Turken toasten op
Europese toekomst
BUITENLAND
De lange weg van Turkije naar lidmaatschap van de EU
Duel Cheney-Edwards onbeslist
sfe
Europese regeringen overwegend positief over Turkije
'Onderhandelingen zegen voor integratie'
Israël sust ophef over loslippige adviseur
Barbie delft onderspit tegen Bratz
Irak had geen
wapens voor
vernietiging
itva
nat resolutie
^inks liggen
L Iran blijft werken
n (betering van zijn ra-
IZAjk gaat het land door
'""irrijken van uranium.
egt Iran een resolutie
)AN(J-Atoomagentschap
maand naast
Voormalig president
Tjafsanjani maakte
[bekend datIraanse
jraketten nu een af-
°®jtweeduizend kilome-
jn overbruggen.
^tal Haïti
„J3000
rince - Het dodental
s gevolg van de or-
ne van vorige maand,
tot meer dan drie-
eanne hield drie we-
■Hen verwoestend huis
aïbisch gebied, en trof
ndlfti. Vooralsnog vraagt
is om zo'n tien
Vo. Nabij Port-au-
5 200.000 mensen
jworden. Zij hebben
Jttingen verloren.
prijs voor
r Israëli's
r - De Nobelprijs voor
le is dit jaar toege-
jle Israëli's Aaron
re r en Avram Hershko
ikaan Irwin Rose,
'angen de prijs voor
iek naar de afbraak
leer benodigde prote-
'"•|t menselijk lichaam.
het eerst in de ruim
2Qirige geschiedenis van
irijs dat wetenschap-
worden onder-
i\an de prijs is 1,1
verbonden.
1011 vrij na
10; dodencel
- Een 59-jarige
^Amerikaanse staat
jéteren vrijgesproken,
jaar nadat hij was
ld tot de doodstraf
bord. De aanklagers
egegeven dat zijn ver-
gebaseerd was op
;eïnterpreteerd we-
lelijk bewijs. Ernest
werd in 1987 ter
ordeeld. Hij zou een
brand hebben ge
in woning in het
lanse plaatsje Iraan.
me vrouwen kwamen
het leven. Hij
altijd
noschandaal
tend vast
1 - In het schandaal
'ereldwijd kinder
werk op internet zijn
d duizend mensen
nden aangehouden,
'ee in Nederland.
Je het Amerikaanse
van justitie gisteren
et netwerk opereert
Rusland. Ook in de
e staat New Jersey
,s negen verdachten
d, onder wie leraren,
:hologen en een dia-
ilische kerk
txcuses aan
Anglicaanse Kerk in
I leeft gisteren zijn ver-
(gingen aangeboden
1 (rden kinderen die
'Mjn misbruikt in te-
1 instellingen van de
Recuses komen na een
a6 van de Australische
""lr de behandeling van
n kerkelijke institu-
!t rapport bleek dat
:n de afgelopen
hebben geleden
;wind van de kerke-
jers.
lenten over
tic kwijt
De Bosnisch-Ser-
)riteiten hebben gis-
gd dat archieven over
lige Servische presi-
van Karadzic uit de
92-1995 zijn verdwe-
'erige stukken zijn
gd aan het Joegosla-
iaal in Den Haag. Ka-
e belangrijkste voort-
Verdachte. Hij is aan-
yegens volkeren-
Ie val van Srebrenica
steren begon bij het
het proces tegen de
moslim Naser Oric
'as van 1992 tot 1995
Je commandant van
>{elde moslims in de
iebrenica.
-firus uit
itoria gelekt
p Het poliovirus is de
Lmaanden uit twee
"Moratoria ontsnapt,
h het virus zijn on
even poliopatiënten
Je Indiase regering wil
dat het virus ook op
ontsnapt. Daar
bij een medisch team
ïn een lijst te maken
ioratoria die het po-
donderdag 7 oktober 2004
door onze correspondente
Hetty van Rooij
brussel - In de discussie over de toetreding
van Turkije tot de Europese Unie staan de ar
gumenten van voor- en tegenstanders lijn
recht tegenover elkaar. „De toetreding van
Turkije is goed voor Turkije en goed voor de
hele EU", vindt de Europese Commissie.
„Toetreding zet de sluizen open voor de isla
misering van Europa en een vloedgolf aan
goedkope arbeidskrachten", is de angst van
de gemiddelde burger. Hieronder een poging
om de feiten op een rijtje te zetten en een
paar misverstanden uit de weg te ruimen.
De Europese Commissie heeft besloten dat
Turkije lid mag worden van de Europese
Unie.
Niet waar. De Europese Commissie, het dage
lijks bestuur van de Unie, heeft advies uitge
bracht aan de regeringsleiders. Die besluiten
op 17 december wanneer de onderhandelin
gen met Turkije kunnen beginnen. Die ge
sprekken worden moeilijk en gaan zeker tien
jaar duren. Turkije moet, net als alle andere
kandidaatlidstaten, 80.000 pagina's aan Euro
pese wet- en regelgeving overnemen en in-
Als de onderhandelingen eenmaal zijp be
gonnenis de feitelijke toetreding van Tur
kije een kwestie van tijd.
Het was tot nu toe ondenkbaar dat een kandi
daatlidstaat tijdens de onderhandelingen te
horen zou krijgen: 'sorry, toch maar niet'.
Sinds gisteren is dat veranderd. De Europese
Commissie heeft nooit eerder vertoonde
voorzorgsmaatregelen voorgesteld. Als de
Turkse regering de vele beloften die zij heeft
gedaan niet in daden omzet, kan de Europese
Unie de gesprekken opschorten.
Maar als die extra maatregelen nodig zijn,
hoe kan de Commissie dan zeggen dat Tur
kije aan de voonvaarden voldoet?'
Met een Europees land dat EU-lid wil wor
den, kan daarover pas gesproken woren als
het voldoet aan de zogeheten 'Kopenhagen
criteria'. Die bepalen onder meer dat het land
een gezonde democratie moet zijn met een
onafhankelijke rechtspraak, waar de mensen
rechten en de politieke rechten gegarandeerd
zijn. Volgens de Commissie komt Turkije een
heel eind in de richting. Turkije heeft veel be
loofd, maar is nog lang niet klaar. Voor de
Commissie gaat het er nu vooral om dat de
beloften worden waargemaakt.
Turkije komt niet voor het lidmaatschap in
aanmerking, want het ligt niet in Europa,
Daar valt over te twisten. Het grootste (en
armste) deel van Turkije ligt in Azië, maar
Turkije heeft in de Europese geschiedenis een
belangrijke rol gespeeld en is al eeuwen op
het westen gericht. Trouwens: EU-lid Cyprus
ligt een stuk verder naar het oosten dan Istan
bul, maar daar klaagde tijdens de onderhan
delingen niemand over. Maar Cyprus heeft
700.000 inwoners, en Turkije 71 miljoen.
Als Turkije toetreedt, komen miljoenen Tur
ken naar Europa om werk te zoeken.
Dat argument speelde ook een rol tijdens de
toetreding van Spanje, Portugal, Polen en de
andere voormalige Oostbloklanden. Voor een
deel is het door de geschiedenis ontzenuwd;
Spanje en Portugal hebben van hun EU-lid-
maatschap zo geprofiteerd dat geen Portu
gees meer naar Aansterdam komt om daar
slecht betaald werk te doen. Voor de nieuwe
lidstaten in Centraal-Europa is voorlopig een
migratiestop ingesteld. Als Turkije lid wordt,
gebeurt dat ongetwijfeld ook.
Als Turkije toetreedt, wordt het Europese
systeem van landbouwsubsidies onbetaal
baar.
Dat is de vrees van EU-landbouwcommissaris
Franz Fischler. De Oostenrijker heeft zijn col
lega's voorgerekend dat straks een kwart van
de Europese landbouwsubsidies naar arme
Turkse boeren gaat. Bovendien staat Turkije
na toetreding vooraan bij de uitdeling van
geld voor de arme regio's. Overigens is de bij
drage uit die fondsen voor de nieuwe (en ar
me) EU-landen al aan een maximum gebon
den.
Een land met een islamitische bevolking
heeft in de Europese Unie niets te zoeken.
Nergens staat geschreven dat niet-christelijke
landen niet welkom zijn in de EU. In Turkije
geldt geen islamitische wetgeving. Alleen in
Frankrijk is de scheiding tussen kerk en staat
verder doorgevoerd.
Wat zijn eigenlijk de voordelen van een Eu
ropees lidmaatschap voor Turkije?
De voorstanders hopen dat een welvarend en
democratisch Turkije straks een voorbeeld zal
vormen voor de islamitische buren. Het is
een jong land met een snel groeiende econo
mie, dat in het vergrijzende Europa voor een
broodnodige nieuwe impuls kan zorgen. Tur
kije is al vijftig jaar een trouw lid van de Navo.
De beste manier om van Turkije een solide
democratie te maken is het land uitzicht te
geven op het lidmaatschap van de Europese
familie.
Als Europa de deur dichtgooit, is de kans
groot dat Turkije zich in de armen van zijn
Arabische buren werpt en de kloof tussen Eu
ropa en het Midden-Oosten groter en gevaar
lijker wordt.
Toeristen rijden per dubbeldekker door het oude stadsdeel van Istanbul met op de achtergrond de i6de-eeuwse moskee Yeni Cami. Gisteren
gaf de Europese Commissie het groene licht voor onderhandelingen met Turkije, die moeten leiden tot een EU-lidmaatschap in 2019.
Foto: Reuters/Fatih Saribas
door onze correspondente
Fidan Ekiz
Istanbul - In Turkije is enthousi
ast gereageerd op de aanbeve
ling van de Europese Commissie
om toetredingsgesprekken te
beginnen met het land. In de
meeste overheidsgebouwen en
winkels stonden gistermiddag
radio en televisie afgestemd op
Brussel. Een 'nationale zege'
noemden sommigen het rapport
van de Commissie.
Hoewel niemand juichend en
toeterend de straat opging,
werd hier en daar wel met een
glaasje sterke Turkse thee ge
toast op het 'Europese burger
schap'. Heel Istanbul hing gis
teren vol met Turkse vlaggen.
Het was alsof de metropool
zich al had opgemaakt voor het
goede nieuws uit Brussel. De
vlaggen hingen er echter om
iets anders te vieren, namelijk
de bevrijding van Istanbul in
1453 door Fatih Sultan Meh-
met. „Ach, die herdenking
komt goed uit, want vandaag is
het een extra grote dag voor
Turkije", grapt Hamdi Köroglu,
als het voortgangsrapport van
de Europese Commissie in
Brussel openbaar wordt.
De uitkomst is zoals de meeste
mannen hadden verwacht: po
sitief met een kleine 'maar'.
„Geeft niet", zegt Hamdi, „doe
maar een rondje van mij." De
sfeer is opperbest. In enkele se
conden zijn de tafels gevuld
met kleine theeglazen. Met een
dikke glimlach drinken de
vrienden hun glaasjes in twee
teugen leeg. „Zó, op ons nieu
we Europese burgerschap",
zegt Hamdi met een spottend
lachje. Maar hij bedoelt het se
rieus. „Hierover valt niet te gei
nen. Ik denk dat veel mensen
niet beseffen waarom een lid
maatschap zo belangrijk is vöor
Turkije. Zelfs de meeste Turken
hier onderschatten wat Europa
kan betekenen voor onze eco
nomie. We werken als paarden,
maar verdienen niks. Nu kan ik
tenminste uitkijken naar een
mooie toekomst."
In een televisiezaak in de wijk
Beyoglu is ook veel aandacht
voor Brussel. Twintig grote
beeldschermen tonen commis
sievoorzitter Prodi. De verko
pers hebben hun werk stilge
legd en discussiëren over een
Turkse toetreding tot de EU.
Eén van hen heeft kritiek op het
voorstel van de commissie om
de gesprekken met Turkije te
stoppen, zodra blijkt dat de in
gevoerde hervormingen niet
worden nageleefd.
„Natuurlijk moet Europa de
druk op de ketel houden", zegt
Metin Eczacibasi. „Maar ik
vrees dat Europa straks de con-
trolepolitie gaat uithangen en
elk excuus aangrijpt om Turkije
alsnog te weren."
Europa is bang, meent hij.
„Turkije heeft een jonge gene
ratie, terwijl Europa vergrijst.
De Europeanen zijn bang dat
onze jongeren straks massaal
emigreren en hun banen inpik
ken. Daarmee krijgt Turkije in
de toekomst een invloedrijke
positie binnen de EU.
De angst voor het onbekende
begrijpt hij: „Wij zijn islami
tisch en anders in hun ogen.
Toch wordt het tijd dat Europa
inziet dat de Turkse burgers
ook voorstanders zijn van een
democratie. We zijn geen fun
damentalisten. De jonge gene
ratie hier is niet te vergelijken
met de oude Turkse generatie
die al jaren in Europa leeft. Wij
zijn modern en niet veel anders
dan de meeste Europeanen,"
aldus Metin.
berlijn-londen/anp-afp-dpa -
Europese regeringen hebben
overwegend positief gereageerd
op het advies van de Europese
Commissie om onderhandelin
gen te beginnen over een EU-
lidmaatschap van Turkije.
Commissielid Bolkestein was
de enige die tegen de start van
de onderhandelingen met Tur
kije stemde. Duitsland en
Groot-Brittannië lieten weten
Turkije te zullen steunen. Al
leen Frankrijk hield een slag om
de arm.
De Duitse bondskanselier
Schroder, die momenteel op
bezoek is in India, liet vanuit
New Delhi weten dat hij het po
sitieve advies van de Europese
Commissie verwelkomt. „Dit is
een goed rapport", aldus de
Duitse regeringsleider. Schro
der geldt als voorstander van
een Turks EU-lidmaatschap.
De Britse minister van buiten
landse zaken Straw prees in een
verklaring de vooruitgang die
Turkije heeft geboekt. „Het rap
port van de Commissie geeft
een duidelijk en positief signaal
dat Turkije tegemoet is geko
men aan de criteria van Kopen
hagen", aldus Straw. Tijdens de
top in Kopenhagen in 1993 stel
de de EU normen vast, met na
me op het gebied van mensen
rechten, waaraan kandidaat
lidstaten moeten voldoen.
Ook aartsrivaal Griekenland
toonde zich verheugd. „Wij ge
loven dat een Europees Turkije
niet alleen goed is voor het
Turkse volk, maar ook voor de
stabiliteit, de veiligheid en de
welvaart in onze regio", aldus
een woordvoerder van de
Griekse regering.
De Franse president Chirac was
beduidend kritischer. Hij zei op
een persconferentie in de Viet
namese hoofdstad Hanoi, waar
hij momenteel te gast is, dat de
onderhandelingen met Turkije
'minstens tien tot vijftien jaar'
in beslag zullen nemen. Vorige
week kondigde Chirac aan dat
hij in eigen land een referen
dum wil houden over de EU-
toetreding van Turkije.
utrecht/anp - Onderhandelin
gen met Turkije over een lid
maatschap van de Europese
Unie zijn een zegen voor de in
tegratie van Turken in Neder
land. Vertegenwoordigers van
de Turkse gemeenschap noe
men de beslissing van de Euro
pese Commissie daarom ver
heugend. „Turken horen er nu
bij", zei voorzitter A. Tonca van
de Turks Islamitische Culturele
Federatie (TICF).
Het begin van de onderhande
lingen zal een 'grootse bijdrage'
leveren aan de integratie, zei vi-
ce-voorzitter K. Akdemir van
het Inspraak Orgaan Turken
(IOT). „Veel oude allochtonen
zullen zich nog beter thuisvoe-
len."
Europa heeft Turkije nodig om
uit te groeien tot een volwaardi
ge multiculturele samenleving,
meent het IOT. De Turken ver
wachten niet dat toetreding van
cleveland/gpd - Na het teleur
stellende optreden van presi
dent George Bush tijdens het
eerste debat met Democratisch
uitdager John Kerry, hoopte de
Republikeinse achterban op
een ferm optreden van Dick
Cheney. John Edwards had
maar één taak: overeind blijven
eri John Kerry de hemel in prij
zen. Beide debatpartners slaag
den in hun opdracht.
Om het maar eens in voetbal
termen te zeggen: het was een
enerverende 'nul-nul'. Op de
Case Western Reserve Universi
teit in Cleveland speelden Dick
Cheney (63) en John Edwards
(51) afgelopen nacht hun enige
wedstrijd tegen elkaar. Er wa
ren constant schoten op doel
en harde overtredingen in het
debat der kandidaat-vice-presi-
denten. Het uiteindelijke gelijk
spel werd door beide kampen
gezien als een overwinning.
Als het een duel zonder win
naar was, waarom was Cheney
dan toch effectief?
Hij speelde de assertieve rol die
de achterban van hem ver
wachtte. Hij is in staat het vei
ligheidsbeleid van de regering-
Bush begrijpelijker uit te leggen
dan de president zelf. Sommi
gen zien in Cheney de 'ware'
machthebber in het Witte Huis.
De Republikeinse campagne
speelt in op angstfactor. Er is
niemand die dat zo goed kan
als Cheney. De tijden zijn zo
dreigend, 'dat je een president
nodig hebt waarop je kunt bou
wen, zegt hij.
Waarom waren de Democraten
blij? Edwards hield zich conse
quent aan de boodschap van
Kerry: de regering-Bush is niet
betrouwbaar en vlucht voor de
realiteit. Bovendien had hij een
beter verhaal ver werkgelegen
heid en gezondheidszorg.
Edwards bracht Cheney ertoe te
zeggen dat hij nooit heeft be
weerd dat er een relatie was
tussen de aanlagen van 11 sep
tember 2001 en Irak.
Edwards bracht Halliburton te
berde, een gevoelig punt voor
Cheney die bestuursvoorzitter
was van dit olie-installatiebe
drijf, voor hij vice-president
werd. Halliburton kreeg een
miljardencontract in Irak. „De
feiten zijn dat dit bedrijf zaken
deed met vijanden van de VS
(Libië en Iran), miljoenenboe
tes heeft betaald omdat het val
se financiële informatie ver
strekte en nu wordt onderzocht
vanwege mogelijke omkoping",
zei Edwards.
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
tel aviv - Israël is druk bezig de
internationale diplomatieke
schade te herstellen die is ont
staan door uitlatingen van Dov
Weisglass, de belangrijkste poli
tieke adviseur van premier Ariel
Sharon. Weisglass vertelde het
toonaangevende dagblad
Ha'aretz dat Sharons plan voor
terugtrekking uit de Gazastrook
(het 'losmakingsplan') is be
doeld om een vredesproces
voor lange tijd onmogelijk te
maken. Israël zou daarvoor
Amerikaanse steun hebben.
Sharon liet gisteren onmiddel
lijk een verklaring verspreiden
waarin hij stelt de routekaart,
het internationale vredesplan,
nog steeds te steunen. Hij om
schrijft de kaart als 'het enige
plan dat vooruitgang mogelijk
maakt in de richting van een
permanente politieke regeling'.
In de verklaring staat ook dat de
Palestij nen de schuld dragen
voor de huidige patstelling om
dat ze 'hun verplichtingen niet
nakomen' en 'doorgaan op de
weg van terrorisme, geweld en
opruiing'. Het losmakingsplan
zou zijn gelanceerd omdat er
'geen Palestijnse partner' is.
De Amerikaanse regering houdt
officieel nog steeds vast aan de
routekaart, waarvan verder de
Europese Unie, Rusland en de
VN de initiatiefnemers waren.
Een woordvoerster haastte zich
gisteren die positie te bevesti
gen. In het vraaggesprek legt
Weisglass juist sterk de nadruk
op het eenzijdige karakter van
het Israëlische plan en op de
noodzaak de stichting van een
Palestijnse staat zo lang moge
lijk uit te stellen. Het losma
kingsplan, dat pas in de tweede
helft van het volgend jaar prak
tijk moet worden, is volgens
Weisglass bedoeld om alle an
dere voorstellen op sterk water
te zetten. „Zo voorkom je de
stichting van een Palestijnse
staat en vermijd je een discus
sie over de vluchtelingen, de
grenzen en Jeruzalem", zegt hij.
londen - Links een Bratz-pop die met zijn voet op
een Barbiepop staat. Rechts nog een Bratz-pop. Tij
dens de Dream Toys Expositie gisteren in Londen
bleek Barbie in populariteit op de rijpe leeftijd van
45 jaar van haar voetstuk gestoten door een stelle
tje populaire straatpoppen. De Toy Retailers Asso
ciation peilde de stemming in de aanloop naar de
kerstverkopen. Foto: Reuters/Stephen Hird
Turkije ervoor zal zorgen dat er
meer landgenoten naar Neder
land komen. Het IOT zegt dat
veel Turken door de sterk groei
ende economie in hun vader
land zelfs een terugkeer over
wegen.
De onderhandelingen beginnen
als het aan de TICF ligt zo snel
mogelijk. Tonca: „Laten we de
vaart erin houden en snel be
ginnen met onderhandelen; lie
ver gisteren dan morgen."
washington-den haag/gpd -
Irak had in 2003 ten tijde van de
Amerikaanse en Britse invasie
in het land, geen nucleaire,
chemische of biologische wa
pens. Sterker nog, de kennis op
dit terrein was minder dan in
1998, toen de VN-wapeninspec
teurs het land verlieten.
Dit concludeert de Onder
zoekscommissie Irak (ISG) in
haar eindrapport. ISG-voorman
Charles Duelfer heeft het 1000
pagina's dikke rapport gisteren
in Washington aan de Senaat
gepresenteerd. De ISG bestond
uit 1200 Amerikaanse en Britse
deskundigen die sinds april
2003 onderzochten of Irak mas
savernietigingswapens bezat.
Voor de Amerikaanse president
Bush was dat de voornaamste
reden voor de invasiertï Irak.
De commissie haalt een verkla
ring van Hoessein aan dat hij in
de jaren tachtig en begin jaren
negentig wel massavernieti
gingswapens had. Zijn regime
had zo kunnen overleven in de
oorlog met Iran (1980-1988).De
ISG geeft aan dat Saddam
Hoessein wel plannen had om
opnieuw aan de ontwikkeling
van massavernietigingswapens
te beginnen nadat de VN sanc
ties tegen zijn land zou hebben
opgeheven. Ondertussen pro
beerde hij op allerlei slinkse
wijzen aan kennis te komen.
Vanuit de Democratische partij
werd erop gewezen dat het ISG-
rapport alle beweringen van
Bush en de zijnen inzake Sad
dams dreiging ondergraaft.
„Plannen vormen geen toene
mend gevaar", aldus een
woordvoerder.
