Joep Onderdelinden is net lekker bezig De grenzen overschreden KUNST 8f CULTUUR Mooi verjazzte nachtverhalen van John Buijsman 3 btiliteit tbreekt Slippers' Plan voor Theo van Gogh Museum Cd van U2 'uitgelekt' op internet Kraayenhof en Viersen missen iets Cabaretier sluit eerste soloprogramma af in Leidse Schouwburg istein op l of Rock donderdag 11 NOVEMBER 2004 ^Duitse formatie Cn treedt op tijdens il Fields of Rock dat qi 2005 het Goffertpark fjen in zijn greep O Fields of Rock zijn idia minimaal vijftien den. De Duitse hard- tten verleden week n dam Ahoy' in vuur yj, telke bands nog meer >n»tijdens Fields of Rock re(] anisator Mojo later p elt «ostuum eikend Voor het eerst is de idot postuum toege- vo irel aan de van oor- kraïens-joodse e Irene Némirovsky J2). Zij was in de jaren de vorige eeuw in :en gevierd schrijfster ar novelle Le Bal en roman David Gol- ix Renaudot werd ,"ej( kend voor haar laat- 'Suite Fran^aise, die voor het eerst in rerscheen sinds zij roor haar dood in het te igskamp Auschwitz pc iru cke^ ejrt Mory uitgesteld b Europese tournee m -Afrikaanse zanger kan niet doorgaan. Je tour afgeblazen is, :nd. Het concert van vanavond in de orzaal wordt verzet isdag 16 februari :oncert begint om kaarten reserveren 071-5131704. recensie jnand Zeilstra iet(ing: 'Slippers' van Alan Spel: Will van Kralingen, 1, Anniek Pheifer en Romijn e: Eric Schneider. Gezien: )ek en s^e nburg Leiden. Daar nog te nn en: vanavond, ertr ;ezelschap van toon- er}: e toneelkenners dien >rij let bet te positief over uit te laten. Het ge lijk niet van trendge- omdat rond de Één van de meest b en meest gespeel- /flse toneelschrijvers van oubolligheid kin natuurlijk, want ïft de afgelopen ja- k materiaal geleverd, en befaamde 'Slip- succesvol voorbeeld ie waarop Ayck- ~-i dramatechnische t om te springen. Hij lersonages in een ie, waarin zij zich 1 te redden. In 'Slip- lat aldus: een jonge lit aan haar vriend ar ouders op be- laar zijn het haar En wat nou, als die 1 zijn hoofd haalt wijze van verras- 'ouders' op te gaan irust het procédé ht. Maar dan wel P |subtieler. En juist it ontbreekt in deze pers-enscenering, n kluchtig doet, 5 nadrukkelijk geko- n regieconcept met :he overdrijving en iiecten. Will van Kra- Kook een dergelijke rfect te beheersen, an lijkt zelfs lol in te hebben. Van het zoekt Romijn Co- ar een beter even- sering binnen de [ieopvatting. Anniek lotte laat zich nog irleiden tot deze verdrijving, j/ ze het stuk bewust poog spelen. Die in- scl no8 eens verster^ cor waarin met twee bewegende ijzeren komisch gestileer- 1 tuin wordt vorm- it andere woorden: uent gekozen voor anteling van de ge- j ïatie in de richting ïrde. Respectabele vakmensen uitge- er volgt nu onver- n 'maar'. Is dit stuk ek gebaat bij een ssei0 veel mo8eliik ende' vormgeving rp getimede en elke mijdende introver- Anders gezegd, het ir gekund. Sterker °erj I subtieler gemoe- ïziel ippt kol amsterdam/gpd - Er komt een stichting Theo van Gogh Filmarchief of zelfs een nieuw Van Gogh Museum. De opbrengst van de speciale vertonin gen van films van Van Gogh, in onder andere Amsterdam en Den Haag, gaat naar die stichting. Een van de initiatiefnemers is Dave Schram van Shooting Star Filmdistributie, dat rolprenten van de vorige week vermoorde Theo van Gogh heeft geproduceerd. Schram: „Het idee is gisteren ont staan, toen bleek dat Pathé Cool! nu toch gaat draaien, volgende week woensdag in City 7. De opbrengst, ook van andere vertoningen van zijn films, moet naar een stichting gaan die zijn werk beheert, vinden wij." Schram denkt zelfs aan een Theo van Gogh Mu seum. „Daar hebben we het met Theo zelf ander halve week geleden voor de grap over gehad. Hij zei: 'Doe het dan in de Paulus Potterstraat tegen over het Van Gogh. Zie je al die Japanners al in de verkeerde rij staan'?" Volgens Dave Schram is het absoluut de moeite waard om al het werk van Theo van Gogh bij el kaar te brengen: „Theo heeft in zijn leven zo veel gemaakt. Twintig jaar geleden hebben we bij voorbeeld met Max Pam en Karei van het Reve een scène uit De Avonden gedaan, op super- VHS. Ik zie Theo nog over de grond rollen van het lachen, zo droogkloterig speelden ze. Zijn film Charley uit '86 is nog altijd zoek. Ik weet nu wel dat die bij uitgever Ger van Wulften ligt. Ger gaat hem nu opsporen. Desnoods laat de stich ting een nieuw negatief maken." hilversum/gpd - Na de nieuwe cd van Eminem is nu ook de nieuwe U2 uitgelekt op inter net. Via allerlei kanalen is 'How to dismantle an atomic bomb' te downloaden, terwijl de plaat pas op 22 november officieel uitkomt. Productmanager Thijs Mantel van Universal heeft geen idee hoe de cd van U2 op internet terecht is gekomen. „Het heeft geen zin om daar over te speculeren. In een stu dio werken meer mensen en zo'n plaat gaat vervolgens de hele wereld over. Bovendien is The Edge afgelopen zomer een ruwe versie kwijtgeraakt." U2 had zijn kaarten gezet op het legaal downloaden. Met een miljoenendeal verbond de po pulaire Ierse rockband zijn naam aan de digitale jukebox iPod van Apple. Er is een speci ale U2-iPod, met een stijlvolle gitzwarte behuizing met rood bedieningswiel met de handte keningen van de bandleden. Kopers van zo'n iPod (prijs: 379 euro) kunnen bovendien tegen een korting van 50 euro het he le repertoire van U2 legaal downloaden, ofwel zo'n 400 liedjes (iTunes). Voorlopig moet de band echter toezien hoe muziekliefbbers muziek gratis van internet pluk ken. Mantel van platenfirma Universal vindt het nog te vroeg om te speculeren over eventue le omzetverliezen. Mogelijk val len die mee, aangezien de Ierse rockband de cd koppelt aan een paar hebbedingetjes. Zo verschijnt de plaat ook op vinyl, als cd- en dvd-pakket en als su perpakket met cd, dvd en foto boek. muziek recensie Susanne Lammers Concert: Sexteto Canyengue (Carel Kraayenhof) met Quirine Viersen: Hommage aan Astor Piazzolla. Gehoord: ïo/n, Stadsgehoorzaal, Leiden. door Marion Oroenewoud leiden - Zijn flaporen zijn veelbe sproken, net als zijn rol van post bode Siemen in de populaire tv- serie ZAAI. Acteur en cabaretier Joep Onderdelinden heeft er zelf om gevraagd. In zijn eerste thea tersolo JOEP haalt hij de thema's onomwonden naar voren. JOEP sluit hij maandag af in de Leidse Schouwburg. Met dat theater heeft hij een speciale band, want op hetzelfde podium beleeft zijn nieuwe programma STRAK op 4 april de première. Hierin buigt Onderdelinden zich over plasti sche chirurgie en 'extreme ma- ke-overs'. Zijn flaporen ogen op de pro motieposters van STRAK min der prominent. Onderdelinden knikt. „Ze zijn er nog wel, maar in de normale proporties. Nou ja, normaal. Niemand kan er omheen. Maar bij het affiche van JOEP hadden we ze ook nog geaccentueerd." Ooit heeft hij overwogen om er 'iets aan te laten doen'. „Mijn zus heeft ze recht laten zetten. Als puber heb ik er aan ge dacht. Maar ik groeide er over heen. Mijn moeder zei altijd: je hebt geen flaporen. En zo was het." Minder flaporen in zijn tweede solo en Postbode Sie men blijft thuis. Hoewel, dat slepende 'hoooooi' en de ma nier waarop hij van zijn fiets stapt bij het café... dat is onmis kenbaar Joép. Onderdelinden wordt volgend jaar veertig. Het hoofdthema in STRAK. „Als je tegen de veertig loopt, ga je nadenken over wat je nog wilt. Veertig en verder? Ik heb altijd graag een solopro gramma willen maken. Mijn ei gen toko. Waarin ik voor alles Joep Onderdelinden begint en eindigt in de Leidse Schouwburg. Foto: GPD verantwoordelijk ben en dat ik - zonder subsidies - zelf moet verkopen. Ik ben niet vies van commercie. Zakelijk ben ik al tijd geweest, niet zo zakelijk als mijn vader maar toch. Mijn va der was uienhandelaar in de Haarlemmermeer. Ik heb heel wat uien getapt in mijn jeugd. Uien tappen? Dat betekent dat je ze in zakken stopt. Met be traande ogen ja. Als uien net van het land komen, zijn ze ex tra scherp." Onderdelinden zoekt afwisse ling in zijn werk. „Dan ben ik musicalster, dan weer acteur. Op een bepaald moment kreeg ik drie rollen in jeugdproduc- ties aangeboden. Dat stempel wilde ik voorkomen. In de sa menwerking met Paul de Leeuw kwam ik erachter dat ik grappig kon zijn. Eerder zag ik me nooit als komisch acteur. Meer als stille observant." Hij koos voor cabaret en had geen idee van de hausse aan jonge cabaretiers in ons land. „Ik stond tussen namen waar van ik nog nooit had gehoord. Het bleken mensen die allang in het theater bezig zijn." Youp van 't Hek, die kende hij wel, maar bij het bedenken van zijn eerste titel heeft hij nooit aan hem gedacht. „Ik zocht een korte naam voor een persoon lijke show. Daarom JOEP." Als beginnend cabaretier dankt hij de volle zalen aan zijn tv-be- kendheid. ZAAI heeft hem geen windeieren gelegd. Bij opkomst in JOEP zijn de eerste lijzige woorden van postbode Siemen: düüüsss... Het ijs is gebroken. „Natuurlijk, een prettige bin nenkomer", erkent Onderdelin den. „Maar het ZAAI-publiek is divers, van jong tot oud. Er ko men ook mensen die mijn ge zicht kennen van de Paturain- reclame en nog nooit een thea ter van binnen hebben gezien. Ik weet niet of dat een pre is." Zijn tweede programma STRAK is minder persoonlijk. „Het gaat over de midlifecrisis van veerti gers. Angst voor ouder worden. Je afvragen: is dit het nu of moet ik iets anders? Wil ik wel of geen kinderen?" Zelf heeft Onderdelinden er nóg geen last van. „Ik sta wel anders in het leven dan voorheen. Ik zeg niet meer op alles 'ja' en doe de din gen die ik leuk vind. Voor mij geen carrière-move. Ik ben net lekker bezig." Wat hij wel herkent is de zorg over het uiterlijk verval. „Tja, de boel gaat hangen. Bij vlagen ga ik naar de sportschool, maar ik ben niet fanatiek. Wat ik zou la ten verbouwen? Mijn kin mis schien, of de hangende oogle den laten wegwerken. In mijn solo pleit ik ervoor om 'extreme make-overs' voor bejaarden verplicht in het ziekenfonds op te nemen. In de tijd dat ik nog leraar Omgangskunde zou wor den, heb ik in een verpleeghuis stage gelopen. Ik moest een naakte struise dame wassen. Als jong broekie was ik lang be zig om haar tussen de huid plooien te boenen. Als die over tollige huid nu strak getrokken zou worden, dat zou veel tijd en geld schelen. Ze willen toch be zuinigen op de zorg?" En eeuwig jong blijven is ook niet alles. Onderdelinden schetst in STRAK het leven van Doornroosje en van Dorian Gray, naar de roman van Oscar Wilde. „Doornroosje sliep hon derd jaar en de wereld draaide door. Wat voor prins tref je dan? Dorian bleef een knappe jongeman terwijl zijn omgeving steeds ouder werd. Het bracht hem geen geluk." JOEP - Joep Onderdelinden, de allerlaatste voorstelling. Leidse Schouwburg 15 novem ber. Aanvang 20.15 uur. Kaar ten €7,50. Tijdens de show op name voor dvd. Van de muzikale kwaliteiten van Quirine Viersen geen kwaad woord. En over Carel Kraayenhof valt ook niet te kla gen. Maar samen zijn ze toch teleurstellend. De Argentijnse tango waaraan beiden hun hart verpand zouden hebben, komt in hun aanpak niet tot de hoog te die je verwachten mag. Hun interpretaties van stukken van Piazzolla en Osvaldo Pugliese missen iets essentieels. Kraayenhofs laatste cd heet Street Tango, maar de harde kantjes zijn er in de Stadsge hoorzaal behoorlijk afgeslepen. Kraayenhofs bandoneon ver geet zichzelf maar een enkel keertje, schiet af en toe en haast per ongeluk nog wel eens magi straal uit in een gepassioneerde demarche, maar voegt zich te veel naar de beide violisten. En die spelen te graag breed ro mantisch en te weinig bijtend agressief. De muziek mist dus het harde van de straatstenen, het scherpe van het stukgetrap te glas en het rauwe van het straatvuil, het rumoer en de woede. De nadruk ligt op het welluidende en sentimentele. Zodoende klinkt deze 'cross over' veel te weinig naar Bue- nes Aires en te veel naar het stroomgebied van de Donau. Toch voegt Viersen wel iets toe. Want totdat zij op het podium verschijnt speelt het Sexteto Canyengue helemaal braaf en bedeesd tandeloze salonmu- ziek. Het heeft er veel van dat de afzonderlijke leden van het sextet zich individueel meer willen profileren met haar op het podium. 'La muerte del An gel' wordt gespeeld met een ze kere urgentie, al is het daarop volgende 'Ave Maria' dan weer onvervalste edelkitsch. Dan gaat het allengs beter. De tango 'Mahon y Azul' klinkt bij na subversief, de korte stacca to-nootjes ondermijnen de lie ve legato-lijnen en bij het bruidstranenlied 'Adiós Noni- no' lijkt het zowaar menens. Kraayenhof laat zijn instrument uitbreken en weer terug- schrompelen, hier laait de vlam op, wordt er een poging gedaan de ziel te schroeien. Maar met de in kras tempo genomen 'Li- bertango' zijn we weer terug bij het vakkundig maar aangepast musiceren. En dat is toch iets anders dan de tango. Crossing Border vooraf al een succesverhaal den haag/gpd - Alle drie avondprogramma's van Cros sing Border zijn uitverkocht. Volgens directeur Louis Behre is zowel van de kant van het publiek als van de media de be langstelling voor het evenement groot. „Vorig jaar was het iets minder, misschien omdat men er toen aan moest wennen dat we terug in Den Haag waren", aldus Behre. Die vanzelfspre kend in zijn nopjes is met de grote belangstelling. Voor de dagprogramma's, met onder anderen de bekende thrillerauteur Ruth Rendell, zijn nog wel kaarten beschikbaar. Dat geldt ook voor de zaterdag als SP-leider Jan Marijnissen de jaarlijkse PEN-prijzen zal uitrei ken in de Koninklijke Schouw burg en voor Borderkids dat zondagmiddag vanaf 14.00 uur plaatsheeft met onder anderen Remco Campert en Kees van Kooten. Grote trekker van het festival, dat vorig jaar na een uitstapje van enkele jaren terugkeerde naar Den Haag, is de Belgische groep dEUS. De band gaf een spetterend optreden op Low lands, maar sindsdien is er veel veranderd; twee groepsleden stapten op, maar hoewel front man Tom Barman er wel aan heeft gedacht op te houden, is met name door de komst van Mauro Pawlowski (gitaar) be slist toch door te gaan. „Dat je dEUS op een en dezelfde avond kunt zien met Sophia, gebeurt natuurlijk niet zo vaak", zegt een trotse Cees Debets van Crossing Border. Volgens Debets zijn er dit jaar opvallend veel grensoverschrij dende optredens te verwach ten. De liefde van de Britse au teur Nick Hornby voor de Ame rikaanse rockband Marah resul teert op Crossing Border in een gezamenlijk optreden. En wat te denken van Henk Bernlef en jazzpianist Guus Janssen, of Magnus Mills met de popgroep Go-Carter. Dat Nick Hornby, de succesvol le auteur van 'About a boy' en 'High fidelity', een passie heeft voor Marah mag niet verba zingwekkend zijn als je het werk van beide fenomenen kent. De band uit Philadelphia maakt het soort grootsteedse rock-'n-roll waar Hornby in zijn literaire werk en zijn columns voor The New York Times vaak naar verwijst. 'De beste muziek verbindt zich met je ziel, niet met je hersenen', schreef Horn by in '31 Songs', zijn bundel met persoonlijke anekdotes over zijn favoriete popsongs. De uitbundige muziek van Ma rah, die is beïnvloed door The Rolling Stones, Replacements en Bruce Springsteen, is een hartstochtelijke verkenning van het gevoelsleven. De broers Da vid en Serge Bielanko putten uit eigen ervaring voor hun songs over het leven aan de zelfkant van de maatschappij. Er wordt gefluisterd dat een van de broers model staat voor het hoofdpersonage van Hornby's volgende roman. Over Magnus Mills debuutro man The restraint of beasts' (1998) schreef Thomas Pyn- chon: 'A demented deadpan- comic wonder'. Hij had het niet beter kunnen zeggen. Het ver haal over een stel Schotse hek kenbouwers dat met zijn Engel se voorman een klus moet kla ren en daarbij in de problemen raakt, is zo droogkomisch en vervreemdend dat het flauw zou zijn het plot te verklappen. Het is beter de voormalige En gelse buschauffeur Mills, die in eigen land al vergeleken wordt met Pinter, Beckett en Kafka, het onvergetelijke verhaal te horen vertellen in een muzikaal decor van de band Go-Carter. Het belooft een hoogtepunt van Crossing Border te worden. Zo ook het optreden van Jona than Coe, de Britse schrijver die in 2000 wereldberoemd werd met 'The Rotters club'. Coe leest voor uit zijn nieuwe ro man 'The closed circle' en hij wordt daarbij muzikaal bege leid door pianist Louis Philippe en bassist Danny Manners met wie hij eerder de cd '9th 13th' opnam. Coes werk is een lite raire versie van hoogwaardig BBC-drama als 'Cold feet' te noemen. Wat Denis Johnson met muziek heeft, blijkt uit de titel van zijn bekendste roman, 'Jesus' son' (1992), dat verwijst naar Lou Reeds 'Heroin'. 'Jesus' son' is de junkieroman die alle andere junkieromans overbo dig maakt. Na deze mijlpaal, waarmee Johnson ook afrekende met zijn eigen verleden als verslaafde, heeft hij een veelzijdig oeuvre opgebouwd, bestaande uit ro mans, poëzie, toneelstukken en literair journalistiek werk. De cult-status die Denis Johnson kreeg met 'Jesus' son', verdien de Irvine Welsh met 'Trainspot ting'. Die baanbrekende roman is bij de generatie die Welsh er in beschrijft vooral bekend door de verfilming van Danny Boyle. Jammer, want de Schot se schrijver is een groot stylist. Na het wat minder indringende 'The acid house' en 'Glue' kwam Welsh met zijn laatste ro man 'Porno' sterk terug. Pomo, waarin een aantal markante personages uit 'Trainspotting' opduikt, is een enerverende en geestige verhandeling over ka pitalisme, consumentengedrag en opportunisme. Kees van Kooten staat op Bor derkids. Foto: GPD Muzikanten die nu eens niet zingen maar voorlezen uit ei gen werk, is niet altijd een on verdeeld genoegen. Een zanger kan met zijn teksten geweldig tot de verbeelding spreken, maar als zijn woorden van mu ziek ontdaan zijn en worden voorgedragen is het niet zelden saai. Maar voor Jim White schuiven we graag aan. De man is een rasverteller die voor zijn teksten over geestelijke ontred dering kan putten uit een bizar re levensloop. Voordat White muzikant werd was hij onder meer taxichauffeur, fotomodel en kok. Van harte aanbevolen is ook Ian MacKaye, de zanger van de Amerikaanse hardcoreband Fu- gazi. MacKaye wordt gezien als de grondlegger van de straight edge-beweging, een stroming geheelonthoudende, veganisti- sche punkbands. Eigenwijs als hij is, heeft MacKaye zich hier altijd van gedistantieerd. Straight edge zou een marke- tingterm zijn. Van MacKaye mogen we dan ook eerder goudeerlijke emoties verwach ten dan politieke slogans. Crossing Border - Van vrijdag tot en met zondag, Koninklij ke Schouwburg, Den Haag. Op zondag 14 november Bor derkids. theater recensie Dick van Teylingen Voorstelling: Een nacht uit het leven van de stad. Regie: Paul Feld en Jeroen Kriek. Composities: Keimpe de Jong en Arend Niks. Gezien: 5/10, Rotterdam Te zien: morgenavond, LAKtheater, Leiden. ,,'s Nachts zijn mensen moe. Of dronken. Ze zien zaken anders. De beste verhalen hoor je 's nachts." De nacht is de tijd van John Buijsman; een logische voorkeur van een stadsmens met een passie voor jazz. 's Nachts zijn de mensen ook alle- ner dan overdag. Overdag klin ken alle stemmen door elkaar heen, de nacht geeft ruimte aan de persoonlijke ontboezeming. Buijsman vroeg en kreeg vijf monologen van zijn vijf favorie te schrijvers. Voeg daarbij drie uitstekende jazzmuzikanten, een beetje rook, gebruik voor het achterdoek een sfeervolle foto van Rotterdam in grijs en donkergrijs, en je hebt een film noir op het toneel. Vijf monologen in één voorstel ling, dat krijgt al gauw iets van een schrijverswedstrijd. Een te nor battle zoals grote saxofonis ten die wel hielden, maar dan in woorden. Toch gaat het hier niet die kant op, door de ver schillende sferen en benaderin gen. Kort samengevat ligt de kwaliteit achtereenvolgens in retoriek, relaties, verhaallijn, details en literatuur. Ko van den Bosch zorgt voor de inleiding en dankt het publiek voor zijn 'hoopvolle aanwezig heid', ondanks de rampen die ons overdag kunnen bezoeken. Maria Goos schetst een huwe lijk waar de glans af is; man en vrouw kunnen hard over elkaar oordelen, maar in zijn geval is de liefde niet verdwenen. Het sterke punt van de bijdrage van Daphne de Bruijn is de opbouw en de ontwikkeling van het ver haal, over een vader die vroeger zijn zoon de hoeren beloofde als hij oud genoeg was en nu sterft. Martin van Waardenberg zoomt in op de onmenselijke kinderachtigheden van een wrede vader, en het mooie slot van de avond is van Marcel Mö- ring. Zijn brokkelige portret van een oude socialist aan het einde van zijn leven is een juweeltje, ook dankzij Buijsmans presen tatie. Hij benut trouwens de melancholie van alle verhalen uitstekend, zonder zielig te doen. De interactie met de n maakt de voorstelling nog ster ker. Saxofonist Keimpe de Jong blaast gedreven en genuan ceerd, drummer Arend Niks zorgt voor stuwende en inspire rende klappen, tikken en tinkel tjes, gitarist Andreas Suntrop vult hun samenspel aan met andere kleuren. Je hoort ze luis teren. Buijsman zingt daar soms bij. In het algemeen is dat een slecht idee, maar soms weet hij zelfs daarmee te ont roeren. In eerdere voorstellingen leefde Buijsman zich in in grootse lo sers. zoals trompettist Chet Ba ker en bokser Henry Cooper. Dat waren al mooie avonden, maar met de 'gewone' mensen uit deze bijzondere nacht stijgt hij nog een trapje hoger.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2004 | | pagina 21