Accepteren wat je niet meer kunt
REGIO
Kinderboeken
NAVRAAG
riteit Universiteit Leiden zakt', stond zaterdag te lezen op de
>jna van NRC Handelsblad. Dit zou blijken uit gegevens van het
Leidse onderzoeksbu-
'erscnuivingen zijn choice, dat de po-
7 7 7" pulariteit van de Ne-
ICrOSCOplSCh Klein derlandse universitei
ten heeft getest met
1979, vrijdag 12 oktober
In de Camp (het gebied achter de Haarlemmerstraat tussen
Turfmarkt) is vorige week een begin gemaakt met de sloop van
Ie schoolgebouw aan de Vrouwenkerkstraat. De gemeente wil
logen inzetten om bodemonderzoek te doen naar de fundamen
tele kerk die tot de vorige eeuw op die plek stond,
rchief Leidsch Dagblad
In deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
ig 2,50 (afdruk van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op gironummer
Ln.v. HDC Media b.v., Postbus 2,1800 AA Alkmaar, onder vermelding van
Dagblad, ANNO d.d.(datum van plaatsing) of door contante betaling aan
ie van het Leidsch Dagblad, Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto
binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
j inel van studenten en deskundigen. Maar uit het onderzoek valt
naken dat dat voor alle vier de oude, klassieke universiteiten
j!ij zouden traag op veranderingen reageren en te zeer op reputa-
jven. Waarom krijgt Leiden dan toch de schuld? Mediadeskundige
DE JONG van de Leidse universiteit geeft antwoord.
|e universiteiten in populariteit dalen, waarom wordt dat dan
eiden erger gevonden
|e Leidse universiteit is de oudste dame in het gezelschap, dege-
).|th met de grootste reputatie. Journalis-
eken naar extreme voorbeelden. Dan
n n leuker, interessanter om over Leiden
ak jchten dan over Utrecht, Groningen of
■rdam. Maar of het klopt, is een twee-
ïds 1997 is de universiteit elk jaar gro-
vorden. Het is waar dat de groei er dit
it is en ik durf te voorspellen dat wij de
t - ide een, twee, drie jaar minder stu-
i krijgen. Dat is een natuurlijke golfbe-
g en niet iets om je veel zorgen over te
'daadwerkelijkgrote verschillen?
in de beleving van studenten en des
ten is het verschil in waardering een procentpuntje meer of
r, dat is bijna niets. Dat blijkt ook uit het Choice-onderzoek.
Hat is voor een journalist niet zo leuk. Die wil liever geen kop als
liversiteiten nagenoeg gelijk gewaardeerd', dat is om van te ga-
saai. Bovendien moet hij dan meer uitleggen. 'Populariteit
siteit Leiden zakt' is een korte, heldere kop die tot lezen uitno-
i ja, er zijn verschuivingen, ook al zijn ze microscopisch klein,
ïrnalist heeft daarmee een gemakkelijker verhaal."
ikander onderzoek over de Nederlandse universiteiten.
was eerder dit jaar een onderzoek van Elsevier en Nipo, waar-
.eidse universiteit als beste uit de bus kwam. Studenten en
leraren gaven hoge rapportcijfers aan de opleidingen geschiede-
Hilogie, psychologie, pedagogiek en natuurkunde/sterrenkunde,
^■nerkwaardig dat Choice tot een andere conclusie komt, maar
Mvel graag zeggen dat ik geloof dat Choice heel secuur werkt."
M haast denken dat ze bij NRC Handelsblad iets tegen de Leidse
W siteit hebben.
nee, dat geloof ik niet hoor. Er gebeuren natuurlijk wel span-
dingen in Leiden, met het bindend studieadvies, de aankondi-
in toelatingsexamens en de zoektocht naar de 'goede student'.
nogal streng voor studenten en het is niet duidelijk hoe dat
zin b toekomst uitpakt. De 'moeilijke' indruk die Leiden geeft, kan
iten afschrikken. Maar het kan juist ook een erg wervende wer-
ibben. Ik heb de indruk dat de landelijke pers dat met belang-
Vilfred Simons
UIT DE ARCHIEVEN
1954, Dinsdag 12 October
[KOOP/SCHIPHOL - Een goedgemutste burgemeester Van der
van Nieuwkoop verzekerde ons vanochtend, dat voor zijn part de
id in de lucht kon vliegen. Zo'n uitlating kan een burgemeester
;r het algemeen niet veroorloven, vooral niet als die gehele raad dit
itaar aanhoort, zoals vanochtend het geval was. Maar er kwam
rotest. Deze historische opmerking werd gelanceerd in de wachtka-
Schiphol, waar de Nieuwkoopse vroede vaderen wachtten op het
dat hen vooreen eendaags bezoek aan Londen zou brengen,
r wij weten was dit reisje een unicum: een gehele gemeenteraad
inlijk naar het buitenland, voor één dagje, om een fabriek te bekij-
Nieuwkoop zal namelijk binnenkort een grote industrie worden
»d als dochter-onderneming van de Engelse industrie. Deze
foopse industrie zal straks aan zeker 400 mensen werk bieden. In
werd een bezoek gebracht aan de British Thermostat Company,
i alvast een beeld te vormen van wat hen straks in Nieuwkoop te
staat.
Leidsch Dagblad
I Directie: B M. Essen berg
I-rail: directie hdcuz@hdc nl
pfdredactie: Jan Geert Majoor,
Adriaan Brandenburg
E-mail: redactie ld@hdc.nl
NTOOR
taat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
Postbus 54,2300 AB Leiden
1* 071-5356 415
fefox 071-5 356325
lichten fax 023-5 '5° 5^7
itieverkoop
«mbt.
J-6813661
'goed: 023-5150543
075-6813677
tailhandel: 071-5 356 300
raus kunnen contact opnemen
813636
die ons een machtiging verstrekken
lomatisch afschrijven van het
"tsgeld ontvangen €0,50 korting
I
verzending per post
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag
Voor zaterdagabonnementen geldt €0,60 per
zaterdag
geen krant ontvangen?
Voor nabezorging: 0800-1711 (gratis).
Mobiel: 072 - 5196800.
ma t/m vr 07.30-17.00 uur; za: 08.00-13.00 uur
(als op zaterdag voor 12.00 uur wordt gebeld,
wordt de krant dezelfde dag nabezorgd. Wie
tussen 12.00 en 13.00 uur belt, ontvangt de
krant op maandag.)
auteursrechten
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Media BV
cq. de betreffende auteur.
HDC Media BV, 2004
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Media BV is belast met de verwerking van
gegevens van abonnees van dit dagblad Deze
gegevens kunnen tevens worden gebruikt om
gerichte informatie over voordeelaanbieding
en te geven, zowel door onszelf als door
derden Heeft u hier bezwaar tegen, dan kunt
u dat laten weten aan HDC Media BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 2,1800 AA Alkmaar
Je bent jong, hebt allerlei ambities en
ziet de wereld aan je voeten liggen.
Dan kom je onder een auto. Aan het
ongeluk houd je onherstelbare her-
senschade over. In één klap worden al
je dromen vernietigd. Het overkwam
Voorschotenaar Ernst Groeneveld (29)
twaalf jaar geleden. „Sinds het onge
luk voel ik me rondlopen met het
stempel NAH (niet-aangeboren her
senletsel) op mijn hoofd. Bij het over
steken moet ik hulp vragen. Dat is
kleinerend en irritant. Fuck off, ik heb
er niet om gevraagd."
Tot tien jaar geleden kwamen jonge
ren met niet-aangeboren hersenlet
sel vaak terecht in een verpleeghuis
of in een woonvorm voor verstande
lijk gehandicapten. Plekken waar ze
niet thuishoren. De rest van je leven
slijten tussen de bejaarden of tussen
mensen die al hun hele leven ver
standelijke beperkingen hebben, is
deprimerend voor jongeren die hun
geheugen en hun hersenfunctie
deels verloren door een ongeluk, een
tumor of een hersenbloeding en dat
drommels goed weten.
„Mensen die op latere leeftijd her
senletsel krijgen, weten heel goed
hoe het leven vóór het ongeval was.
Accepteren dat hun leven er vanaf
nu heel anders uitziet, dat is een
heel specifiek probleem voor deze
jongeren", zegt Roselle Oostveen.
Oostveen is teamleider van Octo-
goon, een woongroep voor mensen
met niet-aangeboren hersenletsel
aan het Jan de Hartogplein in Lei
derdorp, onderdeel van de Gemiva-
SVG Groep. Er wonen acht mensen.
Deze maand is het tien jaar geleden
dat de eerste bewoners er neerstre
ken. „Wij waren de eerste zorggroep
in Zuid-Holland die met zo'n woon
vorm begon", vertelt Anneke Bezuij-
en, locatiehoofd van onder andere
Octogoon. „Er kwam hier iemand
wonen die al van hot naar her was
verhuisd omdat er nergens een ge
schikte plek voor haar was. We kre
gen heel veel aandacht uit het land
van mensen die ook zo'n afdeling
wilden beginnen. Op een gegeven
moment werd de belangstelling zo
groot dat we een videoband hebben
gemaakt."
Groeneveld is één van de bewoners
die vanaf het begin in Octogoon wo
nen. De Voorschotense scholier was
in 1992 met een stel vrienden op va
kantie in Zuid-Frankrijk. „We waren
naar een gezellig dorpsfeest geweest.
Op de terugweg naar de camping
kwamen we een dronken automobi
list tegen. Hij had problemen op zijn
werk, had dat gepoogd weg te drin
ken. Hij reed roekeloos en zag ons
over het hoofd." Een van de meisjes
uit de groep overleed, Groeneveld
raakte in coma.
„Gelukkig heb ik het overleefd", zegt
hij nu, maar dat vond hij niet altijd
zo gelukkig. Door het ongeluk was
zijn bekken uit elkaar geslagen en
lag zijn linkeronderbeen er bijna af.
Nadat hij uit het coma ontwaakte
wist hij niets meer van het ongeluk
en stelde zijn kortetermijngeheugen
weinig voor. ,,Als er een handgra
naat vlakbij zou ontploffen zou ik
dat een minuut later kwijt zijn, zo
extreem was het." Tijdens de revali
datie had Groeneveld weinig tijd om
over zijn leven na te denken. Dat
kwam pas in Octogoon, waar hij
twee jaar na het ongeluk terecht
kwam. „Ik werd weggestopt in een
woonvorm in Leiderdorp of all pla
ces. In het begin dacht ik na over suï
cide."
Langzaamaan ging het beter. Als je
Groeneveld ziet, zie je door zijn oog-
Begeleiding
voor mensen met
niet-aangeboren
hersenletsel in
Leiderdorp
bestaat tien jaar
afwijking dat er iets met hem is. Dat
vindt hij irritant. „Je ziet mensen
soms kijken: goh, van welke planeet
kom jij? Maar ik wil me niet scha
men voor een ongeluk waar ik niets
aan kan doen. Verbaal kan hij zich
uitstekend redden ('ik ben heel con
tent met de progressie die ik geboekt
heb') en hij spreekt de talen die hij
op het atheneum leerde. Mede daar
om heeft hij een aversie tegen de be
naming 'gehandicapt'. „Ik voel me
daar niet toe behoren.
Toch gaat achter de facade van
Groeneveld en zijn medebewoners
een wereld schuil van dingen die ze
niet meer kunnen. „Bewoners vin
den het moeilijk om dat zelf te ver
tellen, omdat ze het eigenlijk niet
willen weten. Sommigen zijn voort
durend de weg kwijt. Eén van hen
kon uiteindelijk zelf lopend naar
Winkelhof. We hadden een kaartje
getekend waar de route op staat.
Toen werd Winkelhof opnieuw inge
richt en moesten we van voren af
aan beginnen", zegt Oostveen.
Andere handicaps zijn een beperkt
kortetermijngeheugen, ontremd ge
drag en concentratiestoomissen.
Oostveen: „Je kunt mensen leren om
dingen in de agenda te schrijven.
Concentratiestoomissen houden in
dat sommigen geen gesprek kunnen
voeren als de tv aanstaat. Wij moe
ten hier geen band inhuren bij een
feestje. Dat is veel te druk." Bewo
ners kunnen van kleine dingen in
paniek raken. „Van een nachtmer
rie", schetst Bezuijen. „Of van een
hele grote spin op de kamer, of als
iemand iets kwijt is. Dan kan zo ie
mand heel boos worden", vult Oost
veen aan. Die boosheid komt voort
uit frustratie. „Het heeft ermee te
maken dat mensen tegen de eigen
beperkingen oplopen. Die dingen
konden ze vroeger wel. Omdat ze zo
in paniek kunnen raken, moet er 24-
uurszorg zijn."
Soms verandert iemands karakter of
slaat het coma zulke gaten in ie
mands geheugen, dat op de oude
voet doorleven niet mogelijk is. „Een
bewoner was gescheiden. Toen hij
uit zijn coma kwam, wist hij niet
meer van zijn huidige vrouw met wie
hij een kind had en die in verwach
ting was. Hij moest alles opnieuw le
ren." Dat werkte niet, de relatie liep
stuk. „Hij ziet nu nog niet in waarom
het niet kan", vertelt Oostveen.
De meeste bewoners gaan overdag
naar activiteitencentrum Gading. Er
werkt iemand in deeltijd bij de soci-
alewerkvoorziening DZB, anderen
doen vrijwilligerswerk. Groeneveld
schildert bij Gading. „Herman
Brood en Keith Haring zijn mijn gro
te inspirators. Een nadeel is dat ze
veel in hetzelfde kringetje ronddraai
en. „Onze bewoners hebben eigen
lijk niet veel vriendschappen.
Vriendschappen van voor het onge
luk gaan over", zegt Bezuijen. Oost
veen: „Het is behoorlijk ingewikkeld
om nieuwe vriendschappen aan te
gaan."
Dat vindt bewoonster Marlies Bus-
schers (22) ook. „Ik kan geen vrien
den maken", zegt ze. „Ik heb soci
aal-emotionele problemen overge
houden aan een hersenbloeding." In
de algemene keuken helpt ze elke
woensdag met koken. „Een keer in
de maand kook ik voor mezelf. Eerst
deed ik dat elke week, maar dan
stort ik in."
Groeneveld vindt dat hij nog best
veel aandacht krijgt van zijn vrien
den. Hij baalt er wel van dat hij hen
niet zomaar in Amsterdam of Rotter
dam kan bezoeken. „Ik kan wel een
taxi bestellen, maar vroeger pakte ik
gewoon de fiets." Of hij ooit een
vriendin krijgt, daarover is hij scep
tisch. Hij voelt zich onzeker over zijn
uiterlijk. „Ik heb een tijdje zitten af
wachten of er misschien een vonkje
overspringt, maar dan ik kan wach
ten tot ik minister-president ben."
Voor het personeel van Octogoon
kan het werk confronterend zijn.
„Zeker voor jonge mensen die hier
komen werken kan het nogal realis
tisch zijn. Die breuk in het leven had
ook jou kunnen overkomen", zegt
Bezuijen. Medewerkers leren zich
hier niet op voorbereiden tijdens de
opleiding. „Nog steeds is er totaal
geen aandacht voor op de MBO- en
HBO-opleidingen. Daarom geven
wij ons personeel een interne cur
sus."
Bij het tienjarig bestaan constateert
het personeel dat het Leiderdorpse
initiatief navolging heeft gekregen in
andere plaatsen. Bezuijen: „We zijn
een stuk wijzer geworden. Eerst
dachten we dat bewoners veel sa
men wilden doen, maar dat is niet
zo. We zijn nu zover dat sommige
bewoners in een aanleunwoning
zouden kunnen wonen. De wonin
gen hier aan de overkant zijn daar
geschikt voor, maar dan moeten we
eerst overeenstemming bereiken
met de woningbouwvereniging."
Janneke Dijke
LEIDEN, 14.00 UUR
TIK
Ml
ijdens de Kinderboekenweek kopen
we altijd een boek." De vrouw strijkt
met haar vingers langs het leesmateriaal
voor kinderen. Ze geeft haar nageslacht
graag wat intellectuele bagage.
De verkoopster van jeugdboekhandel Silves
ter knikt zwijgend. Ze houdt wel van dit
soort ouders. Zijn Nijntje, Rintje en Pinkel
tje gepasseerd dan gaan ze moeiteloos door
naar boekenplanken met het zwaardere
werk. Zoals het boekenplankje 'filosoferen
met kinderen', waarop onder meer 'Jung
voor beginners' en 'Freud voor beginners'.
Tja, wat zal het worden, denkt de vrouw. Ze
roept haar zoon erbij. De leesniveaus één tot
en met zes heeft hij al gehad. „Ja toch schat?
En de boekjes een rijtje hoger zijn ook niet
geschikt voor aanschaf. „Die heeft de mees
ter bijna allemaal voorgelezen."
Selma Noort komt licht verhit binnen. De
Koudekerkse kinderboekenschrijfster is op
de fiets. „Best te doen hoor. Ik heb er veertig
minuten over gedaan. Mijn man had de auto
nodig, dus ik moest wel." Ze wil graag een
glaasje water voor ze aan haar signeersessie
begint.
Een handvol kinderen zit achter in de zaak
te wachten op het voorleesuurtje. Olin en
Dion overhandigen eerst een paar boeken,
voor het zetten van een handtekening. „Ei
genlijk mag dat niet, he jongens, schrijven
in een boek", zegt Selma, die in een vorig le
ven kleuterleidster was. „En helemaal niet
in een boek van iemand anders. Ik ben de
enige die dat wel mag." De schrijfster pent
met grote letters hele pagina's in de jeugd
boeken vol. „Zo, alsjeblieft."
Dan gaat de boodschappentas met boeken
open. Selma Noort - zelf moeder van Tijl, Je-
rom en Aaron - kiest en leest voor uit eigen
werk. Gewone verhaaltjes over gewone kin
deren. Ze hebben namen als Mare en Es ra
en wonen in een multiculturele wereld. De
Jip Janneke van nu. „Esra is Turks", zegt
Selma en slaat 'Pak me dan!' open. „Hij
woont in een flat naast Bart. Als ze op het
balkon staan, kunnen ze naar elkaar zwaai
en." De schrijfster vertelt een verhaal over
olijven. „Tegenwoordig heel normaal als je
ze krijgt in een restaurant. Maar vroeger
niet. Toen ik voor het eerst een olijf at,
dacht ik dat het een rotte druif was."
De zoekende moeder is er inmiddels uit.
„Zullen we die kinderencyclopedie nemen?"
Erna Straatsma
DINSDAG 12 OKTOBER 2OO4
Ernst Groeneveld, Anneke Bezuijen (midden) en Roselle Oostveen in de tuin van de Leiderdorpse woongroep: „Mensen die op latere leeftijd hersenletsel krijgen, weten
ongeval was. Die beperkingen leiden tot frustratie." Foto: Hielco Kuipers
