KUNST CULTUUR
Lievelingsstukken van lievelingsartiesten Vlot en kleinschalig
'Life is a cabaret'
Een broekzakverzamelin
van de verdwijnende sta<
Een stoer mannenleven in anderhalf uur
De Ploeg theater
in met Amhali
Extra voorstelling A Few Good Men... Dancin' in Leidse Schouwburg
Najib Amhali.
Foto: GPD/Harmen de Jong
Amsterdam - Theatergroep De
Ploeg gaat volgend jaar een
voorstelling maken met cabare
tier Najib Amhali. Het gezel
schap gaat 'De Godvader 4:
Vendetta' spelen, een eigenzin
nig, cabaretesk maffia-epos dat
zich laat inspireren door onder
meer 'The Godfather' en de
Griekse tragedie 'Tantalus'. De
Ploeg is een theatergezelschap
dat bestaat uit de drie cabare
tiers van de groep Niet Uit Het
Raam (Joep van Deudekom,
Viggo Waas en Peter Heer
schop) en acteurs Han Römer,
Genio de Groot en Titus Tiel
Groenestege.
door Tom Ruijfrok
new york/leiden - Vijftien stoe
re mannen die zich anderhalf
uur lang in het zweet dansen om
hun publiek te vermaken. Maar
ook om geld in te zamelen voor
de bestrijding van aids. A few
good men... dancin' heet de
sportieve wervelwind die aan
staande maandag te zien is in de
Leidse Schouwburg.
Het begin laat niets aan duide
lijkheid te wensen over. Het po
dium is ingericht als bokszaal,
de vijftien met bokshandschoe-
nen getooide dansers zien er
stoer en gespierd uit. 'We will
rock you' van Queen knalt uit
de speakers, gevolgd door het al
even agressieve 'Another one
bites the dust'. De choreografie
is snel, flitsend, energiek en
hartstikke cool. En zo zal het de
rest van de voorstelling blijven.
Anderhalf uur later krijgt het
programma een wrang einde
als één van de dansers zich
richt tot het publiek met het
verzoek ruimhartig te doneren
aan de stichting Dancers Res
ponding to AIDS (DRA), die
geld inzamelt voor de strijd te
gen aids. Volgens Jeff Amsden
(42), initiatiefnemer en choreo
graaf van A few good men...
dancin', krijgt in Nederland het
aids-aspect niet zoveel aan
dacht als in Amerika. ,,We ko
men naar Europa om het pu
bliek kennis te laten maken met
flitsende dans."
Amsden bedacht het concept
voor A few good men... dancin'
in 1999, voor een benefietvoor
stelling in New York. Werd die
eerste versie nog gespeeld door
een veertigtal dansers van ver
schillende gezelschappen, voor
het vervolg ging Amsden om fi
nanciële redenen verder met
vijftien dansers. Sterke man
nen, want door de inkr imping
doen ze allemaal in bijna alle
slopende choreografieën mee.
Volgens Amsden toont de voor
stelling een 'mannenleven in
anderhalf uur'. Na de workout
in de bokszaal zien we de man
nen dan ook op het werk (pas
de deux met bureaustoeltjes!),
als judoka's, als klungelende
vaders met kinderwagens en
uiteindelijk als hanige stappers
in de disco. Tussendoor zijn er
tango's, een jazzsolo en een
swingend, in muziek en dans
naar 'West Side Story' neigend
pauzenummer. En dat allemaal
dus uitsluitend door mannen.
„Ja, absoluut een uitdaging.
Met vrouwelijke dansers erbij
dient het verhaal zich eigenlijk
vanzelf aan, met uitsluitend
mannen moet je het zelf ma
ken. We hebben er dan ook be
wust voor gekozen om te wer
ken met vijftien totaal verschil
lende dansers. Ieder heeft zijn
eigen, rol. Deze voorstelling is
net het echte leven, waarin ook
niet iedereen hetzelfde is en
doet."
Amsden, als danser ooit zelf ac
tief in musicals en bij sterren
als Bette Midler en Paula Abdul,
heeft de meeste van de jonge
spierbundels in A few good
mem.. dancin' zelf getraind. ,,Ik
wist wie ik uitnodigde, ik wist
dat ze de zeer fysieke dansstijl
die ik wilde toepassen zouden
aankunnen. Nee, ik heb nooit
overwogen zelf mee te dansen.
Creator en star, dat gaat niet sa
men."
Ondanks de trieste aanleiding
om de productie op poten te
zetten, biedt A few good men...
dancin' in de eerste plaats een
onvervalst brok entertainment.
Amsden: „Ja, het is uitermate
toegankelijk. Mijn schoonvader
is footballscheidsrechter, die
was nog nooit naar een dans
voorstelling geweest. Hij vond
het geweldig. Wat meehelpt is
het feit dat we in de voorstelling
een link tussen dans en sport
leggen, dat intrigeert de sport -
minded people in Amerika
wel."
„Die obsessie voor sport in ons
land had ook op een heel ande
re manier een positief effect: de
jongens die hier meedansen
zijn door hun ervaringen op de
sportvelden van de verschillen
de universiteiten al gewend aan
discipline. Dat maakte het voor
mij alleen maar makkelijk. Ik
hoef ze niet meer op te zwepen;
dat doen ze zelf wel."
Tot slot: zijn de dansers uit de
voorstelling homoseksueel of
niet? Amsden: „Hahaha, nou,
A few good men... dancin': 8/1
se Schouwburg (nog kaarten
10/11 Stadstheater Zoeterm
19/11 Rijswijkse Schouwbu
Leidse Schouwburg: 5/12 Ni
Luxor, Rotterdam.
Vijftie
re ma
die zie
derhalf
lang in
zweet
sen om
publiel
vermal
Foto:F
van Zij
de meeste wel. En die twe
kampen zitten elkaar nog
voortdurend te plagen ooi
They drive me crazy!"
leiden - 'In één adem' heet de
show waarmee Mathilde San-
ting volgende week in de Leidse
Stadsgehoorzaal staat. Een
avondvullend programma van
anderhalf uur dat werken her
bergt van onder anderen Miles
Davis, Randy Newman, Louis
Armstrong en een scala aan klas
sieke liederen.
Volgens eigen zeggen heeft de
zangeres haar lievelingsstukken
van lievelingsartiesten uitgeko
zen. Blijkt wel als ze een aantal
kopstukken opsomt: Barry
Gibb, Joni Mitchell, Ray Char
les. „De liedjes zitten aan elkaar
vast. Een enkele keer speelt al
leen het orkest. Daarnaast heeft
Sebastiaan Koolhoven een aan
tal stukken voor mij geschre
ven"vertelt ze.
De titel van het muzikale pro
ject verwijst naar het 'giganti
sche' surplus aan blaasinstru-
menteri. Naast haar eigen com
bo (bestaande uit toetsenist, gi
tarist, bassist en drummer) be
geleidt het Nederlands Fluitor
kest de stem van Santing. Dit
betekent een niet misselijke
toevoeging van 24 fluiten
(waarvan twintig bespeeld door
een dame), uiteenlopend van
piccolo tot subcontrabasfluit.
„Je hebt snaren en je hebt
blaasinstrumenten. Die kun je
weer onderverdelen in hout en
koper. De menselijke stem is
het best te vergelijken met een
viool. In het stuk gaan het ka
rakter van de stem en klank sa
men en wordt het één geheel."
'Een hartenwens' noemt ze 'In
één adem', dat wordt gediri
geerd door de Argentijn Jorge
Caryevschi. De sferen, de klas
sieke elementen, vooral door de
bijzondere samenwerking met
het fluitorkest. „Een dergelijk
orkest bestaat nergens! De fluit
is een instrument dat overal
Mathilde Santing in de Stadsgehoorzaal met het Nederlands Fluitorkest
door Vincent Okker
Welke film zou iedereen
gezien moeten hebben?
Wat is het mooiste boek
ooit geschreven? Welke
muziek weet telkens weer
te ontroeren? Wat is het
mooiste kunstwerk aller
tijden? Kortom: waarmee
is Piet Franzen van galerie
Sidac in Leiden in de zeven
de hemel?
Mooiste boek?
„Ik ben echt een verwoed le
zer. Ik heb een grote biblio
theek, zo'n 9000 boeken, dat is
mijn trots. Per dag lees ik een
uur of tweeënhalf. Heel veel
van de werkstukken die ik
maak als kunstenaar zijn ook
gerelateerd aan wat ik lees. Zo
heb ik veel studie gemaakt van
'De goddelijke komedie' van
Dante, een schitterend episch
gedicht. Het christelijke den
ken, de hel, verweven met de
antieke wereld, met de onder
wereld waar hij nog met Vergi-
lius naartoe gaat."
Mooiste cd?
„Bij mij staat de hele dag een
klassieke zender op, Radio 4.
Verder ben ik een echte platen-
draaier, een liefhebber van vi
nyl. Die koop ik op rommel
markten of bij Pieter van Ulden
in de Burgsteeg. Ik ben een
liefhebber van Bach, maar dan
niet de grote uitvoeringen. Ik
luister het liefst naar klassieke
muziek in kleine bezettingen.
Kamermuziek dus, of zelfs so
lo. Het fijne is datje dan de
melodielijn goed kunt volgen.
Ik ben vooral een liefhebber
van de cello. Bachs cellosuites
van cellist Jean Decroos vind ik
schitterend. Maar ik hou ook
van verschillende Satie-uitvoe-
ringen van Reinbert de Leeuw.
Ook weer die open, verstilde
muziek."
Mooiste film?
,,'Novecento' van Bertolucci.
Als iemand iets wil weten over
het fascisme, moet hij die film
zien. Vanwege de indringende,
politieke boodschap. Ik moet
er wel bijzeggen dat ik niet veel
naar films kijk. Ik gun me de
tijd niet om naar het filmhuis
te gaan, ik ben al zo druk bezig
met lezen en naar muziek luis
teren. De meeste films die ik
zie, zie ik op, televisie."
Mooiste
kunstwerk?
„Ik ben een keer naar een ten
toonstelling geweest van Paul
Klee, in Emden in Duitsland. Ik
liep daar met de tranen in mijn
ogen rond. Ik was er helemaal
door geraakt, zoiets had ik nog
nooit meegemaakt. Dat er op
dat moment bijna niemand in
het museum was, maakte het
nog mooier, vanwege de stilte.
Het werk van Klee is heel ge
voelig. En er zit poëzie en mu
ziek in. Klee kan de liefde uit
de dingen halen. Ik bedoel
daarmee, dat hij heel klein
werkt en toch de essentie
raakt. In het kleine zit de
grootsheid. Dat is iets heel an
ders dan watje tegenwoordig
ziet, de wow-kunst noem ik
dat. Het zijn vaak de grote wer
ken die je nu in musea ziet.
Werken waarvan mensen al
leen al door de omvang geïm
poneerd raken. Ze lopen bin
nen, zien zo'n werk én roepen
'wow'. Ik hou meer van het
kleine, net als bij de muziek."
tekst: Herman Joustra
foto: Hielco Kuipers
'Rising Sun' van Paul Klee. Publiciteitsfoto
Mathilde Santing: „Mijn sterkste kant is altijd dat ik een paar dromen heb." Archieffoto: Taco van der Eb
buiten lijkt te vallen. Te Middel
eeuws, te ouderwets hoor je ze
zeggen. De fluit is inderdaad
moeilijk te gebruiken, omdat ze
soms een overspannen gevoel
creëert Maar het heeft tegelij
kertijd ook dat New Age-achti-
ge. Als cultureel ondernemer
heb ik veel dingen gedaan die
niet konden. Gelukkig ben ik
daar onafhankelijk in. Mijn
sterkste kant is altijd dat ik een
paar dromen heb."
Het project is heel andere kost
dan bijvoorbeeld 'Negen le
vens', waarin Santing autobio
grafisch te werk ging. „Voor
mijn doen was 'Negen levens'
exceptioneel theatraal, zeer ge
schikt om in de theaters op te
voeren. Maar 'In één adem' be
redeneer ik vooral als concert.
Dat is ook de reden dat de
meeste optredens van de tour
nee plaatshebben in een con
certzaal. Extra lastig is de
akoestiek. In het theater heb je
met gestoffeerde zalen, in con
certzalen meer met hout en
steen te maken."
De klassiekers die Mathilde
Santing vertolkt bij 'In één
adem' zijn door het lichte, ge
voelige blaasinstrument in een
compleet nieuw jasje gestoken.
„Veel nummers die ik wel had
willen spelen zijn daarom afge
vallen. Je moet echt zeker van
een stuk zijn." Ze brengt ook
nieuwe nummers. Of deze op
de plaat verschijnen is nog niet
bekend. Santing: „Met mijn
platenmaatschappij heb ik een
overeenkomst om nog twee
cd's op te nemen. Maar ik vind
het fijn om de nummers eerst
live te spelen, zeker omdat het
bestaand materiaal betreft."
Vanaf februari vullen 'Mathilde
Santing Her New Traditio
nals' alweer de theaters met
een ander project onder de
noemer 'Basement Bargains'.
Het wordt een reis door de
'koopjeskelder' van haar reper
toire. „Maar dan wil ik alleen
niet met de grote hits tevoor-
theater recensie
Wijnand Zeilstra
Voorstelling: 'Life is a cabaret' door
Heddy Lester en Frédérique Sluyterman
van Loo. Tekst: Lydia Rood. Regie: Pieter
Athmer. Idee en samenstelling muziek:
Cor Franc. Gezien: 5/11, schouwburg
Leiden.
Beroemdheid is ook niet alles.
Met een beetje kwade wil kun je
de productie 'Life is a cabaret'
met deze roddelbladenwijsheid
samenvatten. Het wordt er na
melijk wel erg nadrukkelijk in
gepeperd. Een leven in de
schijnwerpers eist zijn tol:
drank en drugs en veel verloren
liefdes. Terugkeer naar een bur-
germansbestaan biedt echter
ook geen oplossing - daarvoor
zijn die schijnwerpers te versla
vend.
Het wordt nog complexer, als
twee toppers uit de showbizz
Tweedaagse expositie in Leidse galerie Sidac
door Herman Joustra
schijn komen, ook met de klei
ne juweeltjes. Oude nummers
die ik al lang niet meer heb ge
zongen waarmee ik opnieuw
iets ga doen. Maar met een
nieuwe bezetting ga ik ook wat
nieuw repertoire spelen. Ik ben
trouwens van plan om voor het
eerst met twee achtergrondzan
geressen op te treden. Hoe het
programma er precies gaat uit
zien weet ik nog niet, maar het
zal een vooral komische en ab
surde invulling krijgen."
'In één adem', Mathilde Santing met
het Nederlandse Fluitorkest, vrijdag
12 november, Stadsgehoorzaal, Lei
den.
moeder en dochter zijn. En dat
geldt voor Judy Garland en Liza
Minnelli, over wie deze klein
schalige musicalproductië gaat.
Hun soms moeizame relatie
staat hier centraal. Echt diep
gaand kan zo'n moeder-doch
ter-verhouding in een theater
context niet beschreven wor
den. Gelukkig heeft schrijfster
Lydia Rood pure oppervlakkig
heid weten te vermijden, al valt
zij helaas wel vaak in herhaling.
Erg veel draagkracht heeft de
verhaallijn daardoor niet.
De muziek compenseert. Ver
haal en songs zijn handig met
elkaar verweven. IJzersterke
nummers uit het repertoire van
beide dames leveren volop ma
teriaal voor een avond. Heddy
Lester als Garland en Frédéri
que Sluyterman van Loo als
Minnelli brengen een hele reeks
beroemde songs, zoals het on
vermijdelijke 'Over the rain
bow' en 'Cabaret' waarmee de
gespeelde beroemdheden we
reldfaam hebben verga
den beschikken over vol
scholing en podiumerv
om van deze al zo onvoo
baar vaak uitgevoerde n
fners een fatsoenlijke int
tatie te geven. Bovendie
live muziek, zodat het ge
op sommige momenten
weliswaar kleinschalige 11
niettemin vlotte uitstralin
krijgt.
Maar ja, Garland en Minn
zijn natuurlijk wel hele gi
namen. Je haalt je nogal1
de hals, als je dergelijke
heden op het podium v
wat eigenlijk: naspelen,
ren, typeren? Op dat p~
er bij een dergelijke pro
altijd iets wringen. Een s
misplaatste concurrenti*
die natuurlijk niet zo be
is, heel oneerlijk zou zijn;
toch ook niet ontkend k~
den. Spanning tussen fict*
showwerkelijkheid waartl
geen fantasie is opgewas!
leiden - Een paar grote tafels
vol met kleine, open, ordente
lijk gerangschikte doosjes. Met
in elk doosje één voorwerp, of
een stukje daarvan. Oude pot
scherven en pijpenkoppen,
Steentjes. Wie voorbij galerie
Sidac aan de Hogewoerd loopt
en vluchtig naar binnen kijkt,
denkt ongetwijfeld: hé, een ver
zameling archeologische objec
ten.
„En dat klopt ook", zegt de
Leidse kunstenaar Michel van
Dam over deze mini-expositie
die vandaag en morgen in de
galerie te zien is. Een wel heel
kortdurende tentoonstelling.
Het is één van de initiatieven
van Coby van Roijen en Piet
Franzen van Sidac, de galerie
voor een weekendje verhuren
aan één of meer kunstenaars
die willen laten zien waarmee
ze bezig zijn.
Van Dam heeft er voor gekozen
tentoon te stellen wat hij in de
loop der jaren al bukkend van
de straat heeft geraapt, of tus
sen de kluiten klei van een
bouwterrein vandaan heeft ge
haald. „Als kind stop je van al
les wat je op straat vindt in je
broekzak. Thuis doe je dat dan
in een pbtje om te bewaren. Ik
doe dat nog steeds, omdat ik al
tijd al belangstelling voor ge
schiedenis heb gehad, voor
stadsgeschiedenis met name."
Hij gaf de expositie een lange ti
tel mee, 'De verdwijnende stad,
of: de vraag of een door Rubens
opgeraapte spijker wel een ech
te Rubens is'. Over het eerste
deel van die titel: „Leiden is een
oude stad. Er staan ook nog ou-
de huizen, maar een heleboel
oude panden zijn inmiddels
verdwenen. Omdat ze gesloopt
of verbouwd zijn. Dat geldt ook
voor oude straten. Maar als je
goed kijkt, zie je toch de stad
van vroeger nog. In de dingen
die je vindt." Oude scherven
dus, maar ook voorwerpen van
recenter datum, zoals een mini
atuursoldaatje van plastic, of
een schroef."
Geen voorwerpen die naadloos
lijken te passen in het beeld van
een kunstenaar. Dat brengt Van
Dam bij deel twee van de lange
Michel van Dam: elk doosje één voorwerp, of een stukje daarv
Foto: Hielco Kuipers
titel. De vraag of een ddor Ru
bens opgeraapte spijker wel een
echte Rubens is werd ooit ge
steld door de dichter Van Geel,
die in zijn leven honderden
kunstwerken maakte met klei
ne, gevonden voorwerpen.
„Veel van die voorwerpen zijn
wellicht ooit als waardeloos
materiaal weggegooid. Ik breng
ze in een andere context. Ik
breng ze bij elkaar. In een gale
rie, een kunstruimte."
De expositie bestaat ook uit
prenten van de hand van Van
Dam, waarin de gevonden
voorwerpen terugkomei
heeft alle huizen en stra
een oude kaart van Leid
thans een kopie daarv;
knipt en verspreid over
ren van de galerie geprikl
pas zie je de oude stad wi
beetje terug. De huizi
tuintjes, de waterputtf
zo'n kaart zit de stad ei
een beetje verstopt."
'De verdwijnende stad, of: de
een door Rubens opgeraapt*
wel een echte Rubens is', van
morgen van 10.00 tot 21.00 ui
lerie Sidac, Hogewoerd 77 inl
