Crisis legt Europese Unie lam BUITENLAND Democratie in de Verenigde Staten kost miljarden In de rij voor de allerbelangrijkste daad van het jaar Balkenende moet bemiddelen Terroristen planden aanslag op stadion van Real Madrid Nieuwe aanslag in 'onvoorspelbaar' Zuid-Irak Ernstig verzwakte ETA wil praten Omstreden Belgische kardinaal overleden Compromis EU over verrijken uranium Iran aël wreekt inslag Palestijn ius - Het Israëlische leger ft gisteren het huis verwoest de ouders van de Palestijn tnaandag drie Israëliërs met i mee de dood in sleurde i hij zichzelf opblies op een Jet in Tel Aviv. De 16-jarige er woonde in het vluchte- enkamp Askar in Nablus op westelijke Jordaanoever. Mi- ren in bulldozers hebben louderlijke huis met de id gelijk gemaakt. prus geplaagd tor sprinkhanen )SiA - Cyprus is getroffen r een sprinkhanenplaag. De (eten komen vanuit Afrika joek naar voedsel. Het gaat miljoenen diertjes, die door Warme weer en de wind uit Afrika in Cyprus terecht gekomen. De diertjes eten ral aardappels, waardoor groot deel van de aardap- )ogst in de regio Paphos is jiield. Eerder dit jaar werd Itraal- en West-Afrika getrof- 'door een sprinkhanenplaag, kali werd meer dan 45 pro- jt van de oogst door de in- en opgevreten. ederlander in etnam gepakt «oi - Een Nederlander van ivanese afkomst, die in sep- iber in Vietnam wegens het ken van een pornofilm werd Dordeeld tot drie jaar voor- ftdelijk, is het afgelopen jkeinde opnieuw gearres- rd voor hetzelfde vergrijp, n Yiu Fai (45) werd aange- Iden in een hotel in Hanoi, jen met een zakenman uit ngkong en vier Vietnamese uwen. Het zestal was onder loed van heroïne en was be- een pornofilm te maken. afat aan •terende hand |us - De gezondheid van de estijnse leider Yasser Arafat betert. Hij lijdt niet aan leu- nie. Volgens een verklaring is leen abnormale samenstel- rvan het bloed geconsta- rd met een hoog aantal witte edcellen en een laag aantal edplaatjes, maar dit duidt gens de artsen niet op edk anker. iouverneur had ind met maffia' ,ermo - De gouverneur van jlië, Salvatore Cuffaro, moet 1 februari volgend jaar voor rechter verschijnen wegens itacten met de maffia. De {jarige Cuffaro, de belangrijk- [politicus op het eiland, zou trouwelijke informatie heb- ti doorgegeven aan de Cosa stra, het netwerk van de ge- aniseerde misdaad. laise boeddhist nthoofd ngkok - In het zuiden van ailand is een 58-jarige, boed- jstische dorpsoudste ont- ofd. De moord is vermoede- ;het werk van islamitische Jitanten die uit waren op k voor de dood vorige k van 85 moslims bij een uit Jhand gelopen demonstratie. onthoofding vond plaats in joverwegend door moslims 'oonde provincie Narathi- ritiek Amnesty p asielregels EU üssel - Mensenrechtenorga- iatie Amnesty International feft forse kritiek op de plan- Ti om in Europa te komen tot p uniforme asielprocedure ir alle lidstaten. Zij vreest dat totstandkoming van een ge- Inenlijk asielsysteem leidt tot I aanvaarden van de meest nale normen die nu gel- li in lidstaten die weinig aan- :ht hebben voor de mensen- Shten. kmilie Saddam tslaat advocaat ian - De familie van Sad- Hussein heeft de voorzit- Ivan het advocatenteam dat letineerde oud-dictator ledigt voor het Iraakse Spe- Jfrle Tribunaal (1ST), de Jorda- Mohammad Rashdan, ont- .'n. Dat hebben de dochters Saddam Hussein gisteren weten. tonium bij us in garage 'Kou - Een Russische imwetenschapper had acht lang bijna een halve kilo zeer hoogwaardig plutoni- 238 in een doos in zijn ga le liggen. Het materiaal is ge- ":t om atoombommen mee laken. De man heeft het in- leverd bij de politie. De imgeleerde vond 400 gram de zeer radioactieve stof in Jn afvalberg bij zijn laboratori es nabij de grens met Kazach- Jui. woensdag 3 november 2004 washington/anp - De Ameri kaanse democratie is een pe perdure, miljarden verslinden de business. Voorzichtige eerste schattingen over de kosten van de campagne en verkiezingen van 2004 gaan uit van een be drag van minstens 3,9 miljard dollar en dat is nog slechts een deel van de totale kosten, meld den Amerikaanse media en po litieke waarnemers. De werke lijke kosten liggen veel hoger omdat in deze schattingen de hele organisatie van de eigenlij ke stembusgang nog niet is meegeteld. Kandidaten voor het Congres en het presidentschap zouden tijdens de voorverkiezingen en tijdens de daaropvolgende campagne in totaal een slordige 1,8 miljard dollar hebben opge haald en gespendeerd. Presi dent Bush en zijn Democrati sche tegenstander John Kerry zouden bijna eenderde van dat bedrag voor hun rekening heb ben genomen. De zittende pre sident zamelde alleen al bijna 300 miljoen dollar in voor wat is uitgelopen op de duurste cam pagne tot nog toe. Kerry deed het niet veel slechter met meer dan 250 miljoen. Verder hebben de twee belang rijkste partijen in de Verenigde Staten, de Republikeinse en de Democratische, ook nog een slordige 950 miljoen gespen deerd aan de verkiezingen waarvan alleen al 162 miljoen voor hun conventies in de zo mer. Daar bovenop komen nog eens de bestedingen van veel groe peringen die buiten het regulie re politieke circuit staan. Het totale bedrag dat daarmee zou zijn gemoeid laat zich moeilijk raden maar bedraagt zeker ruim 400 miljoen dollar. Geld waarmee acties worden bekos tigd om kiezers naar de stem bussen te krijgen zijn ook nog eens goed voor ettelijke tiental len miljoenen. De vakcentrale AFL-CIO zou bijvoorbeeld al leen al voor dat doel een slordi ge 150 miljoen hebben uitgege ven. Tel daarbij de honderden mil joenen dollars die de belasting betaler al heeft mogen betalen voor steun aan de afzonderlijke kandidaten en het bedrag van vier miljard komt in zicht voor dat er ook nog meer één stem is geteld. De nota voor de eigenlij ke verkiezingen wordt voor een belangrijk deel door de afzon derlijke staten gedragen en be draagt volgens ingewijden naar schatting gemiddeld 33 miljoen per staat. Het totale nationale kosten plaatje zou daardoor uitkomen op 1,65 miljard. Bovendien zal ook de federale overheid nog de nodige kosten maken. Duizen den functionarissen zijn bij voorbeeld al naar plaatsen in het hele land gestuurd om de stemming in de gaten te hou den. Door onze correspondent Ans Bouwmans marshall/washington - De stembussen zijn tweeëneenhalf uur open en 487 mensen heb ben al gestemd in het gemeen schapshuis van Marshall, een dorpje in het landelijke Virgi nia. "Dat zijn meer stemmers dan we twee jaar geleden de hele dag hier hebben gezien", zegt Paul Lawrence, een vrijwil liger die de Republikeinse stemadviezen uitdeelt. Van het electorale slagveld in Ohio tot het doorgaans betrouwbaar Re publikeinse Virginia staan de Amerikaanse kiezers in de rij om hun stem uit te brengen en mee te beslissen over de koers van hun land. "Dit is het aller belangrijkste wat ik doe van daag, deze week, dit jaar zelfs", aldus dorpsbewoner Jerry Cushman. Mag de zittende president George W. Bush zijn beleid voortzetten, of zijn de VS toe aan iets nieuws? Het land is vol gens de peilingen fifty-fifty ver deeld. Republikeinen en Demo craten bekvechten over fraude en intimidatie van kiezers. Blik ken juristen zijn al van te voren opengetrokken, voor het geval dat. Bij stemlokalen, in bermen en voortuinen woedt een poli- tieke-posteroorlog, een symp toom van de hoog opgelopen emoties. „Het is hopen en bid den dat de nare toestanden en het niet-weten na vandaag zijn afgelopen", zegt Kathy Schmidtmann, die geduldig wacht in de rij. Waar de een per se zijn stem wil uitbrengen tegen Bush ("hij is een slechte leider"), meent de ander dat Bush de natie dichter bij God heeft gebracht. Een niet-representatieve peiling on der wachtende kiezers in Mars hall levert zes stemmen voor Bush en vier voor Kerry op, wat ongeveer overeenkomt met de uitslag van vier jaar geleden in dit kiesdistrict. "Zestig tegen veertig procent. Dat wordt de ujtslag in heel Virginia", voor spelt Bush-supporter Lawren ce. Helemaal niet, werpt een Kerry-supporter tegen. "Zie je niet hoeveel mensen hier een geel stemadvies (van Kerry) op pakken." Een hoge opkomst leidde gisteren tot lange rijen kiezers voor de stembussen, zoals hier in Tampa (Florida). Een wachttijd van anderhalf uur was niet ongewoon. Foto: EPA/Robert Azmita Het nieuws uit alle windstreken van de VS is hetzelfde. Uren voordat de stemlokalen open gingen, stonden mensen al in de rij. Verkiezingsdag 2004 staat voor volle parkeerplaatsen en lange wachttijden. Het leed blijkt vooralsnog beperkt tot ongemakken. Op een lokale ra diozender meldt iemand dat hij niet kon stemmen, omdat de stembiljetten op waren. In Flo rida was iemand vergeten de stekker van de stemmachine in het stopcontact te steken. Op vijf lokaties in Ohio kwamen de verkiezingsmedewerkers te laat opdagen. In de Martin Luther King-bi- bliotheek in het centrum van Washington D.C. - Democra tisch bolwerk - hebben pater Dionne en pater Walker net hun stem uitgebracht. Zij heb ben op Bush gestemd - "hij is de beste man" - maar verder kan de president hier op weinig enthousiasme rekenen. "Ze stemmen allemaal op Kerry", zegt Christina, een scholiere die hier samen met haar leraar en zeven medeleerlingen een poli tiek veldonderzoek houdt. F. en T. Smith - ja, zo noemt het jonge koppel zich - komen uit Texas, wonen in Washington en verhuizen wellicht naar Van couver (Canada). Dat doen ze als Bush wordt herkozen, zeg gen ze. "We hebben ons al in de eisen voor emigratie verdiept. Bush loog tegen ons in Texas, hij liegt ons nu weer voor en we denken niet dat we dit nog vier jaar kunnen verdragen", zegt hij. "Als het land opnieuw voor hem kiest, dan lopen wij klaar blijkelijk zo uit de pas dat we maar beter kunnen gaan", zegt zij. Volgens een peiling van NBC en de Wall Street Journal is de polarisatie in de VS zo hoog opgelopen dat 65 procent van de Amerikanen denkt dat het land geen goede president heeft als hun favoriet niet wint. Terry Pellatt uit Marshall vindt het idee van president John F. Kerry 'beangstigend', een stem mer op Kerry zegt al depressief te worden bij de gedachte dat Bush wint. Terry Pellatt is voor Bush, maar ze wil Kerry ook best een kans geven. "Dat is toch wie we zijn als Amerika nen?" Pellatt maakt zich ook niet druk over de vraag wanneer de uit slag van de verkiezingen er is. "We komen het vanzelf te we ten. Als het niet vanavond is, dan wel van de week", zegt ze. De Amerikaanse media hebben aangekondigd voorzichtig te zijn met het uitroepen van een winnaar. Ze willen geen herha ling van de chaos van vier jaar geleden, toen sleutelstaat Flori da eerst aan Al Gore werd gege ven, toen aan Bush en vervol gens toch "too close to call" bleek. Zoals elke verkiezingsdag gingen de kiezers in twee ge huchtjes in de heuvels van New Hampshire in de nacht van maandag op dinsdag om klok slag twaalf naar de stembus: 35 stemmen werden uitgebracht op Bush en 21 op Kerry. Dat be tekent dat drie kiezers uit Hart's Location en Dixville Notch die in 2000 op Bush stemden, nu hebben gekozen voor de De mocratische kandidaat. Een vingerwijzing? Vandaag weten we het, of misschien niet. Door onze correspondente Hetty van Rooij brussel/gpd - Morgen staat op de top in Brussel het langver wachte rapport van ex-premier Kok over economische vernieu wing op de agenda. Maar de strijd om de Europese Commissie werkt verlammend en eist alle aandacht op. Zelfs Neelie Kroes' post zou gevaar lopen. Het lijkt wel of het zo zijn moet: elke keer als de Europese rege ringsleiders zich opmaken om serieus te praten over de eco nomie, wordt het onderwerp naar de achtergrond geduwd door de harde politieke actuali teit. Deze week is het niet an ders. En het was allemaal zo voortreffelijk gepland. De na jaarsbijeenkomst van de rege ringsleiders, normaal gespro ken in oktober, werd speciaal verschoven om het startschot te vormen voor de nieuwe Com- missie-Barroso. De feestelijke ondertekening van de grondwet in Rome, vorige week, had het hoogtepunt en tegelijkertijd de afsluiting van het werk van de Commissie-Prodi moeten zijn. Die frisse start is totaal bedor ven door de politieke spannin gen rond de goedkeuring van de nieuwe ploeg. De partijpoli tieke conflicten, die vorige week in het parlement een oplossing blokkeerden, werken door op de Europese top. En tussen de regeringsleiders zit ook nog het nodige oud zeer. In juni van dit jaar weigerden de christen-democratische EU- chefs om de Belgische liberale premier Verhofstadt te accepte ren als de nieuwe commissie voorzitter. De christen-demo craat Barroso leek een goed compromis, maar hij was na drukkelijk niet die eerste keus van Chirac, Schroder of Blair! Nu eisen de christen-democra ten in het parlement dat er, naast de conservatief-katholie- ke Buttiglione, in de ploeg van Barroso ook liberale en socialis tische koppen rollen. Geen tijd dus voor een gemeen schappelijke nieuwe start en een vertoon van eensgezind heid. Frankrijk is met de porte feuille transport in de nieuwe Commissie niet al te ruim be deeld, en voor president Chirac is de bestuurscrisis een kans om beter uit de strijd te komen. De Italiaan Berlusconi accep teert onder geen voorwaarde dat Buttiglione als enige moet vertrekken. En premier Balke nende zit klem in de voorzit- tersstoel. De kandidatuur van Neelie Kroes stuitte in het Euro pees parlement op problemen; maar de Nederlandse regering houdt vast aan Kroes op mede dinging, zo luidt het officiële standpunt. Buitenlandse diplomaten be vestigen dat Nederland het 'hard speelt'. Maar nu de strijd rond de poppetjes en de verde ling van posten opnieuw is los barsten, kan Balkenende niet alleen het Nederlandse belang najagen. Van hem wordt als voorzitter van Europa verwacht dat hij actief bemiddelt om tot een oplossing te komen. Dat maakt de toekomst van Neelie Kroes extra onzeker. door onze correspondent Henk van den Boom Barcelona - De moslimterroris ten die in Madrid worden ver hoord door een onderzoeks rechter Baltasar Garzon waren van plan aanslagen te plegen op het voetbalstadion van Real Madrid, het hoofdkantoor van de politieke partij van voorma lig premier Aznar en de Torre Picasso, een van de hoogste ge bouwen van de hoofdstad. De verdachten behoren tot de groep van enkele tientallen ver dachten die onlangs werden opgepakt. Onder hen zou zich ook een Marokkaanse verdach te bevinden met een Neder lands paspoort. Al eerder maak te rechter Garzon bekend dat de terroristen plannen hadden om het gerechtsgebouw op te blazen waar hij zelf kantoor houdt. bagdad - anp - In de Zuid-Irakese stad As- Samawah, waar ook Nederlandse militairen zijn gelegerd, is gisteravond opnieuw een bomaanslag gepleegd. Mogelijk waren poli tievoertuigen die geschonken zijn door Ja pan, het doelwit. De aanslag was buiten het gebied waar Nederlandse en Japanse hun bases hebben. De Japanse regering heeft besloten de vei ligheidsmaatregelen voor de in As-Sama- wah gelegerde militairen te verscherpen. Aanleiding voor deze beslissing is een aan slag op de Japanse basis met een raket- graat, afgelopen weekeinde. Premier Koizumi verklaarde in het Japanse parlement dat de veiligheidssituatie in As- Samawah onvoorspelbaar is. Hij stelde dat de situatie in de zuidelijke stad relatief vei lig is. Koizumi sluit echter niet uit dat zich in As-Samawah ernstige incidenten zullen voordoen. In de Iraakse hoofdstad Bagdad kwamen gisteren zeker zes mensen om door een zelfmoordaanslag met een autobom bij het ministerie van Onderwijs. Zeker twintig personen raakten gewond. Volgens getui gen vlogen door de explosie zeker tien voertuigen in brand. Bij een explosie in de Noord-Iraakse stad Mosul kwamen twee leden van de Iraakse Nationale Garde om het leven.De politie gaat ervan uit dat de explosie is veroorzaakt door een autobom langs de weg waar een konvooi van de Nationale Garde reed. Onafhankelijkheid niet meer de zwaarste eis Irakese vrouwen wandelen over een markt in Fallujah. Amerikaanse mariniers bereiden een offensief in Ramadi en Fallujah voor. Foto: Reuters De Amerikaanse strijdkrachten spraken gis teren berichten tegen dat een Amerikaanse soldaat ontvoerd zou zijn. Zij reageerden op berichten van de Iraakse politie dat op standelingen maandagnacht in de stad Samarra, ten noorden van Bagdad, een pa trouillerende militair hadden meegeno men. Door onze correspondent Henk van den Boom Barcelona - Steeds meer signa len wijzen erop dat de Baski- sche afscheidingsbeweging ETA de strijd voor een onafhankelijk Baskenland wil beslechten met woorden in plaats van wapens. In een onderschepte brief aan de ETA-leiding schrijven zes voormalige kopstukken dat de "gewapende strijd op dit mo ment nergens toe leidt". De zes zitten opgesloten in Spaanse en Franse gevangenis sen. In de brief staat dat de 'po litiek-militaire strategie' die de ETA tot nu toe heeft gevolgd "is overwonnen door de repressie van de vijand". Hiermee wordt de golf van arrestaties bedoeld waardoor de terreurgroep in korte tijd ernstig is verzwakt. Op 3 oktober werden ETA-lei- der Mikel Antza en zijn vrouw Soledad Iparagirre in Frankrijk opgepakt. De laatste is een van de gevaar lijkste terroristen van de af scheidingsbeweging met een groot aantal doden op haar naam. De brief staat niet op zichzelf. Onlangs publiceerde het Baski- sche dagblad Gara een commu niqué van de ETA-top waaruit ook een koerswijziging valt te destilleren. Hoewel de taal van het stuk zeer versluierend is, zeggen ETA-deskundigen dat de afscheidingsbeweging de deur op een kier heeft gezet voor contacten met de Spaanse regering. Er worden geen eisen vooraf gesteld, zoals in het verleden al tijd het geval was. De vrijlating van de 500 ETA-gevangenen was steeds een belangrijke voorwaarde. Ook lijkt de af scheidingsbeweging minder strak vast te houden aan een geheel onafhankelijk Basken land. De ETA lijkt genoegen te nemen met twee fasen, waarbij het uiteindelijke doel, een zelf standig Baskenland, wel over eind blijft. De tekst is in sep tember opgesteld. Dat het stuk een maand later is vrijgegeven wordt in Spanje beschouwd als een bewijs dat de ETA naar dé onderhandelingstafel wil. Het aantreden van de socialistic sche regering-Zapatero in maart heeft er toe bijgedragen dat er een nieuwe wind door de radicale gelederen in Basken land waait. Uit een ETA-stuk blijkt dat de organisatie meent dat met de wisseling van de Spaanse rege ring er een "nieuwe fase is aan gebroken", in positieve zin voor Baskenland. De Spaanse regering heeft nog niet gereageerd op de toenade ringen van de ETA. Het officiële standpunt van de regering-Za patero is dat ze niet praat met terroristen. Madrid'eist dat de 'terroristi sche bende' zich zelf opheft. Wat er achter de schermen ge beurt, blijft geheim. Zeker is dat er met het aantreden van een nieuwe regering contacten wor den gelegd met de ETA. Ook de vorige regering-Aznar, die be kendstond om zijn harde lijn, heeft gesprekken gevoerd met de afscheidii^ftoeweging. gent/anp-belga - De Belgische kardinaal Joos is gisteren on verwacht op 81-jarige leeftijd overleden. Dat heeft het bis dom Gent gemeld. Joos raakte begin dit jaar in opspraak nadat hij zich vooral negatief had uit gelaten over homo's. De kardi naal stierf thuis in de pastorie in Landskouter (Oosterzele), de parochie waarvan hij sinds 1970 pastoor was. Gustaaf Joos was een studie vriend van paus Johannes Pau- lus II. Die benoemde hem in september vorig jaar tot kardi naal. De Belgische homobewe ging viel in januari over hem heen nadat hij in een interview met het Vlaamse weekblad P- Magazine had gesteld dat het merendeel van de homo's en lesbiennes „seksueel geperver- teerden" zijn. Ook zei Joos dat Bill Clinton al leen president van de Verenig de Staten is geworden door de steun van de joden. Zijn colle ga-kardinaal Danneels, aarts bisschop van Mechelen-Brus- sel, distantieerde zich van de uitspraken van Joos. Joos nam later een deel van zijn uitspra ken terug. Hij zei verkeerd te zijn geciteerd. De paus betuigde gisteren in een rouwtelegram zijn deelne ming aan het bisdom Gent, de Belgische kerkgemeenschap en de familie van Joos. „Ik herin ner me onze gezamenlijke jaren in Rome en bid de Heer kardi naal Joos op te nemen in zijn barmhartigheid", luidde de tekst van het telegram. De paus prijst Joos verder voor de vele pastorale taken die hij vervulde in de Vlaamse kerk. wenen-teheran/anp-afp - De Europese Unie eist niet langer expliciet van Iran dat het voor onbepaalde tijd stopt met het verrijken van uranium. Daar mee lijkt de deur geopend voor een compromis over de nucle aire activiteiten van de islami tische republiek. Dat hebben diplomaten bij het Internatio naal Atoomenergie Agentschap in Wenen gisteren laten weten. Vertegenwoordigers van de EU zullen voor vrijdag een schrif telijke verklaring met het aan bod aan hun Iraanse collega's overhandigen. Vrijdag overleg gen Iran en de EU voor de der de maal over Europese voor stellen om Iran kernenergie voor vreedzame doeleinden te leveren. De Iraanse president Khatami liet gisteren eerder op de dag weten dat hij optimistisch is dat zijn land met de Europese Unie overeenstemming bereikt over de nucleaire kwestie. „Als de EU ons recht accepteert om nucleaire technologie voor vreedzame doeleinden te pro duceren, zijn wij bereid om de wereld en de EU te verzekeren dat we geen nucleaire wapens proberen te verkrijgen", aldus Khatami. Het is echter uitge sloten dat Iran definitief een punt zet achter het verrijken van uranium, aldus Khatami. Het Iraanse parlement nam zondag een wet aan die voor ziet in de hervatting van de verrijking van uranium. Dit ge beurde terwijl de islamitische republiek onder druk staat van de internationale gemeen schap óm juist af te zien van nucleaire ambities. Het westen is bezorgd dat Iran verrijkt uranium, dat officieel voor kerncentrales wordt ge maakt, gaat gebruiken voor de bouw van atoombommen. In oktober vorig jaar stopte Tehe ran als teken van goede wil met het verrijkingsproces.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2004 | | pagina 7