere cen
tentellers al zeggen, de kost gaat voor
de baat. Op de achterkant van een si-
garendoosje rekenen ze voor dat de
kosten heel wat hoger zijn dan de ba
ten.
Toch is het de vraag of dat op termijn
ook geldt. Gelukkige mensen zijn ge
zonder dan ongelukkige. De beste re
medie tegen de stijgende kosten van
de gezondheidszorg is vergroting van
het geluk. Gelukkige mensen functio
neren beter, werken intelligenter en
stimuleren de dynamiek in de econo
mie. Het kan best zijn dat het BNP
sneller groeit door toename van geluk
dan door het huidige, moeizame,
groeibeleid. Welke politicus durft het
aan het geluk van de burger bovenaan
de prioriteitenlijst te zetten?
Dr. Rudi J. J. Wieiers is universitair hoofddocent
sociologie aan de Rijksuniversiteit Groningen.
utrecht/anp - De hoogte van
het inkomen heeft nauwelijks
invloed op iemands gevoel van
geluk. Veel belangrijker is dat
mensen het idee hebben dat zij
greep hebben op hun eigen fi
nanciële situatie.
Dat blijkt uit onderzoek door
het Nibud, het Platform inte
grale schuldhulpverlening en
de Wageningen Universiteit,
dat gisteren naar buiten is ge
bracht.
Het onderzoek is gedaan onder
mensen die de afgelopen twee
jaar te maken hebben gehad
met een terugval in inkomen
doordat zij bijvoorbeeld werk
loos of arbeidsongeschikt zijn
geworden of zijn gescheiden.
Ruim de helft van de onder
vraagden (58 procent) vindt het
lagere inkomen niet of nauwe
lijks genoeg om van rond te ko
men. Daarover zijn zij ontevre
den, maar het feit dat zij min
der geld te besteden hebben
verandert nauwelijks iets aan
hun gevoel van geluk.
Mensen worden vorens het ^Ji-
bud vooral blij van een goede
gezondheid en van hun gezin. 5
„Zo zijn paren gelukkiger dan
alleenstaanden, die weer geluk
kiger zijn dan alleenstaande ou
ders", noteren de onderzoekers
van het nationaal instituut voor
budgetvoorlichting.
In het onderzoek is ook ge
vraagd hoe mensen omgaan
met de terugval van hun inko
men. Ongeveer de helft van die
mensen gebruikt geld van zijn
of haar spaarrekening. Dertig
procent gaat minder geld spa
ren en 23 procent leent geld.
Dat laatste noemt de organisa
tie 'een vrij drastische maatre-
gel'. Mensen kunnen volgens
het Nibud beter de broekriem
aanhalen dan zichzelf in de
schulden te steken.
Kleurige magazines over scharniermomenten in het leven
utrecht/anp - Een op de vijf
studenten zal om financiële re
denen stoppen met zijn studie
als de plannen van staatssecre
taris Rutte (onderwijs) door
gaan. Niet meer dan 1 procent
van de studenten zegt het te ac
cepteren dat ze een veel hoger
collegegeld (tot 4500 euro per
jaar) moeten betalen als zij te
langzaam studeren.
Dat blijkt uit een onderzoek
dat het Interstedelijk Studen
ten Overleg (ISO) onder 511
studenten heeft laten uitvoe
ren. Rutte wil dat studenten
die langer van 5,5 jaar studeren
het grootste deel van de werke
lijke kosten van hun studie
gaan betalen. De Tweede Ka
mer vond dat gisteren in het
overleg over de financiering
van het hoger onderwijs wat al
te gortig. Een meerderheid van
de Kamer wil dat het college
geld (1476 euro) pas na zes jaar
fors mag stijgen.
Uit het ISO-onderzoek blijkt dat
een op de tien studenten een
verhoging van 1000 euro nog
wel acceptabel vindt, maar voor
het door Rutte gestelde maxi
mum bestaat bij de studenten
absoluut geen draagvlak.
18 Procent van de studenten
zegt in het nieuwe stelsel geen
master-opleiding te zullen vol
gen, terwijl ze dat in de huidige
stelsel wel van plan zijn. De
helft van de studenten denkt
erover een studie te gaan vol
gen in een land waar geen of
weinig collegegeld wordt be
taald.
Een grote meerderheid van de
studenten (80 procent) is wel
van plan sneller te te gaan stu
deren. Veel studenten (56 pro
cent) denken echter dat dat ge
paard zal gaan met lagere cij
fers. Het ISO vreest dan ook dat
er een 'zesjescultuur' zal ont
staan.
hilversum/anp - De landmacht kan
worden ingezet bij de beveiliging van
openbare gebouwen en terreinen als er
sprake is van een acute terreurdreiging.
Dat zei de bevelhebber van de Koninklij
ke Landmacht, luitenant-generaal M.
Urlings, gisteravond in het tv-program-
ma TweeVandaag.
„Als er sprake is van een serieuze ter
reurdreiging en de overheid doet een
beroep op de krijgsmacht, dan hebben
we uitstekende mensen om aanvullend
op de politie taken uit te voeren", aldus
Urlings.
Tot nu toe zijn alleen speciale eenheden
van de krijgsmacht ingezet tijdens ter
reurdreiging. Maar de inzet van het le
ger is volgens Urlings niet langer een ta
boe. „Sinds 11 september, de aanslag in
Madrid en de moord op Van Gogh is de
samenleving zich ervan bewust dat ook
in Nederland een aanslag plaats kan
vinden. Als er een serieuze dreiging is,
dan kunnen militairen prima beveili-
gingstaken overnemen. Ik weet zeker
dat de bevolking dat ook van ons ver-
wacht."
Urlings benadrukt dat het leger niet de
taken van de politie overneemt, maar
vooral een ondersteunende rol kan ver
vullen. „Je zou kunnen spreken van
blauw met een groen randje."
zeist/anp - Om de hedendaagse
mens te bereiken, moet de
Rooms-Katholieke Kerk aan
sluiten bij het individualisme
van vandaag de dag, maar daar
in niet volledig meegaan door
er een 'christelijk sausje' over te
leggen.
Dat zei hulpbisschop De Jong
van Roermond gisteren in Zeist
bij de presentatie van een bis
schoppelijke brief over geloofs
onderricht (catechese).
„Je moet mensen soms losruk
ken uit hun zelfgenoegzaam
heid en ik-gerichtheid", zei De
Jong, in de bisschoppenconfe
rentie verantwoordelijk voor
catechese. In de brief 'De glans
van Gods woord' zoeken de bis
schoppen naar nieuwe wegen
om de inhoud van het geloof in
deze tijd duidelijk te maken.
Een 'veelvormig, uitnodigend
en creatief aanbod van geloofs
onderricht moet inspelen op de
religieuze beleving van de he
dendaagse mens. Die geeft zelf
zijn overtuiging vorm en heeft
minder behoefte aan een om
vattende leer of moraal, schrij
ven de bisschoppen.
De boodschap van het rooms-
katholieke geloof komt in deze
tijd nog slechts verbrokkeld, 'in
vage flitsen' over, zei kardinaal
Simonis. De hedendaagse mens
weer laten zien dat het geloof
met het leven van alledag te
maken heeft, is volgens hem
'werk van lange adem'. Het is
vooral zaak de mensen op be
langrijke momenten in hun le
ven als huwelijk en dood te at
tenderen op het aanbod van de
kerk, zei De Jong.
„We moeten naar de mensen
van deze tijd toe, en dat is nog
niet zo gemakkelijk", erkende
Monseigneur De Jong begroet kardinaal Simonis tijdens de katholieke jongerendag, eerder deze maand. Foto: WFA
de hulpbisschop. De kerk denkt
aan het uitgeven van kleurige
magazines over 'scharniermo
menten' in het leven en wat de
kerk daarin kan betekenen, zei
directeur J. van der Vloet van
het catechesebureau van de
RK-Kerk. Leden van parochies
kunnen die verspreiden onder
mensen van wie zij denken dat
die er belangstelling voor heb
ben. Doop, ziekte en rouw zijn
mogelijke onderwerpen.
De bisschoppen vinden het ook
belangrijk dat betrokken gelovi
gen in de parochies zelf leren
om hun geloofsleven ter sprake
te brengen. Ook zij komen vaak
niet verder dan de dooddoener
'er moet toch iets zijn', zei De
Jong.
Kleine groepen van gelovigen
die geregeld bij elkaar komen
om aan geloofsverdieping te
doen en vriendschapsbanden
ontwikkelen, zijn volgens De
Jong en Simonis een goed mid
del voor catechese. „In de ano
nimiteit van deze tijd willen
mensen toch ergens bijhoren
en diepere relaties opbouwen"
zei de kardinaal.
