Eenderde EU blokkeert Turkije vn: europa behoeft
BUITENLAND
Cup a piranhasoep voor de armen
'Ruslandduitsers' groeiend probleem
L
I s
J meer immigranten
Seksslavinnen krijgen
geen geld van Japan
ul
ri
•Q dt
iar
Janoekovitsj
roept hulp
Den Haag in
Buitenaards in Bhopal
iriname: Einde
udie moorden
411
dinsdag 30 november 2oo4
iamaribo - Het gerechtelijk
aronderzoek naar de Suri-
imse decembermoorden van
is formeel afgerond. Tot
rerdachten behoren oud-le-
ifficier E. Boerenveen en ex-
jiister E. Alibux. De hoofd-
dachte, ex-legerleider en
dig parlementslid Dési Bou-
ie, is naar verluidt ook opge
ien. Op 8 december 1982
riden vijftien prominente te-
ïstanders van zijn regime in
Fort Zeelandia in de Suri-
imse hoofdstad om het leven
iracht.
pheldering dood
en vrouw.
inister Gaymard
ivolger Sarkozy
cele
donesiërs: Op
iar Fallujah
'1«TA - Circa 300 Indonesi-
'P vrijwilligers hebben zich al
jon
iove
mi
stei
oeti
emeld om in het Iraakse
ijah tegen de Amerikanen
chten. Zondag hadden
Indonesiërs voor de Ame-
inse ambassade in Jakarta
ogd. Zij protesteerden te-
iet bloedbad van Fallujah
circa tweeduizend doden
;e vallen.
erd unir gevraagd
arta - De weduwe en de op-
ger van de vergiftigde Indo-
J, ische mensenrechtenactivist
nir dringen bij Nederland
l0rb i op de overhandiging van
am volledige onderzoeksrap-
lc}t 11 over de toedracht van zijn
ifj j trlijden. Zo niet dan maakt
irrit zich volgens de
smt nsenrechtenorganisatie
l IjQ ihidiq schuldig aan 'belem-
jn g ring van de rechtsgang'.
opman Kellogg
>bt" inister Bush
ing
5hington - De topman van
0 Amerikaanse concern Kel-
Carlos Gutierrez, wordt
ister van Handel in de nieu-
igeringsploeg van presi-
|t Bush. Gutierrez (51) werd
ren in Cuba, was tijdens de
tsovername door Fidel
o in 1959 met zijn familie
';antie in Miami en bleef
Gutierrez heeft sinds vijf
de dagelijkse leiding van
igg, dat bekend is van ont-
iroducten als Com Flakes.
Lba laat
jssidenten vrij
- Cuba heeft zeker zes
[identen vrijgelaten die al
Is vorig voorjaar vastzaten.
:es behoren tot een groep
|75 tegenstanders van het
lanse regime die in 2003
[opgepakt en celstraffen
;en van zeven tot 28 jaar.
Ie vrijgelaten mensen be-
;n Margarito Broche en
Lopez, twee promi-
le activisten.
Buw-Zeeland
len homotrouw
mngton - Nieuw-Zeeland
een geregistreerd partner-
ap invoeren. Homohuwelij
k-zullen echter niet worden
/ve" end, ook al zijn die in het
inland legaal gesloten. Wel
ien|nen 'buitenlandse' homo-
var»elijken in Nieuw-Zeeland
len omgezet in een geregi-
ird partnerschap. Nieuw-
id wil ervoor zorgen dat
mwelijk voorbehouden
aan een verbintenis tussen
brussel/anp - Nederland stelt
voor dat eenderde van de huidi
ge 25 EU-lidstaten aan de nood
rem kan trekken om onderhan
delingen met Turkije over lid
maatschap van de unie weer te
stoppen ofte schorsen.
Dat zou mogelijk moeten zijn
als minstens negen lidstaten
vinden dat Ankara niet in de
pas loopt met mensenrechten
of handhaving van de rechts
staat. Dat bleek gisteren uit ont
werpteksten.
Nederland stelt als huidig EU-
kiev gpd/anp - De Oekraïense
premier en presidentskandi
daat Janoekovitsj heeft Neder
land als voorzitter van de Euro
pese Unie om hulp gevraagd.
De eerste minister wil dat Den
Haag de oppositie oproept
„werkelijke onderhandelingen"
te beginnen om de politieke cri
sis te bezweren.
Minister Bot laat via zijn
woordvoerder weten dat Ne
derland al volop bezig is met
bemiddelen. Maar de voorzitter
van de EU wil niet intervenië
ren in het conflict. „Het gaat er
om wat de inwoners van Oekra-
ine zelf willen. Wij kiezen geen
partij."
Tot dusver heeft Janoekovitsj
alleen buitenlandse steun ge
zocht in Rusland. De Oekraïen
se oppositie stelt dat de pre
mier zelf helemaal geen interes
se heeft in onderhandelingen.
Aftredend president Koetsjma
van Oekraïne zegt voorstander
te zijn van nieuwe presidents
verkiezingen. Oppositiekandi
daat Joesjtsjenko zei eerder al
nieuwe verkiezingen te willen.
Hij vecht de uitslag bij het
hooggerechtshof aan wegens
grootschalige fraude. Een nieu
we stembusgang moet een ein
de maken aan de politieke crisis
waarin het land verkeerd sinds
de presidentsverkiezingen van
vorige week..
Premier Janoekovitsj, die de
verkiezingen formeel heeft ge
wonnen, sluit nieuwe verkiezin
gen niet langer uit, maar deze
zouden volgens hem alleen
mogen plaatsvinden als fraude
bij de eerdere verkiezingen
wordt bewezen. Bovendien
zouden alleen de kiezers in de
regio waar fraude is geconsta
teerd hun stem opnieuw mo
gen uitbrengen. De fraude zou
vooral plaatsgevonden hebben
in het oosten, de machtsbasis
van Janoekovitsj.
voorzitter overigens nog niet
voor om te gaan praten met An
kara.
Daarover nemen de Europese
regeringsleiders volgende
maand een besluit. Nederland
pleit er ook indirect voor dat
Turkije Cyprus erkent en houdt
de mogelijkheid open voor een
permanente stop voor Turkse
werknemers om in andere Eu
ropese lidstaten aan de slag te
gaan. Daarbij gaat het dan wel
om Turkse arbeidskrachten die
nog niet officieel in de EU
woonachtig zijn.
Turkije zou ook pas op zijn
vroegst na 2014 kunnen toetre
den tot de EU als de onderhan
delingen succesvol zijn. Dat
heeft ermee te maken dat in
2014 weer een nieuw merjaren-
programma voor de Europese
financiering begint. Wanneer
minstens eenderde van de lid
staten, oftewel negen EU-lan-
den, vindt dat Turkije de men
senrechten met voeten treedt,
dienen deze lidstaten ook aan
te geven onder welke voorwaar
den de gesprekken weer kun
nen beginnen. De lidstaten
moeten daar ook besluiten over
nemen met een meerderheid
van stemmen.
De Europese Commissie stelde
in haar advies voor dat alleen
zij aan de noodrem zou mogen
trekken.
Het kabinet- Balkenende gaf
vorige week in de Tweede Ka
mer al aan dat ook lidstaten dit
recht dienen te krijgen. Op aan
dringen van Europarlementari
ërs is daarvoor de drempel van
minimaal eenderde van de 25
EU-landen gekozen.
De Turkse minister Gül van
Buitenlandse Zaken zei in een
reactie de eisen pas te willen
overwegen als de Europese
Unie het groene licht heeft ge
geven voor toetredingsgesprek-
ken.
Hij noemde de uitgelekte ont
werptekst een „tactiek". Gül zei
verder dat de EU zijn verplich
tingen tegenover Turkije moet
nakomen. Hij zei er van uit te
gaan dat Ankara tijdens de EU-
top in december een datum
krijgt te horen wanneer de toe-
tredingsonderhandèlingen
gaan beginnen.
door onze correspondente
Hetty van Rooij
brussel/gpd - West-Europa
heeft een vloedgolf immigran
ten nodig. Om het huidige wel
vaartsniveau te handhaven,
moet van de jaarlijkse groei van
de wereldbevolking, de helft
naar Europa trekken. En dat
over een periode van 40 jaar.
Als Europa er niet in slaagt die
stroom in goede banen te lei
den, leidt dat tot een lagere le
vensstandaard en een tweede
ling in de samenleving.
Dit stelt de Verenigde Naties in
een rapport over de economi
sche en sociale ontwikkeling
van de wereld. Voor de verou
derende bevolking van West-
Europa wordt de huidige le
vensstandaard onbetaalbaar
zonder grote aanwas van jonge
arbeidskrachten. Dat zullen im
migranten moeten zijn. Maar
een toestroom van immigran
ten met andere zeden en ge
woonten is voor veel mensen
beangstigend. Ze vrezen voor
hun eigen culturele identiteit.
Er is echter geen keus, stelt de
VN. De vraag is niet of Europa
immigranten nodig heeft, maar
of de landen er in slagen hen
op een goede manier op te ne
men.
De bevolking van Europa zou
tussen 1995 en 2000 met 4,4
miljoen mensen (1,2 procent)
zijn afgenomen als er in die pe
riode geen vijf miljoen immi
granten waren gearriveerd.
Maar als er, conform de ver
wachtingen, de komende 40
jaar per jaar 600.000 immigran
ten bijkomen, is dat onvoldoen
de het welvaartspeil in Europa
op peil te houden. Het aantal
immigranten zou tot een vrij
wel onmogelijke hoogte moe
ten stijgen om een balans te
houden tussen werkenden en
niet werkenden", stelt de VN.
Frankrijk wordt als voorbeeld
genoemd. Dat land laat de ko
mende decennia naar schatting
3,75 miljoen immigranten toe.
Maar om de balans tussen wer
kenden en niet werkenden te
handhaven zouden dat er bijna
negen miljoen moeten rijn. De
komst van immigranten uit
Centraal en Oost Europa naar
West Europa is geen oplossing
omdat dat de landen van her
komst alleen maar zwakker.
De VN noemt de ontwikkelin
gen uniek. In het verleden ver
trokken miljoenen Europeanen
naar andere werelddelen, maar
na de economische groei van
de jaren vijftig en zestig is Euro
pa zelf een 'magneet' gewor
den. Daar zijn de meeste lan
den niet op voorbereid. Ze Be
schouwen zichzelf niet als 'im
migratieland' zoals bijvoor
beeld de Verenigde Staten, Ca
nada, Australië en Nieuw-Zee
land die hun beleid daar ook op
hebben afgestemd.
bhopal - Schoolkinderen in het Indiase Bhopal spelen bij de jaarlijkse sportwedstrijden voor buitenaardse wezens. Gisteren was het twintig
jaar geleden dat in Bhophal, in Centraal India, bij een ontploffing in een chemische fabriek van het Amerikaanse bedrijf Union Carbide meer
dan 2.000 mensen om het leven kwamen. De gevolgen van de explosie hebben volgens Amnesty International nog altijd een verwoestende
uitwerking op het leven in de omliggende dorpen. Foto: EPA
tokio/anp - Koreaanse vrou
wen die in de Tweede Wereld
oorlog in het Japanse leger
dienden als seksslavin en mili
tairen die onder dwang voor Ja
pan moesten vechten, krijgen
geen compensatie. Dat heeft
het Japanse hooggerechtshof
gisteren geoordeeld. De 35 kla
gers, onder wie nabestaanden
van de slachtoffers, hadden ie
der 20 miljoen yen (ruim
146.000 euro) schadevergoe
ding geëist.
Het hooggerechtshof hield be
sluiten van lagere rechters over
eind. Het hof oordeelde volgens
het persbureau Kyodo dat de
huidige Japanse grondwet niet
voorziet in compensaties voor
schade die het land tijdens de
Tweede Wereldoorlog aanricht
te.
Het proces gaat terug tot 1991
toen drie Zuid-Koreaanse vrou
wen via de Japanse rechter pro
beerden compensatie af te
dwingen. Zij waren de eersten
die na decennia zwijgen en ver
zwegen te rijn de situatie van
de seksslavinnen in de open
baarheid brachten.
De klagers reageerden teleurge
steld op de uitsrpaak. „We kun
nen geen woorden vinden voor
de woede en wanhoop die we
voelen", aldus de leider van de
Koreaanse vereniging van oor
logsslachtoffers, Yang Soon-Im.
„Tot nog toe zagen we Japan als
een ontwikkeld, geciviliseerd
land. Nu kunnen we het alleen
zien als onmenselijk."
Het Koreaanse schiereiland
heeft veel geleden onder de
soms brute Japanse bezetting,
die duurde van 1910 tot
1945.Historici stellen dat ten
minste 200.000 jonge vrouwen,
eufemistisch aangeduid als
troostmeisjes, gedwongen wer
den in Keizerlijke Japanse Leger
te werken. De meesten kwamen
uit Korea, maar ook vrouwen
uit Taiwan, China, de Filipijnen
en het toenmalige Nederlands-
Indië werden op deze manier
misbruikt.
ijs - De Franse minister van
lbouw Hervé Gaymard
t Nicolas Sarkozy op als mi-
ir van financiën. De 44-jari-
1 aymard is een deskundige
nancieel-economisch ge-
Gaymard geldt als een
w bondgenoot van presi-
Jacques Chirac. Sarkozy,
l eergisteren uitgeroepen
lider van de UMP.
door onze correspondent Frans Lindenkamp
sao paulo/gpd - Op de menukaart van de meer
verfijnde restaurants zal het niet komen. Toch
koestert de Braziliaanse onderzoeker Edson Lessi
hoge verwachtingen van zijn uitvinding: piranha
soep in poedervorm.
De soep is bestemd voor gezinnen met een klei
ne beurs. Lessi kreeg zijn inval, toen Braziliaanse
president de Lula verleden jaar zijn hongerbe-
strijdingsprogramma Fome Zero lanceerde en de
allerarmsten voedselbonnen gaf. Wat is goed
koop en voedzaam tegelijk, vroeg Lessi zich af.
Zijn oog viel op de piranha. Deze vraatzuchtige
vis met zijn vlijmscherp'e tanden komt in grote
hoeveelheden voor in het Amazonegebied, maar
de vissoort wordt alleen geconsumeerd in de oe
verdorpen. Hij begon te experimenteren en dat
heeft vier typen piranhasoep opgeleverd, ge
schikt voor elke portemonnee.
De duurdere instant 'cup a piranhasoep' komt in
sachets en is voor individueel gebruik. De soep
uit familiepak is goedkoper en moet doorgekookt
worden. Voor scholen heeft Lessi een soep ont
wikkeld op basis van kruiden en zetmeel, die
leerlingen voorziet in eenderde van hun dagelijk
se eiwitbehoefte. Het vierde en laatste type pi
ranhasoep is afgestemd op de voedselpakketten
van de regering voor de allerarmsten. Het bevat
extra ingrediënten om de ondervoeding snel de
baas te kunnen.
Lessi, die verbonden is aan het Nationale Amazo
ne Onderzoeksinstituut (Inpa), staat nu op het
punt octrooi aan te vragen. Hij is niet bang, dat
zijn uitvinding het natuurlijk evenwicht in de
Amazone verstoort. „Minder piranha's betekent
juist meer overlevingskansen voor andere vis
soorten", stelt de uitvinder.
Etnische Duitsers uit Sovjet-Unie steeds meer een geïsoleerde bevolkingsgroep
isarrest Aung Instabiliteit bedreigt Roemenië
h Suu Kyi langer
iooN - De Birmeese autori-
hebben het huisarrest
bppositieleidster Aung San
|Kyi met een jaar verlengd.
Kyi wordt sinds mei 2003
de militaire leiders van
la (Myanmar) vastgehou-
Ze werd onder huisarrest
aatst na gevechten tussen
aanhangers eh menigte
langers van de junta. Sinds
irveifember zit ze weer in haar
n dqi huis in Rangoon,
e" 'itsland test
tondheidskaart
- De Duitse autoriteiten
punjristeren een eerste proef
'en Ijnnen met de invoering van
dezöronische 'gezondheids-
ige 8en'. Deze chipkaarten zijn
swollve een bewijs van verzeke-
1 eeitegen gezondheidskosten
lie nfeen kleine databank met
n- Binteninformatie. Op de
worden gegevens van de
bier ingevoerd, zoals de be-
Vofen aan artsen en specialis-
en zelfs
05. genfoto's.
door onze correspondent
Cees van Zweeden
boedapest/gpd - Roemenië gaat
een periode van politieke insta
biliteit tegemoet, nu geen van
de partijen een absolute meer
derheid in het parlement heeft
verworven. De regerende soci
aal-democratische PSD bleef
steken op 35 procent van de
stemmen, zo bleek gisteren uit
de eerste uitslagen van de par
lementsverkiezingen. Dat was
maar drie procent meer dan de
oppositionele alliantie van libe
ralen en democraten.
De sociaal-democraten zouden
een regering kunnen vomien
met steun van de ultrarechtse
Groter Roemenië Partij van de
omstreden Vadim Tudor, die
dertien procent kreeg. Maar
premier Nastase, leider van de
PSD, sloot dat gisteren uit. Tu
dor had eerder al gezegd niets
met de sociaal-democraten van
doen te willen hebben.
De PSD zou nu alleen nog een
kabinet kunnen vormen met de
kleine Democratische Alliantie
van Hongaren in Roemenië,
vooropgesteld dat deze partij
van etnische Hongaren de kies
drempel van vijf procent haalt.
Dat zou de Hongaren echter
onevenredig veel macht geven.
De partij dwong vorig jaar al de
aanleg af van een autoweg af
van Boekarest naar Oradea aan
de Hongaarse grens, een pro
ject dat twee miljard euro gaat
kosten.
De nakende periode van insta
biliteit komt op een moment
waarop Roemenië in de eind
sprint ligt om het lidmaatschap
van de Europese Unie binnen
te halen. Dat lidmaatschap is
gepland in 2007, maar Brussel
sluit uitstel niet uit. Roemenië
moet eerst verdere vooruitgang
maken bij de bestrijding van
corruptie en bij de hervorming
van zijn justitieel systeem.
Waarnemers voorspellen dat
een zwakke regering de positie
van de president zal schragen.
Op papier heeft de president
vooral een ceremoniële functie,
maar zijn stem zou doorslagge
vend kunnen rijn als het parle
ment te verdeeld is.
Pas na 12 december zal duide
lijk worden wie de nieuwe pre
sident is. Geen van de kandida
ten haalde eergisteren, toen te
gelijk met de parlements- ook
presidentsverkiezingen werden
gehouden, de vereiste absolute
meerderheid. Premier Nastase,
die naai- het ambt van president
dingt, kreeg maar enkele pro
centen meer dan Traian Bases-
cu van de liberaal-democrati
sche alliantie.
Op 12 december zal Nastase
zich opnieuw presenteren als
de man die als premier over
vier jaar van economische groei
heeft gepresideerd. De econo
mische groei heeft sinds 2000
rond de vijf procent per jaar ge
schommeld, de inflatie is tot
minder dan tien procent gere-
duceerd.Basescu, de huidige
burgemeester van de hoofdstad
Boekarest, schildert zijn oppo
nent Nastase af als een corrup
te oud-communist.
Basescu, een voormalige kapi
tein, wordt gezien als een suc
cesvol bestuurder van Boeka
rest. Hij heeft campagne ge
voerd tegen Nastase als een
'mister clean', iemand die wars
is van corruptie. Basescu wordt
ook beschouwd als liberaler
dan Nastase op economisch ge
bied.
door onze correspondent
Wierd Duk
wiTTSTOCK - Ze spreken geen
Duits, zijn werkloos, gaan uit
sluitend om met lotgenoten,
zijn verslaafd aan drugs en al
cohol en belanden regelmatig
in de criminaliteit. Jonge Rus
sen in Duitsland integreren niet
of nauwelijks en vormen een
sociaal probleem. In jeugdin
richtingen komt bijna een
kwart van de bewoners uit de
voormalige Sovjet Unie.
Meer dan vier miljoen 'Russ-
landdeutsche' - etnische Duit
sers uit de Sovjet Unie - leven
in de Bondsrepubliek. Immi
granten als Eduard Wulf (63),
een grof gebouwde boer die
met zijn vrouw Nadezjda zijn
dorp in Kazachstan verliet en
nu in het Ontmoetingshuis in
Wittstock met een tafel vol lot
genoten bliny's (Russische pan
nenkoeken) eet en thee drinkt.
Met zijn Duitse buren heeft
Wulf nauwelijks contact. „We
hebben niets te bepraten." Zijn
echtgenote heeft heimwee en
kijkt de hele dag Russische tv.
Ach", schampert Eduard, „rij
klaagt alleen maar." Maar, zo
geeft hij toe, als rijn kinderen
niet ook in Duitsland waren,
was hij allang teruggekeerd.
„De Duitse staat geeft ons geen
werk. En ik schaam mij om m'n
hand op te houden." Eduards
voorouders trokken eeuwen ge
leden naar het Oosten, gelokt
door godsdienstvrijheid, belas
tingvrijstelling en rentevrije le
ningen voor de bouw van hun
huizen. Maar sinds de jaren
vijftig van de vorige eeuw keren
de Duitse emigranten uit Oost-
Europa terug naar hun vader
land. Verreweg de meesten ko
men uit de voormalige Sovjet
Unie, waar zij lang werden ge
discrimineerd.
Na de val van de Muur was er
Kinderen van 'Ruslandduitsers' in
Foto GPD/Madlen Wirtz
sprake van een vloedgolf, zo'n
400.000 per jaar. Het aantal is
sindsdien afgenomen tot
80.000, maar het integratiepro
bleem is groter geworden.
Sprak begin jaren negentig nog
75 procent van de tèrugkeren-
den Duits, nu is dit 20 procent.
Het gaat meestal om verre ver
wanten van Russische Duitsers
die weinig meer hebben met de
Duitse taal, cultuur of mentali
teit.
Zij krijgen woonruimte toege-
het ontmoetingshuis in Wittstock.
wezen in steden als Wittstock
(ex-DDR). Velen vinden geen
werk en glijden af in melancho
lisch nietsdoen. Hun kinderen
hokken samen, spreken Rus
sisch en gebruiken veel meer
drugs en alcohol dan Duitse
leeftijdgenoten.
Soms komt het tot rellen met
neonazi's. Twee jaar geleden
werd in Wittstock de 24-jarige
Kajrat Batesov door dronken
rechtsradicalen met een zware
steen vermoord. De 'Russen'
worden door neonazi's gehaat,
weet Aleksandr (21). .Alleen al
omdat wij Hitier hebben versla
gen."
Maar anders dan andere immi
granten laten de 'Russen' niet
met zich sollen. Zij groeiden op
in een harde en vaak geweldda
dige samenleving en weten hoe
ze terug moeten slaan. In
Wittstock gingen ze op nazi-
jacht. Ook elders hebben Russi
sche Duitsers gewapend met
autokrikken en pistolen het heft
al in eigen hand genomen.
„Toen de Evangelische Ge
meente na de moord op Kajrat
een verzoeningsbijeenkomst
organiseerde, kwamen alleen
rechtse jongeren opdagen",
vertelt sociaal werkster Marion
Duppel. „Die waren bang ge
worden."
Kennelijk onder de indruk van
de onverschrokkenheid van
hun tegenstanders, wijzigde de
top van de neonazi's hun koers.
Eduard: „Ze stappen nu op on
ze jongens af en zeggen: 'jullie
rijn ook Duitseraptem op ons
want de Turken en Vietname-
zen stelen jullie én onze ba
nen'."
Om de integratie te bevorderen
werden in Wittstock cursussen
opgezet voor werkloze jongeren
in gemengde Duits-Russische
groepen. Hier leren de cursis
ten hoe ze moeten solliciteren
en hoe ze zich op hun werk
moeten gedragen. Aleksandr
doet sinds een paar weken mee
'om de taal te leren'. Hij is vast
besloten van rijn nieuwe leven
een succes te maken en werk te
vinden. .Alleen als ik Duits
spreek, maak ik een kans."
Dat beseft de landelijke politiek
kennelijk ook. Een nieuwe im-
migratiewet die op 1 januari in
gaat voorziet in het afnemen
van een taaltest in de woon
plaats van de immigrant voor
dat die naar Duitsland vertrekt.
