De scheppingsdrang van Blimey!
KUNST CULTUUR
Najib Amhali is er voor iedereen
Agrippina en de kloof
tussen zeggen en denken
Frutteprutter, oliebollensoep en Harry
Dansshcn
toont mot Kj
mannenled
Hitler-fïlm trekt ook hier volle zalen
dinsdag 9 NOVEMBER 20(
1
Arthur Japin. Foto: GPD
Portrettengalerij
in 'Letterkundig'
den haag - Het Letterkundig
Museum viert zijn 50-jarig be
staan met de opening van een
Nationale Schrijversportretten
galerij. Dankzij schenkingen en
bruiklenen van schrijvers, schil
ders, erven, uitgeverijen en mu
sea beschikt het museum over
ruim 400 portretschilderijen en
gebeeldhouwde koppen. Die
"worden in de gangen van het
museum geëxposeerd. De oud
ste portretten dateren uit de
eerste helft van de 19de-eeuw.
Opvallend is het grote aantal
zelfportretten, van onder meer
Marion Bloem, Jan Cremer en
Arthur Japin. Ook de Leidse
dichter Cees van Hoore is opge-
ijomen in de galerij.
dirigent Dijkstra
naar Miinchen
den haag - De jonge Neder
landse dirigent Peter Dijkstra
wordt in september 2005 artis
tiek leider van het 'Chor des
Bayerischen Rundfunks' in
Miinchen. Dijkstra gaat samen
werken met Mariss Jansons, die
naast chefdirigent van het Con
certgebouworkest ook chef is
van het 'Symfonieorkester des
bayerischen Rundfunks'. Dijk
stra verwierf de afgelopen jaren
'jp Nederland bekendheid met
zijn vocale mannenensemble
"ïhe Gents'. Daarnaast is hij
gastdirigent bij het Nederlands
Kamerkoor.
Da Capo
promoveert
'Usse - De show- en marching-
band van muziekvereniging Da
Capo is gepromoveerd naar de
eredivisie. De Lissenaren dan-
kën dat aan hun goede optre-
'rien bij een landelijk muziek
concours in Schiedam, waar de
eerste plaats in de wacht werd
"gesleept. Da Capo nam voor het
'Idatst in 2000 deel aan een lan
delijk concours. De Lisser mu
zikanten besloten weer een po
lling te wagen, om zodoende
een beter beeld te krijgen van
hun eigen niveau.
Xynix geeft
cd cadeau
leiden - Het theatergezelschap
jtynix geeft een cd weg aan ie
dereen die kaartjes koopt voor
<dè jeugdopera 'Romeo en Fari-
da' die zondag 21 november in
het LAKtheater in Leiden te
zien is. In deze voorstelling
worden een Nederlandse jon
gen en een Turks meisje ver
liefd op elkaar. De muziek erbij
«vormt een mix van klassieke
zang en Turkse melodieën. De
cd bevat fragmenten hiervan en
Van andere jeugdopera's van
i Xynix.
'Twins' in het
Fotomuseum
den haag - In het Fotomuseum
Den Haag zijn van 20 novem
ber tot 21 februari de foto's uit
de serie 'Twins' van Mary Ellen
Mark te zien. Eerder dit jaar
won ze met de foto's van twee
lingen in Amerika de World
Press Photo Award.
'Gay' loopt
voor geen meter
Hilversum - De film 'Gay* heeft
het afgelopen weekeinde
slechts 900 bezoekers naar de
bioscopen getrokken. Dat heeft
distributeur RCV gisteren be-
kendgemaakt. Een zegsvrouw
spreekt van een „zeer teleur-
stellend resultaat." Van de tien
i zalen waarin de film draaide,
blijven er in de tweede week
1 slechts vier over. Gay vertelt
over de besognes van een hip
J homokoppel. Regisseur Tom
i Six wilde met Gay een film ma-
ken die homo's aan zou spre-
1 ken.
Voorlopig nog
geen 'Theo, Theo'
i katwijk - In verband met het
overlijden van Theo van Gogh
is het uitbrengen van de single
en begeleidende video-clip
'Theo, Theo' van DD Company
ft. Daniëlle naar nog onbeken
de datum uitgesteld. Hoewel de
inhoud van het nummer niets
van doen heeft met de cineast,
ligt de titel van het liedje op dit
i moment 'veel te gevoelig', aldus
het Katwijkse bedrijfje dat mu
ziek schrijft voor kinderen. Het
nummer verscheen overigens al
eerder op cd. De nieuwe single
is een zogenoemde remix.
vprnwid 's-Gravonhaogcch Kookboock
den haag/anp - De één is be
kend om zijn kookkunsten, de
ander om zijn stripfiguur Haag
se Harry. Hagenaars Pierre
Wind en Marnix Rueb vonden
dat het tijd was voor een ver
nieuwde versie van het be
roemde 'Nieuwe Haagse Kook
boek'. Samen presenteren ze
'Lekkah', het 'vernield 's-Gra-
venhaegsch Kookboeck'.
Al jaren hadden de twee heren
het plan om samen een kook
boek uit te brengen. „Maar ik
wilde wel dat het vernieuwend
was", zegt Pierre Wind. „Veel
kookboeken zijn op dezelfde
manier opgebouwd. Vandaar
dat in 'Lekkah' niet alleen re
cepten staan maar bijvoorbeeld
ook weetjes en een hoofdstuk
met EHBKO (Eerste Hulp Bij
Keuken Ongevallen). 'Lekkah'
bevat moderne en klassieke re
cepten maar bovendien nieuwe
dingen als oliebollensoep en
Haagse hopjessoep.
Wind zorgde voor de recepten,
Mamix Rueb nam de illustra
ties, met Haagse Harry, voor
zijn rekening. „We wilden dat
tekst en beeld echt op elkaar
aansloten. Ik lig in een deuk als
ik Marnix' strips lees", vertelt
Wind. Rueb lacht: „Het is de
bedoeling dat mensen in de
keuken zo hard om mijn teke
ningen lachen, dat de recepten
mislukken." „En daarvoor kun
nen ze dan de EHBKO gebrui
ken", voegt Wind toe.
Het ruim tweehonderd pagina's
tellende boek bevat een apart
hoofdstuk met keukenuitvin
dingen door studenten van de
Design Academy Eindhoven. Zij
hebben dingen ontworpen als
een Frutteprutter om fruit te
persen en een Spruitborento-
ren om gaten te boren in
spruitjes. „Sommige ontwerpen
zijn echt niet uit te voeren",
vindt Wind, „maar andere ver
dienen de Nobelprijs voor de
'Kokologie'."
„Toen ik het voor het eerst zag,
was ik zo blij als een kind", ra
telt Wind. „Je weet natuurlijk
nooit hoe het er uiteindelijk uit
komt te zien." Rueb zegt dat ze
de afgelopen drie maanden dag
en nacht aan het boek hebben
gewerkt. „Ik kreeg vooral idee-
en als ik 's nachts in bed lag.
Dan was ik Pierre's recepten
aan het lezen en kreeg ik zo'n
honger en ging ik weer uit bed
om iets te eten te pakken en
wat op papier te zetten."
Het kookboek moet volgens
Pierre Wind inspirerend zijn.
Daarom bevat het ook veel fo
to's, die hij overigens zelfheeft
gemaakt. „Mensen moeten hun
gevoel volgen met koken. Je
moet één worden met je pan.
Dat eerste balcontact is heel be
langrijk. Ik wil altijd de wed
strijd van mijn leven spelen in
de keuken."
theater recensie
Maarten Baanders
Tje
hei
Nee
ari.
kw
Voorstelling: A Few Good Men..
Gezien: 8/11 Leidse Schouwburg an:
nog te zien: 24/11 (uitverka
Di
Snel werken, voordat de ideeën weer ontsnappen
door Peter de Bruyn
den haag - Komende week staat
hij weer op het Crossing Border
festival. Voor de tweede keer
reeds. Blimey!, alias Martien van
Bergen, songsmid en schrijver.
Opererend in de marge van de
Nederlandse rockmuziek, maar
tegelijkertijd een internationale
cultfiguur. Onlangs verscheen
zijn derde Blimeyl-album 'When
she's in your Head' dat zeer posi
tieve recensies kreeg en de ko
mende tijd is hij weer op diverse
Nederlandse podia te zien. Een
ontmoeting met een hypercrea-
tieve Eindhovenaar.
„In de marge van de popmu
ziek kom je uiteindelijk toch de
meest interessante dingen te
gen", zegt Martien van Bergen,
de man achter Blimey! „Ik zie
het ook helemaal niet als een
bezwaar om in die marge te zit
ten, omdat ik iemand ben die
toch wel doorgaat. Ik heb de
noodzaak om creatieve dingen
te doen in mijzelf. Dat kranten
en bladen schrijven dat ik 'in de
lift zit' is niet wat mij drijft. Ik
vind het eigenlijk veel mooier
als iemand mij met een mailtje
via de website bedankt omdat
hij of zij vindt dat ik een mooie
plaat gemaakt heb. Want dat
gebeurt ook."
In zijn eentje neemt hij platen
op als Blimey!. En met twee an
dere muzikanten is hij op het
podium Blimey!. Martien van
Bergen. Brabander. Op het eer
ste gehoor klinkt hij een heel
klein beetje als Spinvis. Maar
alleen op het allereerste gehoor.
En op het eerste gezicht oogt hij
een heel klein beetje als voor
malig Guns n'Roses-gitarist
Slash. Maar alleen op het aller
eerste gezicht. En jawel, hij mu
siceert in de marge van de rock
muziek: al heeft zijn plaatver
koop internationaal toch een
dusdanige omvang dat menige
Nederpop-act er jaloers op kan
zijn.
Soms lijkt het alsof hij in Ne-
Crossing Border-programmeur Louis Behre inviteerde Blimey! voor de tweede keer voor zijn prestigieuze festival. Foto: GPD
derland een beetje genegeerd
wordt, Blimey!, alias Martien.
Misschien omdat hij niet in de
Randstad woont. Misschien
omdat zijn muziek te moeilijk
grijpbaar is - al krijgt ook het
onlangs verschenen derde al
bum 'When she's in your Head'
weer alom uitstekende kritie
ken. En misschien omdat Mar
tien zich ook met literatuur be
zig houdt. Of graag samenwerkt
met beeldend kunstenaars en
filmers. Dat wordt nog wel eens
'arty-farty', of 'vaag' gevonden.
Echter niet door Crossing Bor
der-programmeur Louis Behre,
die Blimey! nu van voor de
tweede keer inviteerde voor zijn
prestigieuze festival. En daarna
is de Brabander ook weer in de
Nederlandse clubs te horen.
Hij is niet op één rockstijl vast
te pinnen. Op zijn Blimey!-pla-
ten pendelt Van Bergen tussen
Tom Waits en de Everly Bro
thers, tussen Beek en dEUS,
tussen Sparkehorse en Lou
Reed. Het heeft met zijn spon
tane manier van werken te ma
ken, die vaak als 'lo-fi' geëtiket
teerd wordt. En met zijn brede
smaak. „Het begint doorgaans
met een melodietje in mijn
hoofd. Vaak wordt dat een deel
van de zanglijn. Daar maak ik
,dan wat gitaar- of piano-ac-
coorden bij en vervolgens denk
ik na over de rest van het arran
gement - de bas, andere instru
menten. Alles in één keer eigen
lijk. En dan neem ik het ook
meteen op. Heel vlot. Als er een
'slip of the tongue' in de zang-
lijn zit laat ik die doorgaans ook
staan. Omdat je de sfeer van die
eerste opname later nooit meer
terug krijgt. Alleen het afmixen
en de selectie welke liedjes uit
eindelijk wèl of niet op een
plaat komen, daar neem ik
ruim de tijd voor."
Gedurende de eerste helft van
de jaren negentig was Van Ber
gen, die in Nijmegen Engels en
toegepaste taalkunde studeer
de, zanger en songschrijver van
de rockgroep Tupelo Honey.
Sinds hij onder de naam
Blimey! platen maakt publi
ceerde hij ook al enkele poëzie-
en verhalenbundels in eigen
beheer. En hij legt de laatste
hand aan een roman, Van
Skinnerbox tot Stilleven', waar
voor hij al een serieuze literaire
uitgever heeft weten te interes
seren.
„Ja, het is belangrijk voor mij
om met meerdere creatieve ui
tingen tegelijk bezig te zijn,"
zegt hij. „Ik heb wel eens een
tijdje geprobeerd om mij hele
maal op een ding te concentre
ren, maar dan word ik toch on
rustig. Dan kan ik daar hele
maal geen afstand meer van ne
men. Het is voor mij juist goed
als ik bijvoorbeeld met een cd
bezig ben op een gegeven mo
ment twee dagen aan een boek
of een project van iemand an
ders te werken. Want dan kan ik
de derde dag tenminste weer
onbevangen naar mijn eigen
muziek luisteren."
Hij is niet de enige die er zo
over denkt. Maar in de rockmu
ziek wortelende kunstenaars
die pendelend tussen de ver
schillende disciplines even zo
schetsmatig te werk gaan, zoals
de Amerikanen Jad Fair en Da
niel Johnston, of de Brit Billy
Childish, worden niet zelden
als excentriekelingen be
schouwd. Zonderlingen. „Ik
weet het," zegt Van Bergen.
„Maar ik heb van alle drie pla
ten in mijn kast staan. Ik be
wonder ze. Ook om die snelle
manier van werken. Als je een
idee niet meteen uitwerkt kan
het je ontsnappen. En voor je
het weet dient het volgende
idee zich alweer aan..."
Eigenlijk zijn het keer op keer
dezelfde thema's die terugko
men in zijn werk, zegt Van Ber
gen. Zowel in zijn liedjes als in
zijn literatuur. „De vrouw, na
tuurlijk. Altijd weer de vrouw.
Maar ook de tegenstrijdigheden
in de mens. Daar raak je echt
nog niet zo snel over uitge
dacht."
Blimey! - Crossing Border Fes
tival. Vrijdag 13 november
2004, Haagse Schouwburg.
Aanvang 20.15 uur
Het licht straalt je in wiss itl
kleuren tegemoet. Muzie 1
een strakke beat pompt
ruimte vol energie. Voor |DVI
stellage van blinkend me (er
staan ze als één brok leve
de vijftien dansers van A je y
Good Men... Dancin'. Mi
fraaie, soepele lichamen lt
ze een hele avond lang d
mooiste kanten van den r
lijkheid zien. Met een ovi TD
digende discipline schiei n 1
armen naar links en naai
en zwaaien de benen om CH|
Radslagen, draaiingen ei w0
werk schieten voorbij en gjai
worden tot ventilatorsne j
opgevoerd. scc
Alle terreinen die het ma ltjjj,
leven tot een feest makei ract
gen we te zien. De bokss] ye
vert niet alleen wedstrijdi 00]
maar ook groepsdansen je2
swingend benenwerk en q
vuisten, aanvallend envi^
gend. Geslaagde heren lo ;rv,
pak en met koffertjes doi nee
stad. Op muziek die klinl noc
naderende claxons, maki
er een vlotte show van, 0
even later te laten zien d
het leven op een kantoor J.
op wieltjes swingend en u
grappig kan zijn. Balspoi ÏBD
spireren tot heldere bew v e,
gen en ook het vadersch en
een bron van vreugde, gi e
een zwierige dans met ki
wagens. me,
Hoewel het krachtige, m
achtige image van de ma
deze voorstelling overhei ver
wordt de dromer die de 1 n
ook kan zijn, niet overge
'Georgia on my mind' kli
bij een flonkerende sten
mei, en eenzaam geniet m.
nige solodanser van een 1
mantische bui. Bij een ai ÏN
solodans licht een aanbii
stem toe hoe prachtig hi ie y
chaam is dat wij voor on
Ook de vechtsporten hel van
niet alleen een harde kaï 3m
Donkere fluittonen en gi mc
tigd licht roepen een oos ue[
sfeer op. In bloot bovenl j. 0[
ken de mannen afgemet jjstl
wegingen, waarin allerlei ran5
technieken, zoals karate
stokvechten herkenbaar em(
compleet met keelklanki ,jat
een straatgevecht, een la jjgj,
meting op tangoritme, li ,^y,
ernst te worden. Er word^ e£
zelfs messen getrokken, ;he<
bij deze groep is het onv
delijk dat er al snel weer
feeststemming losbarst.
Die vrolijkheid is eigenli «I
meest bijzondere in dezi
De dansers beheersen al
ze doen tot in de puntjes 3) j.
dat daar zwaar voor getr
vergeet je helemaal door
lach en aanstekelijke swi eef{
inke
Theo van Gogh,
hier op de set met
Najib (rechts) en
Julia. In die serie
had ook Najib Am-
hali een rol.
Foto: GPD
amstelveen/anp - „We zijn alle
maal besneden, maar staan
toch zover van elkaar. Dat kan
toch niet?" Najib Amhali begint
zijn voorstelling met de over
eenkomsten tussen moslims en
joden. De cabaretier gaf afgelo
pen zondag in de schouwburg
in Amstelveen een benefiet-
voorstelling voor het Hadassah
ziekenhuis in Jeruzalem.
Amhali wist meteen dat hij wil
de meewerken aan een voor
stelling voor het Hadassah zie
kenhuis. „Er is zoveel aan de
hand tussen moslims, joden en
christenen. Een ziekenhuis
midden in het strijdtoneel,
waar patiënten worden behan
deld ongeacht hun geloof of
achtergrond, dat is een doel dat
bij mij past", zegt Amhali voor
afgaand aan de voorstelling.
De tegenstellingen tussen ver
schillende geloofsgroepen en
nationaliteiten staan sinds vori
ge week dinsdag, na de moord
op Theo van Gogh, meer op de
voorgrond dan de overeenkom
sten, constateert Amhali. Hij
kende Van Gogh persoonlijk,
speelde in drie van zijn films.
„Iedere ochtend word ik wak
ker met de gedachte: dit is een
hele slechte film waar ik in zit,
maar het is de werkelijkheid."
Amhali wil juist nu optreden.
„Even overwoog ik de voorstel
ling af te zeggen, maar juist nu
moet je spelen. Anders laat je je
leven ook nog leiden door zo'n
idioot." De cabaratier werd ge
boren in Marokko, maar groei
de op in Nederland. Op het po
dium spreekt hij zijn afschuw
uit over de moord op Theo van
Gogh. „Ik was het vaak niet met
hem eens, maar dat is nooit een
excuus voor moord."
Gisteravond was hij op het af
scheidsfeest voor Theo van
Gogh, met andere vrienden en
kennissen. „Mij was gevraagd
iets te zeggen. Het was Theo's
laatste wens, maar het was
moeilijk", zegt Amhali. „Hij was
degene die in mij een acteur
zag en niet alleen een Marok
kaan. In de eerste film waar hij
mij voor vroeg, speelde ik een
pr-man. Later in Najib en Julia
speelde ik een Marokkaan,
maar ik had het script gelezen,
vond het leuk en het paste bij
me."
Met zijn voorstelling haalde
Amhali 8000 euro op voor de
afdeling kinderoncologie van
het Hadassah ziekenhuis. Het
ziekenhuis behandelt jaarlijks
honderden kankerpatiëntjes en
moet dringend uitbreiden.
muziek recensie
Susanne Lammers
Opera: Agrippina van G.F. Handel door
het Combatimento Consort Amsterdam.
Muzikale leiding: Jan Willem de Vriend.
Regie: Eva Buchmann. Gehoord: 7/11,
Schouwburg, Leiden. Nog te horen: 15/11,
Stadsschouwburg, Amsterdam.
Ze kreeg geen beste pers. De
Romeinse keizerin Agrippina,
vrouw van Claudius, moeder en
minnares van Nero, is de ge
schiedenis ingegaan als een
echte slang. De opera die de 24-
jarige Handel aan haar wijdde,
schildert haar terwijl ze haar
zoon Nero op de troon tracht te
helpen. Het libretto van Vin-
cenzo Grimani is historisch niet
helemaal in de haak, maar deze
kardinaal, die zich in een strijd
tussen keizer en paus in het
kamp van de keizer bevond,
was dan ook meer uit op een
satirisch beeld van het pauselijk
hof.
Dus laat hij niet alleen Agrippi
na complotteren, liegen, be
driegen en iedereen tegen el
kaar uitspelen. Alle personages
bezondigen zich daaraan, be
halve eentje. Ottone, de enige
oprechte, geliefde van Poppea.
Pikant dus dat juist deze opera
die bolstaat van het op alle mo
gelijke manieren streven naar
macht en seks, mag dienen als
visitekaartje van Nederland als
voorzitter van de 'Europa van
de 25' en het daaraan gekoppel
de cultuurprogramma 'Thin
king Forward'.
Bij regisseuse Eva Buchmann
draait deze 'Agrippina' om het
contrast. In een veelzeggend
décor, een marmeren troonzaal
volgebouwd met steigers, laten
de personages vooral de kloof
tussen zeggen en denken zien.
Het opportunistische handelen
wordt verbeeld met authentieke
barokposes, de ware aard en
gevoelens worden getoond in
naturel spel. Dat voortdurend
verkleuren draagt niet weinig
bij aan de levendigheid, maar
beter nog werken de bittere
grappen, zoals de dobbelscène
waarin Claudius zijn troon op
geeft.
Muzikaal en theatraal is 'Agrip
pina' een visitekaartje om heel
trots op te zijn. Bij het Comba
timento Consort Amsterdam
onder aanvoering van Jan Wil
lem de Vriend is Handels mu
ziek in uitstekende handen. In
het programmaboekje recht
vaardigt De Vriend zijn vrije
aanpak met goede argumenten,
maar luisteren met open oren is
al meer dan voldoende.
Het probleem bij deze vroege
opera's is vaak dat de 01
melijke hoeveelheid stal
da capo-aria's de vaart
len, maar het kleine C01
houdt het spannend en
prachtig horen hoe inve
Handel was. Bij de enige
beeldschone, aria van Ji
als Lesbo worden zijn
wijze woorden over pare
bittere tranen géülustri
door wrang en donker
wende violen. Bovendii
mond soms werkelijk oj
door de gekozen tempi,
zingt Piotr Micinski als
us een onvervalste liefdi
voor zijn begeerde Popi
De dragende rol is voor
marie Kremer als Agrip]
haar mooiste moment!
aria 'Pensieri' waarin ze!
twijfels afeet tegen haarl
plannen, geholpen doorj
meebezwerende hobo
tere violen; en haar uitei
ke zege, een tweegespre
in ze alle vocale middel»
Meer dan Quirijn de
de held Ottone een beet
beheerst en met iets te
nuance zingt, is Piotr
als Claudius de ware hi
een onhandige, droevig
rot acteert hij, en zijn ste
klinkt als fluweel, sonoi
en teder. Een sullige en
kanten bedrogen keizer,
de enige echte mens.
mei
lit te
?w;
:sei
Ivai
lat h
pper
pder
IUI
id
!005
de
woi
ew;
lerd
ich
Ooi
ïee
Ititi
'Pre
ie ir
low
icht
ino]
«rt
ze
De
in
rel
Jtiei
)anJ
Ma
ijs
indi
nog
Amsterdam- De omstreden Hitler-film 'Der Un-
tergang' heeft ook in Nederland het afgelopen
weekeinde volle bioscoopzalen getrokken. De
film, die alleen in kleine arthouse-bioscopen
draaide, trok in vier dagen tijd meer dan 20.000
bezoekers. „Er moesten in meerdere steden
mensen weggestuurd worden omdat er geen
kaarten meer waren", stelt een zegs'
film gaat de komende week in veertien
len draaien.
Der Untergang heeft in Duitsland in twt
den tijd meer dan vijf miljoen bezoekers!
ken. De film is ook de Duitse inzending
Oscars dit jaar.
etei
ler we
pist.
tdrie
iplae
'Sje
'plet
?pin
mis
ij di
Itzi
