REGIO
ijleebetalen aan Wijk en Wouden niet
populair
rijwilligers onderscheiden met Gouden Hart Savanna kreeg vaak straf
andelroute of niet, de
-ijken zijn niet openbaar
Pool voor rechter na
zwaar ongeval op A4
en plattelanders hebben veel waardering voor het landschap
Gratis checklist belastingbesparing.
Tweede leven voor café De Landbouw
R3
omgeving hoger met een 7,9. Een minder
aantrekkelijke kant van Wijk en Wouden is
het drukke verkeer. Om het gebied nog
aantrekkelijker te maken, zouden er meer
wandel- en fietsroutes en bankjes bij moe
ten komen.
Ondanks de hoge waardering voor het
landschap, lopen nog niet veel mensen
warm voor het idee om de beurs ervoor te
trekken. Boeren werken momenteel geza
menlijk aan een 'overlevingsplan'. Ze wil
len hun streekproducten onder de naam
van Wijk en Wouden in de supermarkten in
de omliggende steden verkopen. Ook zou
den ze een vergoeding willen krijgen voor
het leveren van groene diensten, zoals het
organiseren van excursies of het aanbieden
van wandel- en vaarroutes. Alleen dan kan
worden voorkomen dat steeds meer boeren
ermee stoppen omdat ze het hoofd niet bo
ven water kunnen houden.
Uit het onderzoek blijkt dat 13 procent be
reid is mee te betalen aan de algemene
diensten van boeren en 52 procent mis
schien.
De meerderheid vindt dat dit geld via be
lastingen moet worden geïnd.
Hoewel de bewoners van Wijk en Wouden
niet graag betalen, realiseren ze zich wel
dat het behoud van boeren in het gebied
een voorwaarde is voor het intact houden
van het landschap. Stel dat ze 1000 euro
zouden moeten verdelen, dan zouden ze
dat liever willen besteden aan inkomens
steun voor de boeren, dan dat het ten goe
de komt aan de parken, plantsoenen en re
creatiegebieden als de Noord-Aa en De
Vlietlanden.
Bestuurslid van de agrarische natuurver-
eniging Wijk en Wouden Jan Bregman
vindt het ook opvallend dat veel burgers
het Land van Wijk en Wouden waarderen.
„Maar dat ze er niet veel voor willen beta
len, is typisch Nederlands. Er ligt hier een
zware verantwoordelijkheid voor de poli
tiek. Komt er geen geld vrij voor de dien
sten die boeren aanbieden, dan zullen er in
de toekomst velen stoppen simpelweg om
dat ze het hoofd niet boven water kunnen
houden. Zo'n boer gaat dan wel met de
hoogstbiedende projectontwikkelaar om de
tafel over de verkoop van zijn bedrijf. Die
zal echt niet denken, het moet een boeren
bedrijf blijven want de burgers willen dat."
Bregman is positief over de aanleg van
meer wandel- en fietsroutes, zolang het de
bedrijfsvoering van de boeren niet te veel
hindert. „We moeten voorkomen dat hon
den van burgers achter de schapen aanvlie
gen."
briinRoos
{EEST - De 224 vrijwilligers
/jRijngeest Groep werden
jvond, op de Internationa-
van Vrijwilligers, in het
ge gezet. Vooral voor Nel
na en Hennie van Scha-
Igwas de bijeenkomst ge-
«ardig. Ze kregen een
p Hart in de theaterzaal
rchiatrisch ziekenhuis
Jest.
ir was alles anders, zelfs
IgMligersland. Toen deed
rfdadigheidswerk, om-
als je burgerplicht voel-
in deze moderne tij
netwerken en flexwer-
iet de onbetaalde arbeid
'oegen. Je moet er iets
n zodat het iets toe-
lan je cv.
itateert Fred Besemer.
irdinator vrijwilligers-
de Rijngeest Groep
:h er helemaal aan aan.
loort bij de jeugd. Ik vind
dat steeds meer jonge-
hier aanmelden naast
^ïdie en hun bijbaantje,
let zo heel lang geleden
n vrijwilliger per definitie
jftijd."
Van zulke nieuwe vrijwilli-
jn Claudia Lambregtse
Patty Zoet (21). Ze zitten
;1 en wachten, terwijl ze
aan een glaasje jus d'o-
ip de volgende speech,
hier werkervaring op
zegt Patty resoluut. „Ik
als een soort stage. Tij-
ïijn opleiding maat-
lelijk werk lees ik alleen
iver psychiatrische ziek-
len. Hier maak ik ze echt
|het echter niet als een
ikelijk kwaad. „Ik vind
It leuk. Mijn ouders doen
Ijwilligerswerk naast hun
ldus ik denk dat ik het ze
il volhouden. Het is trou-
frel lastig. Ik werk op de
Jnafdeling en daar zijn
femente mensen. Elke
Ts ik langskom, moet ik
(bretellen. Pas kwam trou
wen patiënt naar me toe
Ji zelf voorstelde. Hij zei:
I ik ben Peter. Ik ben pa-
kvond dat zo vreemd,
(oor mij is hij gewoon Pe-
Vrijwilligers Nel Mandema en Hennie van Scharenburg kregen op de Internationale Vrijwilligers Dag een Gouden Hart. Foto: Mark Lamers
ter. Een mens."
Claudia lijkt meer op een ou
derwetse vrijwilliger. De stu
dente Sociale Pedagogische
Hulpverlening werkt sinds haar
elfde als vrijwilliger in een
zwembad. „Daar gaf ik zwemles
aan langdurig psychiatrische
patiënten. En nu doe ik dit in
het kader van mijn opleiding.
Als het me bevalt, zie ik geen
reden om te stoppen. Ik vind
het heel erg leuk en de bewo
ners van Rijngeest vinden het
met mij ook erg gezellig. Ook
omdat ik nog jong ben. Dat
waarderen ze."
Misschien komt ze ooit nog
eens zo ver als Nel Mandema
(72). De Oegstgeestse bezoekt al
25 jaar bewoners van het psy
chiatrische ziekenhuis in haar
woonplaats. Dat is de reden dat
ze samen met Hennie van
Scharenburg, die een museum
van de psychiatrie in Haarlem
heeft opgezet, is onderscheiden
met een Gouden Hart. Tegen
woordig komt ze nog bij één
bewoner over de vloer. De twee
andere die ze onder haai' hoede
had zijn overleden.
Mandema beschouwt 'haar' cli
ënt als een vriendin. „Ik kom al
25 jaar bij die vrouw." Voor de
vrijwilliger oude stijl is het wel
duidelijk dat zij nodig is. „Zon
der vrijwilligers zouden vele be
woners vereenzamen. Ze kun
nen aan ons hun zorgen, ver
driet en blijdschap kwijt. Vaak
zijn wij de enige contacten die
zij hebben met de buitenwe
reld."
Maatschappelijk werker Gert
van Spengen valt haar bij.
„Zonder mensen als Nel zou
den de mensen hier verpieteren
en vereenzamen. De vrijwilli
gers vervangen in feite de fami
lie." Het doet Van Spengen
deugd dat er steeds meer jon
geren belangeloos in Endegeest
te vinden zijn. „Dat is goed
voor hun levenswijsheid. Ik
hoop dat er nog veel meer ko
men."
Aan Besemer zal het niet liggen.
Hij is fulltime bezig met het re
kruteren van vrijwilligers. Voor
al op de universiteit en de ho
geschool in Leiden laat hij re
gelmatig zijn gezicht zien.
„Daar zijn veel studenten die in
het kader van hun studie wel
een tijdje bij ons willen meelo
pen. Neem bijvoorbeeld toe
komstige huisartsen. Die krij
gen in hun praktijk steeds meer
te maken met psychiatrische
patiënten, omdat die volgens
overheidsbeleid steeds meer
thuis moeten blijven wonen."
Hij erkent dat het moeilijk is
jongeren te houden. „Die wil
len shoppen van ons naar
Vluchtelingenwerk en andere
organisaties. Als ze maar kun
nen leren. Maar bij ons is veel
te doen. Ons motto is dan ook
'bij de Rijngeest Groep kun je
alle kanten op'." Ze kunnen het
in ieder geval op hun cv zetten.
vervolg van voorpagina
den haac/alphen - Het open
baar ministerie gaat ervan uit
dat Savanna na een leven van
mishandeling op 20 september
's ochtends in het appartement
van haar moeder aan de Cas-
torstraat in Alphen is gestikt. De
stiefvader van het 3-jarige Al-
phense meisje, een 27-jarige Al-
phenaar die zware mishande
ling met dood tot gevolg ten
laste wordt gelegd, ontkent ove
rigens dat hij daarbij aanwezig
was.
Volgens de dagvaarding is Sa
vanna om het leven gekomen
doordat een stoffen lap (of sok,
of washandje) diep in haar keel
zat gepropt. De mond van het
meisje was met tape dichtge
plakt. Een touw zorgde ervoor
dat Savanna niet uit haar bed
kon komen en dat het kind zich
amper kon bewegen. De deur
van haar kamertje ging op het
hangslot. Zo werd ze achterge
laten en liet het meisje het le
ven.
Nadat de peuter was overleden,
wikkelden de moeder en stief
vader Savanna in een deken en
een stuk plastic. Alsof ze een
pakketje wegbrachten, reden ze
het stoffelijk overschot op een
karretje over de galerij van de
Castorflat. Even later lag het
dode kind in de achterbak van
de auto.
In de nacht die volgde (van 20
op 21 september) werden moe
der en stiefvader in de Overijs
selse plaats Holten aangehou
den toen ze daar met hun auto
een bos in wilden rijden. De
Te gruwelijk voor snelle conclusies
(advertentie)
Niet de jaarwinst drukken met de aankoop
van 1 miljoen paperclips, maar echt nuttige
tips. Lees over hoe en wat op de site van
Arenthals Grant Thornton, www.agt.nl
Arenthals Grant Thornton S5
accountants en adviseurs
1 "T
ï|uud Sep
i Iade/warmond - Alkema-
toeren die wandelaars van
nd weren, staan in hun
te Dat stelt chef bestuursza-
di erlemans in een reactie
'n schriftelijke vragen aan
ok uteerde staten naar aan-
:usvan de wandeling van
1 gfe statenleden in het Ade-
le „Als ze mij van tevoren
aai ladden gebeld met de
lijk welke paden in de polder
Ie laar zijn, had ik het ze
tal jn kunnen uitleggen: met
en dering van de verharde
en 1 is er niets openbaar in
?n ade."
he elegatie statenleden wan-
ïte een paar weken geleden
zo de Kaagsociëteit door de
ijk :s van Warmond en Al
le le. De wandelaars stuit-
zu arbij eerst op een bordje
/et en werden even later
een boerin aangesproken
t feit dat ze onaangekon-
ver haar land liepen. De
heeft inmiddels ge-
eerd in vragen aan gede-
Öde staten.
is PvdA-statenlid Van den
is het een probleem dat
eibers openbare paden af-
X. P'
I, de zaak ligt dus genuan-
ieiBr- Dat bleek ook een paar
tei 'leden, toen de Leidse
inj 'eens een wandelroute
s Ie dijk van de Kagerplas-
m de Kaagsociëteit naar
de Boekhorsterweg ging pro
moten. „Toen bleken er ook in
eens. mensen te worden wegge
stuurd", zegt Oerlemans. „De
route liep over privé-terrein en
de grondeigenaren waren niet
ingelicht."
Ook voorzitter Van der Heden
van de agrarische natuurvereni-
ging Vanade is stellig als het
gaat om wandelroutes door de
polder. „Er lopen hier in de
polder geen openbare routes.
Het is wel geregeld dat buren,
medewerkers van het water
schap en mensen die in de pol
der op bezoek komen recht van
overpad hebben. Maar wanneer
je een openbaar wandelpad
wilt, dan moet je dat van tevo
ren regelen met de grondeige
naren", aldus de Vanade-voor-
zitter.
Van der Heden is overigens
geen tegenstander van openba
re wandelroutes over boeren
land. „Sterker nog: toen de pro
vincie vier jaar geleden met een
plan kwam voor een netwerk
van wandelpaden, waren wij
enthousiast. Wij zeggen: stuur
een makelaar op pad die gaat
onderhandelen over een ver
goeding voor het gebruik van
het land. Maar we hebben de
afgelopen jaren niets meer ge
hoord. Kijk, als we geen vergoe
ding krijgen, hebben we alleen
de ellende. Met wandelaars
krijg je ook honden op je land.
Iemand moet de rommel oprui
men en iemand moet het hek
dichtdoen. Om het hoofd bo
ven water te houden willen we
best onze groene ruimte aan
bieden. Maar daar moet dan
wel voor betaald worden."
De Warmondse wethouder Van
Klinken vindt dat de opstelling
van Van der Heden niet getuigt
van veel ondernemerszin. „Ik
denk dat de betrokken agrariërs
beter gebruik kunnen maken
van het feit dat er toeristen ko
men. Zet een cola-automaat
neer, en je verdient 60 cent per
blikje. Dat levert veel meer op.
Want je moet niet denken dat
een boer zo maar 5000 euro kan
vangen voor het openstellen
van een wandelroute. Daar
hebben we het geld niet voor."
Van Klinken is minder uitge
sproken over de vraag naar het
al dan niet openbaar zijn van
wandelroutes door de polder.
„Ik weet niet hoe dat zit. Er zijn
ook wandelpaden die nu betre
den worden terwijl ze al heel
lang in gebruik zijn. Alleen lie
pen er vroeger 200 mensen per
jaar en komen er nu misschien
1500. Om niet verzeild te raken
in allerlei procedures, zijn we
bezig met tussenoplossingen.
Zo willen we een pontje om de
Kaagsociëteit heen laten varen
om wandelaars en fietsers die
vanaf de Zijldijk komen wat
verder de polder in te brengen.
Die mensen zouden dan door
het weiland naar het 'Oorlogs
pad' kunnen lopen en zo verder
het gebied in."
wassenaar - Het Wassenaarse café De Landbouw
begon eind vorige week een tweede leven. Burge
meester Herman van den Muijsenberg gaf het
startsein voor de herbouw van de karakteristieke
voormalige boerderij op zestig meter van de oor
spronkelijke plek langs de Rijksstraatweg. Het 136
jaar oude pand, op de foto te zien voordat het
werd afgebroken, werd begin vorig jaar ontman
teld om plaats te maken voor de aanleg van de
noordelijke randweg van Den Haag, die onder
meer dwars door Wassenaar loopt. Het café is
steen voor steen afgebroken en wordt binnenkort
ook weer steen voor steen opgebouwd. Onderde
len die door de sloop verloren zijn gegaan, worden
door een speciale restauratiearchitect nagemaakt.
Die herbouw is naar verwachting eind 2005 klaar.
De gemeente Wassenaar heeft een openbare in
schrijving gehouden waaruit een nieuwe eigenaar
annex uitbater naar voren kwam. Dat werd Co de
Jong, een 40-jarige Haagse horeca-exploitant die
in zijn woonplaats twee andere zaken bestiert.
Archieffoto: Henk Bouwman
De Inspectie Jeugdzorg kan
nog niet aangeven waar het is
misgegaan met de begeleiding
die Savanna en haar moeder
van de officiële hulpverleners
kregen. Volgens een woord
voerder is Savanna's verhaal
te gruwelijk om snel met con
clusies te komen. „Je moet
heel goed weten waarvan je
mensen beschuldigt. Daarom
gaan we voorzichtig te werk."
Het openbaar ministerie gaat
ervan uit dat Savanna vaak
werd mishandeld, zo blijkt uit
de dagvaarding die is opge
steld. De peuter moet niet al
leen op de dag van haar dood
maar veel vaker een prop in
haar mond hebben gekregen.
Opsluiten in haar kamer of in
een kast was ook 'normaal' in
het gezin.
Justitie heeft deze vermoedens
naar buiten gebracht, maar
Bureau Jeugdzorg Noord-Hol
land, dat Savanna onder toe
zicht had, heeft de drama's
politie trof in de kofferbak het
ingepakte lijkje en een schep
aan.
De moeder ontkent dat zij Sa
vanna om het leven heeft ge
bracht. Maar net als haar echt
genoot heeft ze wel verklaard
dat Savanna 'erg lastig' kon
zijn. Dan sloegen ze de peuter,
zetten ze het kind onder een ijs
koude douche, of bedachten ze
een andere straf.
die in de dagvaarding worden
beschreven, niet ontdekt of
herkend. De vragen of en
waarom Bureau Jeugdzorg
niet heeft gezien dat Savanna
zo ernstig mishandeld werd,
zijn nog steeds onbeant
woord. „Dit onderzoek luistert
heel nauw", geeft de woord
voeder van de Inspectie
Jeugdzorg aan. De inspectie
onderzoekt de rol van elke
hulpverlener en dat kost veel
tijd. „Verschillende instanties
hebben zich met het gezin be
ziggehouden. Dag na dag
wordt nu in kaart gebracht
wanneer wie wat waar deed."
Inmiddels heeft de Inspectie
voor de Gezondheidszorg zich
ook over de kwestie gebogen.
Aanvankelijk was het de be
doeling dat Jeugdzorg volgen
de week openheid van zaken
zou geven. Nu blijkt dat het
onderzoeksrapport op zijn
vroegst eind december is afge
rond.
De derde verdachte zou tijdens
verschillende bezoeken hebben
meegedaan aan dergelijke mis
handelingen. „Maar wel in
mindere mate en minder vaak
dan de andere twee verdachten.
Hij woonde er immers niet", al
dus een woordvoerder van het
OM. Daarom zit de man - in te
genstelling tot de moeder en
haar echtgenoot - niet in voor
arrest.
door Loman Leefmans
den haag/oud ade - „Roeke-
loos, onoplettend en onverant
woordelijk." Zo typeerde
officier van justitie Knobbout
gisteren de 26-jarige Pool die in
september een zwaar verkeers
ongeval op de A4 zou hebben
veroorzaakt. „Oppervlakkig,
eenzijdig, onzorgvuldig en ten
dentieus", zo omschreef advo
caat Albertz op zijn beurt de
rapporten van de technische
recherche waarop Knobbout
zich baseerde. Officier en advo
caat gaven de aanwezige tolk
een snelcursus 'stevige taal in
de rechtszaal' in de verder tries
te affaire die twee slachtoffers
zware verwondingen bezorgde.
De Pool had in die bewuste
nacht zijn vracht, werknemers
uit zijn geboorteland, in Schie
dam afgeleverd. Op de terug
weg passeerde hij even na mid
dernacht Hoogmade waar aan
de weg en het nieuwe spoor
werd gewerkt. Door een woud
aan verlichte verkeersborden
en -aanwijzingen langs en bo
ven de A4 raakte hij het over
zicht kwijt. Daarbij mistte het
die vroege morgen en had de
bestuurder van het bestelbusje
er een lange trip vanuit Oost-
Europa opzitten. Die combina
tie van factoren had verstrek
kende gevolgen. De Pool merk
te te laat het ontstaan van een
file op en ramde de auto voor
hem. Beide voertuigen vlogen
in brand, waarbij twee inzitten
den behoorlijk verwond raak
ten. Een jonge vrouw hield er
derdegraads brandwonden aan
over en de man naast haar nek-
klachten, interne kneuzingen
en hij lijdt aan geheugenverlies
door een zware hersenschud-
ding.
De verdachte werd direct.aan
gehouden, maar toen bleek dat
hij was verzekerd mocht hij na
drie dagen voorarrest op borg
tocht terug naar huis. Gisteren
bij zijn terugkeer hadden offi
cier en advocaat twee verschil
lende visies op de werkelijkheid
van toen. Volgens officier van
justitie Knobbout viel het met
de mist wel mee, had de Pool
harder gereden dan de toege
stane 50 kilometer per uur en
had hij sowieso te lang achter
het stuur gezeten.
Raadsman Albertz pareerde
met een weersrapport waarin
wel melding van dichte nevel
werd gemaakt. Daarnaast wa
ren volgens hem enkele zoge
heten matrixborden uitgere
kend op het tijdstip van het on
geval buiten werking. Daardoor
reden andere weggebruikers
ongeveer 70 kilometer per uur,
net als de verdachte. En dat het
Poolse vervoersbedrijf de boete
voor te lang achter het stuur
zitten van het personeelslid al
had betaald aan de Nederland
se justitie, kwam volgens de ad
vocaat door een reeks misver
standen en taalproblemen. Het
bedrag zou eigenlijk moeten
worden teruggestort. De Pool
had wel degelijk gerust. „Hij
heeft de slachtoffers nog gehol
pen uit hun voertuig te komen
en een vermoeid of versuft ie
mand heeft niet die tegenwoor
digheid van geest", zo stelde Al
bertz.
Officier Knobbout eiste deson
danks een weinig milde straf:
een voorwaardelijke gevange
nisstraf van twee maanden, een
Pools jaarloon van 4000 euro
boete en een ontzegging van de
rijbevoegdheid van twee jaar.
„Buitensporig vond Albertz.
„Een willekeurige andere auto
mobilist zou op tijdstip op
die plaats ook eernkgeval niet
hebben kunnen voorkomen",
zei hij om daar 'vrijspraak op
alle punten' aan toe te voegen.
De Pool liet via de vertaalster
weten dat hij behoorlijk met het
voorval in zijn maag zit en dat
de sfeer op zijn werk eronder
heeft geleden, hoewel er geen
ontslag voor hem dreigt. De
twee aanwezige slachtoffers
reageerden daarop met de
vraag waarom hij dan geen
contact met hen heeft gezocht.
Op aandringen van rechter
Hensen kwam het op de gang
van het paleis van justitie als
nog tot een informele en wat
geforceerde ontmoeting tussen
alle betrokkenen. Over twee
weken wordt duidelijk of de
rechtbank oordeelt dat er spra
ke is van strafbare onachtzaam
heid of een ongelukkige samen
loop van omstandigheden.
woensdag 8 DECEMBER 2004
ber heeft gehouden onder 4000 leden die in
of om het Land van Wijk en Wouden wo
nen. De respons was 16 procent. „Menig
onderzoeker zou een glas champagne drin
ken op zo'n respons", merkt projectleider
Henk Wïjkhuisen tevreden op. De onder
zoekers realiseren zich wel dat mensen die
het gebied kennen of er belang bij hebben,
de vragenlijsten als eerste terugsturen. Het
eindrapport gaat naar de provincie Zuid-
Holland.
Opvallend is de hoge waardering van de
burgers voor het landschap. Het Land van
Wijk en Wouden krijgt gemiddeld een 7,7.
Alleen het strand en de duinen scoren in de
Kroft
- Bewoners die in
Land van Wijk en Wouden wonen,
het landschap intact wordt ge-
waarderen het groene gebied in
van Zoetermeer, Leidschen-
en Alphen vanwege de rust, de
de landelijke uitstraling. Toch
meerderheid nog niet warm voor
m mee te betalen aan de instand-
an het landschap.
uit een schriftelijke enquête die
van de ANWB in septem-
