DSM sluit Delftse
penicillinefabriek
ECONOMIE
2005 wordt een slecht jaar voor beleggers
Vervuiler betaalt lang niet altijd Tennet wil stroomnetten voor 2,5 miljard kopen
Reorganisatie kost weer 400 banen
Twee nieuwe zeereuzen
Grote fusie in Italiaanse
telecomsector ophanden
Moeders blijven werken
maar wel minder uren
Buitenlandse Zaken moet Tulip 5 miljoen betalen
'Reclame over
gezonde lolly
is misleidend'
Armstrong in maart dicht
telboeren over
i kweek tilapia
phoven - Het aantal veeboe-
in De Peel dat de veeteelt
'el zegt en overschakelt op
kweken van tilapiavis, groeit
id jaar fors. Nu houden
boeren zich daarmee be
lt een jaarlijkse productie
300 ton. Volgend jaar zijn
it zeker vijftien met een ge-
ïenlijke productie van 4000
Tilapia komt oorspronke-
onder meer uit het Victoria-
er in Afrika. De vis gedijt ook
d in een modern kweeksys-
m. De boeren verzorgen de
keten, van het uitzetten
pootgoed, via kweek en
J werking tot de afeet. Het
eet kwam tot stand met 3,2
oen euro subsidie van de
vincie en 'Brussel'.
oede in België
ver pinpasstoring
ssel - De Belgische onder-
nersunie heeft met de ban-
gesproken over schadever-
ding voor een enorme pin
storing zaterdag, de dag
r sinterklaas. Door de sto-
duurden de betalingen
lang of mislukten ze. Veel
iten verlieten de winkels,
dat ze niet anders konden
ilen. Winkelende mensen
en volle winkelkarretjes ach-
beveiligers moesten caissiè-
beschermen tegen boze
iten. De unie schat dat ze 20
cent minder inkomsten kre-
Banksys dat de pinbetalin-
verzorgt spreekt van een
inische storing en zeker
n overbelasting.
!gon mag in
king verkopen
haag - Het gezamenlijke
tekeringsbedrijf van Aegon
)NOOC in China, Aegon-
OOC Life Insurance Compa-
tieeft van de Chinese autori-
•n een vergunning gekregen
levensverzekeringsproduc-
te verkopen in Peking. Pe-
wordt de eerste vestiging
Aegon-CNOOC naast het
ifdkantoor in Shanghai, dat
Is mei 2003 operationeel is.
kantoor gaat mei 2005
1 n. Aegon is al enkele jaren
ef in China en werkt er ook
ten met Agricultural Bank of
een van de vier grote
ken in het land.
msung breidt
foductie fors uit
ul - De Zuid-Koreaanse
geleiderproducent Sams-
steekt de komende zes jaar
niljard euro in de uitbrei-
»van zijn productievestigin-
Top Kun-Hee maakte dit
eren bekend bij de viering
Samsung 30 jaar geleden
on met de fabricage van
is. Samsung denkt dit jaar
recordomzet te behalen die
eveer 60 procent groter is
in 2003. De investeringen
:ten 10.000 banen creëren.
eeproductie
reikt record
li - De theeproductie heeft
g jaar door gunstige kli-
itomstandigheden een re-
1 bereik van 3,15 miljoen
75.000 ton meer dan in
2. Dat blijkt uit cijfers van de
organisatie FAO. Er werd
ider thee geëxporteerd door
emende vraag in Rusland en
ot-Brittannië. De meeste
e komt uit India: ruim 27
cent. China volgt met bijna
kwart. De export van Chi-
e thee ging vorig jaar om-
ig, maar die van India gaf
fikse daling te zien. Sri
ka levert bijna 10 procent
Kenia ruim 9 procent. Vol-
s ontwikkelingsorganisatie
h Ends dronken Nederlan-
s gemiddeld 101 liter thee,
el 2,2 kopjes per dag.
lilips levert meer
lartcards aan VS
sterdam - Na de Amerikaan-
uimtevaartorganisatie NASA
ïrt Philips zijn geavanceerde
)s voor toegangssystemen
aan het Amerikaanse mi-
:erie van Binnenlandse Za-
Het technologieconcern
cht de overeenkomst giste-
naar buiten, maar wilde
n bedrag noemen. Het mi-
erie van Binnenlandse Za-
wil nog eind dit jaar 20.000
30.000 zogenoemde smart-
ds (geavanceerde toegangs-
jes) hebben uitgereikt, die
hiptechniek van Philips be
iden. In 2005 volgen er nog
s 70.000 kaarten voor het
soneel, die op twintig loca-
werken.
>pman Hommen
apt op bij Philips
sterdam - Het technologie-
[cern Philips raakt zijn fï-
iciële topman Jan Hommen
jt. De 61-jarige bestuurder
zijn functie in maart 2005
r. Hommen is acht jaar lang
hoogste financiële man ge-
st bij de onderneming. Hij
bieert geen derde termijn
vier jaar. Philips liet giste-
weten nog geen opvolger te
>ben gevonden.
dinsdag 7 DECEMBER 2004
voorburg/anp - Het principe 'de vervuiler be
taalt' gaat vaak niet op. Dat heeft het Centraal
Bureau voor de Statistiek gisteren laten weten.
„De consument levert niet de grootste bijdrage
aan de C02-uitstoot, maar betaalt wel het meest
aan energiebelastingen.'' Volgens het CBS betaalt
de industrie relatief weinig energiebelasting. De
sector veroorzaakt 32 procent van de C02-uit-
stoot tegen 27 procent door consumenten. Toch
neemt de industrie slechts 13 procent van de
energiebelastingen voor haar rekening terwijl
consumenten de helft betalen.
„De belastingtarieven voor grootgebruikers zijn
over het algemeen lager dan die voor de huis
houdens. Per ton C02-uitstoot betalen huishou
dens 75 euro aan energiebelastingen, de indu
strie betaalt slechts 16 euro," aldus het CBS.
De brandstofaccijnzen en de belasting op motor
voertuigen zijn van 1990 tot 2003 met respectie
velijk 89 en 113 procent gestegen. Toch is de
C02-uitstoot door auto's van consumenten in
die tijd met slechts met 16 procent gestegen.
Het CBS is ook kritisch over de verdeling van de
lasten binnen de transportsector. De luchtvaart,
het watervervoer en het wegtransport stoten on
geveer evenveel broeikasgas uit. Toch betaalt het
wegtransport vrijwel alle energiebelastingen bin
nen de sector. „De reden hiervan is de geringe
accijns op stookolie, gasolie voor schepen en ke
rosine voor vliegtuigen", aldus het CBS.
arnhem/anp - De beheerder
van het hoogspanningsnet Ten-
net wil voor ongeveer 2,5 mil
jard euro de transportnetten
kopen die het nog niet in bezit
heeft. Tennet zou dan de eige
naar worden van alle netten
van 50 kilovolt of hoger. Tennet
heeft nu ongeveer eenderde in
handen (220 en 380 kilovolt).
De rest is eigendom van de
energiebedrijven Nuon, Essent,
Eneco en Delta.
Tennet wil voorkomen dat Ne
derland te maken krijgt met
grootschalige energie-uitval
door versnipperd beheer, aldus
directeur Kroon in het Finan-
cieele Dagblad van gisteren. Ad
viesbureau Kema heeft in op
dracht van Tennet onderzoek
gedaan naar het stroomtrans-
port in Nederland. De conclu
sie luidt dat „de leveringszeker
heid het meest gebaat is bij
centraal beheer van de netten".
Kema adviseert alle netten van
50 kilovolt en hoger bij Tennet
onder te brengen.
Minister Brinkhorst (economi
sche zaken) wil voor 2007 de
huidige energiebedrijven op
splitsen in een productie- en
een netwerkbedrijf. De 'snelwe
gen' van 380, 220 en 110 kilo
volt zouden volgens hem in ie
der geval in handen van Tennet
moeten komen. Het CDA pleit
er echter voor ook de netten
van 50 kilovolt bij de beheerder
onder te brengen.
De energiebedrijven zien niks
in een splitsing. De netten zijn
het waardevoste bezit van de
voormalige nutsbedrijven,
waarvan gemeenten en provin
cies nu nog aandeelhouders
zijn. Ze staan voor ongeveer 20
miljard euro in de boeken en
vormen een stabiele bron van
inkomsten. De grote partijen in
de Kamer staan achter de voor
stellen van Brinkhorst.
Nuon stelt in een reactie dat het
niet nodig is om de energiebe
drijven te splitsen. Het is niet
noodzakelijk dat Tennet de
transportnetten in handen
heeft om ze te kunnen beheren,
aldus een woordvoerder.
fort lauderdale/turku - Voor z'n eerste cruise naar de Caraïbische
eilanden verlaat de nieuwe aanwinst van de Holland America Line,
de MS Westerdam, de haven 'Everglades' van Fort Lauderdale in Flo
rida. Het in Italië gebouwde schip is 307 meter lang en kan 1848 pas
sagiers een ruime accommodatie bieden. De in Seattle gevestigde
cruisemaatschappij HAL heeft met de nieuwe aanwinst nu in totaal
een vloot van 12 schepen. Op de foto onder: de nieuwe cruiseliner MS
Color Fantasy op de Kverner Masa-werf in het Finse Turku voordat
het schip wordt overhandigd aan de eigenaar de Noorse maatschap
pij Color Line. Dit 224 meter lange schip heeft accommodatie voor
2790 passagiers en een speciaal autodek met een capaciteit van 750
auto's. Het cruiseschip gaat pendelen tussen het Duitse Kiel en het
Noorse Oslo.
Foto's EPA/Andy Newman/Ulrich Perrey
heerlen/delft/anp - Chemie
concern DSM gaat ingrijpend re
organiseren bij de divisie die on
der meer penicilline produceert.
De fabriek in Delft sluit begin
volgend jaar de deuren. Dan
stopt ook de productie van een
tussenproduct in Geleen. Dat
kost ongeveer 250 banen. In het
buitenland verdwijnen nog eens
130 arbeidsplaatsen.
Volgens FNV Bondgenoten ver
dwijnen er in ons land geen
250, maar 300 banen. Volgens
bestuurder Van Rees komt ook
laboratoriumpersoneel op
straat te staan. Hij maakt zich
zorgen over de toekomst van de
andere DSM-activiteiten in
Delft. Het concern moet eerst
duidelijkheid over de locatie in
de stad geven, voordat er kan
worden onderhandeld over een
sociaal plan.
De divisie anti-infectives van
DSM is verliesgevend. De acti
viteiten lijden onder lage
marktprijzen en stevige concur
rentie uit de groeimarkten Chi
na en India. DSM is daarom
van plan werk vanuit Neder
land naar deze landen te ver
huizen zodat de productiekos
ten dalen. DSM beëindigt ver
der een samenwerkingsverband
met GlaxoSmithKline in het
Verenigd Koninkrijk. Het con
cern overweegt strategische ac
ties voor een joint venture in
Mexico. De organisatie van an-
ti-infectives moet efficiënter
worden, aldus DSM.
De gisteren aangekondigde
maatregelen maken de divisie
binnen twee jaar weer winstge
vend, stelt het concern. De kos
tenbesparing bedraagt enkele
tientallen miljoenen euro's. Bij
anti-infectives werken wereld
wijd 3000 mensen. De reorgani
satie bij het onderdeel komt
niet als een verrassing. Topman
Elverding zei al eerder dat er
drastische maatregelen op
komst waren. Bij andere onder
delen reorganiseert DSM ook.
Zo verdwijnen er ruim 1000 ba
nen bij de van Roche overgeno
men vitaminedivisie.
Vakbond De Unie noemt de re
organisatie bij anti-infectives
'nog rigoureuzer dan gedacht'.
Bestuurder Willms had niet ver
wacht dat DSM locaties zou
sluiten. Hij pleit voor een gefa
seerde sluiting. DSM boekte
over de eerste negen maanden
van dit jaar een nettowinst van
279 miljoen euro, een toename
van 343 procent vergeleken met
dezelfde periode vorig jaar. De
omzet kwam uit op 5.7 miljard
euro (2003:4,1 miljard euro).
milaan/anp - Het Italiaanse te-
lecombedrijf Telecom Italia
staat op het punt een grote slag
te slaan in de mobiele telefonie.
Het wil de aandelen van zijn
mobiele divisie die het nog niet
in bezit heeft, overnemen.
Daarmee is 20 miljard euro ge
moeid.
Telecom Italia aast op de reste
rende 44 procent van de aande
len van Telecom Italia Mobile
(TIM). De overname wordt ver
moedelijk vandaag aangekon
digd. In afwachting daarvan is
op de beurs in Milaan de han
del in aandelen van TIM en an
dere betrokken ondernemingen
opgeschort.
Telecom zou de overname wil
len betalen met aandelen en
met contant geld. De fusie be
tekent dat de schuld van het
Italiaanse telecombedrijf op
loopt van 30 naar 40 miljard eu
ro. Telecom Italia heeft de afge
lopen tijd zijn schulden weten
te verminderen. Een woord
voerder van het bedrijf wil niets
kwijt over de overname.
De besturen van een reeks an
dere Italiaanse ondernemingen
zullen zich vandaag over de fu
sie buigen. Dat zijn onder meer
bandenfabrikant Pirelli, dat een
belang heeft van 50 procent in
investeringsmaatschappij
Olimpia. Dat laatste bedrijf
heeft op zijn beurt een belang
van 17 procent in Telecom Ita
lia. Onder de aandeelhouders
van Olimpia bevinden zich de
familie Benetton, de investe
ringsmaatschappij Hopa en en
kele banken.
Met het inlijven van TIM volgt
Telecom Italia het voorbeeld
van andere telecomgiganten in
Europa, die flink investeren in
divisies die harder groeien dan
de vaste telefonie. In april kocht
France Telecom voor 6,6 mil
jard de euro de aandelen van
Orange die het nog niet had.
Deutsche Telekom heeft 2,9
miljard euro geboden voor het
resterende belang van intemet-
divisie T-Online International.
Telecom Italia Mobile boekte in
het derde kwartaal een winst
van 643 miljoen euro, bij een
omzet van 3,4 miljard. Het be
drijf heeft een marktwaarde van
44,3 miljard euro. Op de beurs
is het aandeel TIM dit jaar 20
procent gestegen. De koers van
Telecom Italia is 26 procent
omhoog gegaan.
voorburg/anp - Steeds meer
vrouwen blijven werken na de
geboorte van hun eerste kind.
In 2003 bleef 90 procent aan de
slag. In 1997 was dat nog 75
procent. Wel kiezen veel moe
ders ervoor minder uren te
gaan werken, zo blijkt uit cijfers
die het Centraal Bureau voor de
Statistiek (CBS) gisteren heeft
gepubliceerd.
In 2003 werkten acht van de
tien jonge moeders voordat
hun eerste kind werd geboren.
Na de geboorte stopte 10 pro
cent van hen met werken. Ruim
de helft (56 procent) ging min
der uren werken.
In 1997 koos 44 procent voor
een kortere werkweek. Wel
stopten toen meer vrouwen he
lemaal met werken. Kersverse
vaders blijven over het alge
meen even lang werken wan
neer er kinderen komen. Wat
dat betreft is er sinds 1997 niet
veel veranderd. Toen ging 10
procent van de vaders na de ge
boorte van hun eerste kind
minder werken of stopte hele
maal met werken. In 2003 was
dat 13 procent.
In bijna de helft (45 procent)
van de gezinnen met minderja
rige kinderen had in 2003 de
ene ouder een volledige baan
en de andere een deeltijdbaan.
In 1997 was dat 35 procent. Het
is meestal de man die voltijds
werkt.
In 6 procent van de gezinnen
werken beide ouders in deel
tijd. Dat is twee maal zoveel als
in 1997.
den haag/amersfoort/anp -
Het ministerie van buitenland
se zaken moet Tulip Computers
circa 5 miljoen euro betalen. De
onderneming liet in oktober
beslag leggen op gelden voor
Ontwikkelingssamenwerking
om zo een schuld van de staat
Bangladesh te kunnen innen.
Buitenlandse Zaken, waar Ont
wikkelingssamenwerking onder
valt, eiste vorige maand in een
kort geding dat Tulip het beslag
zou opheffen. De rechtbank in
Den Haag stelde de overheid
afgelopen vrijdag echter niet in
het gelijk. Hoewel het ministe
rie beroep aantekent, moet het
het geld nu wel uitbetalen. „We
gaan met Tulip praten over een
regeling aldus een woord
voerder. „We willen voorkomen
dat de lopende projecten in
Bangladesh worden geschaad
door deze claim."
De juridische procedure draait
om ontwikkelingshulp aan
Bangladesh. In 2000 zou Tulip
het land 11.000 computers leve
ren en er 7700 leraren trainen.
Het project had een totale
waarde van 20 miljoen euro,
waarvan de Nederlandse over
heid de helft zou betalen. Na
een regeringswisseling in 2001
beëindigden de autoriteiten in
Bangladesh het project. Vervol
gens wilde Tulip 4,2 miljoen eu
ro aan gemaakte kosten ver
goed hebben. Inclusief onder
meer rente is dat bedrag inmid
dels opgelopen tot 5 miljoen.
In mei vorig jaar veroordeelde
de Nederlandse rechter de re
gering van Bangladesh tot beta
ling. Die betaling bleef echter
uit, waarna Tulip beslag liet leg
gen. De zegsman van Buiten
landse Zaken toonde zich giste
ren verrast en zeer teleurgesteld
over de uitspraak van de voor-
zieningenrechter. „Wij blijven
van mening dat Buitenlandse
Zaken geen partij is in het con
flict tussen Tulip en Bangla
desh." Buitenlandse Zaken
geeft investeringssubsidies aan
Nederlandse bedrijven die bij
dragen aan ontwikkelingssa
menwerking. Vorig jaar gaf het
ministerie daaraan 74,7 miljoen
euro uit. Dit jaar komt dat be
drag waarschijnlijk op 80 mil
joen uit.
Daphne Deckers. Foto: GPD
den haag/anp - De Reclame
Code Commissie vindt de tv-re-
clame voor 'gezonde' lolly's van
Chupa Chups misleidend. Dit
heeft de Consumentenbond,
die een klacht had ingediend
over het tv-spotje, gisteren la
ten weten.
In het tv-spotje vertelt schrijf
ster Daphne Deckers dat de lol
ly's vruchtvlees bevatten en
daarom te vergelijken zijn met
fruit. De commissie plaatst ook
kanttekeningen bij het optre
den van Deckers in het spotje.
De reclamecode verbiedt ad
verteerders om mensen die ge
zag genieten bij bepaalde pu
blieksgroepen, op te laten tre
den in spotjes op radio en tv.
De Consumentenbond had er
in de ingediende klacht op ge
wezen dat veel mensen Daphne
Deckers zien als voorbeeldmoe
der. Zij heeft artikelen en boe
ken over opvoeding geschre
ven. In zijn campagne pleit de
bond voor een verbod van re
clame voor ongezonde produc
ten gericht op kinderen. Ook
strijdt de bond voor een verbod
op gezondheidsclaims op onge
zonde producten. In de nabije
toekomst zegt de bond vaker
zijn vizier richten op radio en
tv-reclames waarin bekende
Nederlanders misbruik maken
van het vertrouwen dat een
groot deel van het publiek in
hen stelt.
Amstrong serieus zou worden
bestudeerd. Een rapport van
PricewaterhouseCoopers
(PWC), dat als onafhankelijk ar
biter optrad, pakte echter nega
tief uit. „In het rapport is een
aantal voor het personeel be
langrijke punten niet meegeno
men. Van een onafhankelijke
rapporteur hadden we anders
verwacht", aldus bestuurder
Smedes van CNV Bedrijven-
bond „Maar onze juridische
middelen zijn uitgeput." Veer
tien verkoopmedewerkers be
houden hun baan.
hoogezand/anp - Armstrong in
Hoogezand sluit in maart de
deuren. De 135 werknemers die
op straat komen te staan, zijn
afgelopen weekeinde ingelicht.
De fabrikant van plafondsyste
men wil de productie naar het
Duitse Münster verplaatsen.
Een drie weken durende sta
king in september heeft de lei
ding van het Amerikaanse con
cern niet van dit plan kunnen
afhouden.
Stakers eisten dat een alterna
tief plan om een deel van het
bedrijf open te houden door
amsterdam/gpd - Het komende jaar
wordt een mager jaar voor beleggers. Dat
is de heersende visie van professionele
beleggers op de effectenmarkt in 2005.
Met een dalende dollar, hoge olie- en hui
zenprijzen, overheidstekorten en afwach
tende consumenten, zijn zelfs alle ingre
diënten aanwezig voor een beurskrach.
Ook al is er volgens de grote banken nog
geen reden voor paniek, ze lopen geen
van alle warm voor het komende beleg
gingsjaar.
William de Vijlder, topeconoom van
Fortis, verwacht voor volgend jaar een
rendement op aandelen van maximaal
10 en minimaal 0 procent. Kortom, geen
reden voor beleggers om de vlag uit te
hangen. Volgens Fortis schuilt het groot
ste gevaar in de dalende dollar. „De dol
larkoers kan stijgen als de rest van de
wereld sneller groeit dan de VS. Maar de
rest van de wereld heeft de VS juist no
dig om die groei te bewerkstelligen."
Ook bankverzekeraar ING heeft beschei
den verwachtingen voor de aandelen
markten: 0 tot 5 procent koersstijging.
„Een aantal weken geleden voorspelden
we nog 5 h 10 procent, maar nu hebben
we alweer een stijging van 5 procent
achter de rug en dat trekken wij af van
het potentieel voor het komende jaar."
Iwan Peeters, strateeg bij Iris - het on
derzoeksbureau van Robeco en Rabo
bank - ziet iets meer lichtpuntjes. Dat de
werkgelegenheid in de VS groeit en de
Amerikaanse export is gestegen, noemt
hij positief. Voor de komende maanden
hoopt hij op een 'seizoenseffect'. „De
aandelenmarkt heeft het in het verleden
in de wintermaanden vaak beter gedaan
dan in de zomer," zegt hij.
Somberheid is troef bij de twee échte
beleggingsgoeroes die Nederland rijk is:
Rienk Kamer en Royce Tostrams. Kamer
voorspelde drie weken geleden nog de
'Perfect Storm': een langgerekte periode
in de economie van grondige reorgani
satie, elimineren van overcapaciteit en
'schrobben van vervuilde balansen'. Dit
gaat volgens hem gepaard met een aan
tal crises, een trend van deflatie en en
kele recessies.
Tostrams deed er afgelopen weekeinde
nog een schepje bovenop. Hij ziet in de
huidige aandelenmarkt parallellen met
de koersbewegingen in aanloop naar
'Black Monday'. Op die beruchte 'zwar
te' maandag 19 oktober 1987 liet de
Amerikaanse beurs een recorddaling
zien van ruim 22 procent.
Institutionele beleggers, zoals de pensi
oenfondsen, raken ook van de donkerste
scenario's niet in de stress. PGGM, pen
sioenfonds voor de zorgsector, zegt dat
dalende koersen aanleiding zijn om aan
delen bij te kopen. „Dat hebben we de
afgelopen jaren ook gedaan en dat heeft
goed uitgepakt," zegt een woordvoer
ster.
Maar volgens Jeroen Steenvoorden, di
recteur van de stichting Ondernemings
pensioenfondsen, zorgen lage beleg
gingsresultaten wel voor een vertraagde
afronding van de herstelplannen. „De
fondsen zijn nog steeds bezig met het
verhogen van de dekkingsgraad. Dat
doen ze onder meer door premies te
verhogen, over te gaan naar middel-
loonregelingen of indexering af te schaf
fen. Maar een goed renderende beleg
gingsportefeuille helpt natuurlijk ook.
Als 2005 een slecht beleggingsjaar
wordt, dan duurt het herstel gewoon
een jaartje langer.
