LEIDE
Haagweg 4
met sluiting
bedreigd
uping
Oliebollenbakker krijgt geen stroom meer
REGIO
'Kosmisch oor' luistert naar zwaartekrachtsgolven
RTV West
Hoogenboom-prijs
'Artsen niet nalatig
bij overlijden peuter'
R1
Matige opkomst bij protestmars
;ere straf
ïeerschieten
■^broers
-ershuisje
1 it museum
e,igenaar van
ld eltuin boos
leiderdorp
woensdag 17 NOVEMBER 2004
MiniGRAIL sinds deze week actief in Kamerlingh Onnes Laboratorium
door Wilfred Simons
leiden - De miniGRAIL, 's werelds eerste
bolvormige antenne voor het meten van
zwaartekrachtsgolven, is sinds deze
week actief in het Leidse Kamerlingh
Onnes Laboratorium. Natuurkundigen
en instrumentmakers van het Leids In
stituut voor Onderzoek in de Natuur
kunde (UON) hebben tien jaar aan de
bouw van de antenne gewerkt. Ook uni
versiteiten in de VS, Italië, Zwitserland,
Australië en Brazilië proberen zwaarte
krachtsgolven op te sporen.
Het bestaan van zwaartekrachtsgolven is
in 1915 voorspeld door Albert Einstein.
Ze ontstaan als sterren of zwarte gaten
op elkaar botsen, exploderen (superno
va's) of instorten, zoals neutronenster
ren doen aan het einde van hun leven.
De trillingen die zij op aarde veroorza
ken, zijn extreem zwak. Waargenomen
zijn ze tot nu toe niet.
De miniGRAIL bestaat uit een massieve
bol van aluminium en koper. Zijn dia
meter is 68 centimeter en hij weegt 1150
kilo, ongeveer net zoveel als een luxe
vierdeursauto. In het Kamerlingh Onnes
Laboratorium hangt hij in een trillings-
vrije constructie. Om 'valse' signalen,
van bijvoorbeeld een passerende vracht
auto, tot het absolute minimum te dem
pen, wordt de bol afgekoeld tot 269 gra
den onder nul. Dat is zo koud als het al-
lerkoudste hoekje van het heelal. Toch
denkt de leider van het onderzoeksteam,
hoogleraar Giorgio Frossati, dat het mo
gelijk is om 'het kosmische oor' nog ver
der af te koelen, tot twintig milliKelvin.
Dat is slechts een fractie boven het ab
solute nulpunt van -273 graden Celsius.
Als een zwaartekrachtsgolf de mini
GRAIL passeert, moet deze een klein
deel van zijn energie op de bol over
brengen. Een golf met een frequentie
van 3000 Hertz zal de bol doen resone
ren.
De miniGRAIL is de enige bolvormige
antenne ter wereld. In Italië, Zwitser
land, Australië en de Verenigde Staten
worden gravitatiegolven gemeten met
cilindervormige antennes. Deze anten
nes kunnen maar in één richting meten,
terwijl de Leidse bol trillingen uit alle
richtingen opvangt. Zowel in Italië als
Brazilië wordt daarom het concept van
de miniGRAIL gekopieerd.
Algemeen wordt verwacht dat het on
derzoeksteam dat als eerste in staat is
om met zekerheid een zwaartekrachts
golf te meten, de Nobelprijs voor de Na
tuurkunde ontvangt.
Toch kan Leiden niet zonder samenwer
king met andere onderzoeksteams in de
wereld, zegt Frossati. .Alleen als we alle
maal tegelijkertijd een hit krijgen, weten
we zeker dat het een zwaartekrachtsgolf
Leids atelierbeleid in het slop
door Eric-Jan Berendsen
leiden - Het is slechts het om
draaien van één knop. Maar
voordat die knop wordt omge
draaid, loopt Jan Overdevest
(67) tegen een muur van bu
reaucratie aan. Hij krijgt name
lijk in zijn oliebollenkraam op
de Garenmarkt geen stroom
meer. En allerlei instanties - de
gemeente, Nuon maar ook de 3
October-Vereeniging - spelen
elkaar de zwartepiet toe.
Overdevest staat met zijn kar
sinds 1997 op de Garenmarkt.
Tot en met vorig jaar kreeg hij
stroom via een elektriciteitskast
op de hoek met de Raamsteeg.
Die kast staat in verbinding met
twee stroomaansluitingen aan
een lantaarnpaal op de Garen
markt en van daaruit liep een
kabel van een meter of 15 naar
de oliebollenkar voor de ver
lichting en de afzuigkap. Bak
ken doet Overdevest op gas.
Overdevest baalt stevig van het
hele gebeuren. „Nuon heeft er
altijd voor gezorgd dat ik
stroom kreeg. Ik ontving dan
een rekening voor de aansluit
kosten, maar ik heb nooit een
rekening gehad voor het daad
werkelijke stroomverbruik. Die
is altijd naar de gemeente ge
gaan, zo heeft Nuon mij verteld.
En omdat die rekeningen nooit
zijn betaald, weigert Nuon mij
dit jaar aan te sluiten. Bedenk
wel, we praten over een bedrag
van een paar euro per dag voor
het stroomverbruik."
Als noodmaatregel betrok Over
devest de afgelopen tijd stroom
van slijterij Gall Gall aan de
Raamsteeg. „Maar omdat de
kabel over de grond loopt, mag
dat niet meer van de gemeente.
Een kabel door de bomen laten
lopen, is ook niet toegestaan.
Dat is slecht voor het groen,
vindt de afdeling Milieu en Be
heer."
Overdevest heeft bij de ge
meente aan de bel getrokken.
„Maar daar word ik van het
kastje naar de muur gestuurd.
De afdeling Haven- en Markt-
door Rody van der Pols
leiden - Kunstcentrum Haagweg
4 vreest voor zijn toekomst van
wege de brandgevaarlijke situa
tie in het pand. Het Leidse ate
liercomplex moet de deuren slui
ten als binnen drie maanden niet
de nodige veiligheidsmaatrege
len zijn genomen, zoals het aan
brengen van rookmelders, extra
verlichting en branddeuren. De
kunstenaars wijten de situatie
aan het falende atelierbeleid van
de gemeente.
In een brief van de brandweer
worden de kunstenaars op de
hoogte gesteld van een aantal
maatregelen. Zo mogen er geen
bezoekers meer toegelaten wor
den op de eerste verdieping en
in de kelder van het pand. Ook
mag er 's avonds niemand meer
in het complex aanwezig zijn.
De ongeveer tien kunstenaars
die momenteel nog in hun ate
lier wonen, moeten voor 1 fe
bruari vertrokken zijn. Dit alles
met het oog op de brandonvei-
lige situatie.
Als het pand binnen drie maan
den niet aan de veiligheidseisen
voldoet, moet het zijn deuren
sluiten. Van de gebruikers van
het ateliercomplex worden en
kele eenvoudige aanpassingen
verlangd, zoals het aanbrengen
van extra verlichting en het op
hangen van rookmelders. Daar
naast moet de gemeente - eige
naar van het pand - een aantal
kostbare ingrepen plegen, zoals
het installeren van branddeu
ren en noodtrappen. Ook zijn
rookdichte compartimenten
nodig. De kunstenaars vrezen
dat de gemeente niet snel ge
noeg over de brug komt, waar
door de toekomst van het
kunstcentrum op het spel komt
te staan.
CDA-raadslid Abraham Flippo
noemde de situatie gisteravond
tijdens een commissievergade
ring 'schokkend'. „Er moet ze
ker onderzoek worden gedaan
naar wat hier allemaal mis is
gegaan."
Volgens de kunstenaars is de
brandonveilige situatie een uit
vloeisel van het falende atelier
beleid. Drie jaar geleden werd
besloten dat Haagweg 4 hét ate
liercentrum van Leiden moet
worden. Sindsdien is er echter
niets concreets gebeurd, klagen
de kunstenaars. „Noodzakelijke
beslissingen zijn uitgebleven. Er
heerst heel veel onzekerheid
over de toekomst", zegt Resi
van der Ploeg, lid van het dage
lijks bestuur van het atelier
complex.
Ook bij de kunstenaars die ate
liers huren aan de Garenmarkt
en in de Kaasmarktschool
heerst onzekerheid. Volgens de
ateliemota moeten zij op ter
mijn verhuizen naar de Haag
weg. Naast de onzekerheid over
toekomst van dit complex, wil
len zij helemaal niet onderge
bracht worden in een 'enorm
werkplaatsenverzamelgebouw'.
Deze groep geeft de voorkeur
aan de kleinschaligheid van de
Kaasmarktschool en wil dat dit
pand opnieuw als ateliercen
trum wordt bestemd.
Oliebollenbakker Jan Overdevest probeert al dagen een stroomaansluiting voor zijn kraam te krijgen. Daarbij loopt hij tegen een bureaucrati
sche muur. Foto: Mark Lamers
diensten geeft mij de stand
plaats, maar zonder voorzienin
gen, de man die over het evene
mentenplein Garenmarkt gaat,
weet van niks en er wordt ook
gezegd dat de elektriciteitskast
van de 3 October-Vereeniging
is. Maar voorlopig zit ik zonder
stroom en Leiden zonder olie
bollen, terwijl ik vind dat mijn
kar in het straatbeeld hoort in
deze periode van het jaar."
Volgens Bart Sikking van Nuon
is de 3 October-Vereeniging ei
genaar van de kast. „En dus
moet die vereniging Nuon als
netbeheerder opdracht geven
om mijnheer Overdevest aan te
sluiten." „Onzin, absolute on
zin", zo reageert commissielid
Ruud Breedveld. „Die kast mag
dan misschien van de 3 Octo
ber-Vereeniging zijn, maar de
inhoud is dat niet. Overdevest
moet echt bij de gemeente zijn.
Er staat naast mijnheer Overde
vest toch ook een loempiakar?
Waar haalt die dan zijn stroom
vandaan? Juist, er is daar nog
een kast en die is van de ge
meente en daar moet Overde
vest gewoon inpluggen. Er zal
bij Milieu en Beheer vast wel ie
mand zijn die over die aanslui
ting gaat."
„Mijnheer Overdevest moet zijn
eigen stroompunt laten aanleg
gen", zo reageert Jan Jansen
van Milieu en Beheer. „Dat
moet hij zelf gaan regelen bij
Nuon. Daar bemoeien wij ons
niet mee. Het is inderdaad
vreemd dat hij de afgelopen zes
jaar wél stroom heeft gehad via
dat elektriciteitskastje, maar nu
moet hij zelf zijn eigen aanslui
ting gaan regelen. Dat zal onge
twijfeld geld gaan kosten. Hoe
veel? Dat moet je aan Nuon
vragen."
En dan is het laatste woord aan
wethouder Van der Sande. „Het
lijkt mij dat de feiten eerst bij
Nuon boven water moeten ko
men. Van wie is die kast en
naar wie zijn de rekeningen ge
stuurd? En waarom heeft Nuon
zes jaar stroom geleverd als nie
mand de rekeningen betaalde?
Het komt vreemd op mij over
dat Nuon de rekeningen naar
de gemeente heeft gestuurd,
terwijl de kast van de 3 Octo
ber-Vereeniging is. Ik zou me
neer Overdevest graag willen
helpen, maar dan moet ik wel
eerst weten hoe de vork in steel
zit."
door Loman Leefmans
leiden - Ze rekenden op ioo, misschien zelfs wel
200 man. Maar er kwamen slechts zo'n 50 mensen
op de protestmars van de SP-jongerenorganisatie
Rood af. Om de boodschap van 'vrijheid en tole
rantie' uit te dragen, wilden de jongeren onder het
motto 'Hart tegen verharding' door de stad trek
ken. 'De verharding die de laatste tijd ons samen
leven bedreigt, moeten we een halt toeroepen',
zegt het SP-pamflet. 'Daarvoor moeten we niet
thuis blijven zitten, maar gezamenlijk de straat op
gaan om wat van ons te laten horen'. Volgens
Louk Rademaker, een van de organisatoren, viel de
opkomst wat tegen vanwege de slechte weersver
wachting. „Er zouden veel mensen komen, ook
van kerken en moskeeën." Ook SP-fractievoorzitter
Paul Day vindt de opkomst wat teleurstellend. „Al
le politieke partijen zijn op de hoogte gebracht,
net als moskeeën en maatschappelijke organisa
ties. Ik denk niet dat de matige opkomst te maken
heeft met het feit dat de protestmars onder SP-
vlag plaatsheeft. Dit is iets wat de hele maatschap
pij aangaat." Toch blijft de bijeenkomst voorname
lijk een SP-onderonsje, met hier en daar een alloch
tone noot. Vanaf het Stadhuisplein maakte de
stoet een kleine ronde door de stad, om de avond
te besluiten met een debat in het bovenzaaltje van
café Einstein.
Foto: Mark Lamers
door Maarten Dekker
den haag - De één handelde
geheel volgens de geldende
richtlijnen en kon nu eenmaal
niet vermoeden dat de koorts
van zijn jeugdige patiëntje een
voorbode was van naderend
onheil. De ander voelde later
evenmin nattigheid, omdat
haar assistente dat ook niet
deed. Het paste in de ongeluk
kige samenloop van omstan
digheden dat de telefoniste van
de 112-alarmcentrale vervol
gens weigerde een ambulance
te sturen. Het drietal verweerde
zich gisteren bij het regionaal
medisch tuchtcollege tegen de
beschuldiging dat zij hun werk
niet naar behoren hebben ge
daan, resulterend in de dood
van een vijftien maanden oud
kind.
Ringon van der Weijden over
leed op 11 mei 2003 als gevolg
van een meningokokkeninfec-
tie, in de volksmond bekend als
nekkramp. Tien dagen eerder
vertoonde het jongetje voor het
eerst symptomen van de ziekte:
hij kreeg hoge koorts. Niets bij
zonders voor een klein kind dat
vlak daarvoor twee zware inen
tingen heeft gekregen, zo stelde
zijn huisarts. De dokter stuurde
moeder en kind naar huis en
toen de klachten later op de
avond verergerden, verwees hij
ze door naar de dienstdoende
arts van de dokterspost.
Ook daar werd niet de juiste
diagnose gesteld. Een assistente
nam het verontruste telefoontje
aan, overlegde vervolgens kort
met de arts, om de moeder ver
volgens te vertellen dat er niets
dat de prijs nog niet is uitge
reikt. Hij informeerde vervol-
leiden - De Ton Hoogenboom- gens bij de redactie van deze
prijs wordt dit jaar niet uitge- krant of er nog belangstelling
reikt. De reden daarvan is sim- was, maar daarna werd daar-
pel; de jury van Leidens enige over niets meer vernomen,
journalistieke eerbetoon is de Twee keer werd de prijs gewon-
prijs domweg vergeten. De jury nen door verslaggevers van het
bestond uit vertegenwoordigers Leidsch Dagblad: Thomas Erd-
van de gemeente Leiden en de brink en Robbert Minkhorst.
Leidse universiteit onder voor- Eenmaal werd een kunstwerk
zitterschap van RTV West, waar en bijbehorend geldbedrag van
de omgekomen Hoogenboom 500 euro opgehaald door een
vroeger werkte. redacteur van het universiteits-
„Door onze reorganisatie is de blad Mare.
prijs tussen wal en schip geval- Al sinds de instelling van de
len", verontschuldigt woord- Ton Hoogenboom-prijs is er
voerster Ineke Couwenberg van kritiek op de jury én haar keu-
RTV West zich. „We gaan dit zes. Voormalig hoofdredacteur
dossier zo snel mogelijk weer Ton van Brussel van het
opstarten." Leidsch Dagblad leverde bij de
Ton Hoogenboom, ooit het laatste twee uitreikingen forse
Leidse gezicht van wat toen nog kritiek op het feit dat de jury
Radio West heette, verongeluk- niet bestond uit journalisten,
te in 1996 tijdens een ski-va- maar hoofdzakelijk uit voor-
was om zich zorgen over te ma- kantie. Op initiatief van de lichters. Ondanks deze kritiek,
ken. In de loop van de nacht groot-Haagse radio en tv-zen- plus het feit dat de uitreiking in
verslechterde de situatie van der werd een tweejaarlijkse 2004 over het hoofd werd ge-
het kind verder, waarna de journalistieke prijs in het leven zien, is RTV West niet van plan
moeder te horen kreeg dat ze geroepen ter nagedachtenis aan het eerbetoon af te schaffen,
pas om 7.15 uur terecht kon, Hoogenboom. „Veel collega's hebben Ton
omdat de arts op visiteronde pons Delemarre, voorlichter bij Hoogenboom gekend en we
was. Later bleek dat op een je gemeente Leiden, werd er zijn het aan hem verplicht de
misverstand te berusten: ze was een maand geleden op gewezen prijs in stand te houden."
gewoon aanwezig op de dok
terspost. =======^=:==zz
Ten einde raad belde de moe
der het alarmnummer 112. De
dienstdoende telefoniste had
een ambulance kunnen sturen
om het kind naar het zieken
huis te brengen, maar weigerde
dat. Haar redenering luidde dat
het kind al onder behandeling
van een arts stond en er dus 1
geen sprake was van acute
nood. Die gang van zaken leid- gj n neem een vast kwartaalabonnement en ontvang de eerste
de vong jaar zelfs tot vragen in 1 2 weken gratis! Bovendien spaar ik als vaste abonnee makkelijk (en
de Tweede Kamer. „Het is een snel) voor superkorting op een origineel Johnson Bros. ontbijt&^vies!
ongeschreven regel die wij toe-
passen", verteld! de telefoniste J ix betMi »u,om»tlSch |€56.20> per acceptgi™ (C 56.7o>
gisteren tijdens de zitting. „Ik 1 Naam:dm v
vind het verschrikkelijk wat er J Adres;
gebeurd is, maar ik heb naar
eer en geweten gehandeld." 1 Postcode/Plaats:
Het verhaal van de beide artsen j Telefoon:
was van gelijke strekking. Hun
advocaat wees er nog eens op 1 Gcboortedatum;
hoe lastig het is om nekkramp 1 e mailadres
in een vroegtijdig stadium te
herkennen. De raadsman be- Benk-Zgn^kentngnum™-
toogde daarom dat zijn cliënten 1 Handtekening: -
nietS te verwijten valt. j Uitsluitend bij automatische Incasso. bvp«
Of het medisch tuchtcollege 1 c.
1Stuur de bon in een ongc-frankeerde envelop naar Leidsch Dagblad
daar ook ZO over denkt, moet Antwoordnummer 127, 1800 VB Alkmaar. Gratis tel 0800 1711
Op 4 januari blijken. Dan doet E-mail: lezersservice@'hdc nl of surf naar www.leidschdagblad nl
het college uitspraak. De bevin- 0620 aanbledln8ls seidigtot 31 maart 2005
dingen van het college bepalen Wij gaan zorgvuldig om met persoonsgegevens in de colofon van de
ook of er in een later Stadium J krant vindt u nadere Informatie
nog een strafzaak tegen de art- Mijn Wereld, mijn krant.
sen en de telefoniste wordt 1 t j l«vn li j
aangespannen. Le,dsch «Dagblad
De ochtendkrant die
weet of jouw ziekenhuis
wel gezond is.
Lees nu Leidsch Dagblad
in de ochtend en ontvang
de eerste 2 weken gratis!
't sti
jadvertentie)
te morgen
ag/leiden - De 35-jarige
kmmer die een jaar ge-
door de Haagse recht-
it acht jaar cel werd ver-
d omdat hij in Leiden
insen neerschoot, vroeg
aj,_ reken geleden in hoger
om een lagere straf,
iet hof legde hem juist
»ere straf op: negen jaar
gde man gisteren,
ietpartij had op 27 juli
plaats voor het Chili
in de Lange Schei-
1 Leiden. De Rotterdam-
d ruzie met drie broers,
dagen voorafgaand aan
itpartij rommelde het al.
en over en weer bedrei-
zijn geuit. De ruzie ging
rdachte's vriendin, een
een van de broers. Op
te juli escaleerde het.
Ie Rotterdammer een li
re drank had gedronken,
zijn pistool en schoot,
ite broer, een 23-jarige
[aar werd in zijn oogkas
de oudste broer (26) uit
werd in zijn zij ge
in de derde broer (25),
Rotterdammer, kreeg
in zijn buik. Zij over-
|e schietpartij, ondanks
ige verwondingen,
de verdachte had hij
Iweer' zijn pistool ge-
Hij meende gezien te
dat een van de broers
:n trok. Alleen daarom
'geschoten, zei hij: niet
ruzie hadden,
fde het hof niets van.
de schietpartij zelfs zo
dat het rechtscollege
ire straf op zijn plaats
;t OM had tijdens de
in celstraf van acht jaar
naI wereld, mijn krant. I
ng( idsch Dagblad
De gemeente trekt
euro uit om een we-
met historische
de Leidse Middel-
erJt 'museaal' te restaure-
pand, dat in vervallen,
iginele staat verkeerd,
de opknapbeurt ver-
aan de stichting Het
bJ fevershuis.
eente Leiden kocht het
2001 omdat de tijd er
I gestaan, maar heeft er
n nooit iets mee ge-
et huisje heeft nog een
en een interieur zoals
wevershuisjes ooit
inclusief 'moderne'
zoals dat in de
eeuw gebruikelijk
de gemeente wordt
van dit we-
'een belangrijke bij-
aan behoud van
van Leidse
Na de restau-
Ihet huisje voor publiek
zijn.
