BINNENLAND 2
Kamer eist Prins-diplomaat Jaime ziet af in Afghanistan
compensatie
AOW-gat
Babyboomer ten onrechte mikpunt van de politiek
Amsterdam al in 1600 stad van immigranten
nig Friesjes
ken nog Fries
aP
Fors koopkrachtverlies bejaarden
Politie pakt rovertjes van
snoepgoed Sint Maarten
Keurmerk in verpleeghuizen
Neparts keurde meer dan
twee jaar voor arbodienst
Scharrelei is
lang niet altijd
een scharrelei
Ontbijt met Afrikaans tintje
iden - Friese kinderen
nauwelijks meer Fries.
;nt van de kinderen tot
praat bijna alleen maar
nds, 19 procent praat
Fries. Dat blijkt uit een
>ek van TNS NIPO in
it van de Friese regiona-
èp Omrop Fryslan. Be
ste oorzaak is dat Fries-
[uders hun kinderen
ies meer leren.
erland fout
gen-wet
irc - Nederland heeft
ite de Europese wet-
over genetisch gemodifi-
organismen (GGO's)
lledig overgenomen. Dat
et Europees Hof gisteren
eeld. De EU-wet over het
eren van GGO's in het
stamt uit 2001. Neder-
eeft zich verweerd door
en dat het in de praktijk
schriften uit die wet na-
laar voor het Hof is dat
noeg: de regels moeten
overgenomen in de Ne-
lse wet.
vrijdag 19 november 2004
eneel
uc<
rt kranten
dt gedeeld
- De krant wordt na
in steeds vaker aan der-
jegeven. Een kwart
lezers doet dat tegen-
g bijna elke dag. Vorig
s dat nog eenvijfde. Dat
Cebuco. de marketing-
atie van de Nederlandse
len, gisteren. Per dag
lijna 4,1 miljoen kranten
irland op de deurmat,
de Cebuco.
gerstaking in
se gevangenis
l d 2 ic - Rien Parlevliet uit
lag, die in Thailand le-
o'# ig uitzit wegens heroïne-
jera, il, is sinds twee weken in
staking om medische
armi te dwingen in de Bom-
angenis. Dat is gisteren
gemaakt door zijn zus
ievliet.. Bij Parlevliet,
s 3 jaar vastzit, is vorige
°p" kanker in de nieren ge-
'00t eerd, maar volgens zijn
krat jt hij van de gevangenis-
Jleen antibiotica en
ij niet behandeld.
ie gedaagd
dood kind
am - Het openbaar mi-
(OM) in Rotterdam
Stichting Kinderop-
ierdam Noord verant-
voor de dood van
dje in kinderdagverblijf
ne Rijk. Het meisje
1 augustus klem te zit-
in kapot kinderbedje,
j een aantal dagen later
>e ekenhuis. Het Ken-
3n tituut zegt dat het het
ichtoffertje van een on-
ld is dit jaar. Volgens
n<x is de stichting onhe
us am en onoplettend ge-
aor een kapot bedje te
?n. Gisteren is tijdens
ingszitting van de
lak besloten in januari
"instructie van het inci-
jte voeren in de rechts-
onderzoek van de con-
lureaus in Friesland is
dat ongeveer 10 pro-
de ouders aldaar hun
lid vastlegt in bed. Zij
dat het uit bed valt,
ir wiegendood of dat
Ije vergroeit. Zij besef
lat hun kind juist ge-
«boot blijkt
r lek te zijn
- Voor de tweede
Is de opening, tien we
den, zijn er gedetineer-
mapt uit de bajesboot
terdamse Merweha-
sdagavond laat lukte
illegale vreemdelingen
rel te ontsnappen. De
Inog op het dak van de
lakt, de politie kon de
thet ijskoude water
lp de bajesboot wach-
illegalen op hun uitzet-
komst van de tweede
nrnjt in de Merwehaven,
maand, gaat gewoon
lwijzer.nl
goede doelen
rde een - Welk goed doel
1 welk niet. Dat is sinds
te achterhalen op het
via de website Geefwij-
idig is de site nog
1000 goede doelen
iproken terwijl er in
ongeveer 30.000 zijn,
er 2000 tot 3000 geld
'aar volgens de Dona-
iiging Nederland, de
itenbond voor gulle
loeten binnen twee
instellingen die geld
't in detail in kaart zijn
™""ius ook de salarissen
lagers van de fond-
in erop. Volgens een
van NIPO in 2003
ia alle Nederlanders
doelen en wil 87 pro-
in weten waar het
•rdt besteed.
*5
Broer Margarita reist voor Buitenlandse Zaken conflicthaarden af
door Hans Jacobs
den haag/gpd - De Tweede Ka
mer eist van staatssecretaris Van
Hoof (sociale zaken) dat hij een
oplossing zoekt nu de koop
krachtreparatie voor AOW'ers
komend jaar aan tienduizenden
bejaarden voorbij dreigt te gaan.
Een kamermeerderheid van CDA
en PvdA is woest nu blijkt dat de
verhoging van de AOW-uitkering
en de fiscale extraatjes voor ou
deren bij lang niet alle behoefti-
gen terecht komt.
Afgelopen zomer besloot het
kabinet na lang wikken en we
gen om de minima volgend jaar
zo veel mogelijk te ontzien. Zo
wordt de AOW-uitkering met 5
euro per maand verhoogd. Ook
is de ouderenkorting - een fis
cale aftrekpost - verhoogd.
De hogere AOW-uitkering gaat
echter voorbij aan bejaarden
die geen volledige AOW-uitke
ring hebben opgebouwd. De
Sociale Verzekeringsbank (SVB)
die de AOW uitbetaalt, regelt
dit niet voor deze groep.
De 159.000 mensen die hier
door gedupeerd worden, moe
ten voor het extraatje bij de ge
meente aankloppen. Een groot
gedeelte van deze groep bestaat
uit gastarbeiders die amper
pensioen hebben opgebouwd
en die krap bij kas zitten. De ge
meenten hebben echter laten
weten geen zin te hebben in al
le administratieve rompslomp,
omdat voor iedere aanvraag
een onderzoek moet worden
gedaan.
CDA en PvdA gaan Van Hoof
nu dwingen de SVB opdracht te
geven het extraatje aan alle
AOW'ers uit te betalen. Ook de
hogere ouderenkorting komt
niet aan alle bejaarden ten goe
de. Zo'n 54.000 ouderen komen
er niet voor in aanmerking, om
dat ze geen belasting betalen.
De PvdA wil dat de ouderenkor
ting daarom wordt omgezet in
een belastingdouceurtje, zoals
bijvoorbeeld de kinderkorting.
Een voorstel van die strekking
werd gisteren echter niet ge
steund door het CDA en haalde
geen meerderheid.
den haag - 'Je gaat gewoon pra
ten met zo'n krijgsheer. Dan
vraag je hem bijvoorbeeld: waar
om voert u nou oorlog'. Prins Jai
me kan het eenvoudig vertellen,
maar in het noorden van Afgha
nistan heeft de neef van konin
gin Beatrix als politiek adviseur
van de Nederlandse militaire
missie een belangrijke taak.
Het was wel even wennen, be
kent prins Jaime. Slapen op een
stretcher, in een grote koude le
gertent, tussen de Nederlandse
militairen in de provincie Bag-
han. Tanden poetsen aan de
voerbak, douchen in een soort
waterzak. Maar Jaime, twee
lingbroer van Margarita, klaagt
niet. Het is best stoer zo'n deta
chering in de bergen en hij
heeft een belangrijke taak.
„Hij doet heel goed werk",
prijst minister Henk Kamp (de
fensie) de politiek adviseur van
de militaire missie. Kamp her
haalt het nog een paar keer tij
dens zijn bezoek aan de 130
Nederlandse militairen in Pol-
e-Khomri. Het is een bijzonder
compliment. De WD-minister
heeft het namelijk niet zo op
prinsen die niks uitvoeren en
voor wie een baantje moet wor
den gevonden, zoals hij zich
achter de schermen wel eens
laat ontvallen. Jaime de Bour
bon de Parme (32) hoort ken
nelijk niet tot die categorie.
De prins is in augustus door
Jaime de Bourbon de Parme.
Foto: ANP/Robert Vos
Buitenlandse Zaken voor vier
maanden naar Afghanistan ge
stuurd. De jonge diplomaat, die
vorig jaar enige tijd was gesta
tioneerd in Bagdad, speciali
seert zich in conflictbeheersing.
Daarmee kan hij het nog ver
schoppen. Een voorspoedige
diplomatieke carrière is ook wat
de zoon van Irene en prins Car
los Hugo ambieert. Hij hoopt
tenminste al op een leuke vol
gende post.
Jaime voert als politiek adviseur
regelmatig gesprekken met lo
kale krijgsheren, die de prins
overigens liever niet zo noemt.
Het zijn 'oud-commandanten
van het oude Afghaanse leger
die tegen de Taliban vochten'
doceert Jaime de met Kamp
meegereisde journalisten. Ze
mogen zijn woorden overigens
niet opschrijven want Den
Haag houdt niet van diploma
ten die zelf het woord voeren.
„Citeer mij niet", is dan ook het
gevleugelde gezegde van de
prins-diplomaat.
Hij moet Buitenlandse Zaken
op de hoogte houden van de
politieke ontwikkelingen in dit
deel van het altijd nog onrusti
ge Afghanistan. Het kostte eni
ge moeite een vertrouwensba
sis te krijgen met de plaatselijke
gezagsdragers, maar na een
paar goede maaltijden en enige
wijze geschiedenislessen kreeg
de prinselijke diplomaat ze toch
aan de praat.
Helemaal zonder gevaar is het
werk overigens niet. De politiek
adviseur mag, net als de solda
ten, de tent niet uit zonder zijn
kogelvrije vest. Ondanks zijn
jasje en overhemd lijkt Jaime
daardoor ook 'one of the boys',
al geeft hij toe dat het onder de
primitieve omstandigheden een
'aparte ervaring' is.
amsterdam/anp - De politie
heeft afgelopen week in Am
sterdam acht kinderen opge
pakt op verdenking van het ste
len van snoepgoed tijdens de
avond van Sint Maarten.
De tieners, allen rond de veer
tien jaar oud, zouden verschei
dene kinderen hebben beroofd.
De hoofddaders, een broer en
zus, zijn inmiddels voorgeleid
bij de rechter-commissaris. De
anderen volgen later, liet het
Openbaar Ministerie (OM) gis
teren weten.
De zaak is nog in onderzoek en
de politie sluit meer aanhou
dingen niet uit. De berovingen
hadden vorige week donderdag
plaats in stadsdeel Westerpark.
Een aantal kinderen werd hier
bij zelfs mishandeld. De bero
ving heeft op hen een zeer grote
indruk achtergelaten. Sommi
gen kinderen durven volgens de
politie nog steeds niet de straat
op.
De verdachten hebben hun
aandeel in de beroving tijdens
hun verhoor bekend, aldus de
politie. Het gaat om twee meis
jes en zes jongens.
den haag/anp -Verpleeg- en verzorgingshuizen gaan zelf vast
leggen wat goede zorg aan ouderen is en een keurmerk invoe
ren. De wensen van iedere bewoner van een verpleeghuis ko
men in een zorgplan te staan. Een nieuwe branchenorm geeft
aan wat hoe vaak een oudere op zijn minst moet douchen, uit
bed gehaald moet worden en mee kan doen aan activiteiten.
Branchevereniging Arcares heeft de uitgangspunten voor het
kwaliteitskeurmerk gisteren aan staatssecretaris Ross (Volksge
zondheid) overhandigd. Uitgangspunten zijn dat een bewoner
van een verpleeghuis zoveel mogelijk zijn eigen leven kan blij
ven leiden, professionaliteit van het personeel en een goede
verantwoording achteraf door de instellingen.
den haag - De Zuid-Afrikaanse president Mbeki is op bezoek in Nederland. Gistermorgen kreeg hij van burgemeester Deetman van Den Haag een ontbijtje aangeboden, geheel
in stijl: Terwijl de president (derde van links) in het Circustheater in Scheveningen zijn ochtendboterham at, werd hij vergast op een optreden van de cast van de musical The Lion
King. Foto: ANP/Lex van Lieshout
Ook in de Gouden Eeuw discussie over het onderscheid tussen het 'wij' en 'zij'
hoensbroek/anp - Een student
geneeskunde heeft 2,5 jaar ille
gaal keuringen uitgevoerd voor
Arbo Unie in Limburg. Toen de
dienst er in augustus achter
kwam dat de man geen arts
was, is hij op staande voet ont
slagen. Dat heeft een woord
voerder van Arbo Unie gisteren
bevestigd. De Vietnamese stu
dent heeft in Roermond,
Hoensbroek en Maastricht ille
gaal een groot aantal medische
keuringen uitgevoerd, zowel bij
zieke werknemers als bij men
sen die wegens him beroep pe
riodiek moesten worden gecon
troleerd. De man heeft nooit
een diploma basisarts overlegd.
„Dat diploma hadden we al di
rect zwart op wit moeten vra
gen toen hij bij ons in dienst
kwam. Hij zei toen bijna afge
studeerd te zijn, en wij geloof
den hem, maar dat bleek on
waar", aldus een woordvoerder
van Arbo Unie. Volgens de
woordvoerder was op het werk
van de man niets aan te mer
ken. „Hij stond voortdurend
onder supervisie van een senior
bedrijfsarts, die zijn werk als
kwalitatief goed beoordeelde",
aldus de woordvoerder.
amsterdam/anp - Amsterdam was in de
zeventiende eeuw een stad van immi
granten, waarin de geboren Amsterdam
mers een minderheid vormden. Dit
schrijven Erika Kuijpers en Maarten
Prak in het boek Geschiedenis van Am
sterdam. Centrum van de wereld 1578-
1650. Het boek, onder redactie van Wil
lem Frijhoff en Maarten Prak, is gisteren
in de hoofdstad gepresenteerd.
..Amsterdam was in het midden van de
zeventiende eeuw het toonbeeld van
een multiculturele samenleving", aldus
Kuijpers en Prak. Die had ook zijn scha
duwkanten. Het samengaan van al die
verschillende culturen riep problemen
op. „Mensen stonden wantrouwig te
genover de vreemde gewoonten van im
migranten en de immigranten op hun
beurt vonden de Hollanders maar rare
snuiters; 'botteriken' was het meest ge
hoorde verwijt."
Toch slaagden oude en nieuwe Amster
dammers erin naast en met elkaar te le
ven. „Van rellen of andere uitbarstingen
van grootschalig verzet tegen immigratie
is niets bekend." Dat had volgens de au
teurs te maken met het sterk verande
rende karakter van Amsterdam. De stad,
voor 1578 een overzichtelijke samenle
ving, was tegen het midden van de ze
ventiende eeuw veranderd in een me
tropool, in omvang de derde stad van
Europa.
Hoewel de massale immigratie veruit
het belangrijkste sociale gegeven in ze-
ventiende-eeuws Amsterdam was, had
het stadsbestuur geen doelgericht
vreemdelingenbeleid. Het besef dat er
een verband bestond tussen woning-
schaarste, armoede en immigratie, was
er ook in de zeventiende eeuw, maar dat
werd meer beschouwd als een natuur
verschijnsel dan als een problematiek
waarvoor energiek beleid een oplossing
kon bieden, schrijven Kuijpers en Prak.
Doordat de belastingopbrengsten en het
ambtenarenapparaat te klein waren,
ontbrak het gemeentebestuur aan de
mogelijkheden om de immigratie in
goede banen te leiden. Dus bleef het
pappen en nathouden. Daarbij werden
de autoriteiten verscheurd door een
tweeslachtige houding tegenover de im
migranten. Aan de ene kant droeg de
toestroom bij aan de voorspoedige ont
wikkeling van de stad. Aan de andere
kant veroorzaakte die toestroom proble
men.
Een belangrijke constante was echter de
voortdurende poging om greep te hou
den op het onderscheid tussen 'wij' en
'zij', dat wil zeggen tussen, degenen die J
behoorden tot de stadsgemeenschap en i
degenen die 'vreemd' waren.
Het Duitse Rijk was in het eerste kwart
van de zeventiende eeuw het geboorte
land van 62 procent van de buitenlan
ders die in Amsterdam huwden, en in
het tweede kwart 54 procent. Verder
kwamen er veel immigranten uit de
Scandinavische landen, Frankrijk, Enge
land, Schotland en talrijke andere Euro
pese landen.
Aan het eind van de zestiende eeuw
kwamen de eerste uit Spanje en Portugal
verdreven joodse families naar Amster
dam. Vanaf 1630 begonnen joodse fami
lies uit Midden- en Oost-Europa te arri
veren.
Vergrijzing heeft niets te maken met geboortegolfje eind jaren veertig
door Geert Braam
De vergrijzing in Nederland wordt niet veroorzaakt
door de naoorlogse babyboomers, maar juist door
de dip in het aantal geboorten sinds de jaren ze
ventig. Ongenuanceerde uitspraken over de gevol
gen van de vergrijzing wakkeren tegenstellingen
tussen de generaties onnodig aan.
Het bos is getooid in fraaie herfstkleuren. School
kinderen van een jaar of zeven zoeken eikels. Een
jongetje is gevallen en huilt. Hij wordt getroost
door twee leraressen, zorgzaam en liefdevol. Ze
hebben mooi werk. „Zeker", is het antwoord
„maar het wordt wel zwaarder, want wij zijn al
vijftig. Bovendien is onze toekomst niet meer zo
rooskleurig: wellicht geen VUT en misschien ook
geen goede AOW meer, want we zijn baby
boomers." Die leraressen moeten geboren zijn in
1954 maar toen was de geboortegolf al ruim
schoots voorbij, de leraressen zijn helemaal geen
babyboomers. Ze zijn wellicht ongerust gemaakt
door paniekverhalen over de vergrijzing.
De overheid, maar ook mijn collega-professoren
Becker en Bovenberg creëren een zeer eenzijdig
beeld. Zo spreekt de Utrechts&socioloog Becker
over een geboorte-explosie die maar liefst 25 jaar
duurde: van 1946 tot 1970. Hij noemt het een 'uit
de hand gelopen bevrijdingsfeestje'. Ook de Til-
burgse professor Bovenberg komt met krasse uit
spraken. De babyboomers zijn zo dominant van
wege hun aantal. Hieraan knopen de heren be
schouwingen vast over jongeren die moeten 'op
draaien' voor de uitkeringen van deze baby
boomers.
Dergelijke uitspraken kunnen gemakkelijk gene
ratietegenstellingen aanwakkeren. Maar de cij
fers die zij hanteren, kloppen niet. Laten we eens
kijken naar de geboortecijfers van het CBS. We
zien dan inderdaad een geboortegolfje van 1946
tot en met 1949 met een piek in 1947. Er werden
toen per duizend inwoners dertig baby's gebo
ren. Daarna neemt dat aantal snel af. In 1950 is
het al weer iets lager dan 23 baby's per duizend
inwoners en dat loopt verder terug tot 21 rond
1964. Voor de goede orde: in de jaren twintig lag
het geboortecijfer op omstreeks 23. De geboorte-
piek na de Tweede Wereldoorlog duurde dus
hoogstens vier jaar, want vanaf 1950 gaat het ge
boortecijfer gewoon terug naar het oude peil. Er
is dus na 1950 geen sprake meer van baby-
boomers.Toch is er in West-Europa sprake van
vergrijzing. Die wordt echter niet veroorzaakt
door de babyboomers, maar juist door de 'baby-
dippers'. Deze kinderen zijn geboren in de jaren
zeventig en daarna, want het geboortecijfer daal
de sinds de brede aanvaarding van de anticon
ceptiepil zeer drastisch: tot circa 13 per 1000 in
woners. Sinds de jaren zeventig zijn er dus veel
minder mensen geboren.
Als er een probleem dreigt van grotere lasten
voor de babydippers, wanneer doet dat pro
bleem zich voor en hoe ernstig is dat? Dit kunnen
we bij benadering voorspellen. De kinderen uit
de echte naoorlogse geboortepiek van 1946 wor
den omstreeks 2010 65 jaar. De eerste babydip
pers uit 1975 zijn dan 35 jaar en moeten meebe
talen voor die 65 plussers. Maar alle mensen tus
sen 35 en 65 dragen nog bij. Dat zijn er nog heel
wat, omdat zij van voor de geboortedip zijn. Ze
zijn dus met relatief velen en di agen ruwweg
voor driekwart de gemeenschappelijke lasten.
Zelfs in 2020 dragen de 45 tot 65 jarigen nog
steeds ongeveer de helft bij.
De komende vijftien jaar is er niet veel aan de
hand. De klacht van jongeren - onder meer van
het CNV - dat ze voor extra hoge kosten moeten
opdraaien is dus goeddeels misplaatst. Maar on
heilsprofeten gaan verder: zij beweren dat het na
2020 pas echt moeilijk wordt. Dat zou kunnen,
maar om daar nu al op vooruit te lopen is zeer
aanvechtbaar. In de eerste plaats zijn prognoses
op zo'n lange termijn zonder meer hachelijk. Op
dit moment zitten we al tientallen jaren in een
overgangsproces. Dat verloopt geleidelijk en tot
nu toe tamelijk rustig. Deze twee processen zijn
eenvoudig gezegd vergelijkbaar met twee meet
latten die ten opzichte van elkaar telkens één
centimeter (is één jaar) verschuiven. Er komt een
pensioenjaar bij en er komt een babydipjaar bij.
Tenslotte dit: Mensen kunnen er niets aan doen
dat ze in een bepaald jaar zijn geboren. Termen
als babyboom en babydip leiden gemakkelijk tot
stigmatisering en tot generatietegenstellingen die
grotendeels kunstmatig zijn. De zwaar aangezet
te beschouwingen over dit onderwerp zijn een
voudig niet nauwkeurig genoeg en wakkeren te
genstellingen tussen generaties onnodig aan.
De consequenties kan zijn dat de overheid harde
maatregelen die mensen in hun latere levensfase
onnodig zwaar treffen. Bijvoorbeeld als wordt ge
suggereerd dat mensen zelfs tot na hun 65e moe
ten doorwerken. Dat is voor velen zeer zwaar en
om gezondheidsredenen soms onmogelijk.
Prof.dr.G.PA.Braam is emeritus hoogleraar so
ciologie en onderzoeksmethoden aan de Univer
siteit Twente en mede redacteur van het Tijd
schrift voor Gerontologie en Geriatrie.
amsterdam/anp -Een op de
zes buurtwinkels en een en
kele supermarkt verkopen
een ei uit de legbatttjij| als
scharrelei. De Stichtmg Wak
ker Dier deed gisteren aan
gifte van deze overtredingen
bij de Voedsel- en Waren Au
toriteit (VWA) en het Contro
lebureau CPE. Vrijwilligers
zijn ais 'scharrelpoiitie' op
pad gegaan om vermomde
legbatterijeieren op te spo
ren. Elk ei moet voorzien zijn
van een code; begint die met
het cijfer 3, bijvoorbeeld 3-
NL-12345, dan is het een ei
uit een legbatterij. Een biolo
gisch ei heeft als eerste cijfer
0 en een scharrelei 2. De
'scharrelpoiitie' ontdekte dat
van de tweehonderd bezoch
te winkels zeventig zich niet
aan die regels houden. Bij 22
procent ontbrak de wettelijk
verplichte code op het ei of
was deze onleesbaar.
1
