GESPREK VAN DE DAG
'Madonna
heeft het,
Sylvie niet'
Big Brother bijna
afgeblazen in 1999
Henkjan Smits en de X-factor
Klaartje en Nicky 11de op Junior
Gestoord
Erwin Krolls passie voor natuur
Songfestival
NOVEMBER
DAGELIJKS LEVEN
«O/V MAAR- \AlBBR. /VAAR. BEt>
MENSELIJK
De OUDSTE MAN ter wereld, de Amerikaan Fred Hale, is in Syracuse, New
York, OVERLEDEN op 113-jarige leeftijd. Dat heeft de krant Syracuse Post-
Standard zaterdag bericht. Hale, die 1 december jarig zou zijn geweest, over
leed vrijdag in zijn slaap nadat hij eerder een longontsteking had opgelopen, zei
zijn 51-jarige kleinzoon en naamgenoot Fred Hale. Fred Hale werd in New Sha
ron, Maine, geboren op 1 december 1890, het jaar dat Jack the Ripper de stra
ten van Londen onveilig maakte en Arthur Conan Doyle begon aan zijn wereld
beroemde verhalenserie over Sherlock Holmes. Hale, die werkte als postbeamb
te bij de spoorwegen, ging in 1957 met pensioen. Hij heeft 21 Amerikaanse
presidenten meegemaakt. Hale was bijna 80 toen astronaut Neil Armstrong in
1969 zijn eerste stappen op de maan zette. Toen hij 108 was, haalde de krasse
baas het Guinness Book of World Records als oudste houder van een rijbewijs.
Als enthousiast bijenhouder, schreef Hale zijn gezondheid toe aan een dagelijk
se eetlepel honing bij het ontbijt met af en toe een glaasje whiskey. Volgens zijn
kleinzoon had Hale ,,niet veel nodig om gelukkig te zijn". In Nederland is me
vrouw Van Andel-Schippers, geboren op 29 juni 1890, de oudste. Zij geldt als
oudste mens ter wereld. Volgens de Gerontology Research Group is de 111-jari-
ge Düsseldorfer Hermann Dörnemann (op de foto, samen met zijn dochter en
schoonzoon) nu de oudste man ter wereld. Er zijn 26 vrouwen die ouder zijn dan
Dörnemann. Foto: EPA
Een Amerikaans CONGRESLID is zaterdag getrouwd met de dochter van ex-dic
tator José Efraln Rlos Monnt van Guatemala. De generaal, die onder huisarrest
staat, had speciale toestemming gekregen om de plechtigheid bij te wonen. In
de Guatemaltaanse stad Antigua gaven Zury Rlos Sosa en de Republikeinse af
gevaardigde Jerry Weller elkaar het jawoord. De huwelijksplechtigheid vond on
der strenge beveiliging plaats op een buitenverblijf van Rlos Montt. De Ameri
kaanse ambassadeur en veel Guatemaltaanse politici en legerleiders waren ko
men opdraven. Rloss Montt kwam in 1982 door een coup aan de macht in Gua
temala. Onder zijn bewind kwamen naar schatting 20.000 mensen om het le
ven. Vorig jaar werd hij verslagen bij de presidentsverkiezingen, na een campag
ne vol met gewelddadigheden. De nieuwe president Berger heeft zijn immuni
teit opgeheven en Rlos Montt staat onder huisarrest in afwachting van een pro
ces.
Big Brother, het meest succesvolle
Nederlandse tv-programma aller tij
den, was in 1999 bijna niet op de
buis verschenen. De toenmalige di
recteur van HMG (RTL 4, RTL 5 en
Veronica), Pieter Porsius, wilde de
real life-soap schrappen vanwege de
hoge kosten. Pas nadat Veronica-
voorzittér Joop van der Reijden een
financiële garantie had gegeven
mocht Bfg Brother op Veronica wor
den uitgezonden.
Dat is te lezen in het boek 'De gan
gen van John de Mol', dat deze week
verschijnt. In de ongeautoriseerde
Voltaire
Mijnheer, ik verafschuw
alles wat u schrijft,
maar ik zou mijn leven
ervoor geven dat u het
kunt blijven schrijven
biografie van Nederlands meest suc
cesvolle omroepman staan de schrij
vers Ton van den Brandt en Mare
van Dinther uitvoerig stil bij de 'ge
boorte' van Big Brother.
Na een voorbereiding van ruim een
jaar dreigt het bedenksel van De Mol
alsnog te stranden als HMG-topman
Porsius de kosten te hoog vindt. Ve-
ronica-directeur Unico Glorie krijgt
de opdracht het programma te
schrappen. De Mol probeert Big Bro
ther vervolgens te verkopen aan con
current SBS, maar directeur Fons
van Westerloo twijfelt of het pro
gramma wel kans van slagen heeft.
Uiteindelijk komt Big Brother toch
terecht op Veronica, omdat voorzit
ter Joop van der Reijden de garantie
geeft dat de Vereniging Veronica ex
tra budget te beschikking stelt als de
HMG-baas niet wil betalen.
„Daarmee nam Van der Reijden een
gigantisch risico: als het programma
zou mislukken, zou de vereniging in
één klap heel veel geld verliezen",
zegt Glorie in het boek. Big Brother
werd echter een kijkcijferhit en voor
De Mol betekende het programma
zijn internationale doorbraak.
Wat heeft Madonna wel en Sylvie
Meis niet? Beetje hulp nodig? Ok.
De zangeres heeft het door al haar
aderen stromen en de veejay van
muziekzender TMF heeft het juist
niet. We hebben het over de X-fac-
tor. Die onbenoembare X-factor.
Het woord bestond al enige tijd
(het komt uit de Verenigde Staten
en werd in de paardensport ge
bruikt), maar maakt sinds Idols
weer enige opgang.
Juryvoorzitter Henkjan Smits van
het populaire programma, die het
voortdurend over de X-factor
heeft in Idols, heeft er een boekje
over geschreven: 'De x-factor, een
must voor sterren. Alles wat je
moet weten om een ster te wor
den'. Allereerst een korte uitleg
wét de X-factor is. Henkjan: „Het
is een combinatie van al je talen
ten: stem, muzikaliteit, uitstraling,
ambitie, algemene ontwikkeling,
zelfkennis en zo kan ik nog hon
derd dingen opnoemen. Niet al
leen goed voor aankomende pop
sterren, het kan ook van pas ko
men bij moeilijke gesprekken of
versierpogingen." Gemakkelijker
is het wellicht een voorbeeld te
geven van iemand die de X-factor
heeft en van iemand die het juist
niet heeft. „Voor mij is Madonna
een goed voorbeeld. Zij is de per
sonificatie van de X-factor. Ze kan
redelijk goed dansen, redelijk
goed zingen, ze is bepaald niet de
knapste, niet zo'n mooi lichaam
en tóch is het volgens mij aller
grootste ster die we hebben. Kijk,
dat heeft met de X-factor te ma
ken." En Sylvie Meis dan? „Zij
heeft de X-factor juist helemaal
niet. Haar vind ik een goed voor
beeld van iemand die het hele
maal niet heeft. De X-factor heeft
niks met je cupmaat te maken,
zoals wel eens wordt gedacht.
Wanneer ik aan mannen denk,
dan vind ik Winston Gerschtano-
witz een goed voorbeeld van ie
mand die geen X-factor heeft.
Beau van Erven Dorens daarente
gen weer wél. Overigens heb ik
geen waarde-oordeel over Sylvie
en Winston, want ik vind het erg
aardige mensen."
Henkjan Smits heeft er oog voor.
En 'oor voor'. Voelsprièten zeg
maar. Hij ziet onmiddellijk, zegt
hij, wanneer iemand géén X-fac
tor heeft. „Ik zie bij binnenkomst
al, of iemand het heeft. Verder
heb ik een goed inschattingsver
mogen wat een grote groep con
sumenten aanspreekt. Dat is mijn
kracht. Wanneer ik iemand ont
moet die duidelijk alle kenmerken
bezit van de X-factor, is het echter
nog geen garantie dat zo iemand
ook daadwerkelijk slaagt. Dat zou
mooi zijn zeg. En de kans van sla
gen om een echte ster te worden -
onder andere voor die mensen
heb ik het boek geschreven -
hangt van zoveel factoren af. Je
bent afhankelijk van de mensen
om je heen en je hebt ook een do
sis geluk nodig."
Henkjan Smits, die onder andere
rockgroep Kane ontdekte, zelf
liedjes componeerde, aan de wieg
stond van de successen van Her
man Brood en Volumia! en zelf
ooit met een bandje door Neder
land en Europa toerde, benadrukt
dat het dus niet vanzelf gaat:
„Kom me maar halen, kijk, zo
werkt dat natuurlijk niet. Soms
hoor ik mensen die vreselijk goed
kunnen zingen en die werken dan
gewoon als boekhouder op een
kantoor. Zij doen er niks mee. Die
missen de ambitie en zullen dus
nooit een ster worden. Je moet
kei- en keihard werken op weg
naar het sterrendom. Dat veran
dert niet als je eenmaal een ster
bent." Sterren ontstaan in Neder
land ook maar nauwelijks, meent
Smits. „De kans dat je het maakt,
is zó vreselijk klein. Per jaar hoog
uit een of twee. Als je eenmaal
ster bent, komt het moeilijkste,
namelijk om ster te blijven. En
Nederland is maar klein, voor een
veelheid aan grote sterren hebben
we geen ruimte." Kijk naar (ex-
Idol) Dewi. Ze was een redelijk
bekende ster. „Ze heeft met haar
imago een fout gemaakt. Haar
grote handelsmerk waren haar
prachtig gekleurde dreads. Toen
de eerste videoclip van Dewi uit
kwam, had ze ineens een Katja
Schuurman-kapsel.
Bén je eenmaal een ster, dan loop
je tegen van alles en nog wat op.
„Misschien lijkt het niet zo erg die
bekendheid, maar geloof maar
dat iedere ster er soms genoeg
van heeft en er af en toe van
droomt weer gewoon als een on
bekend iemand door het leven te
kunnen gaan."
De X-factor door Henkjan Smits,
uitgeverij The House of Books,
9,90 euro. Het boek ligt vanaf van
daag in de winkels. Wie denkt ta
lent te hebben (bands, popzan
gers, zangers van het levenslied
en producers) kan zich aanmel
den bij de site van Henkjan Smits
www.talentscout.nl.
Jan van Stipriaan Luïscius
Nicky (links) en Klaartje gaan helemaal los tijdens het optreden bij het Songfestival.
Foto: Dolph Cantrijn
Klaartje en Nicky zijn 11de gewor
den tijdens het Junior Eurovisie
Songfestival in het Noorse Lille-
hammer. Spanje won de tweede
editie van het evenement, Groot-
Brittannië werd tweede en Kroatië
derde. Achttien landen deden
mee aan het songfestival, dat live
door de AVRO op Nederland 2
werd uitgezonden.
De vertolking van het door het
duo zelf geschreven en gecompo
neerde nummer Hij is een kei in
de uitverkochte Haakons Hall,
ooit gebouwd voor de Olympi
sche Winterspelen die in 1994 in
Lillehammer plaatsvonden, werd
gewaardeerd met in totaal 27
punten. De winnaar behaalde 171
punten.
Klaartje en Nicky gaven vrijdag al
aan dat ze niet dachten te gaan
winnen. De teleurstelling was dan
ook niet al te groot. „We ver
wachtten het zelf al niet echt, dus
dan is het minder pijnlijk", zei
Nicky na afloop.
Vriendin Klaartje was het daar
mee eens, al vloeiden er bij haar
wel wat tranen. Nicky: „Elfde wor
den is niet erg, al is het natuurlijk
minder leuk dan eerste." Ze
noemde het wel fijn dat alle druk
te straks voorbij is. „Dan kunnen
we weer verder met ons leven",
verklaarde de Nederlandse tijdens
Ouders van opgroeiende kinderen hoeven voor hun
psychotherapie de deur niet uit. Ze gaan dagelijks
aan de eettafel in analyse. Dit keer neemt mijn eega
op de virtuele sofa plaats. De dienstdoende psychia
ter is mijn 12-jarige dochter. Haar analyse luidt:
„Mijn moeder is huiswerkgestoord. Ze kan het niet
aan dat ik op de middelbare school zit." De weg naar
genezing is geen gemakkelijke. Morgen eerst maar
weer een vervolgconsult.
Wat doet een huiswerkgestoorde zoal de hele dag?
Ogenschijnlijk leidt hij of zij een normaal leven. De
gestoorde verzorgt zich goed, kan een baan hebben
en gedraagt zich niet agressief ten opzichte van de
medemens. De stoornis manifesteert zich voorna
melijk binnenshuis. Hoe dan? Daar heeft mijn doch
ter een goed beeld van. Een huiswerkgestoorde be
gint de dag door een middelbare scholier in het ge
zin aan te spreken met de vraag: „Heb je gisteravond
je huiswerk gemaakt?" Als de scholier thuiskomt,
vraagt de gestoorde: „Heb je nog huiswerk?" Als de
scholier even de Donald Duck leest om bij te komen
van een vermoeiende dag, vraagt de gestoorde:
„Moetje nog niet aan je huiswerk?" En als de scho
lier na het avondeten de tv wil aanzetten, roept de
gestoorde: „Eerst je huiswerk!" Als de scholier in het
weekeinde een vriendin of een neefje wil bellen om
langs te komen, zegt de gestoorde: „Dat mag pas als
je je huiswerk af hebt."
Dat de dienstdoende psychiater in dit geval ook het
enige slachtoffer van de gestoorde is, doet volgens
mijn dochter aan de ernst van de stoornis niets af.
Naar een afdoende behandeling is zij nog zoekende.
Vooralsnog reageert ze op elke vraag met de term
'huiswerk' door diep te zuchten, de ogen (en soms
ook de handen) naar de hemel te richten en (naar
mate de dag vordert in toenemende mate geagiteerd)
te laten weten dat ze oud en wijs genoeg is om dit al
lemaal zelf te regelen.
Gedurende mijn eigen middelbare schooltijd ben ik
door mijn ouders opgevoed in wat ik laatst door een
psycholoog omschreven zag als 'liefdevolle verwaar
lozing'. Ik kan me niet herinneren dat er ooit naar
mijn huiswerk is gevraagd. Dat leidde ertoe dat ik
met de minimaalste inspanningen eerst de mavo en
daarna de havo doorliep. Wat ik tot het examen aan
onvoldoendes had gescoord, haalde ik bij het cen
traal schriftelijk op door mijn uitzonderlijke begaafd
heid om multiple choice-vragen goed te gokken. Als
de Lotto door het ministerie van onderwijs werd ge
ëxploiteerd, stond ik deze maand in de bovenste
helft van de Quote 500.
De gestoorde ziet angstaanjagende overeenkomsten
tussen mijn karakter en dat van mijn dochter. Zij wijt
mijn weigering om - in de uren dat zij er vanwege
haar werk fysiek niet toe in staat is - te informeren
naar het huiswerk, als een restproduct van mijn ei
gen gemakzucht. Zelf put ik mijn vertrouwen dat het
allemaal wel goed komt, uit het antwoord dat mijn
oudste nazaat ooit in een vriendenboekje schreef
achter het trefwoord 'Hobby's'. In alle ernst noteerde
ze: 'Hoge cijfers halen.' Dat was op de basisschool en
op de middelbare school is dat inmiddels van een
hobby in een sport veranderd. Met vriendinnen uit
haar klas is zij in een competitie verwikkeld om
elkaar op elke tiende punt die de één minder
scoort dan de ander, te vernederen. Met een
8,9 loop je in dit gezelschap kans om als
een randdebiel te worden afgeschilderd.
Als onbezoldigd huispsychiater kan ik
me hierover meer zorgen maken dan
om de afwikkeling van de in de
schoolagenda genoteerde opgaven.
Als mijn eega bij thuiskomst bij mij
informeert of er boven - mijn dochter
zit met een klasgenootje op haar ka
mer - aan het huiswerk wordt geze
ten, haal ik dan ook ongeïnteresseerd
mijn schouders op. Geen idee. Het zal
me een zorg zijn.
Voor de gestoorde is dit aanleiding de
trap op te gaan om poolshoogte te ne
men.
„En?", informeer ik - voor mijn doen
belangstellend - als de patiënt weer
naar beneden komt.
„Ze doen op internet een cursus
'Tongzoenen in tien stappen'",
zegt de gestoorde.
Als dienstdoende huispsychiater
vind ik dat het met mijn dochter de
goede kant op gaat.
Reageren? column@dickvanderplas.nl
Erwin Kroll presenteert de finale van de mooiste plek van Nederland. Foto: GPD/NCRV
„Buiten ben ik geboren en buiten zal ik sterven",
verkondigt Erwin Kroll enigszins theatraal. Niet let
terlijk natuurlijk, hij bedoelt te zeggen dat hij het
liefst buitenshuis vertoeft, ongeacht het weer. Dat de
NCRV hem heeft gevraagd om samen met Mieke van
der Weij de finale-uitzending van de verkiezing 'De
mooiste plek van Nederland' te presenteren, is dan
ook niet zo vreemd. „Een programma dat toont hoe
ongelooflijk mooi ons land is; daar kan ik héél en
thousiast van worden."
Vanavond wordt bekend welke twaalf - één per pro
vincie - van de 36 genomineerde mooiste plekken
zullen meedingen naar de titel. Wordt het een nek-
aan-nekrace tussen de koplopers, de Overijsselse
Weerribben en de Soesterduinen in Utrecht? Of zul
len kijkers de komende dagen nog massaal stemmen
voor Schokland in Flevoland, het Groningse Lau
wersmeer of Cottessen in Zuid-Limburg? Het pleit
wordt zaterdagavond in een ruim een uur durende
live-uitzending beslecht. Kroll en Van der Weij zul
len onder meer de ambassadeurs van de twaalf
kanshebbers aan het woord laten over hun favoriete
npri
chur.
wek
indl
plek. „Dat vind ik prachtig, mensen die zo gejoverl
neerd over die typisch Hollandse natuurgebie
vertellen. Maar dat komt ook omdat ik er zei
hou: bos, zandvlaktes, water. Open gebieden
de wind vrij spel heeft. Vaak is het de combi 1
van landschap en luchten die je zo raakt.
Kroll beaamt dat weer en natuur een uitermai
schikte combinatie vormen voor een tv-progi ei
Er zou hoe dan ook wel wat meer aandacht
mogen zijn voor het onderwerp waar de NeL
ders het meest over praten, vindt de beroeps
speller. „Het weer heeft waanzinnig veel invk l
onze maatschappij. We houden er rekening n
de bouw van onze huizen, je ziet een duidelij)
tussen het weer en de verkoop van bepaalde
ducten, en ga zo maar verder. Ik zou zo'n pro Jn
ma graag maken."
De mooiste plek van Nederland, vanavond, NCi
Nederland i, ca. 22.30 uur.
Finale, zaterdag, 21.00 uur
het uitdelen van handteke
Voor Maria Isabel is de dn
niet voorbij nu ze heeft gei lcjerj
nen. In haar liedje zingt de j(-pe
se dat ze 'liever dood is da 5 aa
gewoon'. De andere numr s
gingen over onder meer ge v
of onbereikbare liefdes, er
horen en de wens voor eet en u
wereld. gaa1
Het is nog niet bekend wa
Songfestival volgend jaar 1
gehouden. In tegensteUin£orcj
het volwassen Songfestival^
bij de junioren niet zo dat|
winnende land het jaar daL
ganiseert. ANP
