Extra verlof ouden werknemer dubieu ECONOMIE n Tips voor een lagere elektriciteitsrekening American Airlines wil 1100 banen schrappen WAO maakt oplossing ruzie prepensioen lastig Kont tegen de kril Eerste 'Hooters' geopend in China economie wijzer &\j Heijmans maakt snel schoon schip den bosch - Bouwbedrijf Heij mans kiest voor de versnelde procedure voor het afhandelen van de fraudezaken die de kar telautoriteit NMa heeft aange boden. De NMa wil de fraude zaken tegen de bouwbedrijven voortvarend afhandelen. In overleg met de branchevereni ging in de bouwsector, het AVBB, heeft de NMa de versnel de procedure bedacht. Vier honderd bouwbedrijven in de wegenbouw krijgen in decem ber miljoenenboetes opgelegd. Met de aangepaste procedure wil de NMa de bedrijven de kans geven snel schoon schip te maken. Oud-voorzitter J. Blan- kert van werkgeversorganisatie VNO-NCW gaat de bouwbedrij ven vertegenwoordigen. Hij be pleit de argumenten tegen de beschuldigingen namens alle bedrijven. Productie China blijft snel groeien peking - De industriële produc tie in China is de afgelopen maand 16,1 procent groter ge weest dan in september vorig jaar. De gemiddelde prijs van industrieproducten steeg met 7,9 procent, zo blijkt uit officië le cijfers die zaterdag in Peking zijn gepubliceerd. In augustus bedroeg de groei van de indu striële productie 15,9 procent ten opzichte van een jaar er voor. De sterke toename is de weerslag van de enorme groei van de economie die het land doormaakt. De prijsstijging vloeit voort uit onder meer de hoge prijs van olie. Japan importeert weer rundvlees VS tokyo - Japan gaat weer Ameri kaans rundvlees importeren. Het land stelde in december een verbod op de import van het vlees in nadat bij een koe in de Amerikaanse staat Washing ton de gekkekoeienziekte (BSE) was vastgesteld. Zaterdag be reikten onderhandelaars van beide partijen in Tokyo over eenstemming over de hervat ting van de leveringen. Voorlo pig laat Japan alleen rundvlees toe van dieren die niet ouder zijn dan twintig maanden. Dure Britse huizen in trek londen - In Groot-Brittannië zijn dure huizen in trek. Zakte de verkoop daarvan in 2003 nog in, in de eerste helft van dit jaar is het aantal verkochte wonin gen van 1 miljoen pond (1,45 miljoen euro) of meer gestegen met 61 procent ten opzichte van de eerste helft van 2003. Dat blijkt uit een overzicht dat Halifax, een grote hypotheek verstrekker, zaterdag publiceer de. Ongeveer tweederde van dure huizen die aan de man werden gebracht, staat in Lon den. België: rem op accijns brandstof brussel - De Belgische regering onderzoekt of zij een limiet kan invoeren voor de accijnzen op benzine en diesel voor privé - automobilisten. Daarmee wil premier Verhofstadt de negatie ve effecten voor de burger van de sterk gestegen olieprijs enigszins dempen. Verhofstadt zei gisteren op de Vlaamse tele visie dat de regering nagaat of de Europese Unie zo'n regeling toestaat. Directe aanleiding voor het initiatief is het feit dat de dieselprijs vrijdag in België voor het eerst meer dan 1 euro per liter kostte. Tweederde van de personenwagens in België rijdt op diesel. Professionele weggebruikers hebben al een vrijstelling van de betaling van accijnzen op diesel. Afrika wil toezegging G8 Johannesburg - Afrika heeft er bij de leden van de G8, de ze ven grootste industrielanden plus Rusland, op aangedrongen dat ze de miljarden dollars aan hulp die ze hebben toegezegd, ook daadwerkelijk betalen. De oproep werd gedaan in Johan nesburg, waar een aantal Afri kaanse landen bijeen was om te praten over de voortgang van een plan om meer groei te be werkstelligen op het armste continent ter wereld. Bankiers doen goede zaken den haag - Ondergrondse ban kiers sluizen jaarlijks voor hon derden miljoenen euro's het land in en uit. Op deze wijze verdwijnen winsten uit dnigs- handel, mensensmokkel en op lichting uit het zicht, waarvan soms ook terroristische organi saties gebruik maken. Een woordvoerder van het ministe rie van Justitie heeft dat zater dag bevestigd. Het Meldpunt Ongebruikelijke Transacties (MOT), dat onder dat ministerie valt, pleit voor een keiharde aanpak. maandag 25 OKTOBER 200 fort worth/anp-afp - American Airlines wil 1100 personeelsleden kwijt. In een brief aan het personeel liet Jeff Brundage, twee de man van de Amerikaanse luchtvaart maatschappij, weten „zich voor te bereiden op een moeilijke winter". Een verdere per soneelsvermindering sloot hij niet uit. Het cabinepersoneel wordt ontzien, maar vrijwillig vertrek wordt wel aangemoedigd. Van de gezagvoerders moeten er tot halver wege volgend jaar 450 het veld ruimen. Met de maatregel wil American Airlines de gevolgen opvangen van de omzetvermin- dering. De maatschappij plaatst in elk vliegtuig meer stoelen om de kosten te kunnen verlagen. Woensdag liet AMR, het moederconcern van de luchtvaartmaatschappij, weten in het derde kwartaal een verlies te hebben geleden van 124 miljoen dollar. Bij die publicatie zei AMR zich voor de toe komst op slechtere ontwikkelingen in te stellen, vooral als gevolg van de hoge brandstofprijzen. shanghai - De Amerikaanse restaurantketen Hooters, befaamd wegens de schaars geklede en doorgaans rondborstige serveersters, heeft een eerste filiaal geopend in China. Volgens Amerikaanse en Chinese media was er grote belangstelling voor de opening in de metropool Shanghai. De komst van het restaurant is een nieuwe uiting van de veranderde moraal in de volksrepubliek, waar preutsheid lange tijd staatsbeleid was. Tegenwoordig is dat zeker in de grote steden anders. Overigens blijven de machthebbers in Peking onverkort hard optre den tegen onder meer seks op internet of bijvoorbeeld tegen aanbieders van telefoonseks. Foto: Reuters door Koos van Wees Extra vakantiedagen voor oudere werknemers zijn in strijd met de wet gelijke behandeling. Dat oordeelde de Commissie Gelijke Behandeling (CGB) onlangs. Ver slag van een zitting. utrecht/gpd - Een klein zaaltje in een splinternieuw gebouw tegen het stadscentrum van Utrecht. Een bedrijf in spellen en puzzels vraagt van de Com missie Gelijke Behandeling een oordeel over de seniorenrege lingen die het bedrijf kent. Zeventien werknemers telt het bedrijf. Voor de ouderen onder hen kent het verschillende tege moetkomingen. Wie 62 jaar of ouder is, kan drie dagen per week werken met behoud van tachtig procent van het bruto salaris. Wie zestig jaar of ouder is, levert maar tien procent in als hij een dag per week minder werkt. Het is een 'afbouwrege ling', antwoordt de directeur van het bedrijf op vragen van de commissie, bedoeld als ge leidelijke overgang naar het pensioen. Daarnaast hebben ouderen ook recht op meer vakantiedagen. Eén per jaar extra voor de vijf tig- tot 54-jarigen, drie voor mensen van 55 tot en met 59 en vijf voor de nog oudere werkne mers. Doel is om de werkdruk te verlichten, zegt de directeur. Het bedrijf wil een 'oordeel over eigen handelen'. Proble men geven de regelingen niet, maar dat is omdat er maar wei nig personeelsleden zijn in de leeftijdsgroepen die er recht op hebben. In de toekomst kan dat wellicht anders zijn. En dan kan er moeilijk aan voldaan wor den, omdat sommige functies moeilijk in deeltijd te vervullen zijn. De Commissie Gelijke Behan deling, bestaande uit drie men- door Hans van Soest Het vredesoverleg tussen kabi net en vakbeweging gaat een nieuwe fase in. Er moet niet al leen een compromis worden ge sloten over de toekomst van het prepensioen, maar ook over het nieuwe WAO-stelsel. Vooral dat laatste legt een zware hypo theek op de onderhandelingen. Het gescheld tussen kabinet en vakbeweging over de toekomst van vut en prepensioen is wel iswaar geluwd, maar de ruzie is nog lang niet opgelost. Het ka binet wil graag onderhandelen, zodat er met de bonden weer afspraken kunnen worden ge maakt over bijvoorbeeld loon matiging. Maar de bonden wil len dan wel wat terug: het moet mogelijk blijven voor iedereen om eerder te stoppen met wer ken en de WAO-plannen van het kabinet moeten deels van tafel. De onderhandelingen staan onder tijdsdruk, omdat de Tweede Kamer over twee weken al een beslissing neemt over het plan om vanaf 2006 de premies voor vut en prepensi oen voortaan te belasten. In plaats daarvan moet een le vensloopregeling komen waar bij werknemers individueel een deel van hun brutoloon opzij zetten om later met betaald ver lof te kunnen gaan. Op het punt van vut en prepen sioen lijken de verschillen tus sen wat kabinet en vakbewe ging willen, te overbruggen. Zo willen de bonden pertinent een regeling voor vervroegd uittre den voor mensen die veertig jaar gewerkt hebben en voor mensen die werken in slijtende beroepen. Dat kan door het pensioenstelsel zo te verande ren dat een werknemer een ou- dedagspensioen kan opsparen gebaseerd op 100 procent van zijn loon in plaats van 70 pro cent nu. Op die manier kun je er na veertig dienstjaren mee ophouden door een deel van je oudedagspensioen alvast voor je 65ste te laten uitkeren. De Tweede Kamer heeft al bij meerderheid gezegd daar voor te voelen. Daarnaast kan de in het leven FNV-voorman Lodewijk de Waal was bij het voorjaarsoverleg al niet enthousiast getuige de weigering de hand te schudden van minin- ster van sociale zaken Aartjan de Geus. Foto: GPD/Martijn Beekman te roepen levensloopregeling verder worden opgetuigd. Een kamermeerderheid wil al dat het mogelijk wordt een spaar pot aan te leggen van 2,5 jaarsa laris. Daarmee kun je 3,5 jaar eerder stoppen met werken mits je genoegen neemt met 70 procent van je salaris. Het kabi net wil vooralsnog niet verder gaan dan een spaarpot van 1,5 jaar, maar heeft al wel aangege ven er over te willen praten. Maar dan de ruzie over de nieu we WAO. Die ligt een stuk inge wikkelder. Zo willen de bonden dat alle huidige WAO'ers niet worden herkeurd tegen de strengere keuringseisen zoals die gaan gelden per 1 januari 2006, als het nieuwe WAO-stel- sel wordt ingevoerd. Zo'n 100.000 mensen dreigen daar door een deel van htm uitkering te verliezen. Probleem is: die herkeuringen zijn sinds 1 okto- De wintertijd staat voor de deur. Dat betekent dat het 's ochtends weer eerder licht wordt en 's avonds eerder de lampen aan gaan. Als de klok een uur wordt teruggezet, is dat wellicht ook een goed moment om bij het elektriciteitsverbruik stil te staan. In het kort komt het op de volgende zaken neer: kies voor energiezuinige appa raten, zorg voor een goede op en afstelling ervan en vermijd onnodig en onzuinig gebruik. Een groot deel van ons elektri citeitsverbruik komt voor reke ning van apparaten als wasma chines, wasdrogers, afwasma chines en koelkasten. Op nieu we apparaten staat tegenwoor dig altijd een energielabel waar op is aangegeven hoe het met het energieverbruik is gesteld. Apparaten met het A-energiela- bel verbruiken de minste elek triciteit. Er zijn nog andere, vaak internationale labels. Zo is een koel- of vrieskast met een Energy+ label nog iets zuiniger dan de apparaten die onder het Nederlandse A-energielabel ge rangschikt worden. Wie consu mentenelektronica, witgoed of kantoorapparatuur wil aan schaffen en zich vooraf al in het energieverbruik wil verdiepen, kan op www.energielabel.nl het elektriciteitsverbruik van diver se merken en producten na gaan. Spaarlampen geven relatief veel licht met relatief weinig ener gie. Gemiddeld hebben we per huishouden maar liefst 30 lam pen in huis, waarvan er maar twee spaarlampen zijn. Daar valt dus zeker nog winst te be halen. „Er wordt vaak gedacht dat spaarlampen kanjers van lampen zijn die heel ongezellig licht geven," vertelt Linda Nij- enhuis van voorlichtingsorgani satie Milieu Centraal. „Vroeger was dat inderdaad het geval, maar tegenwoordig kun je spaarlampen ook in warme tin ten krijgen. Ze lijken qua afme ting op een gewoon peertje, en passen nu in de meeste arma turen." Een spaar lamp geeft vier tot vijf keer meer licht dan een gewone gloeilamp. Een spaarlamp is duurder in aan schaf: gemiddeld zeven euro tegen negentig eurocent voor een gloeilamp. Vanwege het lagere elektriciteitsver bruik heb je die kos ten er in één jaar al uit. Een goede spaarlamp brandt gemiddeld 10.000 uren. Dat is tien keer zo veel als een gewone gloeilamp. Wie een gloeilamp wil vervangen door een spaar lamp, kan het beste het vermo- EIGEN BEURS Brenda van Dam Een gemiddeld huishouden verbruikt jaarlijks ongeveer 3305 kWh aan elektriciteit. Het verbruik is als volgt verdeeld: reiniging (wasmachine, wasdroger, afwasmachine) 22 procent koeling (koelkast, vriezer) 17 procent verlichting 16 procent verwarming en warmwatervoorziening 15 procent audio/video/communicatie (pc, printer) 14 procent koken, 5 procent overige (ventilatiesystemen, keukenapparatuur e.d.) 11 procent gen (Watt) door vier delen. Een gloeilamp van 60 Watt geeft dus evenveel licht als een spaarlamp van 15 Watt. Stel, er branden in huis vijf lampen van 60 Watt langer dan drie uur per dag. Als deze lam pen vervangen zouden worden door spaarlampen van 15 Watt, levert dit een besparing op van 300 KWh op jaarbasis. Dat komt neer op zo'n 40 euro per jaar: de helft van het gemid delde energieverbruik voor ver lichting. „Op onze internetsite staat een rekenmodel waarmee ieder zijn persoonlijke voordeel kan berekenen als gloeilampen door spaarlampen worden ver vangen" aldus Nijenhuis. „Veel mensen denken dat ze energie besparen met een dim mer," vertelt Nijenhuis. „Maar dat valt tegen. Wanneer 50 pro cent van het licht wordt ge dimd, is er nog steeds een ener gieverbruik van 75 procent. Bo vendien heeft een dimmer een transformator en deze gebruikt ook elektriciteit als de lamp uit staat." Het sluipverbruik van al le dimmers in Nederland bij el kaar, is gelijk aan het totale elektriciteitsverbruik van 10.000 woningen! Sluipverbruik kun je voorkomen door een aan/uit schakelaai- tussen het stopcon tact en de dimmer te plaatsen. „Voor spaarlampen met steek- fittingen bestaan speciale dim mers," vertelt Linda Nijenhuis. „En daarbij geldt wel: de helft minder licht kost ook daadwer kelijk de helft minder energie." En wat te denken van alle op laadbare apparaten die we in huis hebben. Mobiele tele foons, elektrische tandenbor stels, babyfoons, gameboys, scheerapparaten, kruimeldie ven... De oplaadapparaten zit ten gemakshalve vaak 24 uur per dag in het stopcontact, ook al zijn de apparaten zelf al op geladen. Per oplader kost dit gemiddeld 2,50 euro per jaar. Op de tv en de computer die al tijd stand-by staan, valt ook ge makkelijk te besparen. De tv ge woon uitzetten, bespaart tien euro per jaar; de computer uit zetten verlaagt de elektriciteits rekening met 25 euro per jaar. Meer informatie en tips: www.milieucentraal.nl www.energielabel.nl sen, vraagt vooral. Hoe hoog is de werkdruk eigenlijk? Zijn er veel zieken? Heeft dat te maken met het werk? Waaruit blijkt dat er behoefte is aan de regelin gen? En betekent één extra va kantiedag nu werkelijk vermin dering van de werkdruk? De directeur, bijgestaan door zijn advocate, heeft het ant woord ook niet altijd. De rege lingen zijn ingesteld door een voormalig directeur, naar wiens beweegredenen het voorname lijk gissen is. „We hebben er geen onderzoek naar gedaan. Vermoedelijk ging hij gewoon mee in een trend om oudere werknemers tegemoet te ko men," oppert hij. De werkdruk is niet buitenspo rig hoog, vindt de directeur. Al leen van half september tot eind december is het even aan poten, vanwege Sinterklaas en kerst. Het bedrijf gaat er vanuit dat in die periode zo min mo gelijk vrije dagen worden opge nomen. Zonodig doet het een beroep op vutters en gepensio neerden om even bij te sprin gen, overigens geen van allen ex-werknemers. Ziektegevallen kent het bedrijf ook nauwelijks. En als ze er al zijn, hebben ze niets met het werk te maken. De vier langdu rige ziektegevallen onder de vijftigplussers hadden te maken met een meniscusoperatie, een gebroken been door winter sport, nierproblemen en één arbeidsconflict. De commissie verzuimt te vragen of dat con flict mogelijk met werkdruk en ouderdom te maken heeft. De extra vakantiedagen voor senioren werden standaard in gevoerd, „zonder te kijken of het werk voor ouderen echt te zwaar was," zegt de directeur. „Maar als je ze weghaalt zal het werk misschien zwaarder wor den gevonden." Hij heeft zelf trouwens ook een vraag. Stel dat het bedrijf de re geling moet terugdraaien, is Seniorenregeling Sinds 1 mei geldt in Ne land de wet 'gelijke beh deling op grond van lee bij de arbeid', ook wel li kend als de wet op de Ie tijdsdiscriminatie. Het! zicht op de naleving vai wet is in handen van de Commissie Gelijke Beh; deling. Die oordeelde o langs dat seniorenregel gen bij een boekimport niet werden gerechtvaa digd door een te zware lasting van de werknem Uitspraken van de Com missie Gelijke Behande zijn niet bindend, maai kunnen wel een rol spe bij rechtszaken en cao- derhandelingen. En wa voor het ene bedrijf geli geldt niet automatisch i voor het andere. De arg mentatie voor senioren gelingen kan per bedrij ders zijn, evenals de we omstandigheden. Zwaa werk heeft andere effec op de inzetbaarheid vai ouder personeel dan wi nig belastend werk. Hei toekennen van extra vri dagen voor ouderen mi 'objectief gerechtvaardi zijn, zo blijkt uit de wet dan een overgangsregelii gestaan, ook als die in s met de wet op de gelijke I deling? Sommige werki staan op de nominatie i nenkort gebruik van te i De voorzitter geeft dire antwoord. „Dat mag, m tijdelijk is." De uitspraak van de com volgt over enkele weken. ber jongstleden al praktijk. Dat terugdraaien is niet alleen las tig, maar ook een grote politie ke nederlaag voor het kabinet. Ook willen de bonden het zoge heten WAO-hiaat van tafel. Net als nu, wordt een WAO-uitke- ring straks gebaseerd op 70 procent van iemands laatst ver diende loon. Die uitkering be houd je echter maar tijdelijk: een half tot vijf jaar, afhankelijk van je arbeidsverleden en leef tijd. Daarna val je terug in een vervolguitkering, gebaseerd op de bijstand met een extraatje van zo'n 2 procent voor ieder jaar datje gewerkt hebt. Het idee daarachter is dat iemand zo financieel geprikkeld wordt weer een (aangepaste) baan te zoeken. De bonden willen ech ter dat iemand helemaal niet terugvalt in inkomen als hij eenmaal in de WAO zit. Verder willen de bonden de keuringseisen afzwakken voor personen van wie onduidelijk is of zij op korte termijn zullen herstellen van hun ziekte. Het kabinet wil hen geen toegang geven tot de nieuwe WAO, de bonden en de werkgevers wel. Het kabinet is het poldermodel van de Nederlandse overleg economie zat. Volgens de logica van het christen-democratisch conservatief liberalisme - of hoe de filosofie van het tweede ka binet-Balkenende ook moet worden genoemd - raakt de Ne derlandse economie door een overdaad aan overleg interna tionaal achterop. Het vele overleggen leidt tot een gebrek aan concurrentie en flexibiliteit. Het geheel rust in de filosofie van het kabinet als een loden last op de vergrijzen de schouders van het vader landse bedrijfsleven. Immers: elders in de wereld gaat ieder een veel meer zijn eigen flexibe le gang, zonder de ballast van tijdrovend polder- overleg en peper dure collectieve af spraken. Vooral de Angelsaksische lan den, zoals Amerika en Groot-Brittan- nië, sprinten daar om van ons weg. Niet alleen op ma croniveau wordt veel te veel 'gepol- derd', in overbodi ge gremia als de So ciaal-Economische Raad en de Stich ting van de Arbeid. Ook op het micro niveau van indivi duele ondernemin gen gaat het meepraten - door ondernemingsraden - gepaard met contraproductief gedoe. Daarom heeft het kabinet on langs een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gestuurd waarin ondernemingen de vrijheid krij gen de bevoegdheden van de ondernemingsraden in te per ken. Met enige regelmaat sta ik on dernemingsraden bij die wor den geconfronteerd met inge wikkelde bedrijfseconomische vraagstukken. Reorganiseren en saneren zijn in het Nederlandse bedrijfsleven schering en in slag. De laatste jaren constateer ik een verharding van het kli maat. Het management staat steeds vaker recht tegenover het personeel, en omgekeerd. Wederzijds onbegrip en wan trouwen lijken momenteel te overheersen. Veel managers vinden het per soneel eigenlijk te dom om veel overlegtijd aan te besteden. De kapitaalverschaffer - aandeel houder, analist of bank - is in hun ogen aanzienlijk belangrij ker, ondanks alle retoriek over het tegendeel. Paternalistische hiërarchieën domineren. Het management denkt het altijd beter te weten; het gezevi het personeel kost alleen tijd en geld. De werknerni zijn gevoelig voor deze ve ding. Zij voelen zich nietl serieus genomen. En mei daarom gaat de kont tege krib. Het gevolg is dat het conl model steeds vaker de pl< overneemt van het har mi model. Op het micronive. individuele onderneming lijkt het erop alsof het pol model wordt afgeschreve het eerdergenoemde wet stel dat is gericht op inpe van de macht van ondern mingsraden achter de hai kunnen bedrijven hier sü sneller handen en voeten geven. Stakingen zijl Nederland - zich internat onderscheidt zijn geringe a beidsonrust - altijd uitzond Juist vanwegt verguisde pol model kan Ni land nog imn prat gaan op Arjen van Witteloostuijn toppositie op hoogleraar internationale mondiale arb economie en bedrijfskunde rustranglijst. aan de Universiteit dere landen g van Groningen veej meer üj( geld verloren productiever coördinatiegedoe als gevi stakingen. Een dagje staken kost het drijfsleven bakken vol gel Geen wonder dat van wei verszijde de laatste wekei steeds fellere bewoording aangedrongen op hervatt van het stukgelopen over tussen kabinet en vakbon de voorzitter van de werk versorganisatie voor de en elektrotechnische indi drong onlangs zelfs aan o aftreden van minister De van sociale zaken. Het poldermodel heeft h< te voordeel van lagere tra tiekosten, op macro- en i niveau. Wat de huidige oi extra wrang maakt, is dat voorjaarsoverleg tussen k en sociale partners naar tl luidt op een haar na tot o eenstemming leidde. Blijl dient het huidige conflict ogen van het kabinet een hoger doel: dat van de on dering. Het gevolg daarva zijn dat arbeidsonrust in derland veel gewoner gaa den. Ondervond u kortge hinder van de landelijke in het openbaar vervoer? uw borst dan maar nat...

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2004 | | pagina 6