Miljoenen
nodig voor
Groene Hart
REGIO
Nieuwbouw ziekenhuis Alphen kan beginnen
In 't Huis in Zoeterwoude hebben ouders de regie
Bakkers verdienden niet meer dan een boterham
eve opa' laat ernstige
ekens na bij kleuters
jjelgerichter
emd voor
4erschap
rr
Provincie wil meer geld van rijk
boerderijen
en 70 mille
De hoeve van John en
,van Rijn in Zoeterwou-
le Hafakker in Noordwij-
delen met vijf andere
ïderijen in Zuid-Hol-
1 bedrag van 70.000 eu-
ponsorgeld werd opge-
ijdens een roeiwedstrijd
21 olie- en gasmaat-
jen uit Nederland mee-
eder jaar gaat de op-
van dit evenement naar
goed doel. Zorgboer-
lieden een werkplek
:n met een geestelijke
ïelijk beperking, aan
mjongeren en aan an-
gbehoevenden.
iet
rge(van voorpagina
at
cujlEOio - Hoewel dit keer
waterschapsverkiezing
mensen een stem heb-
jebracht dan de vorige
er wel doelgerichter ge-
Dat concludeerde dijk-
van Tuyll van Seroos-
jisteravond bij de be
ing van de uitslag. Bij
verkiezingen werden
eleven zetels verdeeld op
pi blanco stemmen. Dit
één. Dit is in zijn ogen
de verdienste van de
op het internet,
tun Kir maken mensen een
nci -rekeuze."
Mi omst viel tegen dit jaar.
één op de zes van de
utoèn miljoen stemgerech-
1 n Zuid- en Noord-Hol-
is 1 eft gestemd voor de wa-
isverkiezingen, in totaal
:nt. Dat is zo'n vijf pro-
;un nder dan bij de vorige
naa ng. De hoogheemraad-
>liö in en waterschappen
"t- in Nederland voor het
ho inderhouden de dijken
cie en het polderpeil.
chi 184 kandidaten zijn er
elp|zen voor het nieuwe al-
bestuur van het Hoog-
«voi idschap van Rijnland.
h° ien op 3 januari 2005
eerste maal bijeen en
ian uit het eigen mid-
dagelijks bestuur van
nde kandidaten uit het
jfiict Midden zijn gekozen:
ïiten-Hogervorst,
"jkerhout
«uwen, Warmond
Kooijmans-Bouhuijs,
lelij up
aaiLeiden
Dl oosdij-Zonneveld, Lei-
jm
mo Ter Aar
veld-van der Veek,
kerhout
Joer, Leiden
ner wijk, Noordwijk
ien|h0f, Leimuiden
Nieuwkoop
d vi lekker, Hoogmade
P' straf geëist na ontucht
bu ineke Dijke
ho?
el Uag/leiderdorp - Eigen-
in ze hun dochtertjes
it hun vrijheid terugge-
mii ar sinds een nu 71-jari-
jvei irdorper de kleuters vo-
in hun kruis betastte,
hun ouders de meisjes
het oog te verliezen,
meisjes hebben
erries en zien in elke
:olli ur een vieze man na de
ini lelijke gebeurtenis in de
k hi leelhoek van een win-
ouv it u wat u deze gezinnen
ingedaan?", vroeg rech-
Verkleij gisterochtend
delijk aan de witgrijze
het verdachtenbankje.
nten t dat hij dat nu pas be-
lleei daarom verschrikkelijk
ieui jt heeft. Daar kopen de
?ld fertjes en hun families
le ji 'oor, benadrukten de
en officier van justitie I.
igei l Zij las een verklaring
en 1 van de moeders voor.
mal igen hopen dat het ooit
achtergrond verdwijnt,
:rgeten zullen we het
nooit." Tegen de man
werkstraf geëist.
\chi lerdorper zegt dat hij
precies begrijpt waar
ag vandaan komt. „Ik
==fan helemaal de kluts
naar ik voel me geen
Dat hij vorig jaar zo
ar was, wijt hij aan de
nheid die hem overviel
gjn vrouw hem vieren-
geleden verliet.
ioeken die de man in
zocht bevonden zich in
nkelcentra. Bij de vesti-
e an Albert Heijn in Win-
1 Leiderdorp en Leid-
je in Leidschendam, in
de Zoeterwoudse Rijne-
evard en in een tuincen-
P het Forepark in Den
edroeg hij zich als een
ia maar liet hij diepe lit
tekens na. De meisjes die hij
betastte waren 3, 4, 6 en 8 jaar
oud. Soms streelde hij over hun
kleding heen, soms wriemelde
hij onder hun onderbroek. In
1996 probeerde hij hetzelfde bij
de toen 10-jaar oude dochter
van buren, maar die stribbelde
zo tegen dat het niet lukte.
Het was een kordate moeder uit
Den Haag die eind vorig jaar
onmiddellijk ingreep toen ze
zag dat de knoop van de broek
van haar vierjarige dochtertje
los zat nadat zij naast de voor-
leesopa had gezeten. De moe
der liet haar kinderen achter bij
hun oma die ook in de winkel
was, achtervolgde de Leider
dorper tot in de parkeergarage
en noteerde zijn kenteken. Op
12 januari dit jaar werd de man
aangehouden. De man geeft toe
dat hij in alle genoemde win
kelcentra een keer of vijf, zes
heeft toegeslagen.
Met een aantal meisjes gaat het
niet goed. „Mijn dochter zit op
het speciaal onderwijs. Het kost
sowieso al veel moeite haar uit
te leggen wat goed is en wat
niet", kreeg de officier van jus
titie te horen van de moeder
van het meisje dat in Zoeter-
woude werd misbruikt. Het
dochtertje van de Haagse moe
der durft niet alleen in slaap te
vallen en is stil en teruggetrok
ken geworden. De meeste meis
jes willen niet meer naar de
plek waar het gebeurde.
Volgens een psycholoog is er
kans op herhaling. Daarom
moet de man voorlopig door
met de behandeling die hij in
Utrecht volgt. Naast een scha
devergoeding voor twee meisjes
van 500 en 600 euro en de ge
vangenisstraf voor de tijd dat
hij in voorarrest heeft gezeten,
eist de officier van justitie een
taakstraf van 240 uur en een
jaar voorwaardelijke celstraf.
De rechtbank doet over twee
weken uitspraak.
door Erna Straatsma
alphen aan den rijn - Het Rijn
land Ziekenhuis begint het
tweede kwartaal van 2005 met
de renovatie en nieuwbouw
van de Alphense vestiging. De
voorbereidingen daarvoor zijn
begonnen, nu het College
Bouw Ziekenhuisvoorzieningen
(CBZ) akkoord is met de plan
nen.
Met het verstrekken van een
vergunning, inclusief een bud
get, heeft het CBZ het groene
licht gegeven voor de renovatie
en nieuwbouw. De ziekenhuis
directie wacht nog wel op een
vergunning van de gemeente,
maar de verwachting is dat de
ze toestemming binnen enkele
weken binnen is. De aanbeste
dingsfase is inmiddels begon
nen. De daadwerkeüjk bouw
start vlak voor de zomer van
2005. De totale bouwtijd be
slaat zo'n drieëneenhalf jaar.
Op de plek van het huidige zie
kenhuis - het voormalige Rijn
oord - verrijst de komende ja
ren een nieuw en groter ge
bouw. Het ziekenhuis krijgt vier
verdiepingen. De nieuwbouw
moet ruimte scheppen voor ex
tra activiteiten, zoals een poli
kliniek sportgeneeskunde. En
kele bestaande poliklinieken -
zoals gynaecologie, verloskun
de, oogheelkunde, orthopedie
en anesthesie - worden uitge
breid.
De nieuwbouw biedt ook on
derdak aan de afdeling soma-
tiek van het naastgelegen ver
pleeghuis Oudshoorn. Dit ver
pleeghuis behoort tot de Zorg
groep Alatus, waar het Rijnland
Ziekenhuis ook onder valt. Ook
het Rijnlands Revalidatie Cen
trum krijgt een afdeling in het
ziekenhuis.
Naast het nieuwe ziekenhuis
komt een voorzieningenge
bouw, waarin plaats is "zorgge
relateerde functies'. In dit ge
bouw komen onder meer een
centrale huisartsenpost, een
tandartsenpraktijk, een fysio-
therapiepraktijk en een apo
theek. De Alatus Groep is nog
op zoek naar andere huurders.
Aan de noordkant van het nieu
we complex komt een parkeer
garage. Aan de zuidkant staat
een 'parkachtige tuin' gepland.
Begin jaren negentig is Rijn
oord als algemeen ziekenhuis
gesloten. Bedden voor langdu
rige verpleging verdwenen en
het ziekenhuis fuseerde met het
Leiderdorpse St. Elisabeth tot
het Rijnland Ziekenhuis. De af
deling spoedeisende hulp werd
gesloten. Inmiddels is het Al
phense ziekenhuis al weer ge
ruime tijd aan het uitbreiden,
met name op het gebied van
poliklinieken.
'Hopelijk banen we een weg voor anderen'
Aan de inrichting van de expositie 'Van voorkamer... tot winkelcentrum' in de Oudheidkamer in Leiderdorp wordt de laatste hand gelegd. Foto: Hielco Kuipers
door Annelies Karman
leiderdorp - Prijzenoorlog, ge
haaide managers en een verhit
te concurrentiestrijd. Dat is het
beeld van winkels anno 2004,
maar het is niet altijd zo ge
weest. De winkeliers van Lei
derdorp leefden in de vorige
eeuw vriendschappelijk naast
elkaar. Eén van hen was Roel
Marbus, die tot 1973 een huis
houdelijke zaak in de Hoofd
straat had.
„Roel was een sociaal mens
met een groot hart", zegt Mar
leen Riool van de Oudheidka
mer in Leiderdorp. „Hij was pas
op de laatste plaats onderne
mer. Rijke klanten betaalden
hem wat meer, zodat hij de Lei
derdorpers met minder geld
kon ontzien. Zij hoefden met
minder geld over de brug te ko
men en soms zelfs met hele
maal niets."
De Oudheidkamer opent van
daag de expositie 'Van voorka
mer... tot winkelcentrum'. Be
zoekers zien foto's en andere
tastbare herinneringen aan
Marbus en zijn collega's tussen
1900 en 1970. „In die tijd waren
er erg veel winkels", blikt Riool
terug. „Er zaten tien bakkerijen
in één straat. Ze verdienden een
boterham, maar niet meer dan
dat. In de crisistijd was het een
vorm van overleven. Veel men
sen begonnen toen een winkel
in hun voorkamer om iets bij te
verdienen. Maar winkels waren
niet alleen belangrijk voor de
winkeliers. Het waren sociale
ontmoetingsplaatsen." In het
boekje dat bij de tentoonstel
ling hoort, vertelt kapper Jan
Minnee dat zijn zaak vaak nog
het meeste weg had van een
kroeg.
'Mag het ietsje meer zijn?', is de
titel van deze bundeling van in
terviews en informatie die de
tentoonstelling aanvult. De vele
foto's in het boekje doen oude
tijden herleven. Een kiekje met
Roel Marbus en zijn zus Marie
op het strand, tijdens hun eer
ste vrije dag. Door de winkeltij
denwet, die toen van kracht
werd, konden ze er een dagje
op uit. „Voor die tijd was de
winkel eigenlijk dag en nacht
open", schetst Riool. „Zelfs op
zondag kon je daar iets halen,
maar dan moest je later beta
len. Roel deed geen zaken op
zondag."
Net als de meeste andere win
keliers heeft Marbus een eigen
plaats op de tentoonstelling.
Zijn oude, houten toonbank
staat er weer net zo bij als vroe
ger. De weegschaal op de vitri
nekast, met de schriftjes en de
spulletjes van toen. Achter de
toonbank hangt een bord met
de tekst: 'Als Roel Marbus het
niet heeft...' „Heeft niemand
het", vult Riool enthousiast
aan. „Roel had écht alles, zijn
winkel was het warenhuis van
Leiderdorp."
Marbus sloot zijn zaak in 1973.
Veel van de typische winkeltjes
moesten rond die tijd sluiten.
„Meestal waren er geen opvol
gers", legt Riool uit. „Of de
klanten bleven weg, dat kwam
door de grote supermarkten.
Deze tentoonstelling is dus niet
alleen een overzicht van de ont
wikkeling van de winkels, maar
ook van de teloorgang."
Riool en haar medebestuursle
den van de Oudheidkamer ver
wachten een hoge opkomst op
deze tentoonstelling. „Vijfhon
derd moeten we kunnen red
den." Dat is veel, want op an
dere exposities komen onge
veer honderd mensen. „Dit is
een onderwerp dat leeft bij de
oud-Leiderdorperszegt Riool.
„Ze zeggen dan herkennend:
,Weet je nog, dat winkeltje?"'
Wethouder Laman opent vanmiddag
om 14.00 uur de tentoonstelling "Van
voorkamer... tot winkelcentrum'. De
Oudheidkamer aan de Hoogmadese-
weg in Leiderdorp is alleen in de
weekenden geopend, van 14.00 tot
17.00 uur. 12 December is de laatste
dag van expositie "Van voorkamer-
tot winkelcentrum'. Het bijbehoren
de boekje is voor 6,95 euro te koop.
door Floor Ligtvoet
regio - Om het Groene Hart te
behouden en te verbeteren is
een extra rijksbijdrage van enke
le miljoenen euro's nodig. Dat
stellen de provincies Zuid-Hol
land, Noord-Holland en Utrecht
vast. Minister Dekker (VROM)
heeft hen de regie over het
Groene hart gegeven. De provin
cies willen graag met het gebied
aan de slag maar stellen wel als
voorwaarde dat hun financiële
slagkracht groot genoeg moet
zijn.
Zonder de miljoenen investe
ring is de opdracht van het rijk
niet haalbaar, denkt gedepu
teerde Lenie Dwarshuis van
Zuid-Holland. Behoud en ver
betering van het Groene Hart is
volgens haar namelijk kostbaar.
De provincies die nu hecht sa
menwerken, weigeren hun vin
gers te branden aan een mis
sion impossible. „De wens om
een groot deel van het Groene
Hart groen te houden in de toe
komst kost geld. Minister Dek
ker heeft het Groene Hart tot
Nationaal Landschap bestem
peld. Prima, maar dan moeten
er ook financiële middelen te
genover staan. Het kan niet gra
tis."
Een opdracht uitbesteden aan
provincies zonder steun, daar
bedankt de gedeputeerde voor.
„Dan geven we de opdracht lie
ver terug." De provincie heeft al
het imago dat er te weinig
wordt bereikt, klaagt ze. „Vol
strekt onterecht overigens."
Verantwoordelijk zijn voor het
Groene Hart mag van haar hoe
dan ook niet in het nadeel van
de provincies uitpakken.
In januari gaan de gedeputeer
den van Zuid-Holland, Noord-
Holland en Utrecht met minis
ters Dekker en Veerman (LNV)
onderhandelen. „We brengen
de verschillende provinciale
plannen op één lijn. Ook bere
kenen we wat de uitvoering ons
gaat kosten," legt Dwarshuis
uit. „We willen met een goed
onderbouwd plan naar de mi
nisters stappen." De voorne
mens zijn momenteel nog vaag.
Wel is al duidelijk dat naast het
bouwen van huizen en het ves
tigen van bedrijven in de Oude
Rijn-zone er in het Groene Hart
meer aandacht moet komen
voor de situatie van de boeren.
„Dagelijks stoppen in ons land
twee boeren met hun bedrijf. In
het westen is het aantal nog
groter", verklaart Dwarshuis.
Volgens de provincies horen de
agrariërs die nu het hoofd nau
welijks boven water kunnen
houden, een subsidie te krijgen.
In welke vorm en hoe hoog de
bijdrage voor iedere Groene
Hart-boer moet worden is on
bekend. Boeren zijn volgens de
gedeputeerden van essentieel
belang om het gebied groen te
houden.
De honderden miljoenen moe
ten verder besteed worden aan
het opvangen van een teveel
aan regenwater (waterberging)
en het instandhouden en aan
wijzen van natuurgebieden.
„Hier valt recreatie ook onder"
voegt Dwarshuis toe. Naast fi
nanciële eisen te stellen, vragen
de provincies eveneens om
meer bevoegdheden. „We heb
ben behoefte aan meer wettelij
ke bevoegdheden. Zo zouden
we zelf bestemmingsplannen
moeten kunnen wijzigen."
door Judy Nihof
zoeterwoude - Het is niet alle
maal van een leien dakje ge
gaan, maar driejaar na de op
richting van 't Huis is Desirée
Pardon uit Zoeterwoude dik te
vreden. Samen met vier andere
ouderparen hebben Pardon en
haar man de regie over een wo
ning op het terrein van Swetter-
hage, waar hun vijf verstandelijk
gehandicapte kinderen onder
begeleiding leven. De ouders be
palen hoe het huis eruit ziet en
trekken het personeel aan. „Het
is een woonvorm die ik iedere
ouder met een verstandelijk ge
handicapt kind kan aanraden.
We laten maar al te graag aan
de buitenwereld zien dat het
werkt. Hopelijk banen we daar
mee een weg voor anderen."
Van de kabinetsplannen wordt
Pardon dan ook niet vrolijk. Het
ziet ernaar uit dat het zogehe
ten Persoons Gebonden Budget
(PGB) in zijn huidige vorm zal
verdwijnen. „Het komt erop
neer dat we straks ons handje
moeten gaan ophouden bij de
gemeente. Initiatieven als dat
van ons komen hierdoor zwaar
onder druk te staan. Hoe lang
kan een zo goed project als 't
Huis nog blijven bestaan? Daar
over maken we ons grote zor
gen."
Dankzij het Persoons Gebon
den Budget konden Pardon en
haar man in 2001 hun ideaal
verwezenlijken. Ze wendden
het geld aan voor een huis voor
hun autistische zoon Thomas
en vier andere kinderen met
een verstandelijke handicap.
„Met Thomas thuis lukte het
niet meer. We konden hem niet
bieden wat hij nodig had
Desirée Pardon (links): „Hoe lang kan een zo goed project als 't Huis nog blijven bestaan? Daarover maken we ons grote zorgen."
Foto:Mark Lamers
ruimte, structuur en rust." Tho
mas, die inmiddels 13 jaar is, is
volgens zijn moeder opgebloeid
in 't Huis. „Hij heeft innerlijke
rust heeft gekregen. Hij is zin
delijk geworden, kan sinds twee
jaar een paar losse woordjes
zeggen en zijn probleemgedrag
is sterk afgenomen. Hij be
schouwt dit ook echt als zijn
thuis. Als Thomas een dag bij
ons is geweest, geeft hij 's
avonds aan dat hij naar huis
wiL"
Het idee van Pardon was een
woonvorm van de grond te til
len waarbij ouders niet vanaf de
zijlijn toekijken, maar zeer in
tensief met de begeleiders sa
menwerken. Met vier andere
ouderparen en met medewer
king van zorgaanbieder Gemi-
va-SVG, de overkoepelende or
ganisatie van Swetterhage,
werkte zij het plan verder uit.
Op het terrein van Swetterhage
konden ze een woning in bruik
leen krijgen.
Het is volgens de Zoeterwoudse
een hele zoektocht geweest
voordat ouders en begeleiders
hun draai hadden gevonden.
Maar uiteindelijk is volgens
haar 'iets heel moois' ontstaan.
„Natuurlijk denkt niet iedereen
overal hetzelfde over, maar er is
respect voor eikaars deskundig
heid. Je moet vaak concessies
doen en compromissen sluiten.
Maar dat heeft nog nooit tot
grote discussies geleid. Dat zou
ook niet in het belang van de
kinderen zijn. Het gaat erom
dat de kinderen zich veilig en
geborgen voelen en zich kun
nen ontwikkelen binnen hun
mogelijkheden. Die doelen
houden we steeds voor ogen."
Ook begeleidster Annemieke
Smits is enthousiast over de
werkwijze in 't Huis. De inten
sieve samenwerking met de ou
ders was voor haar juist reden
om te solliciteren. „Ik vind het
alleen maar logisch dat ouders
nauw bij de verzorging en op
voeding van hun kinderen be
trokken zijn. Ouders en begelei
ders vullen elkaar goed aan. Het
feit dat de ouders zo nauw be
trokken zijn, houdt je als team
scherp. Het werkt hier omdat
we een positieve, open relatie
met elkaar hebben. Er blijven
nooit dingen hangen."
Bij het runnen van 't Huis komt
een hoop geregel en georgani
seer kijken. Zo moeten de ou
ders zelf zorg dragen voor het
onderhoud van de woning en
de tuin en maken zij uit welk
meubilair er aangeschaft moet
worden. Ook doen zij de was en
de grote boodschappen en is er
regelmatig overleg over het rei
len en zeilen in 't Huis. Voor al
lerlei zaken zijn commissies in
het leven geroepen. Hierin zit
ten zoVvel ouders als begelei
ders. „Je hebt er als ouders echt
een baan bij", aldus Pardon.
De Zoeterwoudse merkt dat
buitenstaanders soms een ver
tekend beeld hebben van hoe
het er in 't Huis aan toegaat. Ze
denken dat de ouders op de lip
zitten van de begeleiders en
zich overal mee bemoeien, ter
wijl dat niet het geval is. Pa*
don: „De afspraak is dat we
nooit zomaar binnen komen
vallen. Dat zou alleen maar een
hoop onrust teweeg brengen.
We bellen altijd van tevoren of
het uitkomt."
De initiatiefnemers van 't Huis
hebben onlangs een stichting
opgericht om nieuwe inkom
stenbronnen aan te boren.
Zondag 31 oktober organiseert
de Stichting "t Huis als Thuis'
een benefietconcert in de Lok
horst Kerk in Leiden met mu
ziek van oude en nieuwe
meesters.
Het concert begint om 14.30
uur. Reserveren van kaarten ik
10 euro (volwassenen) of 5 eu
ro (kinderen tot 12 jaar) kan
via telefoonnummer 071 -
5144747.
