t
EU-sancties
tegen Libië
van de baan
BUITENLAND
Europarlement laat nieuwe commissie zweten
Sharon lapt protest generaals aan zijn laars
Berlijners niet blij met herrijzenis van de muur
itóM
Barbecue-houtskool
populair voor zelfmoord
Brit voor krijgsraad
over nepmishandeling
Tienduizenden Chilenen
systematisch gefolterd
opa langer
lacedonië
dinsdag 12 oktober 2004
keiier gedood
I zwaard
burg - De Europese Unie
nog een jaar langer dan
en een groep van twee-
el politieofficieren in
lonië. Dat op verzoek van
:edonische premier Kos-
jEU-politiemissie zou
onkeüjk december dit
ndigen. Onder de politie-
inarissen bevinden zich
:e ftien Nederlandse offi-
die helpen bij de oplei-
begeleiding van politie-
ren in de voormalige Joe-
ische republiek.
anse buffer
en illegalen
- De Spaanse regering
30 miljoen euro investe-
illegale immigranten te
9 Het geld is onder meer
nd voor de uitbreiding
q elektronisch alarmsys-
de aanschaf van drie
igshelikopters. Met de
igen wil Madrid de il-
igratie via de zuide-
gio Andalusië en de Ca-
ie eilanden afremmen.
golezen weg
tazerne België
ji - Opnieuw zijn Congo-
ilitairen gedrost van de
e in België waar ze wor-
igeleid tot legerofficier,
eer zijn acht kadetten
inen, nadat vorige week
'aspirant-officieren niet
ining verschenen. Sinds
ïgustus volgen 280 mili-
jit Congo een opleiding
ië, de voormalige koloni-
lij aankomst hebben ze
ipoorten moeten inleve-
te voorkomen dat ze de
iden nemen.
is grijpt surfer
lust Californië
[(iancisco - Voor het eerst
1996 heeft een mensen
eer iemand gegrepen
kust van de Amerikaan-
t Californië. Volgens de
aanse zender NBC viel
jna twee meter lange haai
Jlg een surfer aan. Die
gewond aan zijn been.
inden aan de kust waar
oesloeg, ongeveer 80 ki
ft >r ten noorden van San
co, zijn de rest van de
Besloten.
K - Een 22-jarige Duitse
leeft gisteren in het Beier-
1 erg de eigenaar van een
kei gedood met het
aard dat hij even
had gekocht in de win-
[man verklaarde in een
erhoor dat hij in de win
naar „de duivel had ge
ilet voorval gebeurde op
nent dat er toevallig een
i een Duits radiosta-
|de winkel was.
on strandt
adiomast
Jjeroue - Drie Amerika-
fcn man en twee jongens
Jen 14 jaar, zijn gisteren
1 schrik vrijgekomen na-
n ballon vasthaakte aan
(0 meter hoge zendmast
'olgens leegliep. „De
jeranderde plotseling van
fear west, ik had geen
aldus piloot Bill Chapel
|en de zender NBC. Het
Tem om de gondel aan de
ist te maken en met de
jongens naar beneden te
fen. Op een hoogte van 30
[werden zij gered door
pleners.
eme armoede
|ibanië
Albanië heeft 17,72
euro nodig om-in de ko-
tien jaar de armoede in
uit te roeien. Volgens
in Tirana leeft 25,4
van de drie miljoen Al-
In op de rand van armoe-
lebben per dag minder
il euro te besteden. De
armen zijn jonger dan
en 5 procent leeft in ex-
innoede. Vooral op het
itige platteland in het
!n is armoede troef.
telt sancties
sgen Birma
iurg - De Europese Unie
esloten om sancties in te
tegen Birma (Myanmar),
het land nog steeds te
doet aan handhaving
mensenrechten. Daar-
tnnen Europese bedrij
en zaken meer in Birma,
ijgen de leiders van de
he-junta in Rangoon en
nilieleden niet langer vi-
de EU. Frankrijk hield
tregel lang tegen, omdat
f lse oliemaatschappij To
rt belangrijke transactie
y, angaan met een Birmees
Vorige week ging Frank-
h akkoord. De EU eist
"eer dat de Birmese win-
5VE an de Nobelprijs voor de
f 1991, Aung San Suu
Tdt vrijgelaten.
Negatief oordeel over homofobe Italiaanse kandidaat-commissaris
door onze correspondent
Hetty van Rooij
brussel - De benoeming van de nieuwe
Europese Commissie is nog geen vol
dongen feit. Rocco Buttiglione, de Itali
aanse kandidaat-commissaris voor justi
tie en de man die vindt dat homosek
sualiteit een zonde is, kreeg gisteren
geen steun in de parlementscommissie
die hem aan de tand heeft gevoeld.
In een geheime stemming werd de for
mulering 'Buttiglione is de juiste man
op de juiste plek' met 27 tegen 26 stem
men verworpen.
Een kleine meerderheid van de commis
sie wil Buttiglione ook niet op een ande
re plek in de Europese Commissie, zo
bleek uit een tweede stemming. Buttig
lione kwam vorige week tijdens zijn
hoorzitting in de problemen, toen hij
homoseksualiteit 'immoreel' noemde.
Hij vindt dat die opvatting zijn functio
neren als Europees Commissaris niet
hoeft te belemmeren. Buttiglione is niet
de enige kandidaat-commissaris die in
het parlement in moeilijkheden kwam;
de Deense Fischer-Boel (Landbouw), de
Hongaar Kovacs (Energie) en de Tsjech
Spidla (Sociale Zaken) moeten nog
wachten op een positieve aanbeveling
van de parlementaire specialisten. „Ko
vacs kwam volledig onvoorbereid naar
de hoorzitting. Hij had het te druk met
de kabinetsformatie in Hongarije. Dat
kan natuurlijk niet", zegt Jan-Marinus
Wiersma van de socialistische fractie.
Het europarlement heeft niet de be
voegdheid om één enkele kandidaat af
te wijzen, maar kan wel de benoeming
van de hele nieuwe Commissie tegen
houden. Het negatieve oordeel over But
tiglione van de commissie burgerlijke
vrijheden, justitie en binnenlandse za
ken is een primeur: het is voor het eerst
dat er na een hoorzitting een negatief
oordeel over een kandidaat-Commissa
ris de deur uit gaat. Op 25 oktober oor
deelt het hele europarlement over het
volledige nieuwe dagelijkse bestuur van
de EU
Over de vraag wat er nu gebeurt, lopen
in het parlement de meningen uiteen.
Het staat niet vast dat het negatieve oor
deel van de Commissie burgerlijke vrij
heden wordt overgenomen door het vol
tallige parlement.
Buttiglione heeft de steun van zijn par
tijgenoten, de christen-democraten. De
nieuwe Commissievoorzitter Barroso
kan op basis van het resultaat van de
hoorzittingen besluiten om binnen zijn
team tot een herschikking van porte
feuilles te komen.
Hij kan ook gokken op een positieve
stemming. „Als Barroso zich van ons
oordeel niets van aantrekt, zit er voor
het parlement niets anders op dan tegen
de hele Commissie te stemmen.
Dit is geen vrijblijvende zaak", aldus
Groenlinks-parlementslid Kathalijne
Buitenweg gisteren.
Italianen mogen wapens leveren
Rocco Buttiglione. Foto: EPA
Offensief in Gazastrook gaat door ondanks bezwaren van het leger
jeruzalem/anp - De Israëlische
premier Sharon heeft een op
roep van legerofficieren om het
offensief in de Gazastrook te
beëindigen, genegeerd. Dat
heeft de krant Haaretz gisteren
gemeld op gezag van bronnen
binnen het leger.
Het Israëlische leger opende
eind september de aanval op
het noordelijke deel van de Ga
zastrook om een einde te ma
ken aan de beschietingen met
raketten op het zuiden van Isra
el. Hoge militairen drongen er
bij Sharon op aan een punt
achter de actie zetten, omdat de
doelstelling bereikt is. Verder
lieten de legerofficieren weten
dat het niet verstandig is om
militairen in het Palestijnse
vluchtelingenkamp labalya, het
belangrijkste aandachtspunt tij
dens het Israëlische offensief, te
houden. De militaire bronnen
stelden dat Israëlische soldaten
in het kamp het gevaar lopen
het slachtoffer te worden van
gewapende Palestijnse acties.
De premier gaf echter geen ge
hoor aan de oproep. Volgens
Haaretz is Sharon vastbesloten
Harnas en andere militante Pa
lestijnse groepen in de Gaza
strook een definitieve klap toe
te dienen voordat Israël vol
gend jaar begint het gebied te
ontruimen. Premier Sharon
heeft gisteren in de Knesset, het
Israëlische parlement, aange
kondigd dat er op 25 oktober
een stemming in het parlement
wordt gehouden over zijn om
streden plan om de Gazastrook
te ontruimen. Sharon werd tij
dens zijn toespraak voortdu
rend onderbroken door het ge
joel van ultra-nationalistische
parlementariërs, die fel gekant
zijn tegen zijn plan. Sharon wil
luxemburg/gpd - De Europese
sancties tegen Libië en het ver
bod om aan dat land wapens te
verkopen zijn verleden tijd. On
der druk van Italië hebben de
EU-ministers van buitenlandse
zaken gisteren in Luxemburg be
sloten om een einde te maken
aan de strafmaatregelen.
De opheffing van het embargo
moet de Libische leider kolonel
Gaddafi onder meer in staat
stellen om illegalen tegen te
houden die via zijn land naar
Europa willen.
Volgens het Italiaanse ministe
rie van binnenlandse zaken
hebben dit jaar al meer dan
tienduizend Afrikanen de kust
van Libië gebruikt als spring
plank naar Europa. Vooral Italië
heeft er voordeel van als Libië
zijn kustwacht beter organiseert
en verhindert dat illegalen de
Middellandse Zee oversteken.
Daarvoor is militair materieel
nodig - zoals boten en nachtkij
kers - dat Italië tot nu toe niet
aan Libië mocht leveren.
De sancties tegen Libië werden
ingesteld in 1986, nadat de EU
en de VS het regime van
Gaddafi beschuldigden van
banden met terreurorganisaties
die verantwoordelijk waren
voor de aanslag op een disco
theek in Berlijn. In 1988 volgde
nog de bomaanslag op een
Panam-vliegtuig boven het
Schotse Lockerbie, waarbij 270
mensen omkwamen en waar
voor Libië ook verantwoordelijk
werd gehouden.
Sinds de politieke ommezwaai
van Gaddafi en zijn bezoek af
gelopen voorjaar aan Brussel
waar de banden met de EU
werden aangehaald, was het
stopzetten van de sancties nog
slechts een kwestie van tijd. De
VS hebben de handelsmaatre
gelen vorige maand al opgehe
ven. Maar de EU heeft nog wel
een probleem met Libië: de
Unie eist vrijlating van vijf Bul
gaarse verpleegsters en een Pa
lestijnse arts, die in Libië vast
zitten omdat ze ervan beschul
digd worden honderden kinde
ren met het aids-virus te heb
ben besmet in het ziekenhuis
waar zij werkzaam waren. Als
ze in Libië veroordeeld worden,
dreigt voor hen de doodstraf.
„We moeten de Libische autori
teiten duidelijk maken dat ze
stappen in de goede richting
moeten zetten", zei de Spaanse
minister van buitenlandse za
ken Morationos gisteren in
Luxemburg.
Gemaskerde aanhangers van de Islamitische Jihad demonstreerden gisteren in de straten van Gaza-Stad. Foto: EPA
de Israëlische troepen en de
circa 8000 kolonisten op de Ga
zastrook volgend jaar terugtrek
ken.
Het offensief in de Gazastrook
heeft tot dusver ongeveer 115
Palestijnse levens geëist. Onder
de slachtoffers zijn tientallen
burgers. Hulporganisatie Artsen
zonder Grenzen (AzG) riep de
Israëlische regering gisteren op
toestemming te verlenen om
patiënten in de Gazastrook te
kunen bezoeken. „Ondanks dat
we dagelijks meerdere verzoe
ken doen aan de Israëlische au
toriteiten om de teams toegang
te verlenen tot de mensen in
nood is er nog steeds geen toe
stemming gekregen", aldus de
organisatie in een verklaring.
Ook aan het verzoek van de zie
kenhuizen om psychologische
bijstand aan het personeel te
verlenen kan AzG niet voldoen,
omdat ook de ziekenhuizen
midden in de gevechtszones
liggen en onbereikbaar zijn.
hongkong/anp-dpa - De ver-
koop van barbecue-houtskool
in supermarkten in Hong Kong
leidt ertoe dat het aantal zelf
moorden in de miljoenenstad
stijgt. Depressieve bewoners
gebruiken het goedje steeds va
ker om de hand aan zichzelf te
slaan, aldus een expert gisteren
in de South China Morning
Post.
Directeur Paul Yip van het cen
trum voor onderzoek naar en
preventie van zelfmoorden
roept supermarkten op houts
kool uit de schappen te halen.
Zelfmoord plegen door in een
afgesloten ruimte houtskool te
verbranden, was tot zes jaar ge
leden een volstrekt onbekend
verschijnsel. Nu is het methode
nummer twee, na het springen
van hoge gebouwen.
Het aantal zelfmoorden in
Hongkong is de afgelopen der
tig jaar met 70 procent geste
gen. De houtskool-methode,
die kan leiden tot de dood door
de inademing van giftige gassen
als koolmonoxide die vrijko
men, blijkt vooral populair te
zijn bij stellen. Twee jaar gele
den besloten de twee grootste
supermarktketens de telefoon
nummers van zelfhulpgroepen
voor potentiële zelfmoordple
gers op de houtskoolzakken te
zetten.
Yip zei vorige maand dat in
2003 zeker 1200 mensen zelf
moord hebben gepleegd in
Hongkong. Vooral ouderen ple
gen vaker zelfmoord, veelal als
gevolg van wanhoop door
werkloosheid, schulden en de
pressies. Volgens gegevens van
de wereldgezondheidsorganisa
tie WHO plegen jaarlijks
850.000 mensen per jaar zelf
moord in de wereld, ongeveer
15 op elke 100.000 mensen.
Hongkong zit met 17,6 op
100.000 boven het mondiale ge
middelde.
door onze correspondent
Esther Gotink
londen - Een Britse soldaat
moest gisteren voor de militaire
krijgsraad in Noord Yorkshire
verschijnen,, omdat hij foto's
verkocht aan een krant waarop
een Iraakse gevangene lijkt te
worden mishandeld. Nadat de
Daily Mirror deze beelden pu
bliceerde, brak een ware rel los
over de manier waarop Britse
troepen omgaan met hun ge
vangenen in Irak. Achteraf ble
ken de foto's in scène gezet.
Stuart Mackenzie (25) diende
vijf maanden als vrijwilliger bij
het Queen's Lancashire Regi
ment (QLR) in de Iraakse stad
Basra. In de Daily Mirror be
weerde hij - anoniem - dat het
QLR gevangenen mishandelde.
Hij leverde foto's als bewijs
Op 3 mei publiceerde de Mirror
foto's, waarop soldaten waren
te zien die (ogenschijnlijk) over
een geblindeerde Irakees uri
neerden, hem schopten en met
een geweerloop sloegen. De fo
to's verschenen daags na publi
catie van de eerste, wel echte,
beelden van Amerikaanse mili
tairen die zich schuldig hebben
gemaakt aan vernedering en
mishandeling van Irakezen in
de gevangenis Abu Ghraib in
Museum bij Checkpoint Charlie heeft er een publiekstrekker bij
door onze correspondent
Wierd Duk
Al snel bleek dat de foto's niet
in Irak waren gemaakt. De afge
beelde uniformen, uitrusting en
legertruck werden niet in Irak
gebruikt. De truck op de foto
bleek bij een legereenheid in
het Britse Preston te staan. De
officiële aanklacht tegen de 25-
jarige MacKenzie wordt pas
voorgelezen in een volgende
zitting, waarvan de datum nog
onbekend is.
santiago/anp-dpa - Tijdens de
dictatuur van Augusto Pinochet
Ugarte in Chili van 1973 tot
1990 zijn minstens 35.000 men
sen het slachtoffer geworden
van systematische folteringen.
Het ging niet om excessen van
individuele militairen of politie
mensen maar om van hoger
hand bevolen praktijken, meld
de de Chileense krant La Na-
ción.
Het dagblad baseert zich op de
bevindingen van een officieel
onderzoeksteam. De Commis
sie voor Politieke Gevangenen
en Folteringen onder voorzit
terschap van bisschop Sergio
Valech zal haar bevindingen
binnenkort aan president Ri-
cardo Lagos voorleggen.
Het door de president bevolen
onderzoek heeft volgens La Na-
ción schokkende feiten aan het
licht gebracht. Zo zouden zelfs
baby's mishandeld zijn om hun
moeders onder druk te zetten.
In het hele land zouden naar
schattingen 1200 foltercentra
hebben gestaan.
Het systematische karakter
staat haaks op beweringen van
Pinochet en andere kopstukken
van de junta dat individuele on
dergeschikten zich schuldig
maakten aan het martelen van
mensen zonder dat de top het
wist.
Berlijn - Tegenover het muse
um Checkpoint Charlie in Ber
lijn herrijst een deel van de
muur, die precies vijftien jaar
geleden werd gesloopt. Het
merkwaardige is: die 200 meter
lange muur, die ooit Oost- en
West-Berlijn ooit van elkaar
scheidde, gaat vooralsnog
schuil achter wit folie. Het gaat
hier namelijk om een 'kunst
werk', dat pas bij de onthulling
op 31 oktober aan het publiek
mag worden getoond.
De 3.6 meter hoge muur wordt
gebouwd op initiatief van
Alexandra Hildebrandt (43), de
omstreden bazin van Museum
Am Checkpoint Charlie. Zij wil,
zegt Hildebrandt, met haar re
plica - bestaande uit originele
betonplaten van de afgebroken
muur - de 200 slachtoffers eren,
die omkwamen tijdens vlucht
pogingen van oost naar west.
„Het is een monument", aldus
Hildebrandt.
Checkpoint Charlie is de legen
darische grensovergang in de
Friedrichstrasse in het centrum
van Berlijn. Het controlehokje
met het opschrift 'US Army
Checkpoint'midden in de
straat, en het tegenovergelegen
Museum van HUdebrandt be
horen tot de grootste toeristi
sche trekpleisters van de hoofd
stad.
Critici wantrouwen Hilde-
brandts nobele motieven. Zij
verwijten de museumdirectrice
een slaatje te willen slaan uit
het lijden van de muur-slacht
offers. Hildebrandt zou met
haar bouwactie enkel meer toe
risten naar haar museum willen
lokken.
Rond Checkpoint Charlie
heerst al een levendige straat-
Het kunstwerk, delen van de originele muur tussen oost en west, wordt geplaatst tegenover Checkpiont
Charlie. De roepende dame op de achtergrond staat op een reclamebord van een handelaar in onroerend
goed. Foto: EPA
handel in DDR- en Sovjet-para-
femalia. Ook laten armlastige
acteurs zich, gekleed in unifor
men van de geallieerden, bij de
witte controlepost voor een eu
ro fotograferen. „Het is daar
een themapark aan het wor
den", klaagt de Berlijnse sena
tor voor ruimtelijke ordening
Ingeborg Junge-Reyer (SPD).
„Die commercialisering is
schandalig tegenover de slacht
offers." Anderen spreken over
een 'Disneyland-achtige verto
ning'. „Zonder het prikkeldraad
en de wachttorens is de sfeer
van die tijd helemaal niet op te
roepen", aldus een voormalige
DDR-grenswacht.
Hildebrandt, die ook de aan
grenzende huizen wil huren om
die aan haar museum toe te
voegen, beweert dat zij juist iets
tegen de commercie wil onder
nemen. Niet zij. maar de lokale
politici hebben de plek tot een
'vuilnisbelt' laten verworden.
En daarop wil zij nu de aan
dacht vestigen. Zij kreeg inmid
dels toestemming van de deel
raad Berlin Mitte om de muur
gedurende drie maanden neer
te zetten.
Commentatoren vrezen dat de
muur van Hildebrandt er langer
zal staan dan de afgesproken
drie maanden. De directrice
lapt immers wel vaker afspra
ken aan haar laars. Zo weigerde
Hildebrandt eerder grotHoto s
van de opstand in Oost-Berlijn
in 1953, die zij in 2003 aan de
buitenmuren van het ministerie
van financiën had laten ophan
gen, weer te verwijderen. En
ook de as van haai overleden
man Rainer houdt zij al tien
maanden in haar bezit.
De as moet naar de wens van
Rainer worden bijgezet op een
begraafplaats, die echter al
sinds 1952 is gesloten. Alexan
dra zegt de urn net zo lang te
zullen bewaren totdat zij aan de
wens van haar man kan vol
doen.
Senator Junge-Reyer heeft al
vast de juridische mogelijkhe
den laten onderzoeken om de
muur van Hildebrandt na drie
maanden te laten verwijderen.
„Voor alle zekerheid, want met
mevrouw Hildebrandt weet je
het met maar nooit."
