'Mijn familie zie ik niet met kerst'
KUNST CULTUUR
Manifestatie in Haagweg 4
Misschien is Alexander het einde van mijn creatieve
Een riddergrapje tussendoor
Viphen aan den Rijn
Nationale
Ballet waagt
zich aan Don
Giovanni
Abba tot leven gewekt
lieu we Tartt
,ierst in Nederland
Dl
Amsterdam - Als eerste in de
preld mag uitgeverij De Bezige
de nieuwe roman van Don-
d-fl Tartt uitbrengen. Net als bij
riqaar laatst uitgegeven boek, 'De
?tjeine vriend', gunt de populai-
niTschrijfster Nederland de we-
|ldpremière. Het nieuwe werk
Dty in Nederland een maand
sigrder verschenen dan elders,
hnaf het begin van haar lite-
Dr&e loopbaan is Tartt in Ne-
norland zeer succesvol geweest,
atfen haar debuutroman 'De ver-
s prgen geschiedenis' gingen
aejjo.000 exemplaren over de
e^onbank. Van 'De kleine
jiend' werden 375.000 boeken
erkocht. Op 12 december is
örtt aanwezig op het feest ter
te van de zestigste verjaardag
fcn De Bezige Bij in de Amster-
0mse Stadsschouwburg.
Irwin Weerstra
liet naar finale
en haag - Erwin Weerstra is er
iet in geslaagd de finale te be-
ïiken van het YPF Nationaal
janoconcours. De Leidenaar,
érder onder andere tweemaal
jinnaar van het Steinway Pia-
b Concours, bleef in de cate-
prie 17 tot en met 20 jaar ste
en in de halve finale. Ook de
fassenaarders Vera Kooper (13
it en met 16 jaar) en Christop-
er Devine (21 tot en met 24
sar) wisten niet tot de èind-
rijd, op 11 en 12 december,
por te dringen. Die finale vindt
pats in de Schönbergzaal van
et Koninklijk Conservatorium
|Den Haag.
fekening van
/an Gogh geveild
n msterdam - Bij veilinghuis
pristie's in Amsterdam is gis
pen voor 119.500 euro de te-
ening 'Pastorietuin' geveild die
Incent van Gogh maakte in
luenen. De tekening komt uit
p nalatenschap van Fiep Wes-
jndorp, illustratrice van de
ferhalen van Annie M.G.
chmidt. Koper was kunsthan-
elaar Rob Noordman uit
laastricht. Een woordvoerster
an het Christie's noemde gis-
iren de opbrengst 'wel aardig',
aker gezien het kleine formaat
1x21 cm.) van de tekening,
let bedrag gaat volgens de
lens van Fiep Westendorp
aar het Joods Historisch Mu-
:um.
nna Tartt.
o: Lex van Rossen
e UIT-krant verschijnt morgen.
iBarom hier de (ingekorte) filmagen-
)0 tel. 071 - 5124130 5133210,
;enstraat 39
Incredibles 6 jr., Orig. versie, dag.
f.45 21.30; vr za zo wo ook 14.15.
Iget Jones: The edge of reason 12
dag. 19.00 21.30; ma alleen 19.00.
Fire 16 jr., dag. 18.45 21.30.
Santa 12 jr., dag. 19.00; vr za zo
/o ook 14.30.
loUateral 16 jr., dag. 21.30.
InJDlO tel. 071 - 5124130 5133210
adder 49 12 jr., dag. 19.00 21.30.
UXOR tel. 071 - 5121239, Stations-
19
Forgotten 16 jr., dag. 19.00 21.30;
ook 14.30.
felANO
ION tel. 071 - 5123875. Bree-
iraat 31
ridget Jones: The edge of reason
ag. 19.00 21.30; za zo wo ook 14.30.
•er Untergang dag. 18.30 21.30; za zo
S io ook 14.00.
jjJemal Sunshine of the Spotless
iind do en zo t/m wo 19.00 21.30.
IET K1JKHUIS tel. 071 - 5661585,
'rouwenkerksteeg 10
e^nq fois Deux (5 x 2) dag. 19.00
ui30-
he Motorcycle Diaries dag. 19.30
De00'
hjUROCINEMA tel. 0172 - 420800; re-
ferveren 24 uur per dag: tel. 0900 -
g(D45678, Van Boetzelaerstraat 6, ww-
hjtbioscopen.nl
lad Santa dag. 18.45.
Iridget Jones: The edge of reason 12
ler-, dag. 18.45 21.30; za zo ook 16.00.
;tlhe Manchurian Candidate 16 jr.,
ir'ag. 18.30 21.15.
nxtllateral 16 jr., dag. (beh wo) 21.15.
%RKFILMHUIS tel. 0172 - 492982,
;'3ornelis Geellaan 2
oiiebe in Gedanken do za wo 20.30; vr
tó 30; zo 15.30.
E*fra achtergronden bij de fdms in de
vindt u via de filmagenda op on
to website www.leidschdagblad.nl
Oliver Stone verbaasd over kritiek op zijn droomfilm
amsterdam/anp - Het Nationa
le Ballet waagt zich komend
jaar aan de opera Don Giovanni
van Mozart. Voor zover bekend
komt een dergelijke balletbe
werking van de 'opera der ope
ra's' in de moderne kunstge
schiedenis niet voor. Het wordt
ook het eerste nieuwe avond
vullende ballet van het gezel
schap sinds jaren, want zo'n
onderneming is volgens het ge
zelschap erg arbeidsintensief
en kostbaar.
„Ik hoop dat de mensen niet
voor de opera komen", zegt ar
tistiek directeur Ted Brandsen
over de voorstelling van onder
anderen huischoreograaf Krzy-
stof Pastor Pastor, componist
Rob Zuidam, dramaturg Carel
Alphenaar en ontwerper Steve
Scott. Het idee om Don Giovan
ni te doen kwam van Pastor, die
gebiologeerd is door de figuur
Don Giovanni, een schavuit
met donkere kant, en door de
schoonheid van de opera.
Brandsen denkt wel met een
voor een groot publiek aantrek
kelijke productie te komen.
Carel Alphenaar noemt de be
werking van het verhaal van de
opera tot ballet 'een proces van
ontwoording'. De moed zakte
hem aanvankelijk soms in de
schoenen, want juist woorden
kunnen zoveel details geven.
Maar Mozart zelf en ook het
verhaal redden hem: „Mozart is
de grootste dramaturg onder de
componisten. Veel elementen
zijn bijzonder geschikt voor een
dansante bewerking, al de ver
liefdheden bijvoorbeeld. Wat
dat betreft is Don Giovanni een
goudmijntje."
Don Giovanni wordt afwisse
lend gedanst door Altin Alexan
dras Kafdra, Gaël Lambiotte en
Cedric Ygnace. De voorstelling
is van 12 februari tot en met 2
maart te zien in het Muziekthe
ater in Amsterdam en op 4 en 5
maart in het Lucent Dansthea
ter in Den Haag.
theater recensie
Dick van Teylingen
Voorstelling: 'King Arthur integraal' van
Suver Nuver. Tekst: Willem de Wolf.
Regie: Ton Kas. Gezien-, 25/11, Rotterdam.
Op 4/12 in het LAKtheater, Leiden.
King Arthur integraal heet de
nieuwe voorstelling van Suver
Nuver voluit. Dat 'integraal' be
tekent in dit verband niks, maar
geeft wel de gelegenheid om de
laatste lettergreep op het affi
che af te drukken in een ouder
wetse bokaal, want die zochten
de ridders immers. Gevoel voor
dat soort humor moet je wel
hebben als je je wilt vermaken
bij de nieuwe productie van de
mimegroep.
Het draait ook in deze versie
om de beroemde middeleeuw
se driehoeksverhouding. Henk
Zwart is een waardige, maar
emotioneel onhandige koning
Arthur, Peer van den Berg een
schuldbewuste en afwachtende
Lancelot, want zijn genegen
heid voor Guinevere ging ver
der dan de hoofse omgangsvor
men. Dette Glashouwer speelt
de koningin mooi: een smeu
lende vulkaan met een onweer
staanbaar wiebelend kontje.
Toon Kuijpers en Art Jan de
Vries hebben kleine gastrollen
en hobbelen als schildknapen
mee met de hoofdrolspelers.
In tegenstelling tot wat de
weidse ondertitel 'kostuumdra
ma met massascènes' belooft,
is alles minimal aan deze Ar
thur. Nou ja, behalve de in
drukwekkende hamassen dan.
IJzergekletter is een belangrijk
deel van het geluidsdecor, sa
men met het klippeklop van
een galopperend paard dat
weer een ridder brengt die de
graal niet gevonden heeft.
Tekstschrijver Willem de Wolf
en regisseur Ton Kas hebben
zich kennelijk laten inspireren
door de Friese achtergrond van
het gezelschap: ze zijn uiterst
karig met woorden en gevoe
lens. Als Guinevere één keer
uitpakt met een zin van meer
dan acht woorden, reageert Ar
thur met een verbaasd: 'okee
dan'. Zij is niet zoals haar man
op zoek naar een hoog ideaal,
zij wil vlees en bloed.
Het is een vondst om mimespe-
lers, die het traditioneel moeten
hebben van hun flexibele lijven,
te verpakken in hamassen. Het
motto 'less is more' gaat dan
op: het gebrek aan bewegings
vrijheid werkt bij deze vakmen
sen komisch. Dat geldt voor
meer bombenen van de voor
stelling, maar uiteindelijk is het
totaal net te dun en te melig.
King Arthur integraal is in het
oeuvre van Suver Nuver een
riddergrapje tussendoor.
leiden - In de tentoonstellingsruimte van kunst
centrum Haagweg 4 vindt in de maand decem
ber de eerste Leidse Foto- en Grafiekmanifestatie
plaats. Hieraan wordt meegedaan door tachtig
fotografen en kunstenaars uit Leiden en omge
ving.
De manifestatie wordt vrijdag 3 december ge
opend met een inleiding van Helen Westgeest,
universitair docent aan de Vrije Universiteit Am
sterdam, en blijft te zien tot en met zondag 2 ja
nuari. Initiatiefnemer Michel Siebes zegt voor
zo'n brede opzet met zowel grafiek als fotografie
te hebben gekozen, omdat door de technische
mogelijkheden de grenzen steeds meer vervagen.
Aan de expositie wordt onder anderen meege
daan door Astrid Beumer, Christiaan van Tol.
Ludy Feyen, Pim de Vroomen, Fred Rohde, Ar-
jenne Fakkel en Willem Overtoom. Kunstcen
trum Haagweg 4 in Leiden is van vrijdag tot en
met zondag open tussen 13.00 en 17.00 uur.
door Jos van der Burg
Amsterdam - Oliver Stone was in Amster
dam. In wat voor humeur zouden we de
maker van memorabele films als Platoon,
JFK, Nixon en Natural Born Killers aantref
fen? Het moet voor hem geen fijne tijd zijn,
want zijn droomfilm over Alexander de
Grote werd vorige week door de Ameri
kaanse pers neergesabeld.
Als de in het zwart geklede Stone aangesla
gen was, wist hij het tijdens zijn verblijf in
het Amstel Hotel goed te verbergen. „Ik
lees geen kranten", zegt hij als we de ver
nietigende kritieken bij hem aankaarten.
Als hij beseft dat het ongeloofwaardig
klinkt, merkt hij op dat niet alle kritieken
slecht waren. Als ook die barrière geen
stand houdt - alle belangrijke Amerikaanse
kranten kraakten de film - geeft hij een seri
eus antwoord. „Ik weet niet waarom
Alexander is neergesabeld. Ik hoor verschil
lende redenen. De een vindt de film te his
torisch, de ander stoort zich aan Alexan
ders homoseksualiteit. Ik hoop altijd dat
mensen met een open geest kijken, maar
dat is in Amerika steeds minder het geval."
Stone vermoedt dat het grootste struikel
blok de portrettering van Alexander is. „Ik
ben het oneens met historici die in Alexan
der alleen een super-veroveraar zien. Ik
denk dat hij onzeker en bang was. In hem
waren mannelijke en vrouwelijke trekken
samengesmolten. Hij was de eerste koning
die in het openbaar huilde. Hij kon in tra
nen uitbarsten over gesneuvelde soldaten.
Ook toonde hij berouw na het doden van
zijn vriend Cleitus. Bij welke koning vind je
dat? Misschien vindt men mijn Alexander
te week."
De regisseur is verbaasd over de heftigheid
van de kritiek. „Ik krijg in Amerika altijd
slechte kritieken, maar niet eerder zo nega
tief. In Europa en Azië zijn mijn films altijd
beter ontvangen. Ik hoop dat dat nu ook
het geval zal zijn. Misschien scheelt het dat
Europeanen meer van de Griekse geschie
denis en Alexander weten dan Amerika
nen."
De desastreuze ontvangst van Alexander
lijkt Stone nauwelijks te deren. Althans, zo
speelt hij het, maar als hij even uit zijn rol
valt, blijkt dat er voor hem veel op het spel
staat. „Misschien betekent de film bij mis
lukking het einde van mijn creatieve leven
in Amerika. Natuurlijk wil ik weer een film
maken, maar ik heb er niets over te zeggen.
Als ze me uit de filmbusiness jagen, is het
afgelopen."
Na afloop van het gesprek meldt Stones
producent dat Alexander in Zweden de
beste weekendopening had. „Hij versloeg
The Incredibles, terwijl die film met veel
meer publiciteit uitkwam."
Alexander is vanaf 23 december in Neder
land te zien.
Regisseur Oliver Stone met acteur Colin Farrell en actrice Angelina Jolie tijdens de première van 'Alexan
der5 in New York. Foto: Reuters
Leids musicalgezelschap Otis repeteert 'Wensput' met Arjan Ederveen
door Theo de With
leiden - Abba hield niet van
optreden. Het Zweedse viertal
zat liever in de studio om lied
jes op te nemen en leverde die
af met een keurig filmpje erbij.
Toch ontstaan er steeds weer
nieuwe initiatieven om Abba
tot leven te wekken. Er zijn di
verse groepen actief die met
een Abba-show rondtrekken.
Soms als persiflage, soms met
een vette knipoog. Abba Ma
nia is de nieuwste look-a-like
act. Dit Engelse initiatief wil
de groep vooral zo nauwkeu
rig mogelijk imiteren.
Is dat leuk? Ja en nee. Bij het
concert gisteravond in de
Leidse Stadsgehoorzaal blijkt
het nog altijd heerlijk te zijn
om met die liedjes van Abba
mee te blèren. „Knowing me,
knowing you, aha, there is no
thing we can do, aha." Je
waant je echt even 25 jaar te
rug in de tijd. Agnetha en Fri
da staan met hun ruggen te
gen elkaar. De danspasjes van
de twee zangeressen kloppen
precies. Zo ken ik ze uit de uit
zendingen van Toppop.
Er is met grote nauwkeurig
heid naar Agnetha, Björn,
Benny en Frida gekeken. Ook
de kleding is met precisie ge
kopieerd. Of het nu de Water
loo-outfit is waarin Abba het
Eurovisie Songfestival won, of
de blauw-witte poncho's uit
de tijd van 'I have a dream'.
De witte piano, de stervormi
ge gitaar, de zilveren laarzen
met plateauzolen. Het ziet al
lemaal bekend uit.
Bijna alles valt na te bootsen.
Alleen met die specifieke
stemmen van de twee front
vrouwen is dat wat lastiger.
Hoe ze ook hun best doen om
zelfs het Zweedse accent over
te nemen, op dit terrein bena
deren ze het origineel bij lan
ge na niet. Met name in de
rustiger nummers schiet voor
al de nep-Agnetha tekort. Als
ze 'The winner takes it all'
zingt, geeft ze haar stem te
weinig warmte mee om net zo
droevig te klinken als de echte
blondine deed in deze num
mer-1-hit.
En dan blijkt Abba Mania toch
een plichtmatig afgedraaide
show te zijn. Tot vervelens toe
krijgen de Leidenaars te horen
dat ze het beste publiek ooit
zijn. Het klinkt verre van ge
meend. Het lijkt alsof de lol in
het musiceren ontbreekt. Mis
schien is dat wel de tol van
avond aan avond in de huid
van iemand anders kruipen.
We krijgen zelfs niet te horen
hoe het viertal echt heet. Ze
blijven elkaar Björn, Benny,
Frida en Agnetha noemen.
Misschien moeten ze toch
meer hun eigen stempel op de
show drukken. Dan maar iets
minder dicht tegen het origi
neel aanschurken. Ga maar
'over the top' als dat het
plichtmatige karakter eraf
haalt. Nu blijf je de hele avond
het gevoel houden naar een
coverband te kijken. Hun eni
ge verdienste is dat ze goed
kunnen imiteren, maar thuis
heb ik meteen de dvd van het
echte Abba opgezet.
door Theo de With
leiden/voorschoten - Afgelo
pen dinsdag was voorlopig de
laatste voorstelling in de Leidse
Schouwburg. Het lijkt vreemd:
een theater dat midden in het
seizoen zijn deuren twee weken
sluit. Achter die gesloten deuren
wordt echter koortsachtig ge
werkt aan de kerstvoorstelling
'Wensput'. De zaal van de
schouwburg ondergaat een me
tamorfose en hoofdrolspeler Ar
jan Ederveen benut de tijd om te
repeteren met de Leidse ama
teurs die een belangrijke bijdra
ge leveren aan 'Wensput'.
Musicalvereniging Otis, de
Leidse Balletschool en drie fan
fares zijn ingeschakeld om van
'Wensput' een wervelende, mu
zikale en bovenal Leidse voor
stelling te maken. Arjan Eder
veen en zijn collega Beppie Me
lissen (actrice bij theatergroep
Carver) reisden de afgelopen
tijd meerdere keren per week
naar de Leidse regio om alvast
te repeteren. In het Voorscho-
tense buurthuis Alettahof was
deze week de laatste repetitie
voordat de overstap naar de
schouwburg wordt gewaagd.
In de grote zaal klinkt uit zo'n
twintig kelen 'Jingle Bells'. De
leden van Otis volgen nauwge
zet de aanwijzingen van de re
petitor achter de piano en zet
ten de kerstklassieker voor de
zoveelste keer in. Eén voor één
worden ze door de productie
leider uit de zaal gepikt en naar
een andere ruimte geloodst.
Daar staat styliste Monica Petit
klaar met rekken vol kleding.
Iedereen krijgt een kostuum
aangemeten. Een feestjurk, het
tenue van de butler of het on
vermijdelijke mantelpakje van
de secretaresse. „Ja, ik heb be
dacht hoe iedereen eruit gaat
zien", vertelt Petit, terwijl ze
met een schuin oog in de gaten
houdt of elke speler wel de juis-
ze een oude waterput. Op een
groot kerstgala gaan ze deze
wensput onthullen. Met twee
Otis-leden repeteert Ederveen
de scène waarin twee mannen
van de waterleiding een kijkje
komen nemen. De heer des
huizes ontvangt hen in een
rood-groen geruite kamerjas.
Een omgekeerde barkruk doet
tijdelijk dienst als waterput.
„Nee, dat is niets", roept regis
seur Heuer meteen. „Die put is
straks op het toneel veel lager,
dan moet je dus dieper bukken
om in dc put te kijken." Speler
Aldo van Ruiten gaat dieper
door de knieën en spuugt in de
denkbeeldige put. „Ik hoor
geen plons", zegt hij tegen col
lega-waterleidingman Martijn
Barnhoom die over zijn schou
der meekijkt.
Als Barnhoom een half uur la
ter door styliste Monica Petit in
een kostuum wordt geholpen -
de kaartjes van WE en H&M
bungelen er nog aan - vertelt
hij sinds drie jaar bij Otis te zin
gen. „Ik woon in Woerden,
maar in die regio is niets verge
lijkbaars te vinden." Hij zegt in
eerste instantie twijfels te heb
ben gehad bij het maken van
een voorstelling met Arjan
Ederveen. „Ik was bang dat wij
slechts een schaduw zouden
zijn, maar het is te gek om met
hem te werken. Alles is goed ge
regeld. Voor een eigen voorstel
ling moet je zelf alles regelen. Je
gaat naar de markt om lappen
stof te kopen en nu hangen hier
kostuums kant en klaar gereed.
En het is natuurlijk een luxe om
een voorstelling negentien keer
te spelen. Ja, ook op beide
kerstdagen. Mijn familie zie ik
dus niet met Kerst. Die moet
maar in de zaal gaan zitten."
Wensput, de familiekerstvoor
stelling (vanaf 8 jaar) van Ar
jan Ederveen, 15 december
t/m 8 januari, Leidse Schouw
burg, tel. 071-5163888.
Abba Mania, bijna niet van echt te onderscheiden. Publiciteitsfoto
te maat heeft. „Omdat het
Kerstmis is, heb ik veel gewerkt
met rood en goud."
Beppie Melissen heeft een
goudkleurige feestjurk met een
bovenmaatse strik om haar
schouders gekregen. „Een beet
je Viktor en Rolfvindt ze zelf,
verwijzend naar de bruidsjurk
met strikken die Mabel Wisse
Smit droeg bij haar huwelijk. Ze
moet haar gesprek onderbre
ken, want regisseur Cecile Heu
er heeft haar nodig in de repeti
tieruimte in de verste uithoek
van het buurthuis. Heuer
spreekt de actrice consequent
aan met 'Tante Bep'. Voordat ze
een scène met twee vriendin
nen gaat repeteren, is er een
ernstig woord van Arjan Eder
veen. „Ik heb bezoek gehad van
Bart van Mossel, de directeur
van de schouwburg, en hij heeft
ons op het hart gedrukt de
voorstelling niet te lang te ma
ken. In het publiek zullen
steeds veel kinderen zitten en
dus mag het niet te laat wor
den. Daarom moeten we indik
ken. Ik heb een paar geniale
grappen moeten schrappen."
Samen met 'Tante Bep' speelt
hij een rijk echtpaar dat het
grootste huis van Leiden be
woont. Onder de vloer vinden
Arjan Ederveen (links) bekijkt met Otis-leden Martijn Barnhoom en Aido van Ruiten een glas met water uit de wensput.Foto: Henk Bouwman
