Opgevoerde scooter
ijkt ongrijpbaar
GESPREK VAN DE DAG
3Lijnen kan leiden tot eetstoornis3
Voort aal gek ken
'Omgekomen
scooterrijders
reden te hard'
Nieuwe downloadstandaa
DAGELIJKS LEVEN
0^3 Z-,£- Jouw K'\t)E.(^eAl
Mod WEL &E7VI s 'J
MENSELIJK
Voor het eerst in de geschiedenis is het wetenschappers gelukt een NEUS
HOORN kunstmatig te BEVRUCHTEN. De 24-jarige Lulu uit de dierentuin in
Boedapest is nu vier maanden zwanger. Volgens het Duitse Leibniz-instituut in
Berlijn kan de geslaagde bevruchting een bijdrage leveren aan het redden van
de ernstige bedreigde noordelijke witte neushoorn. Wereldwijd leven er nog
maar 32 exemplaren van deze diersoort. Tien daarvan leven in een dierentuin
en m gevangenschap plant de bedreigde soort zich nauwelijks voort. Alhoewel
Lulu een zuidelijke witte neushoorn is, hopen de onderzoekers dat de gebruikte
bevruchtingsprocedure ook werkt bij de noordelijke soort. Het instituut zal spoe
dig de proef op de som nemen met Najin, de laatste geslachtsrijpe vrouwelijke
noordelijke witte neushoorn in een dierentuin.
De Amerikaanse acteur JOHN TRA
VOLTA schrijft aan zijn MEMOIRES.
Het levensverhaal van de hoofdrol
speler u it Saturday Night Fever en
Pulp Fiction moet over twee jaar ver
schijnen. In een persverklaring wijst
Travolta op zijn 50ste verjaardag eer
der dit jaar. De acteur zegt zijn 'rijke'
leven met anderen te willen delen.
Uitgeverij Hyperion, die het boek
gaat publiceren, vindt Travolta een
van de beste filmsterren. Volgens een
woordvoerder gaan de memoires on
der meer over de vriendschap van de
acteur met Marlon Brando en prinses
Diana. Foto: Reuters
Koningin BEATRIX gaat vrijdag 19
november naar het zogenoemde
Oranje Concert van de JOSTI BAND
in de Grote of St. Jacobskerk in Den
Haag. Het concert wordt georgani
seerd door de NCRV. De Josti Band,
een orkest van verstandelijk gehan
dicapten, bestaat 38 jaar en ver
zorgt regelmatig met aanstekelijk
enthousiasme optredens in concert
zalen en tv-programma's. Tijdens
het Oranje Concert krijgen de or
kestleden medewerking van diverse
artiesten als Miranda van Kralingen,
René Froger en Berget Lewis and
the Gospel Train. De presentatie is
in handen van Jochem van Gelder.
Het Nederlands Danstheater 1 voert
op woensdag 24 november in het
Lucent Danstheater in Den Haag
alsnog een DANSVOORSTELLING
uit ter meerdere glorie van het hu
welijk van prins FRISO met MABEL.
Het evenement is eerder dit jaar uit
gesteld naar aanleiding van het
overlijden van prinses Juliana. Het
programma omvat drie balletten van
Paul Lightfoot, Sol León en Jorma
Elo. Twee werken zijn wereldpre
mières. De koningin en andere le
den van de koninklijke familie zul
len Friso en Mabel vergezellen.
Een POMPOEN van 416 kilo is gisteren uitgeroepen tot de ZWAARSTE VAN EU
ROPA. Kweker Jos Ghaye uit het Belgische Tongeren bleek met zijn vrucht de
winnaar van het Europese kampioenschap van de World Pumpkin Confedera
tion, dezer dagen in het plaatsje Duisburg bij Brussel. Naast tientallen Belgi
sche pompoentelers namen ook enkele Duitsers en Nederlanders deel. ,,We wa
ren aangenaam verrast dat er dit jaar ondanks de slechte zomer toch zware pom
poenen aangeboden werden. Voor zware pompoenen is doorgaans warm weer
nodig", zei'de secretaris van de Belgische Pompoenen Confederatie. De hete
zomer van 2003 leverde een recordpompoen op van 447 kilo. Op de foto een
Duitse inzending. Deze pompoen van 251,8 kilo werd uitgeroepen tot zwaarste
pompoen van Duitsland. Foto: EPA
Tennistoppers Kim CLUSTERS en
Lleyton HEWITT treden februari vol
gend jaar met elkaar in het huwelijk.
De plechtigheid vindt plaats in Au
stralië, het geboorteland van Hewitt.
Clijsters en Hewitt hebben zich in
december 2003 verloofd. Naast de
feestelijkheden in Australië zal er
kort daarna in België in intieme,
kring een feest worden gehouden in
kasteel Saint-Paul in Lummen.
Joannes Marijnen
Breng de waarheid aan hen
die haar begrijpen kunnen
lijk gaat. Fabrikanten bouwen tegenwoordig
bouten in. Die zijn er heel moeilijk uit te krij
gen. Zeggen de dealers. „Gelul!" reageert
Frank van Dongen, die jaren in een bromfiets
zaak heeft gewerkt. „Een kwestie van drie
schroeven en een uurtje werk. Dan rijd je zo
harder dan honderd." Het gebeurt continu,
zegt hij.Acht van de tien scooters zijn opge
voerd."
Meer nog dan het mobieltje en Nike-kleding is
de scooter hét statussymbool voor menige jon
gere, vooral jongens. Maar dan moet-ie na
tuurlijk wel heel hard kunnen, „want 45 kilo
meter is voor mietjes". Dat is overigens de
maximumsnelheid buiten de bebouwde kom,
want daarbinnen is het 30. Ruim 75 procent
heeft het ding puur voor de 'fun', als onder
streping van hun levensstijl. Een klein groepje
gebruikt de scooter om er mee naar school of
werk te rijden.
Anderen zien de lol er minder van in, want
scooterrijders hebben zich in hoog tempo ge
nesteld in de top-3 van irritaties. Het regent,
vooral in de grote steden, klachten over ge
vaarlijk rijgedrag op fietspaden, kruisingen en
stoepen, over opgevoerde motoren, piepende
banden en ingebouwde geluidsinstallaties. Bo
vendien zijn scooters een ideaal vervoermiddel
voor kleine criminelen zoals tasjesdieven. Het
afgelopen weekeinde werd ook weer eens pijn
lijk duidelijk dat het niet in de laatste plaats rij
dende doodskisten zijn geworden. Drie jon
gens uit Zeewolde kwamen het afgelopen
weekeinde bij een frontale botsing om het le
ven. Ze droegen overigens in tegenstelling tot
vele andere brommer- en scooterrijders wel
een helm.
Vorig jaar kwamen 107 jongeren om het leven
door een ongeluk met een brommer of scoo
ter. De overheid heeft maatregelen aangekon
digd die het aantal ongelukken moeten^
minderen. Een theorie-examen alleen i
niet meer voldoende. Er komt een pral<[
men bij. Ook krijgen scooters een kent^,
zoals dat bij auto's gebruikelijk is, waar(
overtreders makkelijker zijn op te spor^-
maatregelen worden echter op z'n vroe(
in 2007 van kracht. p
Verder is met de Bovag/Rai afgesprokeL
branche-organisatie handelaren oproer
opvoersetjes meer te verkopen. Een wei
verbod is niet mogelijk, omdat iedereet
gen terrein met een opgevoerde scooter
brommer mag scheuren. Je bent pas im
treding als je dat op de openbare weg c^!
„Zolang de verkoper er bij zegt dat de sf
niet zijn bedoeld om op de openbare w
gebruiken, mag je ze verkopen", zegt di
woordvoerder van het openbaar ministf
„De spullen zijn volledig legaal, maar vk
illegaal gebruikt, Daarom kunnen wij df
pers niet vervolgen.jt
3VO, de organisatie voor verkeersveilig!)
vindt dat vrijblijvendheid tot weinig of i
leidt. „Bovag/Rai heeft jaren geleden alt
dat ze de handel in tuningsetjes wilden),
pakken, maar dat heeft tot nu toe heel 14
effect gehad." 3VO wil dat de leeftijd wfr
scooter of brommer mag rijden omhoot
van 16 naar 18 jaar. „Dat zou ongeveer t
doden per jaar schelen", zegt de woord[
ster. Kabinet en Kamer willen dat niet. ,J
heel spijtig, want het ongeluk in Zeewol
wijst weer eens hoe ontzettend kwetsb^
op een scooter bent." j
I
Dick Hofland
*In verband met de privacy is de naam lj|
van Dongen verzonnen
Nog eentje dan. Er is vandaag een voorwaarde die u
niet mag neger en: alle woorden al smederijen los gek
op pel del etters zijn vindbaar in een woordenboek.
'Ingang' of'in gang', het vers chili sleep weggewerkt
bovendien is niet het lees tekening eb ruik om dub
belzinnigheden zo onhandelbaar mogelijk te mak en
gevolg is dit ratje toe maar in spanning loon tover
alen altijd trouwen smet een beetje sluw heiden link
se lekte rent over je bliksems nel de enige juiste moge
lijkheid tevoorschijn met hor tenen stoten wel licht
maar u wee ton zebra vee non vermoei bare her
sentjes liepen al war minde tussen tijd en slagen er in
knarsend of gesmeer dom dek loof te dichten het
wond erge beur tin eenoog wenk hoed at ga at weet
eigenlijk niemand precies zo on geveer is het echt erg
las helder door in ter pret eren van de kont ekster
staat er opslag wel degelijk iets maar watjes nap tof
niet en hoe snel hangt af van spatie er talen ten in
zich tint aalbes luit u eenmaal waterstaat volgen su-
persoon lijk het vervelende probleem dat zich dan we
leen sop en baart is de vals es tarten rest u niets an
ders dan de zaak tent wee de male natel open best
wel irritant verdor iep laatst u alsnog de spatie ver
keerd het brein vier de de ze de gelijke ze gereed stal
van al hoe rak reten we er klonken jammer de ze
nuwbanen maakt enge en verbind in gal thans niet
de juiste te rugpijn lijk maar voor u het weet zit u
weer op het goede spoor en lopen de zaken als van
oud soms nel door de tekst te komen krijgt u nu den
ei ging steeds grote rede lente negeren log icarus ten
aan dacht zouden beteren dement opleveren. Want
alle woorden alsmede rijen losgekoppelde letters zijn
vindbaar in een woordenboek: 'in gang' of 'ingang',
het verschil is leep weggewerkt. Bovendien is niet het
leesteken in gebruik, om dubbelzinnigheden zo on
handelbaar mogelijk te maken. Gevolg is dit ratjetoe,
maar inspanning loont (overal en altijd trouwens)
meteen beetje sluwheid en link selekteren tover je de
enige juiste mogelijkheid tevoorschijn. Met horten en
stoten wellicht, maar u weet: onze brave en onver
moeibare hersentjes liepen al warm in de tussentijd,
en slagen er in, knarsend of gesmeerd, om de kloof te
dichten. Het wonder gebeurt in een oogwenk. Hoe
dat gaat weet eigenlijk niemand precies, zo ongevéér
is het echter glashelder: door interpreteren van de
kontekst. Er staat op slag wel degelijk iets, maar
wat je snapt of niet -en hoe snel- hangt af van
spatiëertalent en inzicht in taal. Besluit u een
maal wat er staat (volgens u persoonlijk): een pro
bleem dat zich dan weieens openbaart is de
valse start, en rest u niets anders dan de zaak
ten tiveede male na te lopen. Best wel irri
tant, verdorie, plaatst u alsnog de spatie ver
keerd. Het brein vierde deze degelijke zege
reeds, tal van hoera-kreten weerklonken.
Jammer, de zenuwbanen maakten
geen verbinding, althans niet de
juiste. Terug! Pijnlijk, maar voor u
het weet zit u weer op het goede
spoor en lopen de zaken als vanouds.
Om snel door de tekst te komen krijgt
u nu de neiging steeds grotere delen te ne
geren. Helaas, logica, rust en aandacht
zouden bete rendement opleveren.
Bete rendement? Ja, één 'r' ontbrak. Gezien?
Bij een preventieve controle ging de politie in Utrecht vorige week rigoureus te werk. 'Foute' scooters werden zonder pardon vermorzeld doord
reuzengrijparm. Foto: GPD r
In het weekeinde dat drie
jongens zich met scooters
dood reden, bleken bij een
controle van zestig scoo
ters er slechts twee in or
de. Het statussymbool
van menige jongere is
een gevaar op de weg ge
worden, omdat ze bijna
allemaal zijn opgevoerd.
De handelaren die de opvoer
setjes verkopen worden met flu
welen handschoenen aangepakt.
„Vijfentachtig kilometer." Zo hard
gaat zijn scooter. Tim zegt het een
beetje nukkig en argwanend, want
hij weet ook wel dat het veertig ki
lometer harder is dan toegestaan.
„Ja, maar ik heb hem zo gekocht
en ik kan goed rijden."
Tim weet hoe makkelijk brommers
en scooters zijn op te voeren.Als
je jezelf er even in verdiept heb je
het zo voor elkaar. Bij mij zijn de
proppen uit de uitlaat gehaald. De
politie ziet die dingen niet meteen en
let er ook niet op. Zij kijken alleen of er
een andere uidaat op zit."
Schoolgenoot Marco heeft een scooter die niet
harder kan dan de wettelijke 45 kilometer. Dat
komt voornamelijk omdat hij er geen cent aan
wil uitgeven. Maar hij weet wel wat hij moet
doen als hij zich bedenkt. „Dan ga ik gewoon
naar de dealer. Die voert hem zonder pro
bleem op naar 90 kilometer."
Scooterdealers bestrijden dat dat zo gemakke-
Of er vaker ongezond wordt gelijnd
dan vroeger, kan onderzoekster
Matty Crone niet zeggen want het is
de eerste keer dat het lijnen van
meisjes op deze schaal is onder
zocht. Maar het aantal meisjes met
eetstoornissen als anorexia of bouli-
mia neemt volgens haar wel toe.
„En lijnen is wel een risicofactor om
een eetstoornis te ontwikkelen." De
resultaten van het TNO-onderzoek
zijn in Rotterdam gepresenteerd op
een landelijk congres over eetstoor
nissen.
Met name meisjes met overgewicht
lijnen vaak extreem. Dat is dubbel
fout: ze zijn én te dik én ze lijnen op
een ongezonde manier. Een andere
opvallende conclusie is dat bijna de
helft van de meiden met een nor
maal gewicht wel eens ongezond
lijnt. In het rapport staat verder dat
één op de vijf meisjes die te licht
zijn ook ongezond afslanken.
Jonge meiden kiezen voor diëten en
andere vormen van lijnen omdat ze
graag 'mooi en slank willen zijn'. Of
ze vinden dat lijnen hen een 'trots
gevoel geeft' als ze dat weten vol te
houden. Dat geldt ook voor meisjes
die eigenlijk helemaal niet te dik
zijn. Zij laten zich vaak beïnvloeden
door zussen of vriendinnen die zich
veel bezighouden met hun gewicht.
Crone: „De onderzochte meisjes
zitten in de adolescentie. Ze groeien
en hun lichaam verandert. Vervol
gens gaan ze twijfelen: 'Ben ik wel
mooi genoeg?'. Dat kan leiden tot
extremen vormen van lijnen". Bij
extreem lijngedrag gebruiken de
pubermeiden laxeermiddelen of
kotsen ze hun eten weer uit. Van de
onderzochte groep zegt vier procent
dat de afgelopen maand te hebben
gedaan.
Nog eens elf procent van de meisjes
erkent de afgelopen maand onge
zond te hebben gelijnd. Ze slaan
maaltijden over, drinken te veel wa
ter, slikken te veel dieetpillen of vol
gen te strikte afslankkuren. Meisjes
die extreem lijnen roken vaker dan
hun leeftijdgenootjes en hebben
ook een lager zelfvertrouwen dan
andere meisjes.
Voor ouders is het lastig om onge
zond afslanken bij hun dochters te
herkennen, vertelt onderzoekster
Crone. „In de praktijk blijkt dat ou
ders het pas laat in de gaten hebben
als hun land een eetstoornis heeft,
zelfs al hebben ze een goede onder
linge band. Tijdens de opvoeding is
het belangrijk om te wijzen op ver
standig eten om overgewicht tegen
te gaan. Maar ouders zouden ook
moeten wijzen op de risico's van
ongezond lijnen. gpd
De politie vermoedt dat de twee
scooterbestuurders, die in de
nacht van zaterdag op zondag
omkwamen bij een frontale bot
sing in Zeewolde, veel te hard
hebben gereden. Dat maakte
een politiewoordvoerder giste
ren bekend. Ook een passagier
overleed bij het ongeval. Omdat
er geen remsporen zijn gevon
den op het wegdek, kan de poli
tie het vermoeden niet hard ma
ken. „Met remsporen kunnen
we berekenen hoe hard de
scooters hebben gereden, maar
die hebben we hier niet aange
troffen op het wegdek. Het moet
hard zijn gegaan, harder dan de
toegestane 45 kilometer per uur.
Anders waren de jongens niet
overleden." De meeste scooters
zijn er niet op gebouwd. Snel
remmen bij zo'n hoge snelheid
is onmogelijk. Dat verklaart de
vaak ernstige gevolgen van
scooterongelukken, anp
Philips, Sony en andere grote technologiebedrijven or
kelen een nieuwe, wereldwijde standaard waarmee cr
menten gemakkelijk legaal muziek en films kunnen d;
loaden. Nu bestaan er nog meerdere systemen naast lv
De alliantie bestaat uit Philips, Sony,
Hewlett-Packard, Samsung, News Corp (filmstudio 2(P
Century Fox), Inter Trust en Matsushita. Opvallend is?1
crosoft en Apple in dat rijtje ontbreken. Apple verkoof
populaire i-Pod, waarmee muziek legaal bij Apple gec1
load kan worden. Producenten van muziek en films vj8
hun producten van technologie die piraterij moet tegL
Het gaat om allerlei verschillende soorten anti-pirater
des. Nadeel daarvan is dat klanten die legaal product®
het internet willen aanschaffen in principe voor elke p
tent een andere apparaat zouden moeten aanschaffet]
Het consortium gaat onder de naam Coral een nieuwgj
daard ontwikkelen. Volgens Philips moet het mogelijk)
om begin volgend jaar al een standaard te hebben. „0
gangspunt is dat we het de consumenten veel gemakt
willen maken. Straks kun je bijvoorbeeld met een appj]
van ons muziek van Sony legaal kopen. Nu kan dat ni$i
wordt ook mogelijk om muziek of film van het ene m$i
paraat naar het andere te transporteren." gpd n
