Nederland wereldwijd aan top met onderwijs
BINNENLAND
'Man die ademde met z'n hart'
Massaal afscheid prins verwacht
Chauffeurs vervoersmaatschappij geschorst
ChristenUnie: Uitgezette asielzoekers volgen
;e.
OESO-onderzoek: Scholieren in ons land sterk in wiskunde, lezen, wetenschap en problemen oplossen
Eerste bijdragen voor
natuur stromen binnen
Woonlasten soms dertig
procent van het inkomen
Geert Mak
historicus van
het jaar 2004
°4r verdachte
aan opgepakt
AM - De Nationale Re-
heeft een tweede Af-
verdachte voor oor-
iden aangehouden,
je Habibullah J. was
van de afdeling on-
van de voormalige
"chtingendienst
fezami. Hij woonde
:t zijn gezin in Ben-
werd hij vorige
iderdag aangehouden,
hield het OM de 56-ja-
uddin H., voormalig
de KhAD e-Nezami,
Boskoop woonde.
iiaar cel
irdiaak
L - Tegen de 37-jarige
MApeldoorn die heeft
<gyen dat hij in maart zijn
echtgenote heeft
^whoten voor het Blijf-
j-lijfhuis in Koog aan
is gisteren voor de
ik in Haarlem negen
traf en tbs geëist. De
;t in een opwelling op
iw te hebben gescho-
ir volgens het OM is er
ran moord. Het Turkse
nh, fer werd op klaarlichte
lt rzeefd met kogels.
te vlinder
ingesteld
De tweeslachtige pa-
uit Dierenpark Em-
weekeinde doodge-
^t diertje is een week
rorden en wordt nu ge-
dinsdag 7 december 2004
log
;rd en in de Vlindertuin
"park tentoongesteld.
dierentuin-directeur H.
h was de vlinder een
y°f peling van de natuur,
dood van het dier
de directeur geen ver
bit soort vlinders wordt
7a I gesproken hooguit
ren oud. Met deze half
jke, half vrouwelijke
was volgens hem van al-
Zo waren onder meer
isseling en de even-
ganen niet in orde.
rwerkcontrole
e in burger
cht - De politie in Zuid-
I voert eind dit jaar in
ontroles uit tegen vuur-
riast. Op die manier
politie de pakkans te
Kruin. De controles worden
1 de 8 en 31 december uit-
Vaif,
stu-
ïke
mobieltjes
meer taboe
ind
jpe
jke
helling
ht donker
son t zeker of de gemeente
«lantaarns dooft.
nel onder
inzeker
Iicht - Het is opnieuw
of de A2 in Maastricht
inneld wordt. Begin dit
k de ondertunneling in
1 en kruiken, maar de
rs van verkeer en water-
iVROM willen nieuw
oek naar alternatieven
tunnel. Dat bleek giste-
ens een presentatie in
dit.
ardetector
verboden
dam - De radardetector,
paraat dat radarsnel-
Ontroles meldt aan de te
dende automobilist en
boete voorkomt, blijft
en in Nederland. Dat
isteren uit een uitspraak
rechtbank in Amster-
'ie oordeelde in een
ijttoces dat een redacteur
|t autoblad Autovisie
33 far is en een boete van
Ho moet betalen omdat
^radarverklikker in zijn
brussel-parijs/anp - Het Nederlandse onder
wijs boekt internationaal gezien goede resulta
ten. Uit een vergelijkend onderzoek tussen
250.000 scholieren onder de vijftien jaar uit 41
landen, uitgevoerd door de Organisatie voor
Economische Samenwerking en Ontwikkeling
(OESO) in Parijs, komt Nederland als vierde
naar voren. Hongkong voert de ranglijst aan.
Van de westerse landen is Finland de absolute
koploper.
Voor het onderzoek bekeek de OESO de re
sultaten op vier terreinen.
Vooral op het gebied van wiskunde scoren
Nederlandse leerlingen uitstekend. Verder
doen scholieren uit Nederland het goed als
het gaat om lezen en kennis van de weten
schap.
Op dat laatste gebied springt Japan er wel ver
uit. Voorts hebben Nederlandse leerlingen
ook resultaten die ver boven het gemiddelde
uitkomen als het gaat om het vermogen pro
blemen op te lossen.
Het Nederlandse onderwijs springt er verder
uit als één van de meestkosteneffectieve sys
temen. Nederland hoort tot de acht best pres
terende landen als het gaat om het rende
ment dat is behaald uit de investeringen in
onderwijs. Daar staat tegenover dat de ver
schillen tussen scholen in Nederland veel
groter zijn dan in andere landen. Samen met
onder meer Duitsland, Italië en Japan hoort
Nederland tot de zeven landen waar de ver
schillen zijn toegenomen.
In het zogeheten PISA-onderzoek van de OE
SO is Brazilië overduidelijk hekkensluiter van
de 41 onderzochte landen. Verder is de mid
delmatige positie van Duitsland opmerkelijk.
De Duitsers staan op plaats negentien, het
geen nauwelijks een verbetering is in vergelij
king met afgelopen jaren, toen er bij de oos
terburen al forse kritiek los kwam op de rela
tief lage positie.
België bekleedt een achtste plaats op de rang
lijst. Als er echter een uitsplitsing gemaald
wordt per regio, komt Vlaanderen veruit als
beste uit de bus. Het verschil tussen het
Vlaamse en Franstalige onderwijs lijkt de af
gelopen jaren ook alleen maar toegenomen.
De Verenigde Staten bekleden positie num
mer 28 op de OESO-lijst.
Staten-Generaal herdenkt prins Bernhard
den haag/gpd-anp - In de Haagse Rid
derzaal zit een oud-premier naast een
oorlogsveteraan, een minister van staat
naast een natuurbeschermer en een lid
van de Raad van State naast een sport -
bobo. Want het zijn niet alleen Kamerle
den en hoogwaardigheidsbekleders die
gisteren in ingetogen zwart en grijs voor
de herdenking van prins Bernhard in de
statige zaal verschijnen. Ook afgevaar
digden van tientallen organisaties, waar
mee de prins een nauwe band had, zijn
uitgenodigd.
Het is de tweede keer in één jaar dat de
leden van Eerste- en Tweede Kamer bij
een zijn om een overleden lid van het
koninklijk huis te herdenken. In maart
kwam de Staten-Generaal ter gelegen
heid van het overlijden van koningin Ju
liana bijeen. Nu, amper acht maanden
later, is er het politieke afscheid van
haar echtgenoot, muzikaal begeleid
door het Residentie Blazerensemble.
Achter het kabinet staat, groot en leeg in
het felle licht, de troon op een verho
ging. Bernhard had er decennialang op
Prinsjesdag zijn eigen plaats, nédst zijn
vrouw, niet achter haar, beklemtoonde
senaatsvoorzitter Yvonne Timmerman-
Buck in haar toespraak. „Prins Bern-
hard: geen prins-gemaal, geen afgeleide,
maar - aan de zijde van koningin Juliana
- dé Prins der Nederlanden. Met ruimte
voor wat hij kon en voor wie hij was: een
getalenteerde, eigenzinnige man die
ademde met zijn hart."
Premier Jan Peter Balkenende hoorde
van de prins zelf hoe innig de band met
zijn echtgenote was. „Tijdens het laatste
gesprek dat ik met de prins voerde,
vroeg ik hem naar de mooiste dag in zijn
leven. Zonder aarzeling antwoordde hij
toen: 'de dag van ons huwelijk'. Hij
stond naast koningin Juliana in tijden
van voorspoed en in de moeilijke perio
den, die er ook waren."
Balkenende noemt het 'de onschatbare
verdienste' van Bernhard dat hij tijdens
de Tweede Wereldoorlog de eenheid
binnen de Nederlandse gelederen wist
te bewaren. „Niet alleen smeedde hij
een eenheid uit het veelkleurige Neder
landse verzet, hij groeide ook uit tot een
symbool, een inspiratiebron voor al de
genen die hun leven in de waagschaal
stelden om onze vrijheid te herwinnen."
De premier roemt ook zijn trouw. „Prins
Bernhard liet zijn mensen nooit in de
steek."
En met een moment van stilte, direct ge
volgd door de klanken van het volkslied,
wordt weer een Bijzondere Verenigde
Vergadering afgesloten.
Vice-voorzitter van de Raad van State
Herman Tjeenk Willink herdacht prins
Bernhard gisteren in een bijzondere zit
ting van het adviesorgaan „Hij kon er
slecht tegen als mensen die hij waar
deerde boos op hem waren", aldus
Tjeenk Willink. Boos was Tjeenk Willink
in 1976 zelf een beetje, althans teleurge
steld in de prins door de Lockheed-affai
re. Echter net als bij zovelen heersen
toch de gevoelens van sympathie. „Mis
schien komt dat breed gedeelde gevoel
van sympathie voort uit het feit dat prins
Bernhard in vele opzichten was wat wij
soms willen zijn: gul in plaats van kren
terig; onverschrokken in plaats van risi
comijdend; een doener in plaats van een
overlegger; kosmopolitisch in plaats van
kleinsteeds; een jongen in plaats van
een ouderling; eerlijk ten opzichte van
zichzelf."
Quote-teller staat op 11.000 euro
Bellen met mobiele
s is sinds begin novem-
langer taboe in het
itair Medisch Centrum
in Utrecht. Het UMC is
3 B< e mogelijk het eerste
op, uis in Nederland waar
om uik van gsm's is toege-
ot voor kort was mobiel
1 ziekenhuizen verho
lens de mogelijke scha-
i ie 'ffecten op de medische
uur en daarmee op de
:ere ïeid van patiënten. Vol-
wejjt UMC is het inmiddels
cdat er geen technische
deven aan het mobiel
1 ziekenhuizen.
met iling - Terschelling is
be Ie nacht mogelijk volle-
et duister gehuld. Op
ïeeljfvan PvdA-raadslid
Schellenberg heeft de
zo'ijWerkgroep Terschelling
bewoners van het ei-
rzocht de lichten buiten
)en. Ook moeten de gor-
;esloten blijven. Schei-
kwam op het idee voor
na een oproep van het
neli levisieprogramma
ind. Het programma
•urtjen donkere plek in Ne-
I voor opnames van
ind. Het raadslid meldde
illing aan, maar het is
Oud-premier Kok neemt afscheid van prins Bernhard in de rouwkapel, waar de prinsen Willem-Alexander, Maurits en Pieter-Christiaan met Pieter van Vollenhoven gistermiddag
de eerste dodenwake hielden. Foto: WFA
den haag/gpd - De hekken van paleis Noordeinde zijn
vanmorgen vanaf negen uur open om belangstellen
den de kans te geven afscheid te nemen van prins
Bernhard. De verwachting is dat tienduizenden men
sen van die mogelijkheid gebruik zullen maken.
De kist met het stoffelijk overschot, bedekt met de Ne
derlandse vlag en een enkele witte anjer, staat in de
middenvestibule van het werkpaleis van koningin Bea
trix. Gisteren hebben tal van hoogwaardigheidsbekle
ders al langs de baar gedefileerd.
Bij de kist van Bernhard staan bloemstukken namens
de dochters en schoonzoon van de prins, de veertien
kleinkinderen en namens de achterkleinkinderen. Op
draagkussens liggen de persoonlijke standaard van
prins - met karakteristieke roos van Lippe -, zijn ver
sierselen als commandeur in de Militaire Willems-Or
de en dertien andere onderscheidingen. Bernhard
heeft zelf bepaald welke dat moesten zijn.
De ministers van staat en oud-premiers De Jong en
Van Agt openden gistermiddag na afloop van de bij
eenkomst in de Ridderzaal het défilé langs de baar. Ze
werden onder andere gevolgd door het diplomaten-
corps, leden van de Hoge Raad, Raad van State, het
parlement en het kabinet. Ook de burgemeester van
Baam was uitgenodigd - voor het laatst, nu er in deze
gemeente geen koninklijke inwoners meer zijn.
In Delft en Den Haag wordt ondertussen koortsachtig
gewerkt aan het gereedmaken van de route die de
rouwstoet zaterdag moet afleggen om het lichaam van
de prins naar de Nieuwe Kerk te brengen. Den Haag
bouwt op het Spui een speciale tribune die alleen toe
gankelijk is voor oud-strijders. In Delft gebeurt dat op
de Markt, voor de kerk.
Amsterdam - De eerste euro's
na de oproep van prins Bern
hard om de natuur te bescher
men, zijn binnen. Nadat de
overleden prins in zijn laatste
televisie-interview vermogende
Nederlanders had opgeroepen
geld te storten voor het natuur
behoud, is het maandblad Quo
te een inzamelingsactie begon
nen. De teller staat inmiddels
op 11.000 euro.
De redactie van het zakenblad
zegt iedereen op de Quote 500-
lijst persoonlijk te benaderen
met het verzoek geld over te
maken naar het Wereld Natuur
Fonds (WNF). Op quotenet.nl
wordt precies bijgehouden wie
wat geeft. In het Netwerk-inter
view stelde Bernhard:Als we
de natuur niet behouden dan is
die weg. Het is onvoorstelbaar."
Hij deed vooral een beroep op
vermogende Nederlanders. De
prins zou zo een aantal kleine
orang-oetangs naar Nederland
halen om hen te laten zien aan
de mensen die in de Quote 500
staan. „En zeggen: waar is je
geld", aldus Bernhard. Quote:
„Laat Bernhard (postuum) niet
voor aap staan."
De thuiswedstrijden van de
voetbalclubs in Delft en Noot
dorp gaan zaterdag niet door in
verband met de uitvaart van de
prins. De terreinen van de clubs
in de twee gemeenten zijn za
terdag slecht of helemaal niet
bereikbaar als gevolg van de
route van de rouwstoet. De
voetbalwedstrijden voor ama
teurs in Den Haag gaan gewoon
door. De KNVB gelast wedstrij
den alleen af als een club uit
Den Haag hard kan maken dat
er problemen ontstaan als ge
volg van de koninklijke uitvaart.
Het kan dan gaan om de be
reikbaarheid van het sportter
rein, maar ook om een drei
gend spelerstekort. Dat laatste
probleem speelt om voor de
hand liggende redenen bij
HPSV, de Haaglandse Politie
Sportvereniging. De wedstrij
den van het eerste en het twee
de elftal van deze club zijn afge
last.
Het relatief kort na elkaar over
lijden van leden van het ko
ninklijk huis leidt ertoe dat de
koninklijke uitvaarten steeds
goedkoper worden. Alleen al de
gemeente Delft gaf aan de uit
vaart van koningin Juliana
200.000 euro minder uit dan
aan de uitvaart van prins Claus
in oktober 2002. De bijzetting
van Claus kostte de gemeente
Delft 750.000 euro. Volgens een
woordvoerster komt de kosten
besparing vooral omdat de ge
meente dit voorjaar bij de uit
vaart van Juliana precies wist
wat er moest gebeuren. Vlak
voordat koningin Juliana in
maart dit jaar naar haar laatste
rustplaats werd gebracht, werd
bekend dat de kosten voor de
uitvaart van prins Claus nog
niet waren betaald door het
rijk. Deze problemen zijn intus
sen opgelost: het rijk heeft alle
kosten betaald. Ook de kosten
voor de uitvaart van Juliana
heeft Delft inmiddels van het
rijk vergoed gekregen. Hoeveel
de uitvaart van prins Bernhard
kost is nog niet bekend.
Nelson Mandela heeft geschokt
en met verdriet gereageerd op
het overlijden van de prins. De
oud-president van Zuid-Afrika
liet gisteren via zijn woordvoer
ster weten „zeer verdrietig" te
zijn. Mandela zei dat het leven
van de prins in het teken stond
van geven en dat zijn liefde
voor natuurbehoud diep zal
worden gemist. Mandela prees
de prins en zijn persoonlijke in
zet voor met name de bescher
ming van wildparken in Zuid-
Afrika. De Nederlandse ambas
sade in Pretoria en het consu
laat in Kaapstad openen
woensdag en donderdag een
condoleanceregister. In Zuid-
Afrika wonen naar schatting
45.000 Nederlanders.
Er is grote belangstelling voor
archiefstukken die pas open
baar mochten worden na het
overlijden van zowel koningin
Juliana als prins Bernhard. Bij
het Nationaal Archief in Den
Haag komen dagelijks verzoe
ken binnen van historici en
journalisten die het materiaal
willen inzien.
Het betreft vooral stukken die
verspreid ritten in (persoonlij
ke) archieven van politici en die
met name gaan over de Greet
Hofmansaffaire. Greet Hof-
mans was een gebedsgenezeres
die het huwelijk van koningin
Juliana en prins Bernhard in de
jaren vijftig in grote problemen
bracht. Het Nationaal Archief
heeft zo'n 'stormloop' op ar
chieven direct na het overlijden
van een persoon niet eerder
meegemaakt, zegt archivaris S.
Plantinga. „Na de dood van Ju
liana heeft niemand zich hier
voor stukken gemeld", aldus de
woordvoerster, die nu de lijst
met 'wensen' van journalisten
en historici beheert. Volgende
week dinsdag gaat het archief
open. Het gaat volgens het Na
tionaal Archief slechts om een
'handjevol' papieren, maar
kenners verwachten dat daar
nog aardige details in staan.
Huurders en kopers in zelfde schuitje
den haag/gpd - De woonlas-
ten voor huurders en kopers
zijn tussen 1998 en 2002 even
hard gestegen als hun inko
men. De mensen die in die pe
riode een huis kochten zitten
gemiddeld met de hoogste uit
gaven. Een vijfde van hen is
meer dan 30 procent van het
inkomen kwijt aan woonlas
ten. Dat blijkt uit een onder
zoek naar de betaalbaarheid
van huur- en koopwoningen
in opdracht van het ministerie
van volkshuisvesting.
De huren stegen tussen 1990
en 2002, gecorrigeerd voor de
inflatie, met 26 procent. Een
huishouden met huursubsidie
is gemiddeld 24 procent van
het inkomen kwijt aan hun
huis. In 1990 was dat even
veel. Huishoudens zonder
huursubsidie verwonen ge
middeld 18,6 procent van hun
inkomen.
Minister Dekker van volks
huisvesting riet in deze cijfers
haar gelijk bevestigd dat er te
weinig (middel)dure huurwo
ningen zijn. Mensen met een
goed inkomen kunnen en wil
len meer betalen voor een goed
huurhuis, aldus de minister.
Dekker wil daarom dat particu
liere verhuurders en woning
corporaties de komende jaren
meer dure woningen gaan bou
wen voor deze groep. Om ze te
stimuleren wil de minister de
huren voor de duurdere wonin
gen meer verhogen dan voor de
sociale huurwoningen.
De koopsector is lang niet altijd
een alternatief voor deze groep.
Uit het onderzoek blijkt dat de
gemiddelde koopwoning veel
harder in prijs is gestegen dan
de huurwoning. Starters op de
woningmarkt, en mensen die
een ander huis hebben ge
kocht, zitten met hoge woon
lasten. Twintig procent van de
ze groep is zelfs meer dan der
tig procent van het inkomen
kwijt aan wonen.
Deel opbrengst kaartverkoop in eigen zak gestoken
Geert Mak. Archieffoto: GPD
amsterdam/anp - Het HiStO-
risch Nieuwsblad heeft schrij
ver Geert Mak tot historicus van
het jaar 2004 uitgeroepen.
De jury verkoos de schrijver
'omdat hij ons dit jaar onge
kend historisch leesplezier
schonk'.
Maarten van Rossem, histori
cus van 2003, zakte in de lijst
naar de tweede plaats. Mak
won met rijn boek In Europa
eerder dit jaar de NS Publieks
prijs.
rotterdam/gpd - De Rotter
damse vervoersmaatschappij
RET heeft gisterochtend negen
tien chauffeurs van het nacht-
net met onmiddellijke ingang
geschorst. Ze worden verdacht
van verduistering van een deel
van de kaartopbrengst. In totaal
gaat het om enkele tienduizen
den euro's.
Het nachtnet telt acht verschil
lende lijnen. In de nachten van
vrijdag op zaterdag en van za
terdag op zondag rijden de bus
sen voornamelijk vanuit het
centrum van Rotterdam naar
de buitenwijken en diverse
randgemeenten. Normale ver
voersbewijzen rijn niet geldig in
de nachtbussen. De chauffeur
verkoopt reizigers aparte kaart
jes voor vier euro, die recht ge
ven op anderhalf uur reizen op
het nachtnet.
De chauffeurs hebben volgens
de RET een aantal mensen he
lemaal geen kaartje gegeven,
maar ze wel laten betalen. In
andere gevallen hebben de
RET-medewerkers gebruikte
kaartjes opgeraapt, om ze ver
volgens opnieuw te verkopen.
Volgens de RET-directie staat
nog niet vast of de chauffeurs
met elkaar hebben overlegd
over de fraude, maa# gezien de
enorme omvang ligt dat wel
voor de hand. De RET kwam de
fraude op het spoor na tips van
passagiers.
den haag/anp - De Nederlandse Staat
moet asielzoekers die ze uitzet gaan vol
gen. Te vaak komen er namelijk berichten
terug over uitgezette asielzoekers die 'ver
dwijnen' of zelfs worden vermoord, aldus
de Tweede-Kamerfractie van de Christen-
Unie.
Kamerlid Huizinga-Heringa komt van
daag tijdens een debat met het voorstel
om onderzoek te laten doen naar „hoe
het teruggekeerden in de praktijk ver
gaat".
Ze krijgt daarbij steun van verschillende
organisaties zoals Vluchtelingenwerk Ne
derland, ICCO, Novib en Vluchtelingenor
ganisaties Nederland (VON). Toenmalig
voorzitter van VON, Pronk, deed eerder
dit jaar ook al een oproep om een systeem
van monitors op poten te zetten.
De organisaties en de ChristenUnie vin
den dat de overheid verantwoordelijk is
voor het lot van de uitgezette asielzoekers.
Uitzetting gebeurt namelijk pas als de mi
nister meent dat het land van herkomst
veilig is. „Vooral nu er duidelijke signalen
rijn dat in een aantal gevallen die veilig
heid er niet was, is het van groot belang
dat de Tweede Kamer zelf onderzoekt of
de minister terecht en juist handelt en
heeft gehandeld."
In een verklaring noemt Huizinga-Herin
ga het voorbeeld van de Somaliër Abdin-
assir Adilatif Ali, die in Nederland asiel
had aangevraagd, werd afgewezen en uit
gezet en vervolgens in Somalië werd ver
moord.
