REGIO
De kabeljauw gaat slecht, maar niet in Katwijk
n bof aan de kant gezet
'eel mensen hebben het ;chap. Acht
Herfststormen rond mijn haar
VRIJDAG 22 OKTOBER 2004
NAVRAAG
land ontkerkt in rap tempo, blijkt uit een gezamenlijk onder
en de NCRV, Trouw, de Vrije Universiteit en het Nederlands Bij-
jaar geleden
was nog de
helft van de
Zvtjking kerkelijk, nu is dat teruggelopen tot éénderde. Het bijbel-
neemt ook sterk af. Iets meer dan de helft van de Nederlanders
een bijbel, terwijl dat boek in 1996 nog bij 67 procent van de
en in de kast stond. „De ontkerkelijking komt vooral door de in-
la! loze prediking", zegt H. VAN DER VELDE, eigenaar van christe-
ioek- en muziekwinkel Het Anker in Alphen aan den Rijn.
de resultaten van het onderzoek u?
het gaat al jaren zo. De helft van de Nederlanders heeft dus
jbel, maar lang niet al die mensen lezen hem nog. Dat is
Sp jg, maar het is niet anders."
Ml
11 omt het dat minder mensen de bijbel lezen?
mensen hebben het geloof aan de kant gezet. Dat komt
Idoor de prediking, die is namelijk in veel kerken niet meer
delijk. Ik hoef geen politiek praatje te horen, ik wil een bij-
joodschap. Die moet natuurlijk wel zijn vertaald naar deze
eel jongeren ha-
omdat ze hele-
ica niets met de
S kunnen in het
jks leven."
oe, u in uw winkel
bijbels ver-
in( absoluut niet. De
A is gelukkig nog
ons best ver-
boek. Andere
3Cjn verkopen ook
maar dat is
il tijdelijk."
Ge 1 bang voor het voortbestaan van uw winkel door de voort-
Ie ontkerkelijking?
Wc Wij houden wel een bepaald deel van onze klanten vast. In
au nmercie moet er elk jaar meer worden verkocht, maar bij
Oj die druk niet zo groot. We verkopen iets minder dan vorig
3 Z iaar dat doet ons zeker niet de das om. Nu niet en in de toe-
niet."
de lege kerkbanken op als een tijdelijke dip?
;al in de jaren zeventig begonnen. Het geloof wordt steeds
ir belangrijk. Het aantal gelovigen stabiliseert zich op een ge-
moment natuurlijk wel, want de vaste kern blijft. Gelukkig is
en wereldwijde trend: in Azië groeit het aantal christenen,
imt door de onderdrukking daar. In een onderdrukt land
v het aantal kerkgangers. Tijdens de Tweede Wereldoorlog in
and zaten de kerken ook bomvol."
Annelies Karman
foto: CPD/Phil Nijhuis
UIT DE ARCHIEVEN
1954, Vrijdag 22 October
ipj 1 - Leiden krijgt een torenflat van maarliefst 32 meter hoog bij
Afienburgerpolder, volgens wethouder Jongeleen de ideale omge-
orzo'n flat. Woon- en gedeeltelijk ook slaapkamers zullen over
lie lengte-as (ruim 72 meter) „front-maken" naar de zijde van
angs geopende Park Roomburg, dus met uitzicht op de tegen-
je Lorentzkade. Deze 'frontbepaling' is niet zonder opzet geko-
irdoor liggen immers alle kamers op het Zuiden. De flat krijgt
edte van ruim 12 meter en komt te staan ongeveer ter hoogte
Gymnasium aan de Fruinlaan in de richting van de Kanaalweg.
j thans kunnen mededelen ligt het in de bedoeling, dat de be-
(lees huisvrouw) in de eigen keuken hun was behandelen. Met
J latte was" kan men in de centrale wasserij van het gebouw te
rn haar te drogen, mangelen of te strijken. De service zal zich
zelfs zo ver uitstrekken, dat jonge moeders in de centrale was-
box aantreffen voor hun baby.
Hej-Met een blokkade voor het autoverkeer hebben de winke-
us n Stille en Lange Mare zaterdagmiddag geprotesteerd tegen
ier> nen om de mogelijkheid open te houden de Mares met water
ian n. 'Het is bezopen de Mare vol te laten lopen, wij willen win-
idde de tekst op een spandoek van de winkeliers.
ma chief Leidsch Dagbiad
in In deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
8 2,50 (afdruk van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op gironummer
ttv. HIK: Media b.v., Postbus 2, 1800 AA Alkmaar, onder vermelding van
ve Dagblad, ANNO d.d.(datum van plaatsing) of door contante betaling aan
van het Leidsch Dagblad, Roosevcltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto
binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie: B.M Essenberg
nail: directie.hdcuz@hdc.nl
Idredactie: Jan Geert Majoor.
Adriaan Brandenburg
,cMiail: redactie.ld@hdc.nl
ITOOR
faat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
'''e ostbus 54.2300 AB Leiden,
ge 071-5 356415
ir, I h* 071-5 356 325
Ka Men fax 023-5150 567
IEVERKOOP
vrc s m.b.t
6813661
lanF** 023-5150 543
"pllhandel: 071-5 356 300
iaus kunnen contact opnemen
3636
Wi,
s
jgratis)
5196800
nten
staling (acceptgiro)
(alleen aut. ine)
p/j €216,90
ons een machtiging verstrekken
matisch afschrijven van het
Isgeld ontvangen €0,50 korting
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
Voor zaterdagabonnementen geldt €0.60 per
zaterdag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 0800-1711 (gratis).
Mobiel 072 - 5196800
ma t/m vr. 07.30-17.00 uur; 2a: 08.00-13.00 uur
(als op zaterdag voor 12.00 uur wordt gebeld,
wordt de krant dezelfde dag nabezorgd. Wie
tussen 12.00 en 13 00 uur belt, ontvangt de
krant op maandag.)
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Media BV
c.q. de betreffende auteur.
HDC Media BV, 2004
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Media BV is belast met de verwerking van
gegevens van abonnees van dit dagblad. Deze
gegevens kunnen tevens worden gebruikt om
gerichte informatie over voordeelaanbieding
en te geven, zowel door onszelf als door
derdün. Heeft u hier bezwaar tegen, dan kunt
u dat laten weten aan HDC Media BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 2,1800 AA Alkmaar.
TUSSEN PEN EN PAN
Mijn leven is niet saai. Vijf kinderen (Fré, Marc, Sam,
Fleur, Olivier) in de leeftijd van 12 tot 22 jaar en mijn
man (Theo) zorgen voor veel leven in de brouwerij. Vier
dagen in de week ga ik naar de redactie van deze krant.
Of ik trek op zoek naar nieuws en achtergrondverhalen
de regio in. Een ingewikkeld bestaan? In 'Tussen pen en
pan' bericht ik er wekelijks over.
Kwart over tien, zou het
nog lukken vandaag? De
kapster van Haarzaak
kent mij. Als ik het be
sluit neem om naar de
kapper te gaan, moet dat
op korte termijn, anders
is het over. Kwart over
vijf is er nog een gaatje,
lukt dat? Het lange wach
ten begint. Ik heb een
paar dagen herfstvakan
tie genomen. Niet om de
kinderen te controleren,
hoewel zij mijn aanwe
zigheid wel zo voelen.
Natuurlijk zet ik ze af en
toe even aan het werk,
laat ze de badkamer
schoonmaken en preek
ik dat het verstandig is
om alvast te leren voor
de toetsweek die snel na
dert. Toch is dat niet
mijn hoofddoel. Nee, ik
wil wat leuke dingen
doen met mezelf.
Ik heb geen kleren meer -
echt waai- - en ik moet
zaterdag naar een feest
om de loopbaan van
mijn man te steunen en
ik wil iets anders met
mijn haar. Verder besluit
ik regelmatig te zitten op
de bank met het vorig
jaar in mei geleende boek
'Schitterend gebrek' van
Arthur lapin. Ik was toen
tot de helft gekomen. Ik
^yil het nu aaneengeslo
ten lezen in dezé vrije da
gen.
Om mijn leven nog wat
inhoud te geven was ik
en bak ik een prachtige
chocoladetaart - eentje
met jamvulling en slag
room, die in een vorm
van 24 centimeter moet.
Dat zorgt even voor wat
opwinding. De ring is er
wel, m.iï'ar de onderkant
niet. Gebruikelijk in ons
gezin waar veel taarten
worden weggegeven in
clusief onderkantjes. Ik
denk creatief en doe het
deeg dus in een 26. Na
tuurlijk de taart wordt
groter en minder hoog.
Op zich is dat niet erg, al
leen moet hij na het bak
ken overlangs gehalveerd
worden voor de vulling.
Anderhalve centimeter
doorklief ik moeiteloos.
Sam staat ademloos te
kijken. De bovenkant
breekt niet. „Als je maar
vertrouwen in je zelf
hebt, lukt je alles", zeg ik
tevreden als de warme
chocoladesaus de onef
fenheden maskeert. Met
een speciaal vormpje
maak ik er nog wat poe
dersuikersterretjes op. In
harmonie ga ik weer te
rug naar de bank met
thee, taart en boek. De
gravin van Montereale
maakt zich op voor het
Venetiaanse huwelijk van
haar dochter. Het buiten
in Pasiano mc-'k worden
opgeknapt.
Prachtige beschrijvingen.
Mijn haren zouden in die
tijd absoluut niet mis
staan. Het is lang, vooral
lang. Je zou het kunnen
vlechten, mooi opsteken,
met strikken bewerken,
maar ik kom 's morgens
niet verder dan een lus
die drie keer door een
elastiek gaat. Meestal zie
ik er redelijk mee uit. Ze
ker in de zomermaan
den, maar nu de herfst
stormen rond het huis
woeden, wordt het min
der. Niet alleen het haar,
maar ook de huid trekt
het niet meer. Om drie
uur is het besluit geno
men: het gaat eraf. Ik
roep het naar alle kinde
ren die thuis zijn. „Je
doet je best maar", roe
pen zij terug. Fleur
plaatst er een kantteke
ning bij: „Als je het straks
maar niet hoeft te föh
nen, want ik heb dat ding
nu vast op mijn kamer
liggen."
Ik zit nergens mee. Ms
dat moet koop ik gewoon
een nieuwe, zo n
chroomkleurige profes
sionele blazer. Mijn moe
der zegt het vaak genoeg:
„Geef nu ook eens wat
aan jezelf uit. Je werkt er
toch voor." Zo is het. Ik
laat mijn haar lekker
wassen. Het valt tot over
de schouderbladen. In de
spiegel zie ik een heks.
De kapster zegt: „Het ge
bruikelijke, stukje korter
zeker." „Een flink stuk",
zeg ik ferm. Ze gaat aan
het werk. Als het karwei
bijna is afgerond en het
haar precies op de
schouders hangt zeg ik.
„Doe er nog minstens vijf
centimeter af." De kap
ster aarzelt. We zitten te
gen sluitingstijd. Ik haal
haar over met lieve woor
den. „Kom, dit is een bij
zonder moment." Twin
tig minuten later is mijn
haar een halve meter
korter. Het golft tegen
mijn oren. Het wappert
in de wind. Het voelt
goed. Niemand herkent
mij meer.
Thuis weten ze niet on
middellijk iets zinnigs uit
te brengen. Theo heeft
een nieuwe bril en Sam
een nieuw ve^Beide he
ren zien er golft uit. Ik
sta sukkelig met een
kleurshampoo in de
hand om straks de uit
groei van grijze haren
wat te kunnen bijwerken
en heb iets gedaan wat
niemand op deze dag
voor mogelijk hield. Een
uur later zijn ze eraan ge
wend. En dan zegt Sam:
„Wat zit je haar jong."
Daarna word ik bedolven
onder de complimenten.
Haar is voor mij pas echt
leuk als het de volgende
ochtend ook nog een
beetje zit. En dat is het
geval. Het piekt niet.
maar golft nog steeds.
Misschien dat ik volgen
de week iets aan de foto
laat doen.
Saskia Stoelinga
Reageren?
s.c.ni.stoelinga@hdc.nl
Europese biologen adviseren
opnieuw de kabeljauwvangst
te verbieden. Reden: de vis
wordt steeds schaarser. De
prijs die de consument moet
neertellen voor een kilo is de
afgelopen driejaar bijna ver
dubbeld. „Ik zou het toch wel
mooi vinden als mijn kinderen
en kleinkinderen hem ook nog
kunnen eten."
GerritVooys (81) moet erom
lachen in zijn rijkelijk met
scheepsschilderijen getooide
rijtjeshuis in Katwijk. Ja, zijn
zonen merken dat er minder
vis zit dan jaren geleden.
Maar hun quotum halen ze
ieder jaar moeiteloos. „Begin
dit jaar trokken we net onder
de kust in een keer honderd
kisten van veertig kilo vol. Er
is dus nog meer dan voldoen
de kabeljauw." Vooys is een
van de weinige Nederlandse
vissers die kabeljauw binnen
haalt. Biologen pleiten voor
een vangstverbod. Dat zou de
doodsteek voor Vooys' bedrijf
betekenen, dat hij zo'n veertig
jaar geleden begon met zijn
vader en broer. „Van de ande
re vissoorten kunnen we niet
leven. Kabeljauw is verreweg
de duurste soort die we van
gen."
Volgens de biologen gaat het
al een paar jaar slecht met de
kabeljauw. De vis die in de ja
ren zeventig jaarlijks nog met
4 miljoen ton uit zee werd ge
haald, komt steeds minder
voor. Deskundigen wijzen
overbevissing als voornaam
ste oorzaak aan. Maar ook de
opwarming van het water in
de Noordzee en warmere zee
stromingen maken het voor
de kabeljauw steeds moeilij
ker te overleven.
Europees Commissaris Fisch-
ler van landbouw en visserij
kwam daarom vorig jaar met
het voorstel een algeheel
vangstverbod in te stellen.
Maar na druk van Nederland
besloot Brussel dat Europese
vissers toch nog 27.000 ton
mochten vangen.
Dit jaar ligt het vangstverbod
opnieuw op tafel. De visstand
wil zich maar niet herstellen.
Volgens bioloog Martin Pas
toors van het Nederlands In
stituut voor Visserij Onder
zoek is het nog maar de vraag
of de populatie ooit terug
komt op het niveau van dertig
jaar geleden. Zo is in Canada
de kabeljauw al verdwenen.
„Misschien hebben ze in
Canada wel te
lang doorge-
vist. In
Europa
lopen
we dat
risico
ook.
Eén- en
tweejarige
vissen krijgen de
kans niet om op te groeien en
zich voort te planten, omdat
ze worden weggevist. Het bes
te zou zijn, de kabeljauw een
paar jaar met mst te laten."
Ook voor de sportvissers zijn
het slechte tijden. Zo'n twin
tig jaar geleden waanden ze
zich nog in de kabeljauwhe-
mel. Met soms honderden ki
lo's tegelijk werden ze na een
boottrip aan wal gezet. Knoe-
pers van vijftien tot twintig
pond waren eerder regel dan
uitzondering.
Maar die tijd is volgens Rinus
Visser van Bootvisvereniging
Zuid-West Nederland allang
„Als de vissers de kabeljauw geen rust gunnen, verdwijnt dit onderwaterbeeld misschien voorgoed", aldus de biologen. Archieffoto GPD
clusiviteit die hij nu geniet,
maar is het aan de andere
kant zonde dat de vis steeds
Kabeljauw verpakt in gerookte za
Ingrediënten
2 Kabeljauwloins van elk 190 gram, 300 gram
aardappelpuree, gedroogde tomaat op olie, 6
blaadjes verse basilicum, 4 plakken gerookte
zalm, 4 plakjes rode paprika.
Saus: een gehakt lente-uitje, een fijn gesne
den rode paprika, een gesneden hard ge
kookt ei, een gesneden groene paprika, twee
deciliter olijfolie, vijf eetlepels witte wijnazijn,
een deciliter chilisaus en peper.
Bereidingswijze
Snij de kabeljauw in tweeën en voeg peper en
zout toe. Wikkel ze in plakjes gerookte zalm.
n voor vier personen
Leg op ieder pakketje een plakje paprika en
smeer ze in met olijfolie. Verpak ze in alumi
niumfolie dat is ingesmeerd met olijfolie en
zet ze in een ingevette ovenschaal. Pureer de
gedroogde, uitgelekte tomaatjes tot een fijne
salsa. Meng deze samen met de fijngehakte
basilicum door de aardappelpuree. Meng alle
ingrediënten van de saus en breng hem op
smaak met peper en zout. Zet de kabeljauw
tien tot vijftien minuten in een op 180 graden
Celsius voorgewarmde oven. Verwarm de
aardappelpuree en verdeel deze over vier
borden. Maak de saus lauw. Haal de gare ka
beljauw uit de folie en leg deze op de puree.
Het geheel afmaken met de saus.
minder voorkomt. „Ik zou het
toch wel mooi vinden als mijn
kinderen en kleinkinderen
hem ook nog kunnen eten."
De topkoks hebben de prijs
voor een kilo kabel
jauw binnen
een paai
jaar
zien
ver
dub
belen.
„Drie jaar geleden
betaalde ik 11 euro, I i
nu betaal ik 20", zegt
Boer. „Kabeljauw is duurder
geworden dan zalm. En dan
vragen de mensen zich af
waarom de prijzen in de res
taurants omhoog zijn ge
gaan."
Katwijker Gerrit Vooys heeft
van die prijsstijging weinig ge
merkt. „De prijs die wij ervoor
krijgen is in drie jaar ongeveer
hetzelfde gebleven. Wat er in
de winkel voor wordt ge
vraagd, daar weet ik natuurlijk
geen fluit van." Alleen eind
vorig jaar,
toen ontvin
gen de Kat-
wijkers een
topprijs voor de
vis. „Zeshonderd gul
dens, in Hollands geld,
voor veertig kilo kabel
jauw. Want als er weinig aan
voer is, kan het even de pan
uit vliegen."
En vliegt de vis in huize Vooys
de pan ook in? „Jazeker, ik eet
veel kabeljauw, maar ook
schol of rode poon, een zo-
mervis. Twee keer per week
staat hier vis op tafel."
Henk van Ingen en Jan Salden
Een vangstverbod treft de vloot van kabeljauwvissers, want kabeljauw als dure vissoort brengt nog
steeds veel geld in het laatje. Archieffoto GPD
vervlogen. „Nu gaan er soms
dagen
voorbij
dat je er
niet een
naar
boven
haalt. En als je
er dan een van
tien pond aan
slaat, is dat een bij
zonderheid."
Rinus Visser vist graag op
kabeljauw omdat je er geen
geoefend sportvisser voor
hoeft te zijn. Maar voor hem
staat het vertoeven in de vrije
natuur en de rust om hem
heen voorop. „Maar een visje
vangen is natuurlijk
leuk. Het is
jammer dat
het
steeds
moei
lijker
wordt."
Sportvissers ver
handelden hun buit
soms, maar dat is
verboden. Wie het verbod
overtreedt, riskeert een ge
vangenisstraf van drie jaar. De
kans daarop is echter steeds
kleiner, want je kunt moeilijk
iets verhandelen dat er niet is.
Kok Jonnie Boer van driester
renrestaurant De Librije in
Zwolle haalt zijn kabeljauw
niet bij sportvissers, maar bij
zelfgekozen handelaren. Hij
vindt dat de vissers de kabel
jauw in het voorjaar, als hij
kuitschiet en zich voortplant,
links moeten laten liggen.
„Juist in de lente is hij op zijn
slechtst. De structuur is niet
goed en het vlees niet stevig.
Ik zou zeggen: laten we liever
in het
Boer
krijgt bijval
van collega
Cees Helder van
restaurant Park
heuvel (eveneens
drie Michelinsterren) in
Rotterdam. Volgens hem
verdient de kabeljauw de ex-
