Universiteit
somber over
financiën
LEIDEN REGIO
Aantal beginnende ondernemers groeit gestaag in Leidei
Al drie maanden zonder gas in een woonboot
Test voor contact met
autistische kinderen
Appartementen op Noordwijkse Duinen
'Gehechte' kinderei
hebben beste kanse
Leiden treedt toe t
Groene Hart-club
Tijdelijk een gratis exclusie]
Hastens-ontbijtservies
Hastens 7
Ross hoogleraar
historie van Afrika
bij aankoop van een Hastens-boxspringcombinatpvr
gee!
ïnst
Lek
de
n.
Ontbijten en Hastens gaan heel goed samen. Dat bracht ons op het idee
exclusief Hastens-servies te ontwikkelen. Zodat u heel relaxed de dag kunt
ginnen. Bij aankoop van een Hëstens-boxspring krijgt u dit
porceleinen servies t.w.v. 240,- euro van ons
cadeau. Het zuivere comfort van natuurlijke
stoffen zoals wol, linnen, katoen en paarden
haar gecombineerd met het verfijnde
design van een bijzonder servies.
'Tijdens de actiepenode van 1 november t/m 31 december 2004. Vraag naar de voorwaai
www.hastens.nl
since 1852
Hastens Store Den Haag
Plaats 24 - Den Haag - tel. 070 3631600
Hastens Store Noordwijk aan Zee
Hoofdstraat 12 - Noordwijk aan Zee - tel. 071 3614120
ieiden - Voordat Zuid-Afrika
een staat werd, had het demo
cratische wortels. Dat verklaart
waarom het land na de Apart
heid niet in een dictatuur ont
aardde. Dat zegt de Engels-Ne
derlandse historicus Robert
Ross, die benoemd is tot hoog
leraar in de geschiedenis van
Afrika aan de Leidse universi
teit, in zijn oratie. Zowel de au
tochtone bevolking als de pro
testantse nieuwkomers uit Ne
derland hadden tradities van
'verantwoording en medezeg
genschap', die in het moderne
Zuid-Afrika zijn behouden.
Ross werkt sinds 1976 als uni
versitair docent in Leiden.
donderdag 4 NOVEMBER
Aanstaande zaterdag Startersdag in de Groenoordhallen
leiden - Het aantal mensen dat
een eigen bedrijf begint neemt
toe. In Leiden was de stijging
afgelopen zomer spectaculair
ten opzichte van die van 2003.
Toen waren er in het derde
kwartaal 94 startende onderne
mers, dit jaar 137, een toename
van 46 procent. In het gebied
van de Kamer van Koophandel
door Wilfred Simons
leiden - De Universiteit Leiden
verwacht per 31 december 5,7
miljoen euro over te houden. Dit
komt door twee eenmalige mee
vallers en doordat de gemeente
Leiden de WOZ-waarde van de
universitaire gebouwen met it6
miljoen euro heeft verlaagd.
Toch blijft het totale beeld som
ber. Het college van bestuur
roept alle faculteiten dringend
op 'maatregelen te nemen om
aan het einde van het jaar toch
op het begrote resultaat uit te
komen'.
De meeste faculteiten slagen er
niet in om zich aan hun begro
tingen te houden, blijkt uit de
tweede Bestuurlijke Financiële
Rapportage van dit jaar. Het
ernstigst is de faculteit der Let
teren er aan toe. Deze faculteit
probeert met een ruime vertre-
kregeling voor oudere docenten
het aantal medewerkers te ver
minderen. Hiervoor heeft het
faculteitsbestuur 1,5 miljoen
euro moeten reserveren.
Ook bij de andere faculteiten en
instellingen ziet het er niet goed
uit. Archeologie verloor 124.000
euro, Wiskunde en Natuurwe
tenschappen verwacht 775.000
euro in de min uit te komen.
Kleinere tekorten laten Archeo
logie, Godgeleerdheid en de
Universiteitsbibliotheek zien.
Een voordeel is dat een reserve-
ring van 9,3 miljoen euro voor
nieuwbouw van de Gorlaeus
Laboratoria in kas kan blijven,
omdat de plannen voor de
nieuwbouw zijn vertraagd.
Daardoor kan de universiteit
leiden - De Leidse orthopeda
goge Ilse Noens heeft een me
thode bedacht om beter te
communiceren met autisten
die functioneren op het ontwik
kelingsniveau van een kind tus
sen de 13 maanden en 5 jaar.
Psychiatrische instellingen pro
beren autisten vaak het dag
schema duidelijk te maken met
pictogrammen. Een plaatje met
een t bal betekent dan 'buiten
spelen'. Maar veel zwakbegaaf
de autisten zien alleen een bal
en begrijpen de betekenis van
het plaatje niet. Noens ontwik
kelde een test, ComVoor gehe
ten, waarbij autisten voorwer
pen en plaatjes moeten sorte
ren. Uit de manier waarop zij
dit doen, valt af te lezen op
welk niveau zij communiceren.
Daardoor krijgen verzorgers
meer inzicht in wat zwakbe
gaafde autisten wel en niet kun
nen begrijpen.
van Rijnland begonnen in het
derde kwartaal 499 mensen een
eigen bedrijf, 33 procent meer
dan in de vorige zomer. Lande
lijk is de stijging 20 procent. Za
terdag is er in de Groenoord
hallen een Startersdag.
Volgens de regionale Kamer
van Koophandel is er sinds be
gin dit jaar sprake van een flin
ke toename, na een lange pe
riode van daling, die begon in
2001. Vooral in de bouw, groot
handel, de facilitaire diensten
en adviesbureaus. Onder facili
taire diensten vallen bijvoor
beeld bedrijven die machines
verhuren en uitzendbureaus.
Behalve in Leiden groeide ook
in Alphen aan den Rijn en
Noordwijk het aantal starters
fors. In Noordwijk waren er 28,
tegenover 11 in het derde kwar
taal van vorig jaar. Katwijk bleef
met 18 nieuwe ondernemingen
wat achter bij de regionale groei
en de enige twee gemeenten
met minder starters dan in de
vorige zomer zijn Leiderdorp
(14) en Lisse (ook 14). Als de
groei zich in het hele land door
zet, dan komt het aantal star
ters dit jaar op 64.000.
In het hele land kwamen er
vooral meer organisatieadvies
bureaus, klussenbedrijven,
schoonheidssalons, kappers en
reclame- en ontwerpadviesbu
reaus. Een op de drie starters is
een vrouw en een op de vijf is
nog rente trekken van dit aan
zienlijke bedrag.
De faculteiten zijn vooral in de
problemen gekomen doordat
het ministerie van onderwijs
per 1 maart besloot om de
prijsstijgingen niet in de salaris
sen te compenseren. Daardoor
liep de universiteit 3 miljoen
euro mis, die zij al wel aan de
medewerkers had beloofd.
De belangrijkste meevaller zit
in het Vernieuwingsfonds. Dat
is een potje waaruit nieuw on
derzoek wordt betaald. De afge
lopen jaren slaagde de universi
teit er echter niet in om het geld
op te maken. Dat kwam niet zo
zeer doordat er niet genoeg
nieuwe onderzoeksvoorstellen
waren, maar doordat er ook an
dere geldbronnen beschikbaar
waren. Omdat het rijk flink
heeft gesnoeid in andere subsi
diefondsen, verwacht het colle
ge van bestuur het Vernieu
wingsfonds nog hard nodig te
hebben.
Het college van bestuur hoopt
er nu vurig op dat de economie
weer wat aantrekt, 'waardoor
de bezuinigingsdrang' van het
rijk 'wellicht vermindert'. Al te
veel hoop hierop heeft pen
ningmeester J. van Bergen van
de universiteit echter niet. De
begroting van het ministerie
van onderwijs ziet er somber
uit. Dat legt naar zijn overtui
ging 'een zware druk' op de tot
standkoming van een sluitende
universitaire meerjarenbegro
ting. Als blijkt dat de universi
teit de komende jaren steeds
geld tekort komt, zijn nieuwe
bezuinigingen niet te vermij
den.
René Hazeleger (rechts naast zijn compagnon Wilko Becker) voor het vernieuwde gedeelte van het recreatieterrein.
Foto: Dick Hogewoning
Eigenaar René Hazeleger denkt al aan nieuw recreatieterrein
door Jan Preenen
noordwijk - Nog voordat hij
zijn plannen heeft uitgevoerd op
het Recreatieterrein Noordwijkse
Duinen (voorheen camping Jan
de Wit) kijkt directeur René Ha
zeleger alweer verder. „Het be
valt ons hier prima. Zo goed dat
we ook elders in de buurt aan de
slag willen. Ja, ook in Noordwijk.
Maar ik zeg niet waar. Dat zou
ten koste gaan van onze onder
handelingspositie."
Hazeleger zegt het niet alleen
als directeur van de accommo
datie aan de Kapelleboslaan,
maar vooral als directeur van
Topparken, een organisatie met
tien parken in Nederland. Voor
al op de Veluwe. „We wilden
graag naar de kust toe. Een ma
kelaar wees ons op deze moge
lijkheid. En nu we hier zitten,
hebben we dé smaak te pak
ken."
Het terrein werd in september
vorig jaar overgenomen van Jan
de Wit. Er was alleen een pro
bleem. Op de camping verble
ven ook vierhonderd Polen in
caravans. Het hele jaar door.
Daar neergezet door uitzend
bureau Ruigrok uit Hillegom.
Tegen de zin van de gemeente
Noordwijk, die tegen perma
nente bewoning van caravans
en vakantiehuisjes is. B en W
speelden de zaak zo hard dat zij
Hazeleger dreigden met een
dwangsom van 25.000 euro per
week als de Polen niet vóór
Kerstmis zouden zijn vertrok
ken.
„Dat kwam ons uiterst slecht
uit", zo kijkt Hazeleger nu terug
op die turbulente start. „We
hadden de gemeente nodig
voor vergunningen om onze
plannen hier te realiseren. Dan
zit je toch niet te wachten op
dit soort toestanden." Hazele
ger dreigde op zijn beurt Ruig
rok met een proces. Die moest
de Polen desnoods maar in de
Hotels van Oranje in Noordwijk
onderbrengen. Als ze maar op
tijd weg zouden zijn. Uiteinde
lijk werd het hotel De Nachte
gaal in Lisse. Hazeleger: „Het
viel niet mee om die mensen
hier weg te krijgen, maar het is
gelukt."
Dë problemen met Ruigrok
hebben bijgedragen aan de ver
traging van de plannen van Ha
zeleger. Evenals het voortijdige
vertrek van wethouder Gerard
Duijndam en lange, tijdrovende
procedures. Topparken had vo
rig jaar al willen beginnen met
de bouw van een appartemen
tencomplex aan de landzijde.
Dat plan moest echter behoor
lijk worden aangepast. Het was
de bedoeling om twee gebouw
tjes neer te zetten van twee la
gen met in totaal zestien appar
tementen. Met een openlucht
zwembadje daartussen zou 710
vierkante meter grond nodig
zijn. Veel meer dan de toegesta
ne 500 vierkante meter. Het
zwembad is gehandhaafd, maar
de appartementen voor in to
taal vijftig a zestig mensen zijn
teruggebracht van gemiddeld
100 naar 65 vierkante meter.
„We zijn het nu met elkaar
eens, zodat ik elk moment de
vergunning verwacht. Dan kun
nen we meteen gaan bouwen.
Vóór het nieuwe seizoen in mei
begint, kunnen die apparte
menten klaar zijn." Tegen die
tijd moeten ook de nieuwe, gro
tere rëceptie, de kantine en de
bedrijfswoning aan de duinzij
de klaar zijn. De vergunning
daarvoor is onlangs verstrekt.
Over de vijftien zomerhuisjes
van particulieren, die Toppar
ken graag wil vernieuwen,
wordt nog onderhandeld met
de gemeente. De huidige on
derkomens mogen er volgens
het bestemmingsplan eigenlijk
al niet staan.
Blijft over 20 a 30 procent die
wel is gerealiseerd. Paden zijn
opgeknapt en het terrein waar
op de Polen zaten, wordt op
nieuw ingedeeld. Alle caravans
worden vervangen door cha
lets stacaravansHazeleger:
„Maar er zijn er wel minder. In
het verleden stond het hief he
lemaal volgepropt met kleine
en grote caravans. Meer dan
driehonderd. Straks zijn er in
het hele park tussen de 225 en
250. Daardoor zijn de kavels
groter en ziet het er allemaal
verzorgder uit. Het terrein is
aardig opgeknapt." Het gedeel
te achterin blijft voorlopig gere
serveerd voor tenten en cam
pers. Ten slotte is het mogelijk
om grond te kopen om een
chalet op te laten bouwen.
Hoewel 'ongeveer een jaar is
verspeeld', is Hazeleger over
het algemeen toch tevreden.
„Het eerste seizoen was goed.
De mensen hebben ons sneller
dan verwacht gevonden. In het
verleden kon je hier als toerist
nauwelijks terecht. Aan de ene
kant zaten de Polen, aan de an
dere kant toeristen, die hier
lange tijd verbleven. Het was
belangrijk dat voorbijgangers
konden zien dat er weer wat ge
beurde op het terrein. Mede
daardoor hebben we regelmatig
nee moeten verkopen, omdat
we vol zaten."
van allochtone afkomst. Meer
dan de helft is hoog opgeleid.
Volgens de Kamer van Koop
handel klopt het beeld dat star
tende ondernemers het niet
lang volhouden niet. Tachtig
procent van de bedrijven be
staat na een jaar nog.
Bezoekers van de Startersdag
kunnen onder meer deelnemen
age;
De
;naa
nd,
.ome
aan workshops en spree uist
Er is een informatiemarlf1 gol
stands van onder meer *eer
lastingdienst, gemeentepd c
adviesbureaus. Ook is |e a8
Koopplein met adviseur^111
mensen die een bestaarj>md
drijf willen overnemen. plen-
De Startersdag is in Groei
Plaza, van 10.00 tot 16.00 fC
wr
Spinozapremie voor Leidse hooglefi
den haag - Zijn vak is de ge
hechtheidstheorie. Het bete
kent dat Rien van IJzendoorn
vindt dat grofweg alle kinderen
evolutionair 'geprogrammeerd'
zijn om zich te hechten aan een
opvoeder. Kinderen die 'veilig'
gehecht zijn aan hun opvoe
ders, die steun en troost vinden
bij hun ouders als dat nodig is,
hebben de beste ontwikkelings
kansen.
Voor zijn werkzaamheden als
pedagoog ontving Van Ijzen-
doorn, hoogleraar aan de Uni
versiteit Leiden, gisteren in Den
Haag de Spinozapremie. Van IJ
zendoorn (1952) is sinds zijn
29ste hoogleraar gezinspedago-
giek. De premie (1,5 miljoen
euro) wil hij besteden aan on
derzoek dat erop gericht is ma
nieren te vinden om kindermis
handeling te voorkomen.
Gehechtheidsonderzoek in Ja
pan, Indonesië, China en in di
verse Afrikaanse culturen heeft
laten zien dat gehechtheid geen
exclusief westers verschijnsel is.
Dat is niet verrassend, aldus
Van IJzendom. Want het eerste
onderzoek naar de verschillen
de vormen van gehechtheid
voerde de Canadese psychologe
Mary Ainsworth in de jaren vijf
tig uit in Oeganda.
Vanuit Afrika werden haar be
vindingen geïmporteerd en
herhaald in de Verenigde Sta
ten. Zij werkte de eenvoudige
idee uit dat gehechtheidsgedrag
wordt opgeroepen in stressvolle
situaties en dat ook individuele
verschillen in type gehechtheid
onder stress tevoorschijn ko
men.
Volgens Van IJzendoorn laat in
steekproeven ongeveer 15 pro
cent van de kinderen 'bizp^°°
drag zien dat niet te rijrlre
met gehechtheid. Deze F-01
ren maken aanstalten orpJ 0
hun ouder te kruipen, mf ]Ye
ken zich onderweg te beer
en keren de ouder de nLn
Of ze vervallen tijdens \r
ging met de ouder in een»
gingsloze verstilling van'
dan twintig seconden. OErl
hun gelaatsuitdrukkingen Li
angst voor de binnenkoijveel
ouder af te lezen. prati
Dat soort gedrag noemjuitC
Amerikaanse ontwikkelinjweg
chologe Mary Main gedejn gi
niseerd gehechtheidsgn be
„Dit is de angstigste vorjmid<
gehechtheid", aldus Vanjijk^
doom. Gedesorganiseerd da
deren hebben de giyooi
moeite stress te verwerkefent e
komt ook voor bij kindermeel
autisme en kinderen n%bij
taalstoornis. Van IJzenfcen1
„Gedesorganiseerde |i de
hebben een grotere kaïrreii
ernstige gedragsproblemtplaj
emotionele problemen, [vee i
tot in de adolescentie.escl
Kinderen die het slachtofJm n
van mishandeling, zijn vtjrat
Van IJzendoorn ook gede
niseerd. „Deze kinderen
den bij uitstek geconffoi
met een onoplosbare pa*Cl
De mishandelende oude
vult twee onverenigbare
Enerzijds is de ouder
hechtheidsfiguur en dal 4
de mogelijke bron van N(
heid in een onbekende b
gende wereld. Anderzijdjoofl
geert de ouder als een br<jjdSe
stress en angst die het ki(e c<
verwacht kan overvallen ne si
siek of emotioneel gewelcfitiec
de
ep
leiden - Leiden wordt lid van de
Vereniging Groene Hart-ge-
meenten. De stad ligt weliswaar
niet in dit gebied, maar grenst
er wel aan.
„Een aantal projecten waar Lei
den op regionaal niveau belang
bij heeft, ligt gedeeltelijk in het
Groene Hart", stelt de gemeen
te. Te denken valt daarbij aan
onder meer de Rijn Gouwe Lijn.
Het lidmaatschap levert de ge
meente niet direct voordeel op.
„Het is natuurlijk ook een soort
solidariteitsbetuiging", aldus
burgemeester Lenferink. Vol
gens hem staan afzonderlijke
gemeenten vaak zwak als het
gaat om het bepalen van beleid
voor landelijk gebied. „Op tal
van dossiers is er sprake van
één-tweetjes tussen het rijk en
de provincies. Gemeenten mo
gen slechts de uitvoeriivrijv
plannen voor hun rekeni|en-
men. Het is dus noodzP
om de belangen van gem^s
goed voor het voetlicht ipnd:
gen en te werken aan e4e f
menhangende visie. 0"et
voorkomen dat afzond^w
gemeenten tegen elkaar Mr
speeld worden." M11
De Vereniging van s
Hart-gemeenten is opjp
door de gemeente Oude
De vereniging zet zich itEgu
het behoud van het (pvei
Hart als open ruimte
Randstad, waarbij voor.
moet zijn voor de bi)z&aar
landschappelijke, natuu
cultuurhistorische waardi1 va
dit gebied en de specifie
creatieve en toeristische
teiten.
(advertentie)
afspraak: ik lette op terrein en
gebouwen, het bedrijf betaalde
voor mij gas, water en licht. De
woonboot was aanvankelijk
ook van Stokkermans, maar is
later door mij gekocht."
Momenteel verwarmt Van Zeist
zijn woonboot met twee elek
trische kacheltjes. „Maar als
het koud wordt, is dat natuur
lijk niet genoeg. Koken doe ik
op campinggas en ik was me in
de gootsteen met water dat ik
zelf verwarm."
Nadat hij was afgesloten nam
Van Zeist contact op met
Nuon. „Het energiebedrijf wil
de mij wel weer aansluiten,
maar dan moest er vanuit de
oude fabriekshal van Stokker
mans een nieuwe leiding wor
den getrokken naar de gasme
ter. Een bedrijfsaansluiting die
mij 5200 euro gaat kosten en
dat geld heb ik simpelweg niet.
Bovendien is dat niet het hele
bedrag, want er zijn extra kos
ten zoals het graafwerk. In to
taal schat ik dat het hele karwei
tussen de 7500 en 10.000 euro
gaat kosten. Moet ik op mijn
leeftijd dat geld nog gaan lenen
bij een bank?"
Nuon laat weten dat als het
energiebedrijf het gas weer
aansluit, Van Zeist vervolgens
mogelijk naar een andere aan-
De Blauwe Steen, die al 700 jaar in de
Breestraat ligt, is het symbolische
middelpunt van de stad.
Onder redactie van
Tlmoteus Waarsenburg en Erlc-Jan Berendsen
TELEFOON 0 71 - 53 56 424
bieder gaat. „Dan maken wij de
kosten en krijgen wij niet de
baten."
Van Zeist heeft inmiddels con
tact met de lokale politiek op
genomen, met de Socialistische
Partij. „Want mijn hoop is nu
gevestigd op de gemeente. Je
laat een burger met de winter
in aantocht toch niet zomaar in
de kou zitten? Ik kan er toch
niets aan doen dat Stokker
mans failliet is gegaan."
Eric-Jan Berendsen
A.B. van Zeist: Je laat een burger met de winter In aantocht toch niet zomaar in de kou zitten?"
Foto: Henk Bouwman
Sinds 1974 woont de 64-jarige
A. B. van Zeist aan de Roose-
veltstraat 10. Vanaf de straat
kant is zijn woonplek echter
niet te zien, want het is een
woonboot die ligt in de Trek-
vliet, achter het inmiddels fail
liete Stokkermans Chroomin
dustrie. Van Zeist is al die jaren
waakhond van Stokkermans
geweest, zoals hij het zelf om
schrijft. „Ik hield het terrein en
degebouwen in de gaten. Tot
11 'augustus toen het bedrijf
failliet ging. Toen begon de el
lende. Sindsdien zit ik zonder
gas."
Aanvankelijk werd ook de elek
triciteit van Van Zeist afgeslo
ten, maar dat was maar voor
even- „En water heb ik altijd
gehad. De problemen begon
nen na het faillissement van
Stokkermans. Omdat er reke
ningen niet werden betaald,
besloot Nuon bij mij de gas
kraan dicht te draaien. Ik had
met Stokkermans namelijk een
