Triade legt de lat steeds hoger
KUNST CULTUUR
Carré glimlacht van geluk na renovatie Berry visser terug bi' 5
Leiderdorps Kamerkoo
lust voor oog en oor
'Jozef in Egypte
parel in de kroo
Usher grote winnaar bij Music Awards
Zilveren Speld voor dirigent Dijkstr
dinsdag l6 NOVEMBER 20
Joe Cocker. Foto: GPD
Joe Cocker
komt terug
Amsterdam - Als onderdeel van
zijn Heart Soul-tour 2005
geeft Joe Cocker de komende
zomer twee concerten in Ne
derland. Op donderdag 9 juni
staat hij in de Heineken Music
Hall in Amsterdam en op vrij
dag 10 juni in Martiniplaza in
Groningen. De kaartverkoop
voor deze concerten begint
aanstaande zaterdag. De ko
mende weken treedt Cocker,
die in 1969 doorbrak met zijn
rauwe versie van het Beatles
nummer 'With a Little Help
from my Friends', op bij The
Night of The Proms in Ahoy".
EU wil vrijer
verkeer kunst
Amsterdam - De Europese Unie
wil dat kunstwerken en -collec
ties in Europa makkelijker de
grens over kunnen. Kunst, col
lecties en tentoonstellingen
stuiten nu bij de grens soms op
onpraktische regels over ver
voer, verzekering en registratie.
De Europese ministers van Cul
tuur willen uiterlijk in het voor
jaar 2005 advies van een comité
van museumdeskundigen, dat
door hoofddirecteur Ronald de
Leeuw van het Rijksmuseum
geleid moet worden.
Frammartino
loopt binnen
Leeuwarden - De film II Dono
van de Italiaanse regisseur Mi
chelangelo Frammartino heeft
de Interregio Competitie van
het 26ste Noordelijk Filmfesti
val gewonnen. De film gaat
over een dorp in Zuid-Italië dat
langzaam leegloopt. De Italiaan
had voor zijn debuutfilm een
budget van 5000 euro. Hij won
met zijn prijs 10.000 euro.
Veiling sluit
Rubens-jaar af
Antwerpen - Het schilderij 'het
hoofd van Cyrus naar koningin
Tomyris gebracht' uit het ate
lier van de Antwerpse meester
Pieter-Paul Rubens is de aan
dachtstrekker op een grote
kunstveiling in Antwerpen, vol
gende week maandag bij Ber-
naerts. De veiling 'Antwerpen
onder de hamer' is de afsluiting
van het Rubens-jaar 2004.
tos angeles/anp - De R&B-zanger Usher is
met vier prijzen de grote winnaar gewor
den bij de American Music Awards, die
zondagavond (plaatselijke tijd) zijn uitge
reikt in Los Angeles. Usher werd gekozen
tot beste mannelijke artiest in de categorie-
en soul/R&B en pop/rock. Ook zijn album
'Confessions' eindigde als eerste in deze
categorieën.
Het rapduo Outkast sleepte drie prijzen in
de wacht bij de American Music Awards,
de prestigieuze prijzen die elk jaar worden
toegekend aan de beste artiesten in de Ver
enigde Staten. Outkast is de beste band in
de categorieën pop/rock en rap/hiphop en
won met de CD 'Speakerboxxx/The Love
Below" de prijs voor beste rap/hiphop-al-
bum.
Het Outkast-duo bracht een ode aan rap
per 01' Dirty Bastard die zaterdag plotse
ling stierf. Hij was een van de oprichters
van het bekende rapcollectief Wu-Tang
Clan.
Sheryl Crow werd in Los Angeles verkozen
tot beste pop/rockzangeres, Alicia Keys tot
beste R&B-zangeres en ook de rapper Jay-Z
en latinzanger Marc Anthony vielen in de
prijzen. De rockband Bon Jovi kreeg een
oeuvreprijs.
De uitreiking van de American Music
Awards in het Shrine Auditorium in Los
Angeles werd in meer dan honderd landen
uitgezonden. Een groot aantal sterren, zo
als Pamela Anderson, Kelly Osbourne en
zelfs tourwinnaar Lance Armstrong, kwam
de Awards uireiken.
Circa 20.000 geselecteerden kozen hun fa
voriet uit de lijst genomineerden. Het was
de 32ste keer dat de prijzen werden uitge
reikt. De American Music Awards zijn in
1973 opgericht als tegenstrever van de
Grammy Awards.
aai
en
De winnaars: Usher en Alicia.
Foto: AP
De gereno
veerde zaal
van theater
Carré voldoet
weer aan de
eisen van deze
tijd. Minder
stoelen, meer
beenruimte.
Foto: ANP
theater recensie
Wijnand Zeilstra
Voorstelling: 'Jozef in Egypte' van Joost
van den Vondel door Het Toneel Speelt.
Regie: Hans Croiset. Spel: Carine Crutzen,
Hylke van Sprundel e.a. Gezien: 8/n,
Koninklijke schouwburg. Den Haag Nog
te zien: 20/11, schouwburg. Leiden.
Bij elke Vondel-productie in
Nederland weet je één ding van
tevoren zeker: Hans Croiset is
de regisseur. In een reeks van
jaren heeft hij diverse malen de
speelbaarheid van Vondels
werk in deze moderne tijd met
opmerkelijke ensceneringen
aangetoond. Waarschijnlijk tot
zijn spijt kan hij die fakkel nog
steeds niet overdragen aan de
jonge garde. Nog steeds name
lijk dreigt hij als Vondels pleit
bezorger een eenling te blijven.
Dat is op zich ook niet zo ver
wonderlijk, wanneer je bedenkt
dat aan het speelbaar maken
van dergelijk werk hoge eisen
aan gedegen vakmanschap van
spelers en regisseur worden ge
steld. Het is geen gemakkelijke
opgave. Vooral als je Vondels
taal met strakke versregels zo
goed mogelijk wilt handhaven.
En die ambitie is bij hem altijd
aanwezig. 'Jozef in Egypte' is
een nieuwe parel aan de regie-
kroon van Croiset. De vormge
ving is bijzonder stijlvol, zowel
het decor als de kostumering
die als klassiek en modern-de
sign tegelijk ogen.
Vondel haalt zijn stof onder
meer uit de Bijbel. In dit tweede
deel van de Jozef-trilogie laat
hij de titelfiguur werken aan het
Hof van Poüfar. Diens echtge
note Jempsar heeft haar oog la
ten vallen op deze succesvolle
knecht Jozef. Uit loyaliteit je-
dam
besc
r.De
in d<
orde
band
twei
;eld.
aelvf
e)en
gens zijn meester en uitj ncj
piële overwegingen gaat jtviel
echter niet op haar overc we(
lijke avances in. Even lijk
een onverwacht heftige t
dering alsnog voor haart
len. Als dat uiteindelijk t< .jft<
niet gebeurt, is de woede I™"
wraak van Jempsar meet Qt
loos' idee
Dit fatale keerpunt in he t
wordt hier krachtig uitge de
Op dit moment bereikt h jd WQ
teerwerk van Hylke vanL
del als Jozef en Carine Ci 0 ULJ.
als Jempsar een hoogtep rQ sj
in al zijn aarzelingen en d t'ot
teitsconflicten, zij in al h
niets en niemand ontzie
passie en verleidelijkheii
zen, vaak geroemd om h IH j
turel spel in hedendaags
mawerk, laat in deze vo<
ling met een geheel and: jori
wederom haar grote klas we(
actrice zien. mse
Voorafgaand aan deze sl je „e
telscène is er de rechtliji of )L
bouw naar de bewust gt
geerde confrontatie, wa< J
een snelle afwikkeling vi _og
Een volstrekt heldere op pord
dus die alle ruimte laat n
weer te leren luisteren n |Jt tei
klassiek taalgebruik. Dai as de
tegenzeggelijk even wen
Maar dat lukt snel, voot njeL
omdat alle spelers zwan j,
wichtigheid weten te mi ^jee]
wordt niets onnodig aai )rmu]
de toonzetting is zo lich
lijk gehouden. Potifar is
een flierefluiter dan een I SI
biedwaardig heerser. Di
ster en de rei der engele "o
gecomprimeerd tot één (Ep
mentator-achtige figuui ,n de
zelfs af en toe bijkans gf viljar
Om nog maar te zwijgei et {e
Jempsar die zelfs mode: 24 r
wanneer zij ronduit haa ctie
geerte bekent: „Mijn w< ersav'
mijnwet." fdan]
ar zul
4~y f y delft/gpd - Zanger, pianist en componist Berry Visser kui '.nu 1
gebrek aan creativiteit en ondernemingsgeest verwijten. ieva
door Hans Visser ré. weer als nieuw. Oude ele- Diste betrad, om daar met een André van Duin toonde zijn ninein Beatrix en haar familie de ruim vijftig jaar die hij op dit ondermaanse rondstapt,
door Hans Visser
Amsterdam - Een koninklijk ge
baar voor een koninklijk thea
ter. Door aan een lang, wit lint
te trekken dat vanuit de nok
van de zaal omlaag hing, gaf
koningin Beatrix gisteravond
het signaal voor vuurwerk op
de Amstel. Daarmee begon het
Koninklijk Theater Carré in
Amsterdam gisteravond aan
een nieuwe fase in het nu bijna
117-jarig bestaan.
Na een ingrijpende verbouwing
is het circuspaleis aan de Am-
stel, neergezet door Oscar Car
ré, weer als nieuw. Oude ele
menten uit die eerste tijd, na
allerlei verbouwingen verdwe
nen, zijn in ere hersteld en ge
ven het gebouw een ongeken
de, nieuwe allure. Het leek wel
of het theater zelfs glimlachte
van geluk.
Het gebouw is neergezet als
circus en houdt die traditie in
ere. Het laatste nummer voor
de verbouwing, tien dagen en
tien maanden voor de herope
ning, was de vrijheidsdressuur
van Fredy Knie junior. Gisteren
was het de Fransman Philippe
Arais die als eerste artiest de
piste betrad, om daar met een
schimmel een proeve van ho
geschoolrijden te presenteren -
een koningsnummer in een
met recht koninklijk theater.
Daarmee begon een program
ma als afspiegeling van wat
Carré al jaren brengt en wil blij
ven brengen, als volkstheater
bij uitstek. Te beginnen met
een voor deze gelegenheid ont
worpen ballet van Hans van
Manen, de choreograaf met
zo'n bijzondere band met het
theater. Zijn 'Live' werd ge
danst door het Nationale Bal
let.
André van Duin toonde zijn
topvorm, er was opera en een
droom van een luchtnummer
uit het Chinese Staatscircus. Je
roen Wilms ontroerde met
chansons van Jacques Brei en
Willem Nijholt, Stanley Burle
son, Ruth Jackot, Simone
Kleinsma en Pia Douwes bewe
zen daarna hun internationale
musicalniveau, gesteund door
de studente Lucia Marthas. Dat
alles op de nieuwe pistevloer,
die theatermakers de mogelijk
heid biedt om te spelen op di
verse niveaus.
Youp van 't Hek bedankte ko
ningin Beatrix en haar familie
voor haar jarenlange bijdragen
aan zijn programma's en merk
te op dat hij na de voorstelling
in Carré het liefst op de fiets
naar huis gaat en dat graag zo
houdt.
Ook justitieminister Donner
moet van hem kunnen blijven
fietsen, net zoals hij hem 'een
eikel' moet kunnen blijven vin
den.
Zo'n houding en zulke teksten
horen bij Carré, dat sinds giste
ren meer is dan een volksthea
ter. Het is een volkspaleis, waar
Oscar Carré trots op kan zijn.
delft/gpd - Zanger, pianist en componist Berry Visser kui5.ndt
gebrek aan creativiteit en ondernemingsgeest verwijten.
de ruim vijftig jaar die hij op dit ondermaanse rondstapt,
op muziekgebied flink van zich doen spreken. Niet alleen et °F
zikant, maar vooral als organisator. Zo was Visser in 1968 De^(1
van Mojo Concerts en in 1970 medeorganisator van het le 8 t»jj
sche Holland Pop Festival in het Kralingse bos in Rotterd ere'Sl
der stond hij aan de wieg van het alternatieve muziekfest,os te
dora's Box en was internationaal actief met allerlei bijzon:
aterproducties.
In de loop van dit jaar bracht hij onder de titel When Silei
A Song z'n tweede album uit en daarop kreeg hij assist!
niemand minder dan Solomon Burke. Toen dat schijfje in
werd gepresenteerd, kwamen Willem-Aexander en Mai *ECH
feestje luister bij zetten. Wie wil horen hoe de voormalige at ee
Mojo zingt (hij stapte eind jaren '90 uit het wereldje), kan !e'e8(
op bezoek gaan in zijn grachtenpand in Delft, want de Is.u
eU
ge<
weken organiseert de muzikant gratis concerten. De aftr "D.eKl
gegeven op 27 november. Info: www.berryvisser.nl j|nJaP
Eigen musicalproducties met een professioneel tintje
«1
ek
Justi
door Annelies Karman
leiden - De dertienjarige Mary
Phagan werd in 1913 vermoord in
een potlodenfabriek, waar ze
werkte. Tot op de dag van van
daag is niet bekend wie het
meisje uit Atlanta, Georgia, om
het leven bracht. De musical Pa
rade vertelt het verhaal van de
verdachten van de moord en de
opschudding die de zaak teweeg
bracht in het zuiden van Ameri
ka.
Het Leidse Triade Musical Pro
ducties komt met een Neder
landse versie van het Broad-
waystuk. Alle voorstellingen
van de organisatie, die uitslui
tend met vrijwilligers werkt, zijn
al weken van tevoren uitver
kocht. Daardoor hoeft het be
stuur van Triade zich niet meer
bezig te houden met de promo
tie van het stuk. De bestuursle
den richten hun blik vooruit, op
juni 2005. Dan komt de musi
calstichting met de productie
Spiegelbeeld in de Leidse
Schouwburg.
Maar eer het zover is, eerst dus
op 17,18 en 19 november de
uitvoeringen van Parade in het
LAKthéater. „De naam van de
voorstellingen is ontleend aan
de parade die in Amerika altijd
op Memorial Day wordt gehou
den. Daar wilde Mary Phagan
naartoe op de dag dat zé ver
moord werd", zegt Triadevoor
zitter Alexander van Mazijk. De
stichting waar hij zich voor in
zet, kocht de rechten van de
musical, die enkele jaren gele
den nog op Broadway te zien
was. Parade won twee Tony-
awards, de Oscars van de musi
calwereld.
Ajolt Elsakkers, bestuurslid en
vocal coach van Triade, noemt
het een indrukwekkend stuk.
„De gebeurtenissen zijn vrese
lijk Die staan in scherp con
trast met de muziek, die juist
heel vrolijk is. Een dergelijke te
genstelling maakt het stuk zeer
bijzonder."
Elsakkers is een van de schrij
vers van van de nieuwe produc
tie Spiegelbeeld. Hij compo
neert ook de muziek. Net als
Robin Hood in 2003 dus een
musical van eigen komaf, waar
bij Triade ook zelf tekent voor
de verhaallijn.Alles zelf doen
is toch nog het leukste", zegt
Van Mazijk. „Bovendien ben ik
een fan van Elsakkers' muziek."
Met plezier legt hij uit waar
Spiegelbeeld over gaat. „Het is
een horrormusical met duistere
muzikale begeleiding. Een de
mon, die zich kan bewegen
door ruimte en tijd, maakt het
de hoofdrolspelers in 1800,
1900 en 2000 moeilijk. Het is
een stuk met een knipoog naar
films zoals Scream."
Spiegelbeeld wordt de vierde
grote productie van Triade. Van
Mazijk en Elsakkers stonden sa
men met drie andere bestuurs
leden aan de wieg van de stich
ting. Dat was twee jaar terug.
De vijf oprichters kwamen van
studentenvereniging SSR, waar
ze meewerkten aan musical
producties. „Het viel ons op dat
er veel talent rondloopt", blikt
Van Mazijk terug. „Met Triade
willen wij dat talent de kans
bieden om op het podium te
staan."
Triade werkt met vrijwilligers,
waar ook professionals uit de
theaterwereld bijzitten. Elsak
kers: „De lat ligt bij ons hoger
dan bij veel amateurclubs. Ie
der jaar houden we audities,
zodat de cast steeds anders is.
Ik heb het idee dat we goed zijn
in wat we doen. De musicals
van Triade hebben een profes
sioneel tintje."
Van Mazijk is het met hem
eens: „Kwaliteit is de enige
maatstaf bij de audities. Triade
staat voor talent en dat hebben
onze mensen. Voor Parade
hebben ruim honderd mensen
auditie gedaan voor dertig rol
len. Er is dus duidelijk behoefte
aan een organisatie voor musi
cals in Leiden", concludeert
Van Mazijk. „Dat merkje ook
aan de kant van het publiek.
Weken voordat de voorstelling
in première ging, was het uit
verkocht."
Beide bestuursleden benadruk
ken dat er bij een musical veel
meer mensen nodig zijn dan al
leen de cast. Het orkest bestaat
uit twintig man, daarnaast zijn
er teams voor techniek, decor,
kleding en catering. „De cast
oefent wekelijks, evenals het or
kest. En daar komen nog allerlei
soorten vergaderingen bij",
zegt Elsakkers. „Elke dag zijn
we voor Triade aan de gang."
De Parade - door Triade. LAK-
theater Leiden op 17,18 en 19
november
muziek recensie
Lidy van der Spek
Concert: Leiderdorps Kamerkoor o.l.v.
Peter Dijkstra, m.m.v. Julia Neumann
(sopraan), Martine Straesser (mezzo),
Stefan Berghammer (tenor), Jelle Draijer
(bas) en het Barokorkest van Studenten
Oude Muziek, concertmeester Annabelle
Ferdinand Gehoord: 14/11, Pieterskerk,
Leiden.
Wat ongeveer nooit gebeurt,
moet nu gezegd worden: met
déze uitvoering van het Requi
em stijgt Mozart wezenlijk uit
boven Bachs Lutherse Mis in G;
Amadeus' geest is hier aanwe
zig.
Peter Dijkstra 'zingt' zijn zwa
nenzang te midden van zijn
Leiderdorps Kamerkoor. Hij
zwaaide zeven jaar (getal der
volheid) de scepter, met een
natuurlijk overwicht dat zijn
weerga nauwelijks kent. Het
LKK heeft er welhaast ongelimi
teerd de vruchten van geplukt.
Na afloop als de Pieterskerk,
boordevol tot in zijn beide flan
ken, na een doodse stilte in ap
plaus uitbarst is daarop een
welverdiend antwoord van de
burgemeester van Leiderdorp
M. Zonnevylle.
Laten we voor één keer Bach
overslaan om de schijnwerpers
te richten op het openingskoor,
een Crucifixus van Antonio Lot-
ti (ca 1667-1740), een klein
maar bijzonder verfijnd acht
stemmig werk, zowel homo
foon, waarbij één stem de me
lodie heeft, als polyfoon (alle
stemmen zijn meer of minder
melodisch). De licht schrijnen
de dissonanten voorzien het
werk van een transparante dra
matiek. De gezamenlijke koor
klank in de oplopende meer
stemmigheid is van een
omfloerste schoonheid. Hier en
daar licht één melodielijn op
die zich in het 'crucifixus etiam
pro nobis' weer teder vervlecht
met de andere melodielijnen
tot mysterieuze verstilde har
monieën.
Dat Peter Dijkstra het charisma
heeft om puur te bezielen,
toont hij tda zijn directie. Zon
der autoritaire arrogantie diri
geert hij niet alleen strikt de
maat en het tempo, maar hij
verbeeldt geheel organisch de
diepste essentie van de muziek;
dat is ook nog eens een lust
voor het oog. Daar staat een
man van top tot teen muziek
uit te stralen.
Mozarts Requiem is van een se
rene schoonheid, een wonder
baarlijk samenspel van koor en
orkest. Dijkstra laat zijn instru
mentalisten zingen als waren
het menselijke stemmen, die
zich voorbeeldig voegen in en
rond de koorklank. Al is de tekst
nóg zo zwaar 'Dies irae, dies il
ia' (dag van toorn... en vonnis)
met dreigend, niettemin beeld
schoon gevoileerd barokkoper
en jagend bevende violen, het
orkest veert in samenspel met
het koor, gedragen op de A/vie-
ken van de dirigent. Als een be-
aar ee
schroomde rouwstoet rergif
voor stap het graf tegei roetb
treedt, zo werkt het ork In ju
met een zangerige fago rwed
die, warme lichte troml club
naar het koor toe. an d
Die balans blijft, ook al avate
LKK zich na een lichtvc »ebbe
rie. eleison concentreei Griel
geweldig fraaie open sl ia hei
monie in het 'eleison'. 'gedie
dere plaatsen profilerei e vve
pranen zich in ragfijne iet di
zoals in 'Salva me, fons an In
(red mij, bron van gen:
evenals in "Voca me cu ètroff
dictis (roep mij, met de ierid
genden)' dat volgt op dert de
bere consonanten van
'Confutatis maledictis'
Had de tenor Stefan Bf
mer in Bachs Luther:
gesproken moeite mei
en klankzuiverheid, nabgn
ze herstelt hij zich. In
kwartetten die het Req ek - P
is mengen de vier stem afg
de solisten subliem tol 1;
loriet met één krachtig erden
omstraald door een ga ligen
nuances. Flexj
Vlak voor het eind, in li delch
Aeterna, dansen koor Frites
nogmaals intens gelijkj Zijlat
kleine vreugdevolle sta i pasi
voorwaarts, waarbovei op e
vrouwenstemmen parier ja:
'eeuwig licht' uitstralei Jpval
Mozarts 'Ave Maria' aliusan
heeft de spirit om Ama ken
guurlijk te laten herrijz !wee
zijn voortijdig graf, zó het
en van zwaartekracht cpalist
klinkt deze groet.
leiderdorp - De gemeente Lei
derdorp heeft Peter Dijkstra, de
scheidend dirigent van het Lei
derdorps kamerkoor, de Zilve
ren Speld toegekend. Naar het
oordeel van burgemeester en
wethouders heeft het muzikale
gezelschap zich onder zijn lei
ding kunnen ontwikkelen tot
een waardig ambassadeur van
de gemeente.
Dijkstra, die het koor vanaf
1997 onder zijn hoede had, ver
trekt binnenkort naar Stock
holm voor een studii Ü.j/S1
conservatorium. De s| 55 j
hem uitgereikt bij hei,2
ven besproken afscl 5
cert met het Leiden^,
merkoor in de Pietef. 1
Leiden.
enk:
zijn.
'se ïan
iet
si
