Een roepende in de woestijn
REGIO
'Taal leer je
spelenderwijs
Van Duyvenbode
NAVRAAG
Chinees is de taal van de toekomst, zegt Voorschotenaar Patrick Reu-
ser. Een docente heeft de oprichter van de Lorre Language Club al ge
vonden, lesmateriaal is kant-en
klaar, nu nog een locatie om de les
sen te geven. Is het een goed idee
om kinderen op zo'n jonge leeftijd
als Chinees te leren? Sinoloog JE
ROEN WIEDENHOF van de Universiteit Leiden, die eerder dit jaar een
Grammatica van het Mandarijn publiceerde, ziet voor- en nadelen.
Chinees voor jonge kinderen, is dat een goed idee?
„Hoe jonger een kind is, hoe gemakkelijker het een taal leert. Dat
is naar mijn idee voor een belangrijk deel een kwestie van blinde
lings nazeggen, van meebabbelen. Wie een taal leert, moet zich
durven onderdompelen in een vreemde klankwereld. Onze stu
denten moeten met een koptelefoon op voorbeeldzinnetjes nazeg
gen. Ze durven soms niet verder als ze niet begrijpen wat ze zeg
gen, maar dan zeg ik: ga door, dat moet je óók durven!"
Betekent dit dat binnenkort Voorschotense kleuters ni hao'.-roe-
pend naar school gaan?
„Ni hao! zal zeker lukken, maar de effecten van zo'n taalcursus
blijven beperkt. Taal leer je spelenderwijs, doordat die in je omge
ving wordt gesproken. Die taalomgeving is er in Nederland niet, of
onvoldoende. Dat is ook ons probleem. Daarom stimuleren we
onze studenten om
een jaar naar China
te gaan, daar leren ze
de taal pas echt
goed."
Het zal dus wel bij
de eerste beginselen
blijven.
„Het is al mooi als ze
tenminste de klank
wereld van het Man
darijn kennen. Er zijn
klanken waartussen
wij nauwelijks ver
schil horen, maar f
kunt het enigszins
woorden 'bed' (bed)
tussen die klanken is
sprekers van het Eng
Er bestaat een hypoat r *sen een 'taaivenster'
hebben dat rondot. ar sluit. Zolang het
'venster' openstaat, m tiet zo goed leren als
de moedertaal, daarna veel moeilijker. Zijn eerstejaars studen
ten feitelijk niet al te oud voor een talenstudie?
„Ik geloof niet in die vensters als absolute grenzen. Sommige men
sen blijven heel taalgevoelig tot op hoge leeftijd, bij anderen houdt
het eerder op. Hooguit kun je zeggen dat jonge kinderen, meer
dan volwassenen, een natuurlijke aanleg hebben om een taal te le-
kaar verwisselen. Je
iil tussen de Engelse
r). h verschil in uitspraak
Iers neel klein, maar voor
tekst: Wilfred Simons
foto: Reuters/Guang Niu
UIT DE ARCHIEVEN
ANNO 1954, Maandag 4 October
LEIDEN - Hier volgt een van de bijzondere aspecten van de Leidse
feestviering, waarvan er talrijke zijn. Zij alle maken de Leidse 3 Okto
berviering tot een bijzondere verschijning. Men kan niet zomaar eens
voor de leut als buitenstaander 3 October komen vieren. Dat kan niet.
Misschien heeft men dan een erg vrolijke dag, hetzij doordat men van
de vroege ochtend tot de late avond zich vrolijk maakt over die dwaze
Leidenaren, hetzij doordat men in het voetspoor van velen hunner de
typisch plaatselijke „tour des cafés" aflegt, al of niet met een of meer
étappeoverwinningen. Maar dit wil nog niet zeggen dat deze vrolijke
vreemdeling een Leidse 3 October heeft gevierd. Verre van dien. Dat is
wat anders, heel wat anders. Wat er dan anders aan is, en hoe men het
dan moet aanpakken? Dat eerst? weten we wel, maar het valt onmoge
lijk uit te leggen. Dat tweede kan niet. Men kan onmogelijk zo maar
eens keertje meedoen. Een goed 3 Octoberfeest vieren vergt een jaren
lange training. Het allerbeste is, dat men er van jongs af aan, des
noods in de kindenwagen, mee begint. Begint men niet jong met die
training, dan is men zijn leven lang gehandicapt.
ANNO 1979, donderdag 4 oktober
LEIDEN - De 3 oktober-viering en de kermis, ze zijn onlosmakelijk
met elkaar verbonden. Er was gisteren weer ruime belangstelling
voor de 120 kermisattracties, waaronder een reuzenrad dat hoger
was dan ooit tevoren. Foto: archief Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (afdruk van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op gironummer
8406 t.n.v. HDC Media b.v., Postbus 2, 1800 AA Alkmaar, onder vermelding van
Leidsch Dagblad, ANNO d.d.(datum van plaatsing) of door contante betaling aan
de balie van het Leidsch Dagblad, Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto
binnen drie weken thuisgestuurd.
Pieter Gaemers weet dat Gods scheppingswerk nog altijd doorgaat
God schuilt in de details, zei ooit een
beroemd bioloog. In Het geval van de
Leidse wetenschapper Pieter Gaemers
geldt dat letterlijk. Over miljoenen
kalkkruimeltjes boog de Leidenaar zich:
gehoorsteentjes van vissen ter grootte
van een plantenzaadje. De vrucht van
eindeloos rangschikken en indelen
leidde tot een 'goddelijke vonk van in
zicht': God schiep het leven niet in één
keer, maar door miljoenen jaren heen,
soort voor soort. Het scheppen gaat
nog steeds door. Maar weinigen begrij
pen de Leidse geoloog.
Tegen de muur staan grote schema's
met geologische tijdvakken. Daar
naast een vitrine vol fossiele vissen,
schelpen en koralen. Maar de echte
schatten zitten in minuscule plastic
doosjes: otolieten, gehoorsteentjes uit
het evenwichtsorgaan van al lang ge
storven vissen. Gaemers promoveer
de in Leiden als geoloog, gespeciali
seerd in onder meer de wetenschap
van fossielen. Hij trok het veld in voor
onderzoek, verzamelde ontelbare fos
siele overblijfselen en sorteerde mil
joenen gehoorsteentjes. Gaemers
werkt echter als taxichauffeur in Lei
den. Hij moet wel, omdat hij in zijn
vakgebied nooit een vaste baan vond.
Gods scheppingswerk gaat onvermin
derd voort, weet Gaemers. Hij leest
dat af aan de vorm en grootte van de
gehoorsteentjes. En wat blijkt? Een
soort ontstaat, ontwikkelt zich, veran
dert, en sterft dan uit. Bij elk stadium
hoort een bepaalde vorm en omvang
van de gehoorsteentjes. Nooit ofte
nimmer gaat de ene soort geleidelijk
over in de andere, leidt Gaemers af
uit het fossiele materiaal. Dat bete
kent dat God een soort in het leven
roept, die een tijdje laat gedijen,
waarna het dier weer het veld ruimt
om plaats te maken voor een nieuwe
soort. „Net als een individu. Je wordt
geboren, groeit op, bent volwassen en
sterft."
Gaemers zit 'tussen twee vuren'. Aan
de ene kant hoort hij niet thuis bij de
christenen die met Genesis in de
hand roepen dat de aarde zesduizend
jaar oud is en God het heelal en alle
leven in zes dagen schiep. „Het doet
me verdriet dat veel 'creationisten'
veel wetenschappelijke onzin roe
pen." Aan de andere kant verwerpt
hij Darwin en zijn evolutietheorie, dat
hij 'een luchtbel' en 'ook maar een
onbewezen geloof noemt.
„Ik heb Darwin vroeger wel degelijk
geloofd en aangehangen. Maar door
mijn onderzoek kwam ik erachter dat
de stamboom van het leven anders is
dan hij het voorstelde. Als Darwin ge
lijk had, dan zouden soorten geleide
lijk aan ontstaan en op een grillige
manier moeten veranderen. Maar dat
gebeurt niet. In de ontwikkeling
schuilt juist heel veel orde. Dat zie je
aan de stadia die elke soort steevast
doorloopt."
Deze inzichten zijn u door God inge
geven?
„In 1975 kreeg ik plotseling een paar
gedachten over het patroon van de
stamboom van het leven. Ik heb dat
echt ervaren als een goddelijke vonk.
Ik was wel al christen, maar nog niet
'wedergeboren', zoals dat heet. Op
mijn vierenveertigste ben ik echt tot
bekering gekomen, bij de Baptisten
gemeente in Leiden. Daarna heb ik
nog meer inzichten ontvangen over
hoe het in elkaar zit."
Waarom zou God allerlei soorten
scheppen en ze ook weer laten uitster
ven?
„Soorten bestaan ondertussen meest
al wel miljoenen jaren. Van een be
paalde kabeljauw is bekend dat die al
30 miljoen jaar rondzwemt, niet be
paald een korte periode dus. En Hij
schept voortdurend soorten die weer
iets nieuws hebben. Zo ontstaat de
Pieter Gaemers: „Ik heb Darwin vroeger wel degelijk geloofd en aangehangen. Maar door mijn onderzoek kwam ik erachter
dat de stamboom van het leven anders is dan hij het voorstelde." Foto: Henk Bouwman
diversiteit van het leven op aarde."
En de mens? Die was er dus volgens u
niet vanaf het begin van de schepping,
zoals in Genesis staat?
„Nee, de oudste fossielen van de
vroegste moderne mens zijn zo'n
200.000 jaar oud. De scheppingsda
gen uit Genesis zie ik niet als letterlij
ke dagen. Het scheppingsverhaal is
een samenvatting, het is poëzie. Het
is onmogelijk het hele magnifieke
scheppingsverhaal in een verhaal te
proppen."
De zondeval in het paradijs is dus ei
genlijk maar kortgeleden gebeurd?
„Ja, misschien dus maar 200.000 jaar
geleden. Voor de zondeval bestond
het leven op aarde zonder ziektes.
Dat kan ik natuurlijk niet hard ma
ken, maar uit de bijbel lees je dat
ziektes door de zonde in de wereld
zijn gekomen."
Als God nog steeds nieuwe soorten
schept, zit het u dan niet dwars dat
Hij ook steeds allerlei nare bacteriën
en parasieten in het leven roept, waar
door miljoenen onschuldigen sterven?
„God is liefdevol, maar ook recht
vaardig. Ik denk dat dat bedoeld is
om de mens te laten merken dat hij
op een verkeerd spoor zit en zich
moet bekeren. De zonde kan natuur
lijk niet ongestraft blijven. Zelfs als
wedergeboren christen blijf je feil
baar, maar je hebt wel meer kans dat
het beter loopt. Het trieste is dat zelfs
dieren, die niet kunnen zondigen, he
le verkeerde dingen gaan doen. Een
markant voorbeeld daarvan: vorig
jaar ontstond veel ophef door publi
catie over een mannetjeseend die
probeerde te paren met een dode
mannetjeseend. Eenden pikken ook
wel eens andermans jonkies dood,
terwijl het planteneters zijn! Daaraan
zie je dat ook dieren zijn geïnfecteerd
met de zonden van de mens. Bewij
zen kan ik het niet, maar ik ga er van
uit dat dit soort afschuwelijk gedrag
voor de zondeval niet voorkwam."
U krijgt zeker niet enorm veel steun
van vakgenoten?
„Ik ondervind veel tegenwerking van
mijn vakgenoten. Dat heeft er ook toe
Binnendijk
gebedsdag
katwijk - In het Piet|
College aan de Helr
Katwijk is zaterdag üj
gebedsdag voor Katj
kers zijn EO-coryfeel
nendijk en de Katwifl
vormde dominee A. p
Deelnemers kunnen,
voor bepaalde their
jongeren en opvoedr!|
gaat open om 9.30 u'
loop van de bijeenkJ^
13.00 uur, staat een G
klaar. [H
Wedstrijd vp"
Jezus lookal1®
:en
leiden - Hoe de histoig
zus er tweeduizend jitr
den precies heeft uit) N
weet niemand. Dat lira
filosofische filmclub/Vi:
Film' niet om een Jei6.
alike wedstrijd te orgee
in het Kijkhuis in Leb e
De wedstrijd maakt o ti
een thema-avond, wnt
de bioscoop aan de Tin
kerksteeg. Na de vert o
de film Jesus Christ Se
uit 1973 volgt een geite
column van wetenscivs
loog Teade Smedes ast
thema 'Jezus in films
dienstsocioloog MeéC
Borg van de Universi_
houdt daarna een ka®
over Jezus, charisma^,
muziek. Er is ook geK:
voor debat. De weds|c|
het sluitstuk van de
dereen die zich ver!
zus, kan meedoen. c
Zin in Film wordt gei^j
seerd door Symposi^ v
Stichting Denkwerk.^
komst begint om 19.^
:rlHg
geleid dat ik in mijn vakgebied geen
vaste baan heb gekregen. Ik heb heel
veel gesolliciteerd op banen, bijvoor
beeld bij Naturalis, maar ben nooit
opgeroepen. Een van mijn collega's
heeft me ooit gezegd: als jij dat geloof
niet aan de kant zet, kan je het verge
ten een baan op het museum te krij
gen. Die sprak uit wat anderen ver
moedelijk alleen achter mijn rug zei
den. Ik heb wel een vaste gastplek op
het Zoölogisch Instituut van de uni
versiteit, zodat ik daar terechtkan op
de momenten dat ik niet aan het werk
ben voor mijn boterham. Langzamer
hand begint er wat begrip te ontstaan
bij biologen, maar echte support krijg
ik weinig. Ik vind het belangrijker de
werkelijke waarheid te vinden en nu
ik daar een belangrijk stuk van gevon
den heb, wil ik daaraan vasthouden."
Silvan Schoonhoven
Dr. Pieter Gaemers geeft vanavond
een lezing in de Hervormde Ontmoe-
tingskerk aan de Nieuwe Duinweg in
Katwijk aan den Rijn. Die begint om
20.00 uur.
toegang kost 6 euro.
fb
Stiltecentrum
Jethro moetd
leiden - Het Stiltecerf(
Jethro in Leiden gaat
genares Jédidjah FoiiC
om gezondheidsrede
werk neerlegt, probe'"'
rituele bestemming'
pand aan de CobetstP
houden. Ze hoopt dé11
een nieuw spiritueel1}
wil vestigen. „De yog1
in de loop van de jari1
bijzondere stille, kraf1
energie gekregen", sjk
z
Juliana achtfi
gnosis-tekstfi
■k
utrecht - De zogehef*
sche geschriften vanSr
madi zijn vooral doo|8
van koningin Juliana
ceerd. G. Quispel, en-
hoogleraar geschiede!
het vroege christendu
Universiteit Utrecht,!
zaterdag dat de bem^
de vroegere vorstin cL
sche autoriteiten erv^ J
overtuigd dat zij de tL
door bevoegde geleeia
moesten laten uitgev|r
Quispel, die sinds den
tig bij Juliana over dea
kwam, sprak in Utretj.
de presentatie van zije
vertaling van het Evaic
Thomas, een van de fj
ste teksten uit de gesi4
die in 1945 bij Nag Hj]
Egypte zijn gevondeij
COLOFON
AANGENAAM
Leidsch Dagblad
Directie: B.M. Essenberg
E-mall: directie.hdcuz@hdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor,
Adriaan Brandenburg
E-mail: redactie.ld@hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden.
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 356 325
Familieberichten fax 023-5150 567
ADVERTENTIEVERKOOP
Adverferfties m bC
Auto's: 072-681 3661
Onroerend goed: 023-5150 543
Personeel: 075-6813677
Overige detailhandel: 071-5 356 300
Reclamebureaus kunnen contact opnemen
met: 075-6813636
LEZERSSERVICE
0800 -1711 (gratis)
Mobiel: 072 - 5196800
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €20,20 (alleen aut ine.)
p/kw €56,70 p/j €216,90
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
Voor zaterdagabonnementen geldt €0,60 per
zaterdag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 0800-1711 (gratis).
Mobiel: 072 - 5196800.
ma t/m vr: 07.30-17.00 uur; za: 08.00-13.00 uur
(als op zaterdag voor 12 00 uur wordt gebeld,
wordt de krant dezelfde dag nabezorgd. Wie
tussen 12,00 en 13.00 uur belt, ontvangt de
krant op maandag
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Media BV
cq. de betreffende auteur.
HDC Media BV. 2004
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CiSAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Media BV is belast met de verwerking van
gegevens van abonnees van dit dagblad. Deze
gegevens kunnen tevens worden gebruikt om
gerichte informatie over voordeelaanbieding
en te geven, zowel door onszelf als door
derden Heeft u hier bezwaar tegen, dan kunt
u dat laten weten aan HDC Media BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 2,1800 AA Alkmaar.
Verschillende personen
die een belangrijke rol
hebben gespeeld bij het
ontzet van Leiden op 3
oktober 1574 zijn in de
loop van de tijd vereerd
met een eigen straat. Zo
heet de Boisotkade sinds
1879 naar de bevelheb
ber van de watergeuzen
Lodewijk van Boisot. De
ze watergeuzen hebben
zelf overigens pas sinds
enkele jaren een eigen
straat gekregen met de
aanleg van de Watergeu-
zenstraat.
Andere straten met een
naam die verwijst naar
het ontzet, zijn de Drie
Octoberstraat, de Valdez-
straat en de Magdalena
Moonsstraat. Omdat de
ze laatste straat een vrou
wennaam bevat, denken
veel mensen tegenwoor
dig dat hij in de Stevens
hof ligt. Magdalena
Moons was echter de ge
liefde van de Spaanse be
velhebber Valdez en is la
ter ook met hem ge
trouwd. Wel een opval
lende keuze van een stad
om twee straten naar
juist deze personen te
noemen.
Ook de Andries Schotka
de en de Leeuwkenstraat
houden verband met de
gebeurtenissen in 1574.
Andries Schot was de
aanvoerder van een van
de vijf Leidse burgerven
dels ten tijde van het be
leg, terwijl Leeuwken een
Leidse bode was die met
berichten voor de geuzen
door de Spaanse linies
probeerde te komen. Hij
werd echter door de
Spanjaarden gesnapt, die
hem martelden en uit
eindelijk doodschoten.
En dan nog de Duivenbo-
destraat, die ook herin
nert aan een van de per
sonen die een belangrijke
rol hebben gespeeld bij
het ontzet van Leiden.
Ten tijde van het beleg
was de persoon naar wie
deze straat is vernoemd,
bekend onder de naam
Willem Corneliszoon, or
ganist van de Pieterskerk
en stadsluitspeler van
Leiden. Samen met zijn
twee broers, Jan en Ul-
rich Corneliszoon, hield
hij een aantal postdui
ven, die zij zelfs toen de
honger erger en erger
werd niet in de kookpot
stopten.
Nadat men had gemerkt
dat het steeds moeilijker
en gevaarlijker werd om
bodes langs de Spaanse
linies te krijgen, besloot
het stadsbestuur te pro
beren een aantal post
duiven de stad uit te
smokkelen om hiermee
informatie van de geuzen
te kunnen blijven ont
vangen. Acht van de bes
te postduiven van de ge
broeders Corneliszoon
werden daarom door de
vijandelijke linies naar de
geuzen gesmokkeld.
Door regelmatig met een
van deze postduiven een
brief naar Leiden te stu
ren bleef de bevolking op
de hoogte van de inspan
ningen van de watergeu
zen en hield men moed.
Twee van deze brieven
zijn nog steeds in de La
kenhal te bezichtigen,
compleet met de door de
duivenpootjes veroor
zaakte gaatjes.
Op 3 oktober 1578 kre
gen Willem Corneliszoon
en zijn broers als teken
van dank voor het ter be
schikking stellen van hun
postduiven van het Leid
se stadsbestuur toestem
ming om de naam Van
Duyvenbode te dragen.
Bovendien mochten ze
een wapenschild voeren
met de Leidse sleutels en
een paar duiven.
Rechtstreekse nakome
lingen van Willem Cor
neliszoon van Duyven
bode zijn er niet, omdat
hij in 1616 kinderloos
overleed. Wel hebben
zijn broers voor nage
slacht gezorgd. Bij de
Van Duivenbodes, Van
Duijvenbodes en Van
Duyvenbodes die in Lei
den en omstreken te vin
den zijn, gaat het waar
schijnlijk voor een deel
om leden van de familie
die oorspronkelijk Van
Duivenvoorde heette. Het
tussen Leidschendam en
Voorschoten gelegen
landgoed Duivenvoorde
bestond al sinds de Mid
deleeuwen en er waren
dus van oudsher al men
sen die als achternaam
Van Duivenvoorde had
den. Omdat de namen
Van Duivenvoorde en
Van Duivenbode nogal
overeenkomen, ontstond
er al vroeg verwarring
tussen deze namen en
als ik het goed heb begre
pen worden ze tegen
woordig nog steeds wel
door elkaar gehaald.
Een oud geval van ver
warring van deze namen
vinden we bij de Noord-
wijker Arie Janszoon van
Duijvenvoorde die in
1772 te Katwijk trouwt
met Lijsje Ameriksdoch-
ter Schaap. In het Kat-
II
wijkse trouwbifl
hij keurig voor
Duijvenvoordes
zijn naam in hm
wijkse trouwbdi
genoteerd als Ig
venboden. Ook
akte bekend ue
waarin wordt
dat de achternk
de Katwijkse vfi:
Maarte van DiJ<
eigenlijk Van Is
voorde moet zte
zijn vader imrffi
Van Duijvenvo
Maar of je nu \y
een echte Van,
bode bent, malf
lijk niets uit. Al
weet wat er opit
word gevierd, v
Reacties en tipi
rubriek naar 'At
naam', Postbw.
AB Leiden E-mè
de auteur kan
schoonheim@ii
i
Tanneke Schooc
I
