GESPREK VAN DE DAG
Boos of verliefd? Pas op achter 't stuur!
Vader Pieter van Vollenhoven was NSB'er
big
Britse zender Channel 4 wil
ontbinding lijk uitzenden
Gestolen bG
teruggevondp*
in vrieskiskoi
Ms|
Tik tak tik tak tik tak
vrijdag 5 november 2°|qq
)am
e enl
DAGELIJKS LEVEN
De Britse zender Channel 4 zoekt
een vrijwilliger die toestaat dat zijn
lichaam na zijn dood gefilmd wordt
terwijl het tot ontbinding overgaat.
Het programma heeft de werktitel
'Dust to Dust' ('van stof zijt gij en tot
stof zult gij wederkeren') gekregen
en is volgens de bedenkers 'een seri
eus wetenschappelijk experiment en
geen morbide poging om taboes te
doorbreken'.
Twee jaar geledefl schokte Channel 4
de natie door live èen lijkschouwing
uit te zenden en vorig jaar was er op
nieuw tumult rond de rechtstreekse
P.A. de Genestet
Wees-uzelf I, zei ik tot
iemand, maar hij kon niet:
hij was niemand
uitzending van een abortus.
Voor 'Dust to Dust' werken de pro
grammamakers samen met het Brits
Wetenschappelijk Museum. Het rot
tingsproces van het lijk wordt over
een periode van een aantal maanden
gefilmd op een geheime locatie.
Een team van forensische weten
schappers onder leiding van dr. Ri
chard Shepard president van de Brit
se Associatie van Forensische Ge
neeskunde, houdt toezicht op het
project. Volgens Shepard is het pro
gramma noodzakelijk om eigen, be
trouwbare informatie te vergaren
over het ontbindingsproces van het
menselijk lichaam. „Op dit moment
is alleen informatie van Amerikaanse
wetenschappers voorhanden. Dit
project betekent een belangrijke stap
voorwaarts voor de Britse weten
schap", aldus Shepard.
De vrijwilliger die zich meldt voor dit
nieuwe programma wordt ook voor
zijn of haar dood gefilmd en Channel
4 verzekert dat niets gebeurt zonder
de volledige toestemming van de ge
gadigde en diens familie, gpd
MENSELIJK
De Belgische zanger HELMUT LOT-
Tl eist 12 miljoen euro schadever
goeding van zijn vroegere platen
maatschappij BMG Ariola. Dat be
drijf bracht zonder zijn toestemming
twee cd's op de markt: Romantic I
en 11De Belg voert al jaren proce-
dures over de cd's. Hij kreeg in
2002 gelijk van de rechter dat BMG
de cd's niet had mogen uitgeven.
Maar toen waren er al vele exempla
ren verkocht. De cd's waren illegale
compilaties van de eerdere 'Lotti
goes classic' I, II en III, die de be
roemde Belg bij BMG had uitge
bracht. BMG laat weten dat het de
uitspraak van de rechter om te stop
pen met de exploitatie van de com
pilaties, volledig heeft nageleefd.
De platenmaatschappij is er van
overtuigd dat de cd's 'hebben bijge
dragen aan een verdere groei van de
carrière en de populariteit van de ar
tiest'. Foto: GPD
BORIS EN DO gaan een duet opne
men. De zanger en zangeres willen
dat volgend jaar doen, liet platen
maatschappij Sony BMG Benelux
gisteren weten. De Brabantse Do en
de Limburgse Idols-winnaar Boris
zongen al eerder samen. Zo deden
ze met z'n tweeën vorige week nog
een nummer op het War Child con
cert in Rotterdam.
PMfi.
NODIG
Met het symbolisch planten van een
vijftien jaar oude iep heeft PRIN
SES LAURENTIEN gistermiddag in
Amsterdam-Sloterdijk het nieuwe
hoofdkantoor van Reed Elsevier ge
opend. De boom verwijst naar het
eeuwenoude logo van uitgeverij El
sevier, dat een man toont die kennis
plukt van de boom der wijsheid.
,,Het is ook onze bijdrage aan be
houd van de iep", aldus bestuurs
voorzitter MORRIS TABAKSBLAT.
Hij wees in zijn feestrede op de ont
staansgeschiedenis van het bedrijf,
dat van meet af aan door het druk
ken van boeken gestalte gaf aan de
vrijheid van meningsuiting. „Men
sen die hun geschriften in eigen
land niet mochten publiceren, kon
den terecht bij Elsevier", memo
reerde Tabaksblat, die daarbij een
verwijzing maakte naar de moord
aanslag op schrijver-filmer Theo van
Gogh eerder deze week in Amster
dam.
ELTON JOHN gaat meewerken aan
een televisieserie die het leven van
een oudere rockster op komische
wijze in beeld brengt. De Britse pop
ster zei dat de serie niet op hem
wordt gebaseerd, maar eerder een
mengelmoes van allerlei andere
sterren wordt, aldus de Amerikaanse
showbizzkrant Daily Variety. Volgens
John gaat de serie over alles wat hij
in zijn dertigjarige carrière heeft
meegemaakt. „Ik heb elke be
roemdheid ontmoet en zich zien
misdragen. Nu gaat het om de men
sen rond de ster. Wat zij allemaal
moeten doorstaan", aldus de 57-ja-
rige muzikant. Elton John heeft al
een nummer voor de serie geschre
ven, Him and Us. Foto: Reuters
De vader van mr. Pieter van Vol
lenhoven was in de jaren dertig
een aantal jaren lid van de Natio-
naal-Socialistische Beweging
(NSB). Het koninklijk huis wist dit
al voor de verloving van Pieter
met prinses Margriet in maart
1965. De verantwoordelijke politi
ci kwamen er pas achter na het
huwelijk in 1967.
Het NSB-lidmaatschap van Van
Vollenhovens vader komt nu aan
het licht door het verschijnen van
de biografie 'Cals. Koopman in
verwachtingen 1914-1971' van
Paul van der Steen, redacteur van
Dagblad De Limburger. De in
Roermond geboren en getogen
premier bereidde in 1966 de
goedkeuringswet voor het huwe
lijk van Margriet en Pieter voor,
nadat zijn voorganger Marijnen
de verloving had behandeld.
In zijn bij het Rijksarchief Noord-
Brabant in Den Bosch te raadple
gen dagboek schrijft De Quay, vi
ce-premier in het kabinet-Zijlstra
dat de ploeg van Cals opvolgde,
over het bekend worden van de
kwestie-Van Vollenhoven senior.
De Quay werd op 2 februari 1967,
een kleine maand na het huwelijk,
naar het ministerie van algemene
zaken geroepen voor een bijeen
komst met minister-president
Zijlstra, minister Biesheuvel en vi-
ce-voorzitter van de Raad van Sta
te Beel. Het was duidelijk gewor
den dat vader Van Vollenhoven
enkele jaren - tot 1936 - lid was
geweest van de NSB.
De Quay:
'De koningin
wordt ook
niets bespaard'
De Quay in zijn dagboek: „Er is
anoniem gedreigd met een publi
catie vóór het huwelijk van Mar
griet. Afschuwelijke zaak. De ko
ningin wordt ook niets bespaard.
Zijlstra ging vanavond naar de ko
ningin. Merkwaardig dat zij van
niets wist. Schande dat Van Vol
lenhoven dat niet gezegd heeft.
Kan groot radouw geven. Kabinet
inlichten. Rationeel niet erg. Psy
chologisch wel."
Mr. Pieter van Vollenhoven rea
geerde gisteren via de Rijksvoor
lichtingsdienst op de onthulling.
Hij liet weten dat hij pas voor de
verloving via de secretaris van ko
ningin Juliana hoorde over het
verleden van zijn vader. Voor het
hof vormde het NSB-lidmaat
schap geen bezwaar voor een
trouwerij. Pikant is dat het kabi
net, dat ministeriële verantwoor
delijkheid droeg en een goedkeu
ringswet indiende bij het parle
ment, niet werd ingelicht. De
Quay en de andere politici die in
februari 1967 bij elkaar kwamen,
zijn inmiddels allen overleden.
Ook vader Van Vollenhoven leeft
niet meer.
Als diens NSB-lidmaatschap des-
Mr. Van Volienhoven hoorde zelf pas van de secretaris van koningin Juli
ana van het NSB-verleden van zijn vader. Foto: ANP/Ed Oudenaarden
tijds algemeen bekend was ge
worden, had het op zijn minst
voor de nodige commotie gezorgd
en mogelijk zelfs een parlemen
taire goedkeuring van het huwe
lijk in de weg gestaan. De kwestie
was dan samengevallen met de
ophef rond de keuze van prinses
Beatrix voor de Duitser Claus von
Amsberg, die - zij het onvrijwillig -
lid was geweest van de Hitleiju-
gend en in de Wehrmacht had ge
diend. De oorlog stond in het
midden van de jaren zestig weer
volop in de belangstelling door
onder meer Lou de Jongs tv-serie
De Bezetting. Prinses Margriet
was kort voor haar verloving eer
ste reserve na kroonprinses Bea
trix geworden, omdat prinses Ire
ne na haar huwelijk met de
Spaanse prins Carlos Hugo de
Bourbon Parma afstand had ge
daan van haar rechten op de
troon. Margriets keuze voor Pieter
van Volienhoven was in pa
leiskringen omstreden, omdat de
jurist niet van adel was. gpd
It hij
ld tr
Een in Oss gestolen beo isbjco'
dood teruggevonden in eepphê
vrieskist. Het pratende vogeuVN
was op 22 oktober verdwejjen
Zijn baas was ten einde ra:
had een vindersloon van d
zend euro uitgeloofd. Dat
drag zal niet worden uitgew-
keerd, want de beo lag in C
vrieskist van een jager uit j
De vogel verdween op klaan ex
lichte dag uit de volière. E^j Q]
dag later kwam de beo aai^esa|
gen bij een inwoner van Oi,evo
Niet wetende wat hij erme^ ver
aan moest, bracht die het
beestje naar zijn buurman^ejc
ontfermde zich over het a^te -ls
vankelijk levenslustige en
praatgrage dier en gaf het Llit
eten. Desondanks verzwak
beo en liet na enkele dager
leven. 1
De dode vogel werd naar e#"-.
andere buurman gebracht^*®
jager is, omdat die eryarmjL M
heeft met het opzetten vaiijlé M
gels. Het dier verdween in £00]
diepvries. ver)
Door een verhaal in het Br| prQ
bants Dagblad over de ver<;ten
nen beo ging bij de vinder^
belletje rinkelen. Via via wysni
de eigenaar gewaarschuwcj^en
Die herkende zijn diepgevi;ewe
beo aan een vlekje op de ril
CPD rcie<
vert
ie
Soms loopt de tijd een dag vooruit en krijgt de nacht
de kans niet om er tussen te komen. Zo'n dag is het
vandaag; theoretisch gezien dus nog steeds gisteren
en het is al morgen in Nieuw-Zeeland. Ik loop nog
steeds achter, dat ene uurtje wintertijd, vorig week
end, heeft dat niet goed kunnen maken.
De kille schemering dringt mijn kantoortje alweer
binnen, aan de overkant knippen de eerste lichtjes
aan. In de kamer naast mij beginnen de klokkijkers
hun spullen bij elkaar te vegen en aanstalten te ma
ken om naar huis te gaan.
Tijd is een factor. De grondwet van ons bestaan. De
bom onder ons bed en de vijand van de dag. De stille
getuige van onze werkzaamheden.
Naar mijn idee een valsspeler. Je let even niet op en
het is een uur later. Je gaat op in een gesprek en stie
kem als een dief schiet hij voorbij. Een voortvluchti
ge schim, ongrijpbaar, wacht geduldig z'n kans af en
springt tevoorschijn om dan opnieuw in de duister
nis te verdwijnen. Hij vliegt en laat ons vleugellam
achter tot haast gedoemd.
We laten ons verleiden tot het maken van strakke
schema's, deadlines, planningen en roosters, een be
zigheid die op zichzelf al tijdrovend is. We zijn bang
voor de chaos en kiezen de tijd als houvast. En ter
wijl wij ons vastklampen laat de tijd ons rennen. Het
systeem dat we bedachten om als samenleving te
functioneren, terroriseert ons functioneren systema
tisch.
Maar we kunnen niet meer zonder, we hebben zelfs
meer nodig. We zijn verslaafden van de klok. Tel
kens schiet mijn blik weer naar de cijfers, die waarde
en betekenis geven aan wat ik op dat moment doe.
Cijfers die onderdeel uitmaken van ons zijn, omdat
ze lading geven aan een persoonlijkheid om wat die
gene doet op welk moment.
Wat inhoudt: Als ik overdag slaap, voel ik me bijna
schuldig; als zij eerder weggaat op een leuk feestje
omdat het al zo Iddt is, denk ik onwillekeurig 'Saaie
muts, geniet van het moment!'; als hij te laat komt
op een sollicitatiegesprek, hoeft hij bij voorbaat al
niet meer terug te komen
'Beidt uw tijd' stond er op de gevel van een uitvaart
centrum in Haarlem. Een opstekertje? Een stille hint
om er de rest van de dag weer iets moois van te ma
ken? Nee iets wat me te neer drukte in het verloren
gevoel er geen grip op te hebben. De ontdekking dat
tijd verspillen de onuitroeibare tegenhanger is van
tijd goed willen gebruiken. Hoe beter ik m'n best doe
zo productief mogelijk te zijn, des te dreigender en
hoogst frustrerend wordt de stilstand. Het besef dat
ik tegen wil en dank naar het onophoudelijke ritme
van de klok dien te leven. Enkel een gevoel van ver
langen om die houtgreep te ontvluchten, ironisch ge
n
V/OOK
Dat alcohol, drugs of weinig slaap
de rijvaardigheid ondermijnen, is
bekend. Maar hoe zit dat met emo
ties als woede, angst of blijdschap?
Het Nederlandse onderzoek 'Emo
ties in het verkeer' moet daar ant
woord op geven.
noeg met het uitvaartcentrum als enige uitiveg.
En dan kunnen ze zeggen: 'Zo vreselijk, dat arme
kind., het was haar tijd nog niet'
Mijn tijd. In de veronderstelling dat er dus een
vastgestelde tijdspanne is voor het leven dat
ik wens te leven. En dat dat dus op onver
klaarbare wijze ook eerder afgelopen zou
kunnen zijn dan ik had gedacht, omdat
het dan blijkbaar mijn tijd is Zoals dat
dan bij een bomaanslag voor alle dode
lijke slachtoffers tegelijk zou moeten
gelden
Mijn tijd Op het moment dringt hij,
want er staat een afspraak op mij te
wachten en ik ben nog niet klaar. Ook de
krant wacht af, want ik ben weer laat.
Als het werkelijk mijn tijd is dan laat ik
hém wachten, in plaats van de mensen om
mij heen. Dan laat ik hem stilstaan zodat
een mooi en gelukkig moment eeuwig
kan duren. Dan stuur ik hem terug, als
ik iets ben vergeten. Dan jaag ik hem op,
als ik sta te wachten. Dan zou ik hem
vergeten, want ik heb de tijd
Reageren? Reacties_op_column@hot-
mail.com
ScHEI PEM
21JNJ E.R. TWEE
„Linksaf', klinkt de stem van de
rij-instructeur. De chauffeur naast
hem stuurt de donkergroene test
auto boordevol camera's en com
puterapparatuur de bocht om. De
chauffeur staat enkele minuten
stil voor een open brug. Is hij
boos? Een beetje. Het duurt wel
lang. Eigenlijk heeft hij zin om
straks, als de rode lichten gedoofd
zijn, het gaspedaal eens flink in te
trappen.
Iedere bestuurder heeft tijdens
autoritten emoties. Woede om die
klungel die met een noodgang
passeert. Angst om die idioot die
voor je gevoel met z'n koplampen
op je bumper zit. Of verdriet na
het krijgen van een onprettige
mededeling.
In hoeverre emoties invloed heb
ben op het rijgedrag, is amper be
kend. Dat alcohol en drugs in het
verkeer slecht zijn weten we wel,
maar schopt een boos gevoel de
rijvaardigheid ook in de war? Het
onderzoek 'Emoties in het ver
keer' moet daar antwoord op ge
ven. „Emoties vergen aandacht.
Dat is slecht voor de concentra
tie", zegt Jolieke Mesken, die de
studie voor de Stichting Weten
schappelijk Onderzoek Verkeers
veiligheid (SWOV) uitvoert.
Mesken is in januari 2001 met het
onderzoek begonnen. Proefperso
nen hebben eerst vragenlijsten in
gevuld. Zo wil de onderzoekster
achterhalen in welke verkeerssitu
aties welke emoties opborrelen.
Daarna zijn er testen gedaan met
rijsimulators.
Het onderzoek gaat nu de laatste
fase in: tijdens ritjes van een uur
tje over snelwegen, plattelands
weggetjes en door steden worden
proefpersonen op hartapparatuur
aangesloten en met camera's ge
volgd. Doel is om te kijken of be
stuurders door emoties als nervo
siteit of boosheid de risico's in het
verkeer anders inschatten.
Onderzoekster drs. Jolieke Mesken in haar onderzoeksauto met camera en registratieapparatuur. Je kunt als politieagent moeilijk een bon uitsd^ v
ven omdat iemand heel verdrietig achter het stuur zit." Foto: GPD/Cees Zorn
Veel bestuurders weten niet dat
door emoties hun inschatting van
de verkeersgevaren verandert,
stelt Mesken. Ze wil met haar on
derzoek promoveren aan de Rijks
universiteit Groningen.Als je van
je baas op je kop hebt gehad en je
stapt in de auto, dan ben je mis
schien verdrietig of boos. Wellicht
heb je dan de neiging om hard te
gaan rijden."
Uit eerder onderzoek komt naar
voren dat personen gemiddeld
één emotie per halfuur hebben als
ze zich verplaatsen per auto, fiets,
motor of gewoon te voet. De
meeste emoties zijn positief. Op
werkdagen ligt het percentage po
sitieve emoties iets lager (60 pro
cent) dan in het weekend (70 pro
cent).
Dat negatieve emoties als woede
en agressie het rijgedrag niet ten
goede komen, is niet verwonder
lijk. Maar zorgen positieve emo
ties als blijdschap of affectie dan
voor goed rijgedrag? Dat valt lastig
te zeggen. „Als je ontspannen
bent, rijd je beter", vertelt Mes
ken. „Maar als je gedachten af
dwalen, is dat weer niet goed."
In de groene testauto moet de
chauffeur plots op de rem trap
pen. Uit een woonwijk komt een
auto die geen voorrang verleent.
Licht geïrriteerd vervolgt hij zijn
weg. Mesken maakt aantekenin
gen, de hartslagmeter en de ca
mera die het gezicht van de
chauffeur nauwgezet vastgelegd,
doen het overige werk.
Mesken presenteert de onder
zoeksresultaten voor de zomer
van 2005. Dan moet duidelijk zijn
welke emoties wanneer gevaarlijk
ïocb
polii
zijn in het verkeer. Een wettel011
norm voor emoties als blijdsif
of boosheid in het verkeer zajrcl0
nooit komen. „Je kunt als pof Ha1
man moeilijk een bon uitschift
omdat iemand heel verdrietig1' b
achter het stuur zit.von'
Wel kun je bestuurders bewuzÖn
maken van de invloed die enl
kunnen hebben. Na een rotn)a(
deling is het misschien beter I
de bus of trein te pakken, in
van de auto, meent Mesken.
dam
Rudi Buis Pre
