Journalistiek
vreest verlies
van banen
MEDIA
'Meer een evolutie dan een
\i
Lim
[k bezit meer dan ik nodig heb'
Amerika begrijpt Robbie niet
TV-kijkers op eerste rang bij uitvaart
Stralend
1 jerland op buis
im - SBS 6 en tv-produ-
lemol hebben hun ge-
ir het kerstprogramma
Itralend Nederland' bij-
let programma komt
id gewoon op de buis
1. In het verleden maak-
ioI het programma
i, maar dit jaar deed de
iet zelf, omdat Endemol
jzou zijn. Daarop stapte
icent naar de rechter
jverbod op de uitzen-
te eisen, omdat de rech-
let programma voor
bij Endemol liggen,
(ter gaf de tv-producent
gelijk en bepaalde dat
stemming van Endemol
•eft. Daarop zijn beide
gisteravond tot over
ig gekomen over
iciële afhandeling.
d° Hok gaat
end jaar door
im - Het klusprogram-
Blok van Net 5 knjgt
ralg. Volgend seizoen
een deel twee van het
ia, waarin koppels in
een appartement
(opknappen. Of Het
mieuw in Amsterdam
le woordvoerster van
log niet
jfscheid
Bernhard
Onder de titel Af-
jrins Bemhard zendt
leel morgen op Neder-
.9.215 uur) een ingelast
ia uit dat in het teken
de uitvaart van de
aartje van Weegen
et historicus Jan Bank.
lamma blikt vooruit
zetting in het fami-
de Nieuwe Kerk in
-1 irder wordt stilgestaan
uzikale begeleiding van
itoet, de aanwezigheid
veteranen en de veilig-
latregelen ter bescher-
de vele hoogwaardig-
deders.
donderdag 9 december 20c>4
hilversum/gpd, anp - De komst
van een nieuwe fusiekrant voor
het westen van Nederland is gis
teren met weinig enthousiasme
begroet door de journalisten en
andere makers van de huidige
kranten. De woordvoerders vre
zen vooral dat als gevolg van de
fusie veel banen verdwijnen bij
de uitgeefconcerns PCM en We
gener.
De twee uitgevers maakten gis
teren bekend de komende
maanden te onderzoeken of er
vanaf augustus 2005 een nieu
we krant voor het westen van
Nederland kan komen. Daarin
moeten dan vier titels van PCM
(Algemeen Dagblad, Rotter
dams Dagblad, De Dordtenaar
en Rijn en Gouwe) en vier titels
van Wegener (Utrechts Nieuws
blad, Haagse Courant, Goud-
sche Courant en Amersfoorste
Courant) opgaan. Dit voorjaar
volgt het definitieve besluit.
Reden voor de fusie is de terug
lopende oplage van alle acht
kranten. De kranten hadden
vorig jaar een omzet van 230
miljoen euro en 1224 voltijd ba
nen en ze zouden, indien al één
bedrijf, winstgevend zijn ge
weest, aldus PCM-topman
Theo Bouwman. De uitgevers
willen voor de fusiekrant een
nieuw bedrijf oprichten waar
beide concerns waarschijnlijk
een gelijk aandeel in nemen.
Alleen de redactie en hoofdre
dactie van het Algemeen Dag
blad is zeer positief over de
plannen. AD-hoofdredacteur
Jan Bonjer verwacht dat, als de
nieuwe krant ook op zondag
gaat verschijnen, het banenver
lies kan meevallen, omdat hij
stevige regionale edities wenst
en omdat een zondagkrant ex
tra menskracht vergt.
De redactie van het Rotterdams
Dagblad is het meest kritisch
over de voorgenomen fusie van
de acht kranten. De redactie is
een actie begonnen via inter
net. Lezers wordt opgeroepen
hun steun te betuigen 'zodat de
redactie haar journalistieke
werk kan blijven doen'.
Bij de andere redacties over
heersen vooral de zorgen. Alle
regionale kranten benadrukken
dat ze in hun regio actief willen
blijven en dat de nieuwe krant
dat mogelijk moet maken.
Redactie en hoofdredactie van
de Haagsche Courant plaatsen
stevige vraagtekens bij het fu
sieplan. Hoofdredacteur P. ter
Horst wil vooral niet dat de
nieuwe krant uit een AD bestaat
met een regionale bijlage.
Hoofdredacteur A. Kalmann
van het Utrechts Nieuwsblad
en de Amersfoortse Courant
ziet kansen in de fusie. Wel be
grijpt hij de zorg van het perso
neel over de werkgelegenheid.
Volgens de uitgevers hebben
hun plannen geen gevolgen
voor de andere kranten in de
concerns, zoals de overige re
gionale kranten van Wegener
en De Volkskrant, Trouw en
NRC Handelsblad bij PCM.
Acht kranten op de schop. Een fusie van
een landelijke met een trits regionale
dagbladen in de Randstad. Meer dan 1200
werknemers onzeker over hun toekomst.
Maar om dat nou een aardverschuiving in
het medialandschap te noemen? „Wel
nee", zegt Harry Lockefeer, hoogleraar
journalistiek aan de Rijksuniversiteit Gro
ningen.
door Erik van der Struijs
den haag - „Wat Wegener en PCM nu
van plan zijn in de Randstad, is in ande
re delen van het land al gebeurd", zegt
Lockefeer, zelf oud-hoofdredacteur van
de Volkskrant. „In Limburg heeft de Te
legraaf de zaken geclusterd en in de
noordelijke provincies is het Dagblad
van het Noorden gevormd. De Randstad
heeft zich tot dusverre aan dit proces
onttrokken. Nu niet meer."
Ook Louis Hakkenberg, analist bij de za
kenbank Kempen en Co, ziet de beoog
de samenklontering van de kranten
'meer als een evolutie dan als een revo
lutie'. „Het past helemaal in een proces
dat al jaren gaande is. Over de hele linie
zie je de oplages van kranten dalen, met
de laatste jaren een versnelling in de
Randstad. Dan is het logisch dat je als
uitgevers de koppen bij elkaar steekt. Ik
denk dat de Nederlandse dagbladen
markt er een heel mooie krant bij kan
krijgen."
Met elkaar bereiken Algemeen Dagblad,
Rijn en Gouwe, de Dordtenaar, Rotter
dams Dagblad, Utrechts Nieuwsblad,
Amersfoortse Courant en de Haagsche-
/Goudsche Courant 650.000 abonnees.
Daarmee zouden ze - eenmaal samen-
geklonken - na de Telegraaf de tweede
krant van Nederland worden.
Lockefeer kan zich herinneren dat 'tien
tot vijftien jaar geleden' ook pogingen
zijn ondernomen om tot één krant in de
Randstad te komen. „Zo nieuw zijn de
plannen dus niet. Verschil is alleen dat
toen het initiatief kwam van de redac
ties. Nu nemen de uitgevers het voor
touw. Dat geeft aan hoe de tijd is veran
derd."
Het beursgenoteerde Wegener is al lan-
ÖÖV
ftlVMrfnAlHtkC
|R%rs--
Bestuursvoorzitter Jan Houwer van Wegener. In zijn krantenrek staat volgend jaar
misschien nog de helft van het huidige aantal titels. Foto: GPD/Roland de Bruin
ger onderworpen aan de tucht van de
markt. PCM, tevens uitgever van de
Volkskrant, Trouw en NRC Handelsblad,
vond mooie kranten maken jarenlang
belangrijker dan winst boeken. Sinds de
overname van het bedrijf door de Britse
investeerder Apax is ook daar echter het
tij gekeerd.
Lockefeer: „Apax wil PCM over een aan
tal jaar weer verkopen, dus moet de boel
worden aangeveegd. Het AD doet het al
een hele tijd slecht en wordt dan wel
landelijk verspreid, maar is in feite een
krant die sterk op de regio Rijnmond is
gericht. Het is logisch dat PCM daar wat
anders mee wil."
Journalistiek gezien vindt hij een even
tuele fusie van de kranten 'natuurlijk
jammer'. „Het gaat ten koste van de di
versiteit en er zijn straks minder banen
voor journalisten. Ik vind de Haagsche
Courant een heel mooie krant met een
rijke historie. Van mij hoeft die niet weg.
Maar als je de oplage jaar in, jaar uit ziet
dalen, heb je als uitgever de plicht om in
te grijpen. Tegen de wetten van de eco
nomie is weinig bestand."
Wegener en PCM willen de fusieplannen
de komende maanden nader uitwerken.
Begin volgend jaar moet er een busines
splan op tafel liggen. Pas dan wordt pre
cies duidelijk hoeveel banen er door de
samensmelting verloren gaan. De afge
lopen dagen deden geruchten de ronde
als zouden vele honderden banen wor
den geschrapt.
Analist Hakkenberg ziet dat niet zo snel
gebeuren. „Wegener heeft op pers o-
neelsgebied de afgelopen jaren al 'heel
wat slagen gemaakt. Houwert (bestuurs
voorzitter van Wegener, red.) heeJrt eer
der aangegeven dat op dat terreini niet
veel meer valt te winnen. Bovendien
denk ik dat de NMa scherp zal kij 'ken
naar het voortbestaan van de verschil
lende redacties. Ik zie vooralsnog; alleen
voordelen op het gebied van gezamenlij
ke inkoop, bijvoorbeeld bij computers
en papier."
De stijging die het aandeel Wegener de
afgelopen dagen heeft doorgemaakt, op
basis van de geruchten over de fusie,
noemt Hakkenberg dan ook overdreven.
„Op het gebied van kostenbesparingen
zijn de voordelen echt minder groot dan
velen denken."
Eenzelfde geluid klinkt bij de adverteer
ders. Op papier mag een Randstedelijk
georiënteerde krant met een oplage van
650.000 een prachtig platform zijn, de
verwachting dat bedrijven nu massaal
de telefoon ter hand nemen om in die
nieuwe krant te komen, behoeft nuan
cering. „Net zoals de lezers hebben de
adverteerders hier niet om g;evraagd.
Het komt voort uit de node n van de uit
gevers", benadrukt Ingrid S tumpel, bij
de Bond van Adverteerders (BVA) belast
met de gedrukte media.
„Ik denk dat adverteerders: die een lan
delijk bereik nastreven we l aan hun trek
ken komen, maar hoe zit dat met orga
nisaties die regionaal zijn gericht? Beta
len zij een meerprijs voor een hogere
oplage? Kunnen zij alleen in een regio
naal katern adverteren? Dat zijn zaken
waar je heel goed over ma moet den
ken."
Grote vraag blijft bovenal hoe de nieuwe
krant het mes van de gesriage oplageda
ling kan ontwijken. Als t weede krant van
Nederland zal het besta ansrecht de ko
mende jaren vrij zeker 2:ijn, maar als de
oplage blijft afkalven, zijn nieuwe reor
ganisaties op termijn onvermijdelijk.
„Journalistieke creativiteit en enthousi
asme, daar zal het op a an komen", zegt
Harry Lockefeer. „Met als centrale vraag:
hoe bedienen wij de lezer het beste."
WAAR ZIJN ZE GEBLEVEN?
NOS brengt bijzetting prins Bernhard in beeld met 81 camera's
ren ze beroemd, nu hoor je weinig meer
loe zou het toch met die Bekende Neder-
ran weleer zijn? Vandaag: oud-poppen-
laker Jozef van den Berg (55).
Versteegh
Hilversum - Miljoenen kijkers
zitten zaterdag voor de buis om
de uitvaart van prins Bemhard
op de voet te volgen. De plech
tigheden zijn al vanaf negen
uur 's morgens tot kwart voor
twee die middag live te volgen
via evenementenzender Neder
land 2.
Maartje van Weegen spreekt in
de mobiele studio in Delft met
onder anderen historicus Jan
Bank en theologe Jacobine
Geel. Er wordt regelmatig over
geschakeld om de rouwstoet te
volgen die van Paleis Noordein
de in Den Haag naar de Nieuwe
Kerk in Delft rijdt. Verder zijn er
beelden vanaf vliegveld Zes
tienhoven, waar koninklijke ge
nodigden arriveren, van het pu
bliek langs de route en de mili
taire escorte. Bij goed weer be
schikt de NOS, die de uitvaart
in beeld brengt, over een heli
kopter om de stoet vanuit de
lucht te volgen.
Ervaring
Volgens Jan de Roode, verant
woordelijk voor de live-uitzen
ding van de kerkdienst, zal de
uitzending in grote lijnen het
zelfde zijn als rond de uitvaart
van prinses Juliana. „De af
stemming tussen de verschil
lende plekken is beter omdat
we nu toch aardig wat ervaring
hebben opgebouwd. De route
zal bijvoorbeeld nog beter in
beeld worden gebracht."
De afgelopen week is voor De
Roode en de driehonderd tech
nici die de uitzending mogelijk
moeten maken, behoorlijk
'hectisch' geweest. „Het is een
hele organisatie om al die men
sen op de juiste plek te krij
gen."
In totaal wordt de uitvaart met
81 camera's en negen reporta
gewagens gevolgd. In de kerk
zullen veertien camera's de
dienst in beeld brengen. Die
hangen ongeveer op dezelfde
posities als tijdens de bijzetting
van prinses Juliana. „Bij het
vaststellen van die plekken
moet je rekening houden met
het stoelenplan, de inrichting
van de kerk en de muziek."
Twee camera's hangen in de
nok, die geven een bijzonder
beeld van het moment dat de
kist naar de grafkelder wordt
gebracht.
Voor De R00 de staat voorop dat
de registrati e feitelijk, duidelijk-
en ingetoge n moet zijn. „Geen
effectbejag dus. We filmen met
respect vooir de familie."
Leidraad
De regisseur verwacht niet dat
hij voor ve tTassingen zal komen
te staan. Hij werkt aan de hand
van het jairen geleden door de
NOS opgestelde 'gele dossier',
dat als b elangrijkste leidraad
dient. „We hebben allerlei
voorzieningen getroffen: zo ge
bruiken we meerdere aggrega
ten. Het is een bijzondere klus,
zo voelt iedereen dat. We doen
er alles aam om te zorgen dat de
uitzending in kannen en krui
ken is."
Na thema-avond bij Veronica zit meneer Williams morgen bij Pulse
Jozef van den Berg: „Met vroeger ben ik niet meer zo bezig. Het is lang geleden en ik
heb het verhaal al zo vele malen verteld." Foto: GPD/Do Visser
dijk op gelopen, de koffer achter mij aan. Net als
de dwaas in een eerder stuk van mij, Moeke en
de Dwaas. Ik liep naar Neerijnen, zoals God aan
wees. Eerst woonde ik twee jaar in een fietsenhok
van de gemeente, totdat ik daar van de burge
meester weg moest. Gelukkig bood een vriende
lijke familie even verderop me een plekje in de
tuin aan, onder de kweepeer. Daar heb ik mijn
hutje gebouwd, bijna zoals op het toneel bij De
Pleisterplaats."
„Mijn dagen vul ik met bidden, lezen, en denken.
Ook werk ik geregeld in de tuin. Tussendoor
schrijf ik. Een verslag van de reis, de stilstaande
reis, die ik maak. Voor wie? Voor God. En mis
schien tegelijk voor degene die het ooit wil lezen.
Maar dat alles is in Gods hand. Want ik zelf ben
niet meer de regisseur over wat er gebeurt in
mijn leven. Mijn kinderen zie ik af en toe wel, ze
komen me hier opzoeken. Daar ben ik erg dank
baar voor. Mijn oudste dochter is trouwens zelf
actief als theaterregisseuse en doet prachtige din
gen. Dat vind ik heel bijzonder. Ja, ik voel me ge
lukkig, heel gelukkig. Al is dat woord eigenlijk
niet toereikend voor het grote wonder dat mij is
overkomen."
Woonplaats;
Neerijnen
Was bekend door:
Theatervoorstellingen met
poppen, onder meer Moeke
en de Dwaas, De Pleister
plaats, De Ontmoeting. Brak
in 1991 plotseling carrière af,
bekeerde zich tot God en
ging als kluizenaar in een
hutje wonen
Hoogtepunt:
Geen
Dieptepunt;
Geen
Verdient nu de kost met:
Leeft 'van de geef
Nog herkend op straat:
„De mensen zijn heel aardig
voor me."
Het laatst in 'de bladen':
Onbekend
Hilversum - Liefhebbers van
Robbie Williams doen er ver
standig aan om vanavond af te
stemmen op Veronica. Van acht
tot middernacht is het thema
avond met de zanger in de
hoofdrol.
De avond begint met een kijkje
achter de schermen bij de tot
standkoming van de videoclip
Rock DJ. Vanaf half negen is het
tijd voor de registratie van het
live optreden The Robbie Wil
liams show. Om kwart voor tien
volgt de documentaire The
show-off must go on. Als laatste
is er om vijf voor elf de registra
tie van het concert Live at
Knebworth.
In The Robbie Williams show
zien we de entertainer optreden
voor een select gezelschap. Met
een vette knipoog naar Elvis zet
Williams een show neer waarin
hij onder meer wordt bijge
staan door zestig dansers. Rob
bie en band spelen onder meer
Angels, Rock DJ, Something
Beautiful en Mr. Bojangles.
The show-off must go on (met
een knipoog naar 'the show
must go on' letterlijk: het uitslo
ven moet doorgaan) gaat over
het leven van Robert Peter
Maximillian Williams. Robbie
werd op 13 februari 1974 gebo
ren in Engeland. Hij is wat je
noemt een rasartiest. De ma
nier waarop hij de mensenmas
sa in Knebworth welkom heet is
daar een voorbeeld van: „Good
evening Knebworth. My name
is Robbie Williams, this is my
band and for the next two
hours your ass is mine!"
Williams sloot in 2002 de groot
ste contractdeal uit de Britse
geschiedenis. Voor een bedrag
van meer dan 120 miljoen euro
mag platenlabel EMI Williams
binnen zijn gelederen houden.
Wie dat negen jaar geleden had
gezegd, zou voor gek zijn ver
klaard. In 1995 werd Williams
Megaster en clown Robbie Williams. Foto: Reuters/Matt Dunham
uit de jongensgröep Take That
gegooid. Een te grote mond, te
grote eigengereidheid en te
weinig discipline zijn daar de
bet aan.
Williams, die zijn dagen slijt
met drugs, alcohol en vrouwe
lijk schoon, past niet meer bij
het imago van de jongensband.
Als hij aankondigt dat hij een
solocarrière ambieert, neemt
niet iedereen dat serieus. De
leadzanger van Take That, Gary
Barlow, die zou wel eens kun
nen doorbreken als artiest.
Maar clown en feestbeest Wil
liams? Nee, daar werd niet veel
van verwacht.
Robbie Williams eerste single,
Freedom, is een cover van
George Michael. De grote door-
brafcik voor Williams komt in
1997. Mi 3t de van zijn debuut-
cd Life 1 Tiru A Lens afkomstige
ballade Angels, die muzikaal
sterk dc et denken aan Elton
John, b reekt Williams definitief
door. V :maf dat moment wordt
er rekei ling gehouden met de
artiest Robbie Williams. De
liedjes zijn bombastisch en ro-
mantis ch, en zijn meestal een
co-pro ductie van tekstschrijver
Williar ns en zijn muzikale part
ner Guy Chambers.
Jourmidist Chris Heath mocht
voor z ijn biografie Feel achttien
maan den lang optrekken met
WilliamS. Hij deed dit vanaf au
gustus 2002. Op dat moment
was Williams bezig met zijn
laatst e album Escapology, waar
onde r meer de hits Feel, Come
undone en Hot fudge van af
komstig zijn. Zo valt onder an
dere te lezen dat Williams drugs
voorgoed heeft afgezworen, en
dat Iriij van Engeland naar Ame
rika is verhuisd. Verd^maakt
hij gebruik van een therapeut,
antidepressiva, vitaminepillen
en i;irie pakjes Silk Cut-sigaret-;
ten. per dag.
Vo lgens Heath zal Williams in
de VS niet doorbreken. Hij is
he:t ene moment rocker dan
weer clown. De ironie van Wil-
lioims wordt door de Amerika-
nen niet begrepen, meent zijn
h iograaf. Dat Robbie Williams
wel is doorgebroken in Europa
i« vanavond te zien in de vier
uur durende thema-avond van
Veronica. Voor wie na deze
avond nog steeds honger heeft
naar meer Robbie: Morgen:
avond is meneer Williams te
gast bij Reinout Oerlemans in
Pulse op RTL 4. Williams komt
niet alleen praten, hij zal ook
optreden.
Arthur van Colmjon
Veronica presenteert: Robbie
Williams, Veronica, 20.0thiur
,Het leven dat ik nu leef, heeft z'n
had in het theater. Ik heb zonder dat ik
voorstellingen gemaakt over mijn eigen
et was een kralensnoer van belevenissen,
en, van een mens op weg, nog niet thuis,
tocht heeft geleid tot een echte ontmoe-
wonderlijke wijze kwam God op mijn
etl toen begon een andere periode van mijn
jr^Ik speelde niet langer mijn voorstelling,
aar leven."
irl leger ben ik niet meer zo bezig. Het is
pal iden en ik heb het verhaal al zo vele ma-
E.iC, lid. Niet dat ik dat moe ben, hoor. Maar
bek me af of de mensen niet meer hebben
het nu is. Hoe ik probeer deze Ontmoe-
d iven, wetend dat God zelf er de schrijver
;HOj le leven in een tijd waarin we ons afvnra-
dit nog wel goed? Ik wil niet doemden-
ik zie wel dat we onze grootste wijsheid
iben om het onontkoombare onheil af
alleen maar door ons weer op Chris-
iten. Hij heeft ons alle vrijheid geschon-
ij die misbruiken en ons van hem af
kan dat ernstige gevolgen hebben. Soms
lar wel somber over. Het kan haast niet
verschrikkelijk misgaan, denk ik dan.
ipen, epidemieën, kijk naar wat er op
mber gebeurde. En de verschrikkelijke
snissen pas in Amsterdam en daarna in
Misschien zijn het voorboden, waar-
gen. Af en toe heb ik een krant. Zo pro-
:h bij te houden wat er in de wereld ge-
ik praat met mensen, ze komen vaak
;s. Ze zijn goed voor me, daar ben ik
voor. Ik leef van de geef en bezit meer
idig heb. God heeft het goed met mij
it in 1989 in Antwerpen, kon ik het
Mijn voorstelling had mijzelf, de
en de acteur, in haar greep genomen. Ik
ippen en dat heb ik het publiek uitge-
daarvoor was mijn broer ernstig ziek
Hij was dokter en zei: ik ben de ziek-
ït van mijn eigen praktijk en ik ga dood.
ik het erg moeilijk mee gehad. Druk als
it mijn theater kreeg ik het gevoel dat ik
loot. Machteloos."
toen een stuk gemaakt over de redding
afwordt gewacht en die maar niet komt. Ei-
in vervolg op Samuel Becketts Wachten
ft. Daarin wachten twee mannen op ie-
niet komt. Ik was daar erg mee bezig
een gegeven moment: genoeg gewacht!
ook het stuk dat ik toen heb geschre-
it stuk zit een jongeman, de hoofdper-
mijn theater, in café De Strohalm. En
it een wonderlijk heer, een schrijver. Hij
jongeman de hoofdrol speelt in een
iij heeft geschreven. De schrijver wil
:n hoe het stuk gaat."
ilijk heeft God zelf zich met dit stuk aan
inbaard. En hij heeft mij gevraagd:
zie je steeds niet dat ik niet komen kan
er al ben. Jouw eigen stuk heeft mij la-
in'. Mijn laatste publieke optreden was
louwburg in Cuijk. Daar was het alle-
;onnen, mijn allereerste voorstelling als
tien was daar ook, de cirkel was
Cfiben geboren in Beers en woonde lang in
lie laatste voorstelling op 21 juni 1991 kon
len. Dat heb ik de mensen in de zaal
legd."
ben ik naar huis gegaan, heb ik een paar
mijn speelkoffer gestopt ert ben ik de
