BUITENLAND
Beleggers weten
het al: Bush wint
'Kwestie Buttiglione' wordt politieke thriller
Hof haalt streep door
Belgische drugswet
Orkaan trekt over Japan: 66 ff fjR
doden en tientallen gewonden
Duitsepaiiement. Geen Brjtten naar 'drfehoek deS doods'
geld voor Stasi-puzzel
Amerikanen vrijgemaakt voor offensief tegen Fallujah
Acht jaar voor misbruik
gevangenen Abu Ghraib
Iran wil blijven praten over
stoppen nucleair program
School weigert
Franse meisjes
met hoofddoek
hdc155
vrijdag 22 oktober 2004
Keuters: Claudia Daut
el Castro loopt
tel op bij val
iciara - De Cubaanse
jent Fidel Castro heeft
isdag bij een val een bot-
;in de knie opgelopen,
schijnlijk heeft hij ook een
-ebroken. De 78-jarige Cu-
se leider sprak zelf vanuit
joel over zijn verwondin-
ladat hij na een toespraak
ita Clara. 280 kilometer
>sten van hoofdstad Hava-
val was gekomen.
)kverbod in
0 reca Liverpool
-ooi. - Liverpool wil als
grote Britse stad een
erbod instellen voor on-
j leer restaurants, cafés en
leentra. De gemeenteraad
daar in grote meerderheid
ngestemd. Als het Britse
nent de wensen van de
loolse gemeenteraad om-
nieuwe wetgeving, kan op
isteken van een sigaret in
irbeeld een horecagele-
ideen boete van 1000
(ruim 1400 euro) komen
ia 3000 man
ra naar Darfur
li - De Afrikaanse Unie
ireidt haar missie in de
lese regio Darfur uit tot
nilitairen. De vredes- en
ïeidsraad van de AU
e gisteren in met de uit-
ng. De AU heeft op dit
ent 465 man in Darfur. De
iding is kleiner dan waar
lorzitter Olusegun Oba-
van Nigeria op hoopte,
li eerder ervan uit te gaan
00 militairen naar Sudan
worden gestuurd.
él doodt
ias-leider
tad - Israël heeft gisteren
al-Ghoul gedood, een
rijke leider van de "islami-
Hamas-beweging. De
staat deed dat door een
fte vuren op Gaza-Stad,
fdstad van de autonome
nse Gazastrook. Daarbij
auto van Ghoul getrof-
ilgens medische bronnen
de aanval twee doden
gewonden gevallen,
n de gewonden is er em-
toe. Israël was al vijf-
ir op zoek naar Ghoul,
langrijke Palestijnse
enmaker.
gewonden
rambotsing
Bij een botsing tussen
ams in Brussel zijn gis-
end tientallen gewon-
vallen, onder wie enkele
ewonden. Een tram
niet tijdig voor een voor
op de rails. De bestuur-
en van de zwaargewon-
e meeste gewonden kon
een korte behandeling
iekenhuis weer naar
egen dagen geleden
p bijna dezelfde plaats
irtgelijke botsing. Toen
er 21 gewonden.
kse vrouwen:
slaag terecht
- Ruim eenderde van
cse vrouwen vindt dat ze
erdienen als zij ruzie ma
lt hun man, hem seks
:n of het eten laten aan-
n. Dat is de uitkomst
enquête die het Turkse
reau Anatolië heeft ge-
«rd. Uit het onderzoek
at 39 procent van de
n vindt dat haar man
eeft als hij haar slaat om
ide volgende redenen:
laten verbranden, de
[van haar man betwis-
oodig geld uitgeven, de
11 verwaarlozen of wei
aks met hem te hebben.
ir 62 doden bij
ongelukken
Bij twee ongelukken in
jn afgelopen nacht ze-
lijnwerkers om het le-
Hnen. Bij de Daping-
Kinmi in de provincie
derven 56 mijnwerkers
«plosie. Meer dan hon
deren worden hier nog
Bij een ongeluk in een
mijn bij de stad
ling zijn zes mijnwer-
gekomen. Volgens het
- irsbureau Xinhua zijn
e autoriteiten bezig om
in wat er te redden valt.
D noment van de ontplof-
en er 400 arbeiders in
De helft wist op eigen
ontsnappen.
berlijn/anp-dpa - Het Duitse
parlement wil voor 2005 geen
geld uittrekken om met behulp
van computers 'de grootste
puzzel ter wereld' in elkaar te
zetten: de 16.000 zakken met
versnipperde documenten uit
de archieven van de Stasi, de
geheime dienst in het voormali
ge Oost-Duitsland. Volgens Der
Tagesspiegel was voor een eer
ste project 2,2 miljoen euro no
dig, maar de commissie voor
binnenlandse zaken van de
Bundestag wil dat bedrag niet
ophoesten.
Sinds 1995 werkt een klein
groepje van vijftien ambtenaren
nabij Nümberg aan het met de
hand ordenen van de snippers.
Tot dusver hebben ze 260 zak
ken afgewerkt. In dit tempo zal
het nog vijf eeuwen duren
voordat de klus is geklaard.
De betrokken documenten
werden kort voor de val van de
Muur versnipperd door Stasi
medewerkers in Berlijn. Het
was eigenlijk de bedoeling de
snippers te verbranden, maar
daar kwam het niet meer van.
Onderzoekers verwachten in de
papieren belangrijke informatie
te vinden over bijvoorbeeld spi
onnen of informanten van de
Stasi.
londen-bagdad/anp-rtr-dpa -
Het Verenigd Koninkrijk gaat on
geveer 850 militairen tijdelijk
verplaatsen van het zuiden van
Irak naar de omgeving van Bag
dad, zoals de Verenigde Staten
hebben gevraagd. Dat maakte
minister Hoon van defensie gis
teren officieel bekend.
Het is de eerste keer dat Britse
troepen in het gevaarlijke Cen-
traal-Irak worden gestatio
neerd, de 'driehoek des doods'
rond Bagdad. Tot nu toe zaten
zij in het veiliger zuiden. Vol
gens Hoon zal de herschikking
slechts voor enkele weken zijn.
Hij noemde de troepenver
plaatsing „een essentieel on
derdeel van het proces om de
juiste omstandigheden te creë
ren voor de verkiezingen in ja
nuari". De bewindsman bena
drukte dat de militairen onder
Brits commando blijven.
Door de Britse steun kunnen
Amerikaanse soldaten worden
vrijgemaakt voor een offensief
tegen het rebellenbolwerk Fal
lujah. In Blairs Labourpartij was
veel verzet tegen de troepenver
plaatsing. Sommige socialisti
sche afgevaardigden spraken de
verdenking uit dat de premier
de Amerikaanse president Bush
wil helpen bij zijn herverkie
zing. Diens Democratische uit
dager Kerry had Bush verweten
dat hij er vrijwel alleen voor
staat in Irak.
Waarnemers in Londen waar
schuwen dat het besluit zich te
gen Blair kan keren als daar
door het dodental onder Britse
soldaten in Irak stijgt. Tot nu
toe zijn 68 Britten omgekomen
bij de aanvalsoorlog vergeleken
den haag/gpd - John Kerry is
nog niet uit de strijd, maar
George W. Bush maakt een gro
tere kans in het Witte Huis te
blijven. Het 'aandeel' van de
democraat staat namelijk net
boven de veertig dollarcent, ter
wijl het aandeel van de republi
keinse kandidaat rond de zestig
cent schommelt.
Aandelen van presidentskandi
daten? De Universiteit van Iowa
peilt al jarenlang met behulp
van aandelenhandel de stem
ming over allerlei onderwerpen.
Ook bij presidentsverkiezingen.
Deze aande
lenmarkt is 1
juni geopend. M
De markt is
vergelijkbaar
met het pool
tje bij voetbalwedstrijden van
Oranje. De deelnemers leggen
dan een euro (of meer) in en ra
den wat de uitslag zal zijn. De
handelaren bij de Iowa Electro
nic Markets doen iets derge
lijks. Zij zetten geld in op de
kandidaat die volgens hen gaat
winnen. In dit geval is het aan
tal keuzemogelijkheden be
perkt: Bush of Kerry.
Het aardige van de IEM is dat
zij redelijk nauwkeurig voor
spelt wie zal winnen. Hoewel
George Bush en Al Gore bij de
verkiezingen in 2000 in de opi
niepeilingen nek-aan-nek gin
gen, 'wisten' de beleggers al
weken van te voren dat Bush
zou winnen.
Duurste verkiezingen
De aandelenhandel is vaak
nauwkeuriger dan de peilingen
van marktonderzoekbureaus.
Een oorzaak kan zijn dat er geld
in het spel is. Bij een peiling
willen geënquêteerden nog wel
eens een antwoord geven dat
sociaal gewenst is en niet over
eenkomt met de werkelijkheid.
Wie geld inzet, wil dat ook te
rugwinnen en zal werkelijk gok
ken op de kandidaat die in zijn
of haar ogen zal winnen.
Op deze manier kun je ook een
terroristische aanslag of een in
ternationale ontwikkeling voor
spellen. Het
Amerikaanse mi
nisterie van de
fensie heeft ooit
nagedacht over
een futu-
resmarkt voor dit soort voor
spellingen. Dat werd echter af
gebroken vanwege hevige kri
tiek uit de politiek en publieke
opinie. Die vonden het gokken
op een aanslag op de president
of een bomaanslag moreel on
aanvaardbaar.
Wie een gokje wil wagen bij de
presidentsverkiezingen, kan te
recht op de website van de uni
versiteit:
www.biz.uiowa.edu/iem/mar-
kets
Echt rijk kan een handelaar
overigens niet worden. De mi-
nimuminzet is 5 dollar en het
maximum is 500 dollar. Meer
dan 500 dollar winnen is daar
door niet mogelijk.
Aan de presidents- en Congresverkiezingen op 2 november in
de Verenigde Staten wordt volgens een gisteren gepubliceerde
schatting ongeveer 3,9 miljard dollar uitgeven. Dat is circa 30
procent meer dan aan dezelfde verkiezingen in 2000, aldus het
onafhankelijke Center for Responsive Politics. Volgens het insti
tuut zijn de uitgaven nog nooit zo hoog geweest. Alleen al in de
strijd om het Witte Huis zal dit jaar een recordbedrag van zeker
1,2 miljard dollar omgaan. Dat geld wordt gespendeerd door de
campagneteams van George Bush en John Kerry en door talrij
ke organisaties die ijveren voor een van de kandidaten of die
zich inzetten voor een grootschaliger registratie van kiezers.
John Kerry was gisteren letterlijk op jacht naar stemmen. De Democratische presidentskandidaat ging op
ganzenjacht in Ohio om te laten zien dat hij een gewone jongen is die net als andere Amerikanen graag
jaagt in zijn vrije tijd. Foto: Reuters/Brian Snyder
door Hans Gertsen
brussel - De controverse rond de Italiaan
se kandidaat-commissaris voor justitie,
Rocco Buttiglione, is e?n politieke thriller
van jewelste aan het worden. Het is niet
uitgesloten dat het Europees Parlement
(EP) de nieuwe Europese Commissie vol
gende week in zijn geheel wegstemt. Dit
uit onvrede over Buttiglione en over de
wijze waarop commissievoorzitter Barro-
so met het probleem om gaat.
De linkse fracties en ook veel liberalen
in het EP vinden Buttiglione niet ge
schikt voor de portefeuille justitie van
wege zijn opvattingen over homosek
sualiteit en vrouwen. Buttiglione noem
de homoseksualiteit onlangs tijdens een
hoorzitting in het parlement 'een zon
de'. En de traditionele katholiek, een
persoonlijke vriend van de paus, maakte
duidelijk dat het huwelijk er volgens
hem is om wouwen de kans te geven
kinderen te krijgen terwijl ze beschermd
worden door hun man.
Veel linkse parlementariërs en ook veel
liberalen vinden dat een man met zulke
opvattingen niet geschikt is voor de por
tefeuille justitie. Daaronder valt namelijk
ook het bestrijden van discriminatie.
Voorzitter Barroso weigert echter Buttig
lione een andere, minder gevoelige por
tefeuille te geven. Tijdens overleg met de
fractievoorzitters kwam Barroso de criti
ci gisteren wel enigszins tegemoet. Als
het aan hem ligt, is Buttiglione straks
niet in zijn eentje verantwoordelijk voor
het bestrijden van discriminatie, maar
wordt dit de taak van een groepje com
missarissen onder leiding van Barroso
zelf. Maar socialisten en liberalen noem
den dat compromis 'slap en volstrekt
onvoldoende'.
Eerder op de dag deed Buttiglione zelf
ook een poging de ergste kou uit de
lucht te halen. In een brief aan Barroso
betuigde hij spijt over het feit dat zijn
opmerkingen mensen hebben gekwetst.
Een emotioneel beladen woord als 'zon
de' beter niet gebruikt worden tijdens
politieke debatten, gaf Buttiglione toe.
En hij gaf aan bereid te zijn de verant
woordelijkheid voor het bestrijden van
discriminatie met collega's te delen.
Alleen de christen-democratische EVP,
met 268 leden de grootste fractie in het
parlement, en de klein-rechtse UEN (27
zetels) toonden zich tevreden met de
concessies en zullen de commissie-Bar-
roso steunen. Maar de socialisten, de
groenen en klein-links, samen goed voor
ruim 280 zetels, dreigen massaal tegen
te stemmen.
De sleutel ligt daarmee in handen van
de liberalen, die met 88 zetels de derde
met 1100 Amerikanen.
Het Nederlandse ministerie van
defensie heeft laten weten dat
het Britse besluit geen gevolgen
heeft voor de Nederlandse mili
tairen, die net als de Britten in
het zuiden van Irak zijn gele
gerd. Als door de troepenver
plaatsing van de Britten gaten
ontstaan, zullen Nederlandse
militairen die niet opvullen.
In de Iraakse hoofdstad Bagdad
is donderdag een bus met
werknemers van de luchthaven
beschoten. Daardoor kwamen
zeker vier inzittenden om het
leven en raakte een onbekend
aantal gewond. Dat zei een me
dewerkster van het vliegveld.
„De bus was doorzeefd met ko
gelgaten. Overal lag gebroken
glas", aldus de werknemer. Vol
gens haar zaten zeker 25 men
sen in de bus toen het voertuig
onder vuur werd genomen in
een buitenwijk van Bagdad. De
bus, die op weg was naar het
vliegveld, vervoerde kantoor
personeel. Het Yarmouk Zie
kenhuis liet weten een aantal
gewonden te hebben ontvan
gen, waarvan enkele ernstig.
bagdad/gpd-reuters - De Ame
rikaanse sergeant Ivan Frede
rick is gisteren tot acht jaar ge
vangenisstraf veroordeeld we
gens zijn rol bij de mishande
ling van gevangenen in de Abu
Ghraib-gevangenis in Irak. Fre
derick, de hoogste in rang van
de acht aangeldaagde soldaten,
had een gedeeltelijke schuldbe
kentenis afgelegd.
Voor de krijgsraad, die zitting
hield op het vliegveld van Bag
dad, bekende de 38-jarige Fre
derick onder meer dat hij drie
gevangenen had gedwongen te
masturberen, terwijl hun celge
noten toekeken en andere sol
daten foto's maakten. Ook gaf
hij toe een andere gevangene
zo hard op de borst te hebben
geslagen dat reanimatie nodig
was.
De praktijken in Abu Ghraib
schokten de wereld toen dit
voorjaar foto's naar buiten kwa
men die de soldaten tijdens de
mishandelingen hadden ge
maakt. Frederick, reservist en in
het dagelijks leven werkzaam
als cipier in een gevangenis in
Virginia, zei dat hij de mishan
delingen had kunnen stoppen,
maar dat niet heeft gedaan.
„Wat ik gedaan heb was ver
keerd. Ik had het niet moeten
doen."
Frederick is de derde soldaat
die is veroordeeld wegens de
misstanden in Abu Ghraib. Vijf
anderen moeten nog voor de
krijgsraad verschijnen. Allemaal
hebben ze gezegd dat de 'harde
aanpak' van gevangenen van
hogerhand was gesanctioneerd.
In diverse officiële onderzoeks
rapporten is hetzelfde gecon
stateerd. Toch is er tot op he
den niemand van hogere rang
aangeklaagd. Het Pentagon
houdt vol dat de mishandelin
gen het werk waren van een
losgeslagen groepje soldaten in
de nachtdienst.
In de Abu Ghraib-gevangenis
worden nog steeds meer dan
tweeduizend mensen vastge
houden, voor onbepaalde tijd
en zonder dat zij in staat van
beschuldiging zijn gesteld.
fractie in het EP vormen. Sommige libe
ralen, zoals de Nederlandse Sophie in 't
Veld (D66), noemden de houding van
Barroso gisteren 'onacceptabel en zeer
teleurstellend'. Ze kondigde aan volgen
de week woensdag, als het parlement
zich tijdens een zitting in Straatsburg
over de commissie uit zal spreken, tegen
te stemmen. Volgens haar is er in de
fractie veel steun voor dat standpunt.
Maar de liberale fractievoorzitter Wat
son hield zich duidelijk op de vlakte, al
waarschuwde hij Barroso er wel voor
om 'niet te laag in te zetten' als het om
de positie van Buttiglione gaat.
Als een meerderheid van het parlement
volgende week tegen de commissie-Bar -
roso stemt, moet de Portugese voorzitter
opnieuw aan het formeren. Barroso's ei
gen positie staat niet ter discussie. Zijn
benoeming door de Europese regerings
leiders is in juli immers al door het par
lement bekrachtigd.
brussel/gpd - Belgische soft
drugsgebruikers zijn terug bij
af. Het Belgische arbitragehof
heeft een belangrijk deel van de
omstreden drugswet uit 2003,
die het bezit van cannabis en
hasj voor eigen gebruik niet
langer strafbaar stelde, vernie
tigd. De wet zou te vaag zijn.
Gevolg is dat softdrugs op
nieuw illegaal zijn in België.
In praktijk verandert volgens de
Belgische minister van justitie
Onkelinx weinig of niets: de op
sporing van cannabisgebruikers
heeft geen prioriteit. De handel
in softdrugs is en blijft verbo
den. De Belgische drugswet ligt
al van meet af aan onder vuur.
Zo stelt België, anders dan Ne
derland, geen grens stelt aan de
maximale hoeveelheid soft
drugs die iemand mag bezitten.
In Nederland is de toegestane
hoeveelheid vijf gram.
Onder druk van de Vlaamse so
cialisten volgde België dat voor
beeld niet. De socialisten von
den het vaststellen van een
maximum-hoeveelheid 'contra
productief en een verkeerd sig
naal naar de jeugd'. Die zou het
idee kunnen krijgen dat er niets
mis met het gebruik vijf gram
softdrugs, zolang het daar maar
bij blijft. Gekozen werd daarom
het gebruik van cannabis niet
langer te bestraffen 'tenzij er
sprake is van maatschappelijke
overlast of problematisch ge
bruik'.
Te onduidelijk, oordeelt het Ar
bitragehof. Het ene parket kan
oordelen dat vijf gram te veel is,
terwijl in het andere arrondis
sement de grens bij tien gram
wiet ligt. In praktijk gebeurde
dat ook. In Antwerpen bijvoor
beeld moest de hennepgalerie
annex museum - eigendom van
de Haarlemse coffeeshophou
der Nol van Schaik - de deuren
meteen na de opening weer
sluiten omdat er in de etalage
een T-shirt lag met de afbeel
ding van een cannabisplant. In
Namen daarentegen, werd een
23-jarige man vrijgesproken
van het bezit van tien gram
cannabis.
wenen/gpd-rtr - Iran wil blijven praten over het stopzetten van
zijn nucleaire programma. Groot-Brittannië, Duitsland en Frank
rijk deden gisteren in Wenen een - wat zij noemden laatste poging
- om Iran te bewegen geen uranium te verrijken. De delegatie uit
Iran stond niet afwijzend tegenover het voorstel, maar er is nog
geen overeenkomst gesloten.
In ruil voor het staken van het Iraanse programma zijn de drie Eu
ropese landen bereid nucleaire technologie te leveren, waaronder
een lichtwaterreactor. Wel werd benadrukt dat dit het allerlaatste
aanbod is. Als Iran het plan afwijst, zullen de drie landen de eis
van de Verenigde Staten steunen om via de VN-Veiligheidsraad
economische sancties tegen het land te nemen. Het Internationaal
Atoomagentschap IAEA heeft Iran tot 25 november de tijd gegeven
om definitief te stoppen met zijn verrijkingsprogramma en volledi
ge openheid van zijn nucleaire zaken te geven.
door onze correspondent
Peter van Nuijsenburg
Tokio - De orkaan Tokage heeft gisteren in Japan
aan minstens 66 mensen het leven gekost. Voor
het leven van 22 vermisten wordt gevreesd. De
orkaan ontwrichtte het trein- en vliegverkeer en
richtte voor tientallen miljoenen schade aan.
Tokage is de tiende orkaan die dit seizoen over
Japan raast. Daarmee is het record van 11 jaar
geleden, toen het land door zes orkanen werd ge
teisterd, ruimschoots gebroken. In totaal zijn dit
jaar meer dan 100 mensen door het orkaange-
weld omgekomen. Tokage bereikte op zijn hoog
tepunt snelheden van 126 km per uur.
Veel mensen kwamen gisteren om bij landver
schuivingen en overstromingen die het gevolg
wargn van hevige regenval. Anderen rekten do
delijk bekneld onder omgevallen bomen en mas
ten. De getroffen gebieden boden de inmiddels
vertrouwde, trieste aanblik. In modder wegge
zakte huizen, omgewaaide bomen en telefoon
masten, personenauto's, bussen en vrachtwa
gens die van wegen, viaducten en bruggen waren
geblazen. De 167 opvarenden van een vastgelo
pen schip moesten worden geëvacueerd. Twee
kustvaarders werden tegen de kust gesmakt. De
29 bemanningsleden kwamen met de schrik vrij.
Tienduizenden reizigers moesten uren op sta
tions en luchthavens doorbrengen omdat hun
treinen en vliegtuigen uitvielen. Het andere ver
keer ondeivond grote hinder van de aanhouden
de regenval en harde windstoten. In het centrum
van Tokio kon de riolering de vloed niet verwer
ken, zodat hele delen ervan blank kwamen te
staan.
Overstromingen als gevolg van hevige regenval zetten delen van Japan onder water. Hulpverleners eva
cueren bewoners van de stad Toyo-oka. Foto: EPA/Kjeld Duits
parijs/gpd - Golven van protest
heeft het nog niet opgeleverd
maar de discussie in Frankrijk
over het dragen van hoofd
doekjes op de openbare school
is in een nieuwe fase gekomen.
Dinsdag en woensdag zijn vijf
meisjes van school gestuurd
omdat ze bleven weigeren hun
hoofddoek af te doen. Aan de
beslissing van de schoolleiding
zijn enkele weken intensieve
discussies met de betrokkenen
voorafgegaan, zoals in de nieu
we wet is voorgeschreven. Toen
de meisjes bleven vasthouden
aan hun standpunt werd beslo
ten hen de toegang tot de
school te ontzeggen.
