7/7 Kiev voel je echt de volkswilGrotere installatie
Rijnland van de baai
LEIDEN REGIO
VA/Y verkoopt Leiden als gezinsbestemming
Leefbaar Zuid-West niet tevredei
over inspraakprocedure gemeent
Regeling getroffen met Delfland
Northgo College krijgt eige
monument voor Stephan
dinsdag 7 DECEMBER 2004
Slavist Hendriks van Universiteit Leiden was verkiezingswaarnemer in Oekraïne
door Maarten van Wijk
oegstgeest - Oegstgeestenaar
Peter Hendriks (61) kwam vorige
week terug uit Oekraïne. Het
was zijn 23ste missie als waarne
mer bij verkiezingen: in Albanië
sprak hij de president, in Tsje
tsjenië was zijn lijfwacht een
voormalig gijzelnemer van hon
derden mensen in een Russisch
ziekenhuis. Deze week eindigde
zijn lange carrière als slavist bij
de Universiteit Leiden, maar ver
kiezingswaarnemingen in zijn
geliefde Oost-Europa blijft hij
doen. Ook al is dat soms gevaar
lijk. „Voor die landen neem ik
graag een risico. Dan liever on
der de trein, in Rusland of Mace
donië."
Wat hebt u allemaal aan verkie
zingsfraude gezien in Oekraïne?
„Niet zoveel! Vergeleken met
mijn andere missies was Oekra-
ine nogal saai. (Lacht). Ik heb
gecontroleerd in het zuiden en
oosten van het land, waar de
zittende premier Janoekovitsj al
zeker was van de overwinning.
Hij heeft vooral geprobeerd de
boel te manipuleren in de stre
ken waar Joesjenko een kans
maakte. Eigenlijk is de echte
'fraude' in Oekraïne al voor de
verkiezingen gepleegd. Door de
eenzijdige berichtgeving op tv
en in de kranten, door de inti
midatie van kiezers."
Komt het alleen door de propa
ganda dat in het oosten iedereen
op Janoekovitsj stemt?
„Het is een reden. Maar anti
westerse gedachten spreken
veel mensen sowieso aan. Er
heerst nog een oude sovjet-re
flex: 'het grootkapitaal komt
ons overnemen', denken ze.
Dat hebben ze geleerd op
school. 'Pakken de Amenkanen
ons toch nog, via die verrader
Joesjenko.' Het gaat allemaal
snel voor de bevolking: Oekra-
ine bestaat pas tien jaar, het
vertrouwde communisme is
verdwenen. Oost-Oekraïne was
een van de grootste industrie
gebieden van de Sovjet-Unie.
Vliegtuigmotoren, ruimtevaart
industrie, mijnbouw. Janoeko
vitsj zegt tegen de mensen daar:
'Als Joesjenko wint, raken jullie
je baan kwijt.' Wat niet per se
waar is natuurlijk, maar het is
wel om bang van te worden."
Zag de lokale bevolking u niet
als een Westerse bemoeial die
Joesjenko kwam laten winnen?
„Dat zou je zeggen, maar dat
heb ik helemaal niet gemerkt.
In veel dorpen werd ik als een
bezienswaardigheid onthaald.
Batjoesjka riepen ze tegen me,
'vadertje', oude vrouwtjes om
helsden me. Ze zijn vereerd dat
een waarnemer als ik langs -
Slavist Peter Hendriks werkte als waarnemer tijdens de verkiezingen in Oekraïne. „In veel dorpen werd ik
als een bezienswaardigheid onthaald." Foto: Mark Lamers
komt. Ik was voor sommigen de
eerste westerling die ze zagen.
Het zijn volgens mij vooral de
Amerikanen waar ze bang voor
zijn. Nederland vinden ze wel
interessant. Ik sprak een Oekra-
iense geschiedenisleraar die
zijn leerlingen juist aan het ver
tellen was over Alva en Den
Briel. Het onderwijs is nog ou
derwets gedegen daar."
Is het gevaar reëel dat het oosten
zich afscheidt?
„Er zal eerder een federale staat
komen dan twee onafhankelijke
landen, denk ik. Iedereen voelt
zich namelijk Oekraïner, ook in
het oosten en ook degenen die
Russisch spreken. Veel Rus-
sischtalige ouders leren hun
kinderen ook Oekraïens: ze wil
len ze zoveel mogelijk kansen
bieden binnen Oekraïne."
Het hooggerechtshof heeft in
middels besloten dat de laatste
verkiezingsronde over moet.
Gaat u weer naar Oekraïne als
het zover is?
„Dat ben ik wel van plan. An
ders zou het voelen alsof ik het
werk niet had afgemaakt. Ik
voel me meer dan andere keren
betrokken bij deze verkiezin
gen. Op de laatste dag was ik
nog even op het Onafhankelijk
heidsplein in Kiev. Joesjenko
stond zo'n dertig meter van mij
af op het podium. Ik kreeg een
brok in mijn keel toen 300.000
man op dat plein als uit een
mond begon te zingen. Dan
voel je echt de volkswil."
„Ook na Oekraïne wil ik nog
wel op missie gaan. Maar wel
naar gebieden waar ik iets mee
heb. Niet naar een land als Al
gerije, ik heb geen zin om daar
een mes in mijn rug te krijgen
van een of andere fundamenta
list. Dan liever onder de trein in
Rusland of Macedonië. Dat zijn
landen waar ik een groot deel
van mijn leven heb doorge
bracht."
U was 23 maal op missie in de
hele Kaukasus en de Balkan.
Welke missie heugt u het meest?
„Die in Tsjetsjenië was wel het
extreemst. Dat was in 1997. De
Tsjetsjenen organiseerden die
verkiezingen tegen de zin van
Rusland. Mijn persoonlijke lijf
wacht was een Tsjetsjeen die
een jaar daarvoor nog duizend
mensen had gegijzeld in Rus
sisch ziekenhuis. Bij hun bevrij
ding vielen 120 doden. Die ke
rel had een vrije aftocht gekre
gen en was politiecommissaris
in Tsjetsjenië geworden. Als ik
even op de wc zat, stond hij
voor de deur op wacht met zijn
kalasjnikov."
„We sliepen in een totaal ka
potgeschoten hotel zonder ver
warming, licht of water. Ik heb
dagen in dezelfde kleren rond
gelopen. Een rat heeft op een
nacht ook zijn tanden gezet in
het kale hoofd van een Zweedse
waarnemer. Die had een heel
gat in zijn hoofd. Gelukkig was
hij arts, hij heeft onmiddellijk
een tetanusspuit in zijn eigen
arm gezet."
Kunt 11 op uw leeftijd al die ge
varen nog wel aan?
„Ik ben nog heel fit hoor. Ik heb
net mijn zwarte band aikido ge
haald! Bij die vechtsport heb ik
geleerd om niet te botsen met
mensen. Zowel lichamelijk als
geestelijk. In sommige landen
hebben ze nogal snel de nei
ging om tegen vreemdelingen
te gaan schreeuwen. Ik kan ze
meestal snel kalmeren door zelf
rustig te blijven."
„Het is erg belangrijk om le
venservaring te hebben op zo'n
missie. Je praat met mensen
van wie de familie zojuist is ver
moord of van wie het huis ka
pot is geschoten. Sommige lan
den, vooral Italië, hebben er
een handje van om jongetjes
van 20 te sturen. Hun vader is
een hoge ome ergens bij de
overheid, die regelt even zo'n
missié voor zijn zoontje. Leuk
voor zijn CV. Dat kan echt
niet."
door Erna Straatsma
leiden - De voorgenomen capa
citeitsverdubbeling van de afval
waterzuiveringsinstallatie Zuid-
West lijkt van de baan. De hoog
heemraadschappen van Rijnland
en Delfland hebben alsnog een
regeling getroffen over het
schoonmaken van afvalwater uit
Wassenaar en Leidschendam-
/Voorburg.
Over de aard van de regeling wil
Rijnland nog geen mededelin
gen doen. „Woensdag wordt
een mededeling gedaan in het
algemeen bestuur, daama kan
ik meer vertellen", aldus een
woordvoerder van het hoog
heemraadschap. „Waarschijn
lijk gaat de uitbreiding van de
zuiveringsinstallatie in Zuid-
West niet door. Dat zou beteke
nen dat er een regeling is ge
troffen tussen Delfland en Rijn
land."
Volgens ingewijden is er over
eenstemming tussen Delfland
en Rijnland over een jaarlijkse
vaste vergoeding van drie mil
joen euro, die Rijnland aan Del
fland gaat betalen. Dat bedrag
zou Ifijnland anders jaarlijks
kwijt zijn aan de exploitatie van
een grotere afvalwaterzuivering
in Leiden-Zuidwest. Rijnland
hoeft Delfland geen 'vuillast' te
betalen. Dat is een extra kos
tenpost die te maken heeft met
de hoeveelheid en de mate van
vervuiling van afvalwater.
Beide hoogheemraadschappen
zijn eind oktober door gedepu
teerde Dwarshuis bijeenge
bracht om alsnog te zoeken
naar oplossing voor een conflict
over afvalwater uit Wassenaar
en Leidschendam/Voorburg.
Delfland neemt de zuivering
van dat water op zich, tegen
een vergoeding van drie mil
joen euro per jaar. Dat vindt
Rijnland te duur. Zelf zuiveren
in Leiden-Zuidwest zou een
stuk goedkoper zijn, zei Rijn
land in oktober. Een capaci
teitsverdubbeling van de afval
waterzuiveringsinstallatie
dan wel noodzakelijk. Ing
den schatten dat een dergt
uitbreiding zo'n 35 tot mi
euro kost.
Dwarshuis zette vraagtekei
de kostenberekening van
land. Ze droeg het hooghi
raadschap op om een nieu
nancieel onderzoek te hoi
Beide partijen kregen de
dracht te kiezen voor het 'n
schappelijk en qua kosten
aanvaardbare alternatief.
Dat Delfland een deel van
Rijnlands afvalwater reinij
historisch gegroeid. Het r
water uit Wassenaar en
schendam stroomt sinds d
ren zeventig naar de zuiveri
installatie Houtrust in
Haag. Die installatie is iri
heer bij Delfland.
Rijnland was altijd tevri
over de regeling met Delf]
totdat het naburige watersi
begon met de bouw van
nieuwe, duurdere zuiverin{
stallatie.
'College zou antwoordplicht moeten hebben'
door Eric-Jan Berendsen
leiden - Wijkvereniging Leef
baar Zuid-West pleit voor een
antwoordplicht van het college
van burgemeester en wethou
ders op inspraak van de bur
gers. Die antwoordplicht zou
moeten gelden voor door bur
gers ingediende voorstellen,
zienswijzen of bezwaren. Ook
zou er verplicht antwoord moe
ten komen op mondelinge in
spraak. Alleen zo kan het gat
tussen burger en politiek wor
den verkleind, meent het be
stuur van de wijkvereniging.
Leefbaar Zuid-West heeft zelf
nare ervaringen met inspraak.
Zo zijn er door 175 mensen in
totaal 47 bezwaarschriften in
gediend tegen het bouwplan De-
Lepelaar; de voorgenomen
bouw van een zeventien verdie
pingen tellende woontoren aan
de Apollolaan. Omwonenden
vinden zo'n hoge flat niet in de
omgeving passen. „Die bezwa
ren worden door de gemeente
tot een aantal punten gecom
primeerd en in vier kantjes for
meel beantwoord", zo schrijven
de bestuursleden A. van Dant-
zich en H. Prudhomme van
Reine-De Jager in een brief aan
het college van burgemeester
en wethouders. „Maar een in
houdelijke beantwoording blijft
achterwege. Met een beroep op
het algemeen belang van de so
ciale woningbouw wordt het
belang van alle bezwaarden ter
zijde geschoven. Inmiddels is
de bouwvergunning verstrekt
en rest ons slechts de gang naar
de Raad van State om werkelijk
te worden gehoord." Een eer
dere brief in september met
hetzelfde verzoek, is nog niet
beantwoord.
Ook het voornemen van de ge
meente de Brahmslaan richting
Voorschoterweg af te sluiten,
om zo het Hooghkamerpark te
vergroten, kan in Zuidwest op
weinig enthousiasme rekenen.
Uit een enquête in de wijk
bleek dat 95 procent van de on
dervraagden tegen was. „Dit is
de gemeente verteld die vervol
gens verklaarde tot eind 2005
geen beslissing te nemen. Des
ondanks is het voornemen tot
afsluiting weer opgenomen in
het voorontwerp bestemmings
plan Zuidwest", aldus de brief.
Volgens de wijkvereniging is de
theorie mooi, maar de praktijk
weerbarstig. „Het is ongetwij
feld allemaal goed bedoeld,
maar als inspraak alleen het
recht om in te spreken blijft,
stelt het niets voor en leidt het
alleen maar tot teleurstelling.
Inspraak heeft alleen maar zin
als er een antwoordplicht te
genover staat."
Volgens Fons Delemarre,
woordvoerder van de gemi
te, is de manier waarop je n
deling kunt inspreken en
procedure daarvoor door d(
meenteraad vastgesteld,
dat kan op twee manieren
pakken. Bij hele grote proje
is er een aparte avond met
insprekers waarop raadslf
kunnen luisteren en vr
stellen. Vervolgens wordt
grote project op een au
avond besproken. Bij klei
projecten gebeurt alles op
avond."
Volgens Delemarre beteken
spraak dus niet letterlijk
nemen aan een discussie 0
lijk krijgen. „Het is je menij
ven aan raadsleden en ds
het vervolgens aan diezi
raadsleden om te oordelen
de gemeenteraad iets an
zou willen is dat aan de
om daarover te beslissen
niet aan het college."
Delemarre is het ook niet
met het verwijt van de wijl
eniging, dat de gemeente
antwoord van 'maar' vier 1
jes geeft op bezwaren t<
bouwplan De Lepelaar. „H
wel degelijk een gemotive
reactie die inderdaad vier 1
jes beslaat. Dan lijkt mij
dat je het college moeilijk
verwijten zich er met een
tje-van-leiden van af te
ken."
De VW Holland Rijnland heeft
het eerste nummer van het
nieuwe ANWB maandblad Fa-
milia gehaald, dat vorige
maand verscheen. Het thema
van dit stadsportret is Leiden
op z'n leukst voor kinderen van
4-12 jaar. Er staan stukjes in
over een bezoek aan Naturalis,
Rijksmuseum van Oudheden,
Rijksmuseum voor Volkenkun
de, Museum Boerhaave en de
Hortus Botanicus. Ook wordt
er aandacht besteed aan de
Grimmige Gruwelloop, Leiden
vanaf het water, pannenkoeken
eten en winkelen.
VW Holland Rijnland had een
uitgebreide lijst met tips aange
leverd voor een bezoek aan
Leiden met kinderen. 'Familia'
heeft hier dankbaar gebruik
van gemaakt en zodoende is
het een erg wervend artikel
over Leiden geworden. Dit in
troductienummer van 'Familia'
heeft een oplage van 70.000
stuks en richt zich primair op
gezinnen met kinderen.
Daarnaast komt de VW begin
volgend jaar met een nieuwe
brochure voor groepsarrange-
menten. Hierin komen de
dagarrangementen in Leiden
en Holland Rijnland uitgebreid
aan bod. De arrangementen
zijn gericht op groepen van 6
tot 500 personen of zelfs meer.
Voor iedereen is er een pas
send arrangement; een culinair
uitje, een actief avontuur, een
culturele wandeling of een cre-
De Blauwe Steen, die al 700 jaar in de
Breestraat ligt, is het symbolische
middelpunt van de stad.
Onder redactie van
Timoteus Waarsenburg en Eric-Jan Berendsen
TELEFOON O 71 - 53 56 424
atieve workshop. Het Leids
avontuur, het Stadsarrange-
ment, Survival in de polder,
een Schilderworkshop en Over
de golven naar het golfen zijn
hier slechts enkele voorbeelden
van.
Maar Leiden en omgeving richt
zijn pijlen ook op het buiten
land. Zo sluit de VW zich aan
bij een campagne waarin Ne
derland in Duitsland wordt ge
promoot als vriendelijke fami
lie-vakantiebestemming voor
een (korte) vakantie dichtbij
huis. Nederland is een gastvrije
en ontspannen bestemming,
waar ouders kunnen 'onthaas
ten' en kinderen zich kunnen
vermaken in een veilige omge
ving. Holland Rijnland doet
aan deze campagne mee met
een presentatie op internet
www. niederlande. de
Naast de presentatie op inter
net verschijnt er een adverten
tie van Holland Rijnland in de
HollandkranL De oplage van
deze krant is 1,5 miljoen exem
plaren en wordt verspreid in
heel Duitsland met nadruk op
de regio Nordrhein-Westfalen.
De krant verschijnt in full co
lour en wordt huis-aan-huis
verspreid.
Ten slotte was Leiden vorige
maand ook op een grote toeris
tische vakbeurs in Londen om
contacten te leggen met reis
agenten, touroperators en or
ganisatoren van congressen.
Tevens werd daar begonnen
met de promotie van Rem
brandt 400. De Levende Nacht
wacht, een tableau vivant, was
voor die gelegenheid speciaal
naar Londen gevlogen.
De WV Holland Rijnland wil meer aandacht voor de mooie plekjes in Leiden en de regio.
Archieffoto: Frans Roomer
Leiden op webcam?
Van diverse kanten is gesugge
reerd een webcam 'ergens' in
Leiden neer te zetten waarmee
de stad zich door heel Europa
kan promoten. U weet wel, die
beelden van fraaie plekjes in
Hongarije, Oostenrijk, België
maar ook Friesland, Utrecht en
IJmuiden.
Frank van Leeuwen van de VW
vindt het 'eigenlijk niet zo'n
goed idee'. „Want vooral als
het slecht weer is, zijn de beel
den eerder een anti-reclame
voor de stad dan wervend.
Maar als mensen het per se
willen, wil ik best gaan inventa
riseren wat het kost."
Eric-Jan Berendsen
katwijk - „Het gaat nooit meer
over", zei L. Jongeling, rector
van het Northgo College, gister
middag over de dood van
Stephan Hendriksen, die ruim
drie jaar geleden op 21 septem
ber 2001 overleed. Hendriksen
werd toen op 16-jarige leeftijd
tijdens het uitgaan neergesto
ken op De Grent in Noordwijk.
Gistermiddag werd in de hal
van het Northgo College een re
productie onthuld van
kunstwerk dat sinds vorig
ligt op de plek waar Step
Hendriksen het leven liet
reproductie van het werk i
school aangeboden door
ouders. „Hoewel al zijn kla
noten van toen de schol
hebben verlaten, blijven we
Stephan herinneren",
Jongeling. „Dat gevoel
nooit meerweg."
AGENDA
Wilt u iets melden? Bel 071-5356421, dagelijks tussen 9.00 en 12. -
uur. Faxen mag ook: 071-5356415. E-mail: stadsredactie.ld@hdc
Vijftigplussers kunnen woens
dagmiddag 8 december voor
een bingo terecht in buurthuis
de Pancrat. De zaal gaat open
om 12.30 uur en de bingo be
gint om 13.30 uur. Informatie
bij buurthuis de Pancrat aan de
Middelstegracht in Leiden, tel.
071-5126243.
Sportief wandelen voor 55-
plussers kan woensdagochtend
8 december van 10.00 tot 11.00
uur. Stichting Dienstverlening
Leiden organiseert deze wande
ling, die begint bij buurthuis
Op Eigen Wieken aan Valken
pad 2 in Leiden. Donderdag
middag van 16.00 tot 17.00 uur
is er ook een wandeling voor
sportieve 55-plussers. Deze ver
trekt bij buurthuis Vogelvlucht
aan de Boshuizerlaan in Lei
den. Tel. 071-5123744 voor
meer informatie.
De Take Care Living Posithiv
week sluit donderdagavond 9
december af met een forum
avond 'Confrontatie en Ont
moeting' in COC Leiden aan de
Langegracht in Leiden. Tobias
Dörfler (Homo Lesbisch Ge
zond), Willemien Dorama
(LUMC) en Rob Vermeer (vi
zitter Hiv-Vereniging Haagli1
den/Leiden e.o.) geven die e
avond presentaties. De zaal
gaat open om 20.00 uur, hel
rum begint om 20.30 uur en a
duurt tot 22.30 uur. Informsi
bij R. Stoop van COC Leidei ï1
tel. 071-5225042.
Kaarten en sjoelen kan vrijll
dagavond 10 december in h
clubgebouw van wijkverenij11
Aktief aan de Berlagestraati b
Leiden. De kaart en sjoelav
begint om 20.00 uur en de 1 0
gaat een half uur eerder ope w
Voorinformatie: 071-57652!
Burgemeester Lenferink
spreekt vrijdagavond 10 dec v
ber tijdens het Symposium
met elkaar zij aan zij' over
Leiden, ruimte voor iederee
Daama volgt een debat mei
stellingen over de multiculti
le samenleving, media en vi
heid van meningsuiting. Hei1
symposium vindt plaats in d ni
Waag aan de Leidse Aalmarl v
van 20.00 uur tot 22.30 uur.
zaal gaat open om 19.30 uui
