11}
.1
II
GESPREK VAN DE DAG
'Dwergmens pas nét uitgestorven'
Huisarts nog steeds bedolven onder cadeautjes
Parachutesprongen en
yoga voor goed rijgedrag
L E V I N
bU
4
rSvQf
3,
0/
Bed-time-story
vrijdag 29 oktober 2oo4
HEaJK H6AJK ,HEMK,wWr WlUJE prttik NU Pot,?
Moet ik je vermoorpen?"
MENSELIJK
Een groep OLIFANTEN heeft in een
DRONKEN BUI zeker drie mensen
gedood en twee anderen verwond in
een dorp in de deelstaat Assam in
India. De twaalf dieren hadden zich
te goed gedaan aan bier van gegiste
rijst, vertelden natuuropzichters.
Deze drank wordt door de dorpelin
gen gebrouwen en opgeslagen in
containers buiten hun huizen. De
laatste twee weken zijn er meerdere
incidenten geweest waarbij olifan
ten dronken werden van het rijstbier
en grote schade aanrichtten in dorp
jes in Assam. In de afgelopen vijf
jaar zijn in Assam zeker 150 men
sen gedood door dronken olifanten.
Wraakzuchtige dorpelingen hebben
op hun beurt minstens tweehonderd
dieren gedood.
J.R. (Larry Hagman), Sue Ellen (Lin
da Gray), Pam (Victoria Principal)
en Bobby (Patrick Duffy). Deze en
andere sterren uit de televisieserie
DALLAS zijn 7 november weer op de
Amerikaanse buis te zien in een
twee uur durende Dallas-reünie. De
acteurs geven een rondleiding op de
Southfork Ranch, het huis van de
familie Ewing in de serie, die der
tien seizoenen meegingen eindigde
in mei 1991. De fans kunnen zich
ook verheugen op het weerzien met
Cliff Barnes en Ray Krebbs en Lucy
(foto). Voor degenen die het even
kwijt zijn: Lucy was het sexy blonde
nichtje van J.R, Barnes was de zwa
ger van J.R. en Krebbs was de voor
man op Southfork. Foto: GPD
De ZINGENDE KROEGBAAS Thierry
Kamminga gaat zijn café verkopen
om zich helemaal op zijn zangcar
rière te kunnen storten. Na twaalf
jaar doet hij CAFÉ CHEERS in
Sneek van de hand. ,,lk hoop als ik
mijn café heb verkocht zeker een
keer per week op te treden", aldus
de man die vorig jaar werd gekozen
tot 'Meest markante horecaonderne
mer van Nederland'. Kamminga
(37) zingt al sinds zijn veertiende,
maar in 1995 werd zijn zangcarrière
een succes. In 1997 schoorde Kam
minga zijn een eerste hitje met 'Hier
is iedereen gelijk'.
De Amerikaanse filmster JULIA RO
BERTS, die zeven maanden zwan
ger is van een tweeling, is met valse
weeën in een ZIEKENHUIS opgeno
men. Volgens medische bronnen is
de gezondheid van Roberts en haar
baby's met in gevaar. Wel moet ze
nog een tijdje in het ziekhuis moe
ten blijven en heeft ze het advies ge
kregen bedrustte houden. Haar
man Danny Moder bracht haar naar
het ziekenhuis. Toen de weeën wa
ren gestopt, hield het echtpaar een
geïmproviseerd feestje voor de ko
mende geboorte, waarbij zij cadeaus
kregen aangeboden. Foto: Reuters
Zestig automobilisten kunnen bin
nenkort yogalessen, bezoekjes aan
Formule 1-races en parachutespron
gen winnen als ze zich over een lan
gere periode goed gedragen op de
weg. Rijkswaterstaat is een experi
ment begonnen dat het rijgedrag van
automobilisten elektronisch contro
leert. Zes maanden lang worden
snelheid, afstand houden en ander
rijgedrag nauwkeurig bijgehouden.
Zijn de prestaties goed, dan bouwen
de rijders punten op. Bij voldoende
Graham Greene
We noemen iets
sentimenteel als het een
gevoel betreft dat we niet
delen
punten volgen cadeautjes.
De cadeautjes worden niet uitge
deeld door het rijk, maar door een
leasemaatschappij en partner in de
proef. „Ons gaat het vooral om de
vraag of rijgedrag meer beïnvloed
kan worden door te belonen, dan
door te straffen", stelt woordvoerder
Flesch van het innovatieproject.
„Maar ook gunstige resultaten, bete
kenen nog niet dat we in de toe
komst alleen gaan belonen."
Het controleren van het rijgedrag
gaat via een GPS-systeem, dat zeer
nauwkeurig kan bepalen waar een
auto zich op elk moment van de dag
bevindt. Verder wordt er gebruik ge
maakt van een digitale wegenkaart
waarop alle maximumsnelheden
staan aangegeven.
Overigens is niet iedereen even blij
met het experiment. Zo laat WD-ka-
merlid Hofstra zich kennen als een
fel tegenstander van het belonen van
goed rijgedrag. Eerder vergeleek hij
dit met een bonus voor inbrekers die
een nachtje niet op het dievenpad
gaat. gpd
Huisartsen krijgen nog altijd veel
kleine cadeaus van artsenbezoe
kers. De vertegenwoordigers van
de farmaceutische industrie delen
concertkaartjes, koffiezetappara
ten, strandmatten en andere pre
sentjes uit. Met de cadeautjes wil
len ze huisartsen overhalen om
bepaalde medicijnen voor te
schrijven aan patiënten.
Dat blijkt uit onderzoek van het
DGV, het Nederlands instituut
voor verantwoord medicijnge
bruik. Namens het instituut heb
ben 53 artsen ruim anderhalfjaar
Concertkaartjes,
strandmatten,
kookboeken
en speelgoed
de bezoeken en aanbiedingen van
medicijnverkopers genoteerd. In
totaal kregen ze 819 keer een ver
tegenwoordiger over de vloer. De
verkopers boden in ruim vier van
de tien gevallen presentjes aan.
Het DGV zegt dat er geen sprake
is van 'ernstige overtredingen',
zoals enkele jaren geleden, toen
buitenlandse reisjes en dure ap
paraten werden aangeboden. In
de meeste gevallen zijn de ca
deautjes niet duurder dan 50 eu
ro, zoals in 2003 afgesproken in
een aangescherpte richtlijn. Niet
temin wordt er wel een andere re
gel overtreden: de presentjes
moeten namelijk functioneel zijn
voor het artsenberoep.
Directeur R. Coolen van Brakel:
„En ik zie niet in wat een schroe
vendraaier daar mee te maken
heeft." Datzelfde geldt volgens
hem ook voor kookboeken, klok
ken en speelgoed. De directeur
benadrukt dat de waarde van het
cadeau niet zo belangrijk is, „Uit
onderzoek blijkt dat llle cadeau
tjes uiteindelijk van invloed zijn
op het voorschrijfgedrag van art
sen."
Uiteindelijk resulteerde ruim één
op de vijf bezoeken van de medi
cijnverkopers in een actie van de
huisarts. De arts voegde het mid
del toe aan bestaande middelen.
Of de arts gebruikte het nieuwi
medicijn als vervanging voor b
staande geneesmiddelen.
Het instituut vindt het ernstig
artsenbezoekers tijdens hun k(
fie-uurtjes bij de huisarts veela
zwijgen over de bijwerkingenv
de nieuwe geneesmiddelen.
Meestal worden de negatieve k
ten van het medicijn pas bespr
ken als de arts daar om heeft gi
vraagd. In zeven op de tien gev
len sprak de verkoper niet over
risico's voor specifieke groepei
patiënten, gpd
Wetenschappers aan
het werk in de grot
op het Indonesische
eiland Flores, waar
de botten van de 90
centimeter hoge
mensachtige werden
gevonden. Inzet: Een
onderzoekster met
de schedel van de
homo floresiensis,
wiens hoofd volgens
wetenschappers on
geveer zo groot was
als een grapefruit.
Foto's: Reuters
Onderzoekers van het Leidse museum Naturalis
hebben de basis gelegd onder de opzienbarende
ontdekking van uitgestorven miniatuurmensjes op
het eiland Flores in Indonesië. De Homo Floresien
sis was een behaarde hobbit van nog geen meter
hoog.
Botten van het mini-mensje zijn gevonden in een
reusachtige grot op het eiland. De onderzoekers
denken dat de dwergachtige ongeveer twaalfdui
zend jaar gèleden uitstierf. Gert van den Bergh,
gastmedewerker van Naturalis, vermoedt echter
dat er tot een paar honderd jaar geleden nog hob-
bits hebben geleefd op Flores. Hij maakt dat op
uit verhalen die onder de plaatselijke bevolking
de ronde doen.
De Homo Floresiensis, waarvan onderzoekers nu
botresten hebben gevonden in een grot op het In
donesische eiland Flores, was net negentig centi
meter lang en behaard. Hij geldt als een 'achter
neefje' van de mens. De dwerg was een nazaat
van de menselijke voorouder Homo Erectus, die
even groot was als de moderne mens en met
maar vierhonderd centiliter minder hersenin
houd. De Flores-dwerg had hersenen die niet
groter waren dan een grapefruit. Toch kon hij
waarschijnlijk werktuigen maken en gebruiken.
De vaststelling dat kleine hersenen en handigheid
best samen kunnen gaan, is ook van grote beteke
nis voor de kennis over het ontstaan van de
mens.
Volgens een reconstructie lagen de ogen van de
Homo Floresiensis diep in zijn schedel, was zijn
neus plat, zijn tanden groot en had hij bijna geen
kin.
Dat de Flores-mens zo klein was, komt door het
geïsoleerde leven op een eiland. Van den Bergh:
„Op een eiland worden grote beesten steeds klei
ner, en kleine beesten groot. Olifanten 'verdwer
gen', schildpadden worden reusachtig. Een voor
deel van groot zijn is dat je een grote afstand kan
afleggen, maar dat heeft weinig nut op een ei
land."
De dwerg stierf vermoedelijk 18.000 jaar geleden
uit. Waarom dat gebeurde, is onduidelijk. Mis
schien betekende een vulkaanuitbarsting de nek
slag. Van den Bergh gelooft echter dat de dwerg
mens nog veel langer heeft voortgeleefd, en nog
tot een paar honderd jaar geleden nog op Flores
is voorgekomen. De Nederlanders die er in de ze
ventiende eeuw aan land gingen, hadden de
'hobbit' dus tegen het lijf kunnen lopen.
„Dat vermoed ik op basis van allerlei volksver
halen. Zo heb je het verhaal van de 'vraat
zuchtige oma'. Ik heb mensen daarover geïn
terviewd, die een beschrijving geven van een
harige, kleine aapmens. Die aapmensen
plunderden voortdurend voedsel uit de
huizen en de tuinen. Ze aten alles wat
hen werd voorgeschoteld en werden
ook wel eens op feestjes uitgenodigd in
de dorpen. Ze aten het aangeboden
voedsel dan met bord en al op en maak
ten een murmelend geluid.
Op een gegeven moment is er een baby
gestolen door de aapmensen. De
dorpsbewoners hadden er genoeg van
en hebben de dwergen toen levend
verbrand in een grot in een vulkaan
helling.
Ze brandden lekker, omdat ze zo harig
waren. Die verhalen, van mond op
mond overgeleverd, leven nog heel sterk. Ik
neem die verhalen nu héél serieus. Het zet
ook allerlei verhalen zoals die over de Ver
schrikkelijke Sneeuwman in een heel nieuw
licht."
Silvan Schoonhoven
Te mooi om waar te zijn, is de eerste
gedachte. Zestig dagen helemaal niets
doen, alleen maar liggen en daarvoor
dan ruim vijftienduizend euro krijgen.
Wie wil dat niet? Ja maar... Dat is wel
heel makkelijk hè... Er moet een adder
tje onder het gras zitten, of beter ge
zegd; onder het bed in dit specifieke ge
val. Zestig dagen lekker liggen ja, maar
onder welke omstandigheden eigen
lijk? In verwarring gebracht door het
verleidelijke aanbod, ging ik nieuws
gierig op zoek naar de feiten.
Het onderzoek, ook wel bed-rest study
genoemd, is van de ESA (European
Space Agency). Bij dat gegeven moeten
de eerste alarmbellen al gaan rinkelen.
In het kort komt het op het volgende
neer: De ESA is op zoek naar vrouwelij
ke proefpersonen die zestig dagen plat
willen blijven liggen. Niet helemaal
plat trouwens, de ligging heeft vanaf de
tenen een daling van 6% ten opzichte
van het horizontale niveau om het li
chaam op volledige gewichtloosheid te
krijgen. Het onderzoek moet antwoord
geven op de vraag wat de effecten zijn
van langdurige gewichtloosheid op de
functies van het lichaam, de weerslag
op de spieren en botten, de bloedcircu
latie en het immuunsysteem. Maar ook
de hormonale en geestelijke condities
worden onderzocht.
Vooral over die laatste valt natuurlijk
heen en weer te praten. Zestig dagen
languit in bed, even helemaal niets.
Wat een heerlijk idee! Eindelijk rust,
tijd om te lezen, te denken, te slapen en
vrijblijvend weg te dromen. Beetje vi-
deootjes kijken en muziek luisteren. De
wereld twee maanden lang om je heen
laten draaien, zonder een vin te hoeven
verroeren. Geen verplichtingen van
werk of studie, geen wekker en geen so
ciale moetjes om maatschappelijk op
peil te blijven. Een droom?
Is dat zestig dagen vol te houden? Zon
der op te mogen staan, zonder echte be
weging. Hoe lekker is niks doen als je
niks mag? Ik voorzie geestelijke strub
belingen, zelfs voor iemand die liever
lui is dan moe.
Lichamelijk gezien mag het op het eer
ste gezicht dan niet veel eisen, het eist
eerder het uiterste van niets, toch zie ik
daar uiteindelijk de meeste problemen,
je moet er maar wat voor over hebben,
om vrijwillig een katheter in te laten
brengen, te moeten wachten op een
'wasbeurtje en kunnen ze je bed über
haupt wel verschonen als je niet mag
bewegen? Wat nou als je ongelofelijke
jeuk krijgt... een niesbui? Of ongesteld,
- dat is iets wat al die vrouwen toch
minstens tivee keer zal gebeuren gedu
rende het onderzoek. Het is één van de
vele details die na een korte overden
king toch vrij snel de balans laat over
hellen richting een nee-laat-maar. En
dat betreft alleen de ligging zelf, onder
tussen draait de wereld buiten genade
loos door; dus werk stapelt zich op, de
studie loopt achterstand op en het lief
desleven ondergaat een crisis. Allemaal
weinig verleidelijke vooruitzichten
voor 'the live after', als je dan tenmin
ste nog op je benen kunt staan...
Behalve dit alles loop je uiteindelijk
ook nog de kans om in de derde groep
terecht te komen... En dan is zelfs het
enige lichtpuntje van de dag tot iets
van niets gedegradeerd. Groep 1 is de
controlegroep, groep 2 krijgt een bewe
gingsprogramma voorgeschoteld en
groep 3 krijgt voedingssupplementen
toegediend. Uiteraard is dat een inte
ressant onderdeel van het onderzoek.
Tenslotte wordt het onderzoek gedaan
om te kijken naar de menselijk condi
ties tijdens een lang verblijf in de ruim
te en daar is moeilijk aan boerenkool
met worst te komen. Maar niks doen én
niks eten!?!
Wat denken ze nou helemaal??? Dat
onze sekse bestaat uit een stel tuthola's?
Dat we ons voorzon luttel bedrag
graag zestig dagen op non-actief willen
laten vertroetelen met een katheter
vanonder en van boven via zo'n zelfde
slangetje toediening van slobbervoedsel
dat onder alle omstandigheden smaakt
naar laffe havermoutpap? We zijn dan
wel vrouw en gevoelig voor alle vormen
van ontspanning, alle vormen van da-
vitamonpillen, vitaminekuren, diëten
en aandacht, maar zó makkelijk zijn
we niet te paaien, toch? Dat de prinses
na honderd jaar slaap, blakend van
gezondheid wakker werd gekust vin
den we een prachtig verhaal en liefst
zouden we nog steeds in
sprookjes geloven, maar we
weten inmiddels helaas
beter. De wanna-be
Doornroosjes die zo
gek zijn dit onderzoek
te ondergaan, zullen
wakker worden als
verlept kasplantje
en iedere cent van
die vijftienduizend
euro nodig hebben
voor therapie, ge
zondheidskuren,
revalidatie en ver-
zekeringen om weer
enigzins op te bloeien.
Jammer, want het
klinkt zó mooi...
slapend rijk wór
den-
Reageren?
reacties_op_
column@hotmail.com
