Twaalf kinderrechten op een kalender
Nieuw project van fotografe Monique Velzeboer en vormgeefster Erma Rotteveel voor Liliane Fonds
<i
S if
20 november - de dag van de rechten van
het kind - vinden Rottteveel en Velzeboer.
„Toen ik naar Ruanda reisde, verwachtte ik
dat ik vooral kinderen zou aantreffen die
slachtoffer waren geworden van oorlogsge
weld", zegt Velzeboer. „Dat was helemaal
niet waar. De revalidatie-arts uit het kinder
centrum dat we bezochten, zei dat zeventig
procent van de kinderen in het centrum
vanaf de geboorte een handicap had of er
één had als gevolg van infectieziekten." De
trip naar het Afrikaanse land resulteerde in
een indrukwekkende serie foto's, van kinde
ren met een overduidelijke handicap, hoe
wel de handicaps vaak eerder een decorstuk
vormden dan dat ze op de voorgrond aan
wezig waren.
De portretten uit Bangladesh en Nepal to
nen kinderen aan wie in veel gevallen op de
foto's niet te zien is dat ze een handicap
meedragen. Op de een of andere manier ko
men bijvoorbeeld in Nepal veel hersenbe
schadigingen voor, vaak opgelopen bij de
geboorte. Maar direct zichtbaar of niet, een
handicap hebben in een ontwikkelingsland
betekent al snel een onoverbrugbare achter
stand.
Rotteveel: „Een kind met een handicap is in
de Derde Wereld veel meer overgeleverd aan
zijn omgeving. Vaak hechten mensen min
der waarde aan deze kinderen. En ze zijn
verschrikkelijk kwetsbaar." Voor Velzeboer is
Lovely, een 19-jarige vrouw, een goed voor
beeld van een uiteindelijk succesverhaal. Ze
viel van een dak en liep daarbij een hoge
dwarslaesie op. Ze is bijna volledig verlamd,
ze kan zelfs haar armen niet meer gebruiken.
Als Lovely niet door het Liliane Fonds was
geholpen, dan was ze zeker gestorven", zegt
de fotografe. Het meisje uit Bangladesh heeft
een persoonlijke begeleidster, die voor haar
zorgt. En ze deed een cursus mondschilde-
ren. Ze is erg succesvol. „Lovely is voor mij
en voor het Liliane Fonds een groot voor
beeld. Want ondanks haar handicap, maakt
ze carrière, heeft ze meer succes dan veel ge
zonde kinderen uit haar land. Ze heeft zelfs
al een expositie gehad in Duitsland."
Hulp in dergelijke situaties kan een wereld
van verschil betekenen. In het Nepalese
Jomsom ontmoette Velzeboer een man die
jaren geleden de macht over zijn benen ver
loor, aan verschrikkelijke buikkrampen leed
en die hele dag met krukken tegen een muur
stond geleund. Ze dacht dat hij zich met die
krukken wel zou kunnen voortbewegen
maar dat was niet waar. Hij stond daar tot
iemand hem op zijn rug weer neer huis zeul
de. En zo ging dat elke dag. „Dat was echt
schrijnend", zegt Velzeboer. Ze voelde zich
later nog schuldig dat ze zich met een heli
kopter naar het basiskamp voor de beklim
ming van de Anapurna liet vervoeren. 'Jij
niet dan?', vroeg ze de Netwerk-verslaggever
die op die reis mee was. Die expeditie vond
ze eigenlijk te duur.
Voor de verwende, op luxe georiënteerde
Westerse toerist is reizen in het hoog gelegen
Nepal en het absoluut niet op buitenlands
bezoek ingestelde Bangladesh waarschijnlijk
een bezoeking. De Libelle-columniste Wieke
Biesheuvel, dochter van de vroegere pre
mier, ging mee naar Bangladesh en verzorg
de alle foto-bijschriften op de kalender: „We
reisden in oude vliegtuigen en in rammelen
de, naar diesel stinkende busjes. We kregen
een emmer rivierwater om ons te wassen en
een keihard bed met een ongewassen deken.
De gang naar het toilet was, eufemistisch ge
zegd, avontuurlijk."
„Op zich viel het wel mee", zegt Velzeboer.
„Bangladesh is toch nog redelijk rolstoeltoe
gankelijk. In Nepal, met al die hoge bergen,
was dat totaal niet het geval. Daar was het
echt een uitdaging, om de kleinere projecten
van het Liliane Fonds te bezoeken." In de dit
voorjaar uitgezonden reportage van Netwerk
laat ze zich uiteindelijk achter op een brom
mer vervoeren. Het levert een komisch beeld
op. „Mijn voeten vallen van de 'stapjes'. Die
moeten even worden vastgebonden. Maar
dan gaat het wel."
De twee reizen zijn inmiddels lang en breed
achter de rug. Maar het werk voor Rotteveel
en Velzeboer zat er daarmee niet op. Er
moest worden vormgegeven, overlegd met
drukkers en georganiseerd. En nu moet er
worden verkocht. „Vorig jaar was alles
nieuw. Het lijkt dit jaar moeilijker. Maar we
komen er wel", zegt Rotteveel. De twee
Feest, uit de serie wenskaarten. Foto's: Monique Velzeboer
vriendinnen zijn zelf allebei in blijde ver
wachting. Rotteveel verwacht deze maand
haar tweede kind, Velzeboer wordt volgend
jaar maart moeder. „Na die reizen voor het
Liliane Fonds besef je eens te meer dat het
niet vanzelfsprekend is dat je een gezond
kind krijgt", zegt de fotografe.
Ze verheugt zich op het moederschap, maar
ze zal zeker niet stoppen met werken. En
ook in 2006 moet er weer een kalender voor
het Liliane Fonds uitkomen. „Ruanda, Ne
pal, Bangladesh, ik vond het alle drie hele
mooie reizen", zegt Velzeboer. „Behalve in
Afrika en in Azië heeft het Liliane Fonds ook
projecten in Latijns-Amerika. Daar gaan we
dus heen voor onze volgende serie."
De kalender 'Oprecht, 12 kinderrechten
gepresenteerd door kinderen met een
handicap', de agenda, de wenskaarten
en de kerstkaarten zijn te verkrijgen via
de Monique Velzeboer Foundation. Be
stelformulieren staan op internet:
www.moniquevelzeboerfoundation.nl
Daar staat ook meer informatie over het
Liliane Fonds.
van Jomsom, Nepal, ligt in een
dwarslaesiepatiënten een man met
in een ijzeren stellage, die ervoor zorgt
niet kan bewegen. Bij een ongeluk,
lang daarvoor gebeurd, brak hij zijn
heeft hij het trauma nog lang niet
af hoe hij nu verder moet. De
het televisieprogramma Netwerk
Monique Velzeboer, voormalig
en tegenwoordig fotografe, eigen-
ze tegen hem. Niet dat dat voor hem
van de wereld' zou moeten betekenen.
op deze man stuit. Nee, zoals het
zal het toch echt nooit meer wor-
„Ik ben zelf net zo
gelukkig als voor
mee, maar
het is inmid
dels traditie
dat ze eens
per jaar haar
talenten ook
aanwendt
voor een
goed doel,
steevast het
Liliane Fonds
dat in ontwik
kelingslanden
kinderen met
een handicap
helpt revali
deren. In fe
bruari vertrok
ze voor twee
weken naar
Bangladesh
om daar een
Velzeboer en Erma Rotteveel. serie kinder-
o Kuipers portretten te
maken met
101 als thema'de
'ati echten van het kind'. En in mei reisde ze af
naar het hooggebergte van Nepal voor het
tweede deel van dit project.
De twee reizen resulteerden in een kalender,
een agenda, een serie wenskaarten en kerst
kaarten die de Monique Velzeboer Founda
tion verkoopt ten behoeve van het Liliane
Pr') Fonds. Het is de tweede reeks producten op
rij: vorig jaar maakte Velzeboer met haar
jeugdvriendin - de vormgeefster Erma Rotte-
is d veel uit Rijpwetering - een kalender, kerst-
°P1 kaarten en een agenda met portretten van
adv| kinderen uit Ruanda. Het thema toen was
'durven dromen'. De nieuwe kalender, die
begin volgende maand uitkomt voor het jaar
BElj 2005, behandelt kinderrechten. Geen betere
sn V* dag om te laten zien wat het resultaat is, dan
-5:
van
Aarsen
Monique Velzeboer won medailles
op de Olympische spelen van
Calgary. Als sportvrouw was ze
een voorbeeld voor velen. Een crash op de
schaatsbaan maakte een einde aan haar
sportcarrière, maar heb geen medelijden
met haar vanwege de rolstoel. De tegen
woordig Noordwijkse laat zich niet tegen
houden door gedachten over wat ze niet
meer kan. Na
haar sport -
loopbaan
maakte ze
carrière in
haar andere
'liefde', de fo
tografie. Ze is
er bijzonder
succesvol
k op
i Spi
30/1
Kinderen hebben
recht op vrije me
ningsuiting.
Van boven naar be
neden: Ismael (11),
Shepna (10), Bappy
(14) en Mizanur (7).
Ismael, Shepna en
Mizanur zijn vanaf
hun geboorte doof.
Bappy werd door
een slang gebeten
toen hij anderhalf
was. Hij kreeg in
heemse medicijnen
en zijn ouders den
ken dat hij daardoor
doof is geworden.
Ze hebben alle vier
een hoorapparaat
en zitten op een
speciale school. Do
ve kinderen gebrui
ken hun handen,
gezicht en ogen om
te communiceren.
Ook zij willen graag
vertellen wat hen
bezighoudt en dan
moeten horenden
wat meer moeite
doen om te luiste
ren.
Kinderen met een
handicap hebben
recht op hulp.
Lovely (19). Het zal
je maar gebeuren:
je valt als gezond
kind, recht van lijf
en leden, van een
gebouw en vervol
gens zit je de rest
van je leven in een
rolstoel omdat zo
wel je benen als je
armen verlamd zijn.
Het overkwam Lo
vely. Niet ongebrui
kelijk in Bangladesh,
waar veel handicaps
worden veroorzaakt
door valpartijen,
verkeersongeva I len
en te zware dingen
op het hoofd dra
gen. Het Liliane
Fonds betaalde on
der andere haar op
leiding tot mond-
schilderes, want Lo
vely heeft talent. Ze
won de Unayanna-
prijs, speciaal voor
vrouwen die uitzon
derlijke prestaties
leveren.
ZATERDAG
20 NOVEMBER
2004
ER
BU
Kinderen hebben
recht op liefde en
verzorging.
Eity (8) klemt zich
vol vertrouwen vast
aan de hals van
haar zusje. Die
draagt haar zolang
ze nog niet kan lo
pen. Eity*s^loeder
verkoopt kippenhui-
den en haarvader is
vaak ziek. Hij is rik-
sjarijder. Als je de
duizenden riksjarij-
ders in Bangladesh
urenlang ziet wach
ten op klanten,
weetje dat dit gezin
met zes kinderen
tekort komt. Het Li
liane Fonds betaal
de de operatie aan
Eity's klompvoet en
springt bij als er
schoolgeld betaald
moet worden. Een
opleiding is belang
rijk, maar het be
langrijkste weet Eity
al: ze kan rekenen
op de liefde en de
zorg van haar fami
lie.
