Sleet in het asfalt
GESPREK VAN DE DAG
Sterkste meisje ter wereld
Oranje polsband voor
respect en tolerantie
Je krijgt ook een oma
Lopen automobilisten gevaar door achterstallig onderhoud?
donderdag l8
DAGELIJKS LEVEN
'OH OAT \A/GRPËM weee.
MENSELIJK
Iedereen die de behoefte voelt, kan
vanaf volgende week 'respect aan ie
dereen' uitdragen. Door middel van
een oranje polsbandje met de tekst
Respect2All. Te koop bij onder ande
re de ABN Amro-bank, supermark
ten en winkels.
De bandjes, vanaf begin volgende
week op de markt, kosten 1 euro.
Ongeveer 60 cent daarvan gaat naar
goede doelen die 'respect en toleran
tie in Nederland bevorderen'. Een
groep bevriende journalisten, cine
asten en kunstenaars hadden, net als
veel anderen, na de moord op Theo
van Gogh het gevoel dat er „iets" ge
daan moest worden. „Een van ons
droeg het gele bandje, dat wielrenner
Lance Armstrong in de strijd tegen
kanker op de markt bracht. Zo ont
stond het idee voor het oranje pols
bandje", aldus M. Blaisse, die op-
Harold Coffin
Televisie is een wonderlijke
uitvinding: hetzelfde
apparaat dat u en uw
vrouw in slaap doet vallen,
houdt uw buren wakker
treedt als woordvoerder. Bekende
Nederlandse voetballers, volkszan
gers, rappers, acteurs, entertainers
en journalisten zullen het symbool
van respect promoten. „Premier Bal
kenende reageerde erg enthousiast
op ons plan. Wij gaan ervan uit dat
we het eerste exemplaar aan hem
kunnen aanbieden."
„We hebben voor de kleur oranje ge
kozen, omdat dat heel breed is.
Rood-wit-blauw viel meteen af, veel
te veel nadruk op de natie." De tekst
moest volgens de initiatiefnemers
vooral boven de religies staan. „Res
pect op zich was te dictatoriaal, Res-
pect4All bestond al. Zo doende kwa
men we op Respect2All. Heel mo
dern en hip." Inmiddels heeft een
groot aantal bedrijven medewerking
toegezegd. „Iedereen wil mee doen",
aldus Blaisse. De KLM vliegt de
bandje gratis over vanuit China, de
KPN gaat gratis sms-berichten ver
sturen en uitzendbureau Randstad
koopt voor alle medewerkers een
bandje.
Blaisse: „Met het geld dat de actie
oplevert kan van alles gedaan wor
den, van een popconcert organise
ren tot het uitgeven van boeken. Het
geld is voor goede doelen die niet
politiek of religieus getint aan res
pect en tolerantie werken, het liefst
op jongeren gericht." Voorlopig wor
den een miljoen oranje polsbandjes
gemaakt, anp
De Franse couturier KARL LAGERFELD heeft ondanks het succes van zijn voor
Hennes en Mauritz (H&M) gemaakte mode GEEN ZIN in een tweede collectie
voor H&M. Hij ergert zich zo aan de verkoopstrategie van de Zweedse kledinggi-
gant dat hij ermee kapt. Veel van de modellen van de 66-jarige ontwerper, die
afgelopen vrijdag in de helft van de duizend H&M-filialen in Europa en Noord-
Amerika hingen, waren snel uitverkocht. Lagerfeld noemde het 'pijnlijk' dat H
&M door de beperking van de oplage zoveel mensen heeft teleurgesteld. Hij
vindt het 'snobistisch' dat H&M maar zo weinig kledingstukken heeft geprodu
ceerd en dat veel klanten in kleine steden en Oost-Europa achter het net moes
ten vissen omdat in 'hun' filiaal niets van Lagerfeld te koop was. Bovendien is
de Franse ontwerper nijdig dat het modewarenhuis een aantal van zijn ontwer
pen ook in grote maten heeft gemaakt. „Wat ik ontworpen heb is mode voor
smalle slanke mensen." Wel amusant vindt hij het dat Lagerfeld-kledingstuk-
ken uit de H&M-collectie nu al op internetsites geveild worden. „Dat mag alle
maal. Dat is typisch van onze tijd."
De Amerikaanse zangeres
NANCY SINATRA wil bijna veertig
jaar na haar optreden voor Ameri
kaanse militairen in Vietnam het
zelfde binnenkort gaan doen in
IRAK. „Vandaag de dag zou ik naar
Afghanistan of naar Irak gaan, ten
minste als de autoriteiten mij dat
zouden toestaan. We hebben ons
daarvoor al aangemeld maar het le
ger weigerde in eerste instantie mij
toestemming te verlenen", aldus de
zangeres. Dit heeft het Duitse dag
blad DieZeitgisteren gemeld. De
64-jarige zangeres, onder meer be
kend van het nummer 'These Boots
Are Made For Walking', trad in 1967
op voor Amerikaanse militairen in
Vietnam. De dochter van Frank Si
natra is overigens tegen de oorlog in
Irak, aldus Die Zeit. Foto: AP
Het GEZIN wordt weer meer en meer de HOEKSTEEN van de samenleving. Dat
concludeert onderzoeksbureau Trendbox uit de jongste cijfers van het Life Li
ving continue onderzoek onder duizend Nederlanders. Tweederde van de Neder
landers (66 procent) is in het najaar van 2004 van mening dat echtparen tegen
woordig veel te makkelijk gaan scheiden. Begin dit jaar was 61 procent die me
ning toegedaan. „Nooit eerder in de geschiedenis van het al vijftien jaar lopen
de Life Living onderzoek onder inmiddels ruim 70.000 Nederlanders, was de
ze score zo hoog", zegt Bart Paashuis van Trendbox. Het continue-onderzoek
peilt de ontwikkelingen in houding, gedrag en mentaliteit van de Nederlandse
samenleving.
Een man van vijfenvijftig jaar wordt weer vader. De
komst van het kind staat een rustige oude dag in de
weg. Hij moet weer van voren af aan beginnen.
Redt hij dat nog? Wordt het een ramp of juist een
zegening? Twijfels, herinneringen aan zijn eigen
jeugd en goede voornemens strijden in zijn hoofd
om voorrang. In dit feuilleton leest u in dertig afle
veringen hoe hij de lange weg naar het nieuwe va
derschap aflegt. Vandaag aflevering 10.
Even wat vertellen over je dode overgrootmoeder,
buikbewonertje. Ze is tenslotte toch een van je voorou
ders.
Ze kreeg steun en voorzag in haar levensonderhoud
door bij mevrouwen in de betere buurten te gaan
schoonmaken, naaien en strijken. In van die buurten
waar de putten niet zo onbehouwen boerden na een
regenbui. O, wat koerden de ruiten lieflijk onder haar
zeem! Als ze van haar werk thuiskwam, moest ze ook
nog eens voor haar eigen vijf kinderen zorgen. Maar
klagen deed ze nooit. Ze verweet het haar man niet
dat hij er vandoor was weggegaan. 'In het bed zag ik
niks', vertrouwde ze mijn moeder toe. 'En dat heeft
zo'n man toch nodig.'
Toen haar kinderen allang het huis uit waren, woon
de oma in de Kikkerstraat, een zijstraatje van de Bier
kade, die grenst aan de hoerenwijk in Den Haag. In
de kamer stond een Heilig Hart-beeld waarvoor een
waxinelichtje brandde. Jezus zegende de mensen met
zijn rechterhand, zijn Imkerhand hield hij opzijn
hart. Dat hart was in volle glorie te zien. De boven
kant ervan leek op een blote kont.
Mijn oma bad voor tien man tegelijk, maar of het iets
heeft geholpen, betwijfel ik. In veel van mijn familie
leden zat de slechtheid diep van binnen, zoals het
merg in een soepbotzit.
Jij krijgt ook een oma, lief kind. De moeder van Ju
dith. Ze werkt als verpleegster met terminale patiën
ten. Laatst wou een man die nog maar een paar da
gen te leven had nog één keer op jacht. Dat kon. Zijn
broer bracht hem in een rolstoel naar het jachtgebied.
De terminale patiënt haalde twintig duiven en een
patrijs uit de lucht. Hij had een heerlijke dag en stierf
met een glimlach op de lippen.
Ik vergeef het mijn vader hierbij dat hij midden in de
nacht eens een rotschop tegen mijn ledikantje heeft
gegeven, zo hard dat hij door het gecapitonneerde
wandje heen trapte. Met mijn nachtelijk gehuil moet
ik hem tot razernij hebben gebracht. Nog jarenlang
heb ik een extra kijkgat in mijn slaapplaats gehad. Als
de mensen vroegen hoe dat er kwam, zei mijn moeder
dat ze er met de stofzuiger doorheen was gegaan. In
een tijd als deze was mijn vader er zeker voor kinder
mishandeling op gegaan.
Hij zei vaak dat hij zoveel met mij had opgetrokken
toen ik klein was. 'Ze konden me met je uittekenen op
de fiets.Waren de etalages waarlangs we fietsten
maar donkere filmcamera 's geweest. Dan was er enig
bewijs geweest.
Ik herinner me alleen mijn gang met hem naar het
badhuis in de Hemsterhuisstraat, door de Zoutman
straat, langs de Gruyter waar het zo lekker rook naar
koffie, langs de oud-papierhandel en zo naar het bad
huis. In de schemerige, betegelde wachtruimte heb ik
met hem zitten wachten. Wanneer de mannen onder
de douche zongen, riep de badmeester dat ze moesten
ophouden.
Door mijn vader werd ik op die badhuisdagen bin
nengeleid in de grotemannenwereld. Vol bewondering
zag ik hoe de arbeiders hun sjekkies draaiden en na
de eerste trek een tabaksvezeltje fel van hun lippen
spuwden, waarbij het puntje van hun tong netzosnel
weer naar binnen ging als het naar buiten was geko
men. Dromerig ging de rook naar het plafond om te
blijven hangen rond de gele lampen.
Van een wat oudere, deftige heer kreeg de badknecht
een sigaret aangeboden. 'Mag ik u een rokertje presen
teren?', zei hij. De badknecht nam de sigaret zonder al
te veel plichtplegingen aan en stak hem behoedzaam
weg achter zijn oor. Dat oor was in die tijd nog een
bewaarplaats voor sigaretjes en potloden. Soms kreeg
de badknecht een platte, Egyptische sigaret uit
een doosje meteen mooie vrouw erop. 'Daar
is-ie zeker even met zijn reet op gaan zitten',
meesmuilde de badknecht als de zware bad
huisdeur achter de heer was dichtgevallen.
Na het stortbad liepen vaderen ik hand in
hand naar huis. Soms kneep hij even in
mijn hand om me op iets in de etalages
attent te maken. Ik had alleen maar
aandacht voor ons donkere spiegel
beeld in die winkelruiten. Daar ge
noot ik van.
Er zijn bijna geen badhuizen meer,
maar straks zullen het kind en ik
ook zo lopen. Ik hoop dat ik tegen die
tijd nog in staat ben om mijn hoofd op
te heffen zodat ik mezelf met het kind
in de etalageruit kan zien. En terivijl ik
vanuit mijn ooghoeken mijn spiegelbeeld
in de gaten hou, zal ik de jongen of het
meisje toefluisteren: „Niet droevig zijn,
hoor. Als ik straks weg ben, schatje, heb
je hem nog.
Eerdere afleveringen van deze serie zijn
te vinden op onze internet-site.
Varja (12) tilt gezin naar hogere levensstandaard
Eén, twee, hup. Vader Joeri en
moeder Larisa springen op de rug
van hun 12-jarige dochter. Om
haar nek en in haar handen tilt
Vaija Akoelova drie gewichten van
24 Itilo. Lachen naar de camera en
klaar is het kunstje.
Varja geldt in Oekraïne als het
sterkste meisje ter wereld. Zonder
problemen draagt haar fragiele li
chaam een menselijke piramide.
Een gewicht van honderd kilo til
len haar dunne armpjes zo van de
grond.
Varja heeft het aan haar Hercules
genen te danken dat ze zo sterk is,
verklaart Joeri. Zijn grootvader
kon bijvoorbeeld een paard optil
len.
Eigenlijk had Varja in de gedach
ten van haar vader een jongetje
moeten zijn. Zijn zoon moest de
droom waarmaken die hij zelf niet
had kunnen verwezenlijken: een
succesvolle sportman en de sterk
ste man ter wereld worden. Zijn
eigen forse, logge lijf en broze ge
zondheid stonden een dergelijke
carrière in de weg, al maakt hij
met zijn stoere tred, paarden
staart en stoppelbaard niet de in
druk dat hij zich dat realiseert.
Tijdens de zwangerschap 'trainde'
Joeri het ongeboren kind door re
gelmatig stevig tegen de buik van
zijn vrouw Larisa aan te drukken.
Op 11 januari 1992 kwam geen
zoon, maar een meisje ter wereld.
Na vier dagen was Joeri over de
teleurstelling heen. De baby kreeg
gewichten om polsen en benen,
de echte training was begonnen.
Het gezin leefde de eerste jaren in
grote armoede. Op de geboorte
dag van Varja werd Joeri ontsla
gen door de gemeente, naar eigen
zeggen omdat hij weigerde steek
penningen aan te nemen van
leerlingen die hij trainde. Krui
pend over de vloer van nacht
clubs vertoonde Varja haar trucjes
aan rijke Oekraïners. Zo bracht ze
haar eerste centen binnen.
De ongebruikelijk opvoeding van
Varja leidde tot een storm aan
protesten in Krivoj Rog, de
mijnstad in Oekraïne waar het ge
zin woont. De autoriteiten wilden
Varja laten weghalen bij haar ou
ders. Joeri en Larisa werden op te
levisie uitgemaakt voor fascisten
die experimenten uitvoerden op
hun kind. Varja was een zombie,
haar ouders werden dictators ge
noemd. „De hele wereld is tegen
ons", zegt Joeri verbitterd. „Dit
land moet zijn helden niet verbie
den, maar helpen."
Varja wil graag Olympisch kampi
oen gewichtheffen worden, maar
haar vader heeft die ambitie in de
ijskast gezet. „Gewichtheffen le
vert geen geld op." Varja houdt
van haar trainingen, die soms ze
ven uur per dag duren, en haar
optredens, zegt ze. Uit veel meer
dan dat bestaat haar leven niet, al
zijn haar resultaten op school
goed.
In de kamer van Varja doet niets
denken aan een doorsnee 12-jarig
meisje. Een bed valt in de kamer
niet te bespeuren. Op de houten
trainingsvloer, omringd door ge
wichten, wordt 's avonds een ma
tras gelegd, legt Joeri uit.
In twijfel trekken of Varja echt het
aller sterkste meisje ter wereld is,
kun je beter niet doen. „Zij is de
beste, de sterkste. Hier staat het
toch", zegt Joeri geïrriteerd, wij
zend op een stapel krantenknip
sels.
„Als je een sterker meisje vindt,
breng haar hierheen en we zullen
zien", voegt hij er uitdagend aan
toe.
Remco Raiding
Mondjesmaat laat Rijkswaterstaat
de informatie los. Waren eerst al
leen delen van de A12 te glad, ver
volgens bleken ook de A44, de A16
en de A27 onveilig bij regen. Afge
lopen week zijn er nog eens vier
rijkswegen aan het lijstje toege
voegd.
De schok trilt nog altijd na. Zel
den beleefde Desiree Wïjtenburg
zulke angstige momenten als een
maand geleden op de A12 tussen
Zoetermeer en Den Haag. .Alsof
het zwaar geijzeld had, zo glad
was de weg", herinnert ze zich.
„Plotseling moesten we remmen
en begonnen we te glijden en te
draaien.
Overal om ons heen zagen we au
tomobilisten de controle over hun
voertuigen verliezen en op elkaar
botsen. Het was een vreselijk ge
zicht."
Bij Rijkswaterstaat stuitten de
slachtoffers op weinig begrip. In
de weken die volgden op de on
verwachte kop- en staartbotsin-
gen uitte de dienst Zuid-Holland
zich vooral in relativerende en te
genstrijdige verklaringen. Neem
bijvoorbeeld de metingen die de
rijksdeskundigen in oktober 2003
hadden verricht.
Eerst heette het dat de A12 nog
niet zo glad was dat er acuut
moest worden ingegrepen. Een
week later kwam de dienst met de
meetgegevens. De wrijving tussen
wiel en wegdek was op de rijks
weg A12 tussen Zoetermeer en
Den Haag destijds gemiddeld
0.37. Onder de absolute onder
grens van 0.38 derhalve.
Er had dus actie moeten worden
ondernomen. Aan ingrepen als
snelheidsbeperkingen of wegdek
vervangingen wilde Rijkswater
staat toen nog niet. „Dat doen we
pas bij 0.36."
Die uitspraak bleek in strijd met
de eigen richtlijn. Ook deskundi-
Slijtend asfalt en achterstallig onderhoud zorgen steeds vaker voor gladde wegen. Foto: GPD/Richard Hogeveen
gen als M. Jacobs van het centrum
voor verkeer, vervoer en infra
structuur (CROW) spraken zich er
fel tegen uit. Rijkswaterstaat, twee
dagen later: „Onze norm voor in
grijpen is 0.38. En niets anders."
Het is maar één voorbeeld van de
moeizame communicatie met
Rijkswaterstaat. Zo duurde het
ook weken, voordat de dienst
Zuid-Holland een begin van een
antwoord kon formuleren op een
andere voor de hand liggende
vraag. Als delen van de Al2 te glad
zijn, hoe staat het dan met al die
andere rijkswegen in Zuid-Hol
land en Nederland?
Tijdens een gesprek met hoofdin-
gènieur-directeur F. Heuer van de
dienst Zuid-Holland kwam er vo
rige week na enig aandringen licht
in de zaak. Ook op delen van de
rijkswegen A27, A16 en A44 bleek
het zoab-wegdek te glad. De Al2
voldeed in de richting Den Haag-
Zoetermeer evenmin aan de ei
sen.
Inmiddels is duidelijk dat ook di
verse wegdelen van de A4, A13,
Al5 en A20 te glad zijn. In totaal
gaat het nu om 41 kilometer.
Blijft natuurlijk de vraag hoe het
zover heeft kunnen komen. Vol
gens Rijkswaterstaat is de dj 100
overvallen door de snelle
van zoab. Veertien jaar zouèacl
wegdek gemiddeld meegaat aan
maar op de A12 bleek het as il b:
na negen jaar schoon op.
Bij de verklaring van de dienfcht.
kunnen vraagtekens worden n gi
zet. Twee rapporten van vei de 1
deskundigen constateerden
2002 al dat dit zoab geen lai
ven is beschoren. Volgens h u*
zou het asfalt acht tot tien ji
meekunnen.
Frappant is wat de begrotin
het ministerie van verkeer e
terstaat over de staat van ot en
wegen meldt: de toestand w n.
zelfs zorgwekkend genoemd ene
achterstand betreft 2900 kilo m
ter asfalt. Een extra investen leh
van 600 miljoen euro zou de atei
moeten verzachten, maar ei nt1
echte oplossing is nog nieti esti
zicht. ral 1
Tot 2010 kan er met het exu toff
1300 kilometer wegdek won n n
vervangen. Dan resteert er n et s
tijd zo'n 1600 kilometer asfa ik.
al vernieuwd had moeten zi
maar pas over zes jaar aan d
beurt komt. Hebben al die 1
de rijkswegen in Zuid-Holla ifc
een relatie met de bovenmo
proporties van het achtersta
onderhoud op het rijksweg! e v
Hoofdingenieur-directeur 1 an
ontkende het vorige week t( da-
enenmale. „Echt, dit zijn tiv De
scheiden problemen. Dat ni eh
niet weg dat elders in de vei eer
branche de trom flink wordfrsc
roerd.
Het wegonderhoud heeft ee
dieptepunt bereikt, foetei dejgg
Asfalt al in december 2003.
brancheorganisatie van asfa
ren stak zijn boosheid niet 0
stoelen of banken. „Jaar op no
zijn de budgetten voor ondi an i
houd als sluitpost van de be rh
ting beschouwd en tot onve res!
woorde niveaus uitgeknepe rin
Lex de Jonge
Net zo makkelijk: Vader en moeder op de rug van Varja, plus drie
ten van. 24 kilo. Foto: GPD
