Aanslagen
India kosten
zestig levens
BUITENLAND
Stalin, Saddam en Osama: alledrie moederskindjes
Macabere manoeuvres met ontvoerde Fransen
Na Samarra volgt nu Fallujah Annan vraagt Israël te stoppen
'Bush wist van gebrek
harde bewijzen Irak'
Didier Julia: gewiekste diplomaat of geflipte fantast
Separatisten Bodoland verdacht
Mount St. Helens staat op springen
Blair ziet Brown
niet als opvolger
«je pas in
'EU-lid'
De Turkse premier Er-
:gt dat de toetredings-
;en met de Europese
eens tot 2019 kunnen
dogan stelde dat giste-
irlijn in gesprek met
n Turkse zakenlui. Er-
tiseerde enkele Euro-
lers die vinden dat Tur-
Europees genoeg is.
ië: Oliefonds
armen
De Belgische regering
m een fonds voor ar
de dure stookolie niet
nnen betalen. Het
loet voorkomen dat ar
en de komende winter
u komen te staan. In
rwarmen veel mensen
s nog met stookolie, die
ink duurder is gewor-
itevluchten
n mei 2005
gton - De Amerikaanse
aartorganisatie NASA
Ie ruimtevluchten met
shuttles niet in maart,
zijn vroegst in mei
:t uitstel is het gevolg
de die orkanen hebben
ht aan installaties van
et ruimteveer-pro-
is opgeschort als ge-
de ramp met de Co
lin februari 2003.
-noorden na
s kinderporno
m- Vier Austr alische man-
recent zijn opgepakt
I het bezit van kinder-
iebben zelfmoord ge-
■De vier maakten deel
■een groep van in totaal
ysonen die tegen de lamp
■jdens een grootschalig
B>ek naar de verspreiding
—derporno in Australië.
ar busongeluk
{aanderen
Door een ongeluk met
»ekbus in het Vlaamse
dalle zijn in de nacht
pag op zaterdag twee
en 21 gewonden geval-
1 Ibus was tijdens een re-
frontaal ingereden op
jtelwagen die wilde af-
i)e bus sleurde de bestel-
irdoor nog tientallen
verder. De twee inzit -
van de bestelwagen
n om.
Identakkoord
ml aan dag 4 OKTOBER 2OO4
bestand
door onze correspondent
Henk Glimmerveen
parijs - De bemiddelingspoging van een
Franse parlementariër om twee in Irak
ontvoerde Franse journalisten vrij te krij
gen lijkt steeds meer op een tragikome
die. Met als belangrijkste ingrediënten:
ordinaire leugens en vermeend dubbel
spel van de Syrische geheime dienst.
Een gewiekste diplomaat of een geflipte
fantast? Welk van de twee karakteristie
ken is van toepassing op de Franse par
lementariër Didier Julia van Chiracs
UMP-partij?
Na een weekeind vol dramatische wen
dingen lijkt de balans door te slaan naar
de tweede variant. Vrijdagavond laat nog
liet Julia triomfantelijk in de Syrische
hoofdstad Damascus weten dat de twee
ontvoerde journalisten Christian Che-
snot en Georges Malbrunot de volgende
dag in gezelschap van zijn 'medewerker'
Philippe Brett de Iraaks-Syrische grens
zouden passeren.
Brett had zojuist in een gesprek met het
radiostation Europe 1 verteld dat hij
'naast de twee Franse journalisten' zat
en dat alles met betrekking tot de vrijla
ting geregeld was.
Die zaterdag herriep Julia zijn verkla
ring. Amerikaanse bombardementen
zouden een vertrek van het konvooi
hebben belemmerd. De Amerikanen op
hun beurt reageerden woedend: er had
den helemaal geen beschietingen
plaatsgehad.
De Franse geheime dienst, die de tele
foon van Brett had afgeluisterd, was in
middels tot de conclusie gekomen dat
het hulpje van Julia helemaal niet vanuit
Irak had gebeld. Het gesprek werd ge
voerd vanuit een kamer van hotel Cham
in... Damascus.
Rarara, hoe kan dat? Om negen uur 's
avonds nog in Irak naast de ontvoerde
journalisten zitten en vier uur later in de
Syrische hoofdstad zijn. Terwijl de
grenspost tussen Irak en Syrië om zeven
uur 's avonds wordt gesloten.
Volgens de krant Le Journal du Diman-
che, die over uitstekende contacten met
de inlichtingendiensten beschikt, zou
den Julia en zijn metgezellen door de
Syrische geheime dienst zijn gebruikt
om Frankrijk een loer te draaien. De Sy-
riërs zouden woedend zijn op Parijs
vanwege de steun die de Fransen in de
Veiligheidsraad hebben gegeven aan re
solutie 1559 die de Syrische aanwezig
heid in Libanon veroordeelt.
Julia weigerde gisteren de gehele dag
commentaar te leveren op de bizarre
ontwikkelingen van zaterdag en kondig
de aan weer terug te keren naar Frank
rijk. Brett is inmiddels in geen velden of
wegen meer te bekennen.
Het optreden van Julia en zijn medewer
kers heeft de Franse autoriteiten in grote
verlegenheid gebracht.
President Chirac sprak zijn 'bezorgd
heid' uit en minister Barnier van buiten
landse zaken verklaarde zaterdag in Ro
me zelfs onomwonden te vrezen dat het
optreden van de UMP-parlementariër
het leven van de beide journalisten in
gevaar kan brengen.
De socialistische oppositieleider Fran
cois Hollande wil dat premier Raffarin
vandaag opening van zaken geeft. Maar
zolang de beide journalisten nog gevan
gen zijn, zal die helderheid er volgens
politieke waarnemers in Parijs niet ko
men.
guwahati/anp - De Indiase
deelstaat Assam is gisteren ge
troffen door een nieuwe serie
bomaanslagen. Vier ontploffin
gen kostten aan vier personen
het leven en verwondden nog
eens veertig mensen. Daarmee
komt het dodental van het esca
lerende separatistisch geweld in
het noordoosten van India op
ten minste zestig.
Terwijl de bommen afgingen,
moesten Assam en de naburige
deelstaat Nagaland nog bijko
men van het geweld van zater
dag. Zwaarbewapende militai
ren patrouilleerden gisteren
door de straten van de deelsta
ten, familieleden begroeven
slachtoffers en lokale kerken
hielden speciale diensten. Zie
kenhuizen in het gebied, inge
klemd tussen Birma (Myanmar)
Bangladesh en Bhutan, pro
beerden de meer dan 160 ge
wonden te behandelen.
Het geweld begon zaterdagoch
tend toen vlak na elkaar bom
men ontploften bij een treinsta
tion en een drukke markt in de
stad Dimapur, in Nagaland.
Daardoor kwamen bijna dertig
personen om het leven. In de
uren daarop vielen nog eens
meer dan twintig doden, toen
gewapende mannen op zevep
markten in Assam bommen lië
ren ontploffen en het vuur
■openden op winkelende merj-
sen.
De aanslagen zijn niet opgeëist,
maar worden door de politie
t oegeschreven aan groeperin
gen die streven naar onafhan
kelijkheid, met name het NatiQ-
inale Democratische Front va^i
Bodoland. De verboden organi
satie streeft naar een onafhan
kelijk thuisland voor de BodQ-
stam. Indiase militairen zijn in
ide moeilijk toegankelijke jungle
van Assam een operatie begon
nen tegen het NDFB en een an
dere rebellenbeweging, het Ver
enigd Bevrijdingsfront van A$-
sam.
Het noordoosten van India is
eeuwenlang een onafhankelijk
gebied geweest. Wat cultuur,
traditie en religie betreft - vepl
stamleden zijn christen -, zijn
er grote verschillen met de ré$t
van het Indiase subcontinenjt.
Bovendien menen de inwoners
van de afgelegen deelstaten dat
zij te weinig terugzien van de
bodemschatten.
President Olusegun
ijo van Nigeria is ak-
;egaan met een bestand
ier deze week met op-
ingen was afgesproken.
In het zuiden van het
iet onrustig. Opstande-
ider Muhadjid Dokubo
aakte woensdag al be
lt er een bestand was
_igekomen. De regering
aog niets over meege-
ka ent massaal
In polio
Politieke leiders en me-
hulpverleners hebben
ig in Nigeria de aanzet
ti tot een massale inen-
mpagne tegen polio,
tind oktober moeten
an 80 miljoen kinderen
frikaanse landen worden
t. Polio heeft de afgelo-
derhalf jaar weer terrein
tien in Afrika, mede door
;bod op vaccinatie in de
lanse provincie Kano.
ise moskee
rand gestoken
lle - Onbekenden heb-
terdagochtend een in
aw zijnde moskee in het
ranse Aubagne in brand
en. Ook een bijgebouw
tijdelijke gebedsruimte
viel ten prooi aan de
richters. Van de daders
ekt ieder spoor.
rwerkramp
iiailand
dk - Door een explosie in
igale vuurwerkfabriek in
ld zijn gisteren ten min-
itien personen om het
|ekomen. Twee anderen
1 gewond. De ontploffing
Ich voor in de stad Ayut-
enkele tientallen kilome-
1 noorden van de hoofd-
angkok. De vergunning
fabriek was tien jaar ge-
al verlopen.
ist oppositie
lovenië
1NA - De conservatieve
'in ex-minister Janez Jan-
londgenoot Nieuw Slove-
1 al) lijken de winnaar te
n van de parlementsver-
gen in Slovenië. Dat blijkt
peilingen die na het slui
pt de stembussen om
liur zijn gepubliceerd.
Seattle - De Amerikaanse autoriteiten hebben iedereen
in de directe omgeving van de vulkaan Mount St. Helens
in de staat Washington opgeroepen weg te gaan.
De vulkaan rommelt en rookt al enkele dagen en weten
schappers verwachten mogelijk binnen een dag een flin
ke uitbarsting. Volgens Amerikaanse nieuwszenders
hebben honderden mensen, vooral bezoekers van een
uitkijkpunt, het gebied zaterdag verlaten.
In de directe omgeving van de vulkaan zijn verder geen
dorpen. Het eerste dorp in de buurt is Toutle, op onge
veer 50 kilometer van de krater. Onderzoekers verwach
ten geen enorme uitbarsting zoals in 1980, toen 57 men
sen door het geweld van Mount St. Helens om het leven
kwamen.
Foto: EPA
washington/anp - De Ameri
kaanse regering wist al begin
2001 dat er geen harde bewij
zen waren voor een Iraaks nu
cleair programma. Desondanks
waarschuwden onder anderen
nationaal veiligheidsadviseur
Condoleezza Rice en vice-presi
dent Cheney ervoor dat Irak al
atoomwapens had of deze op
korte termijn kon ontwikkelen.
Dat blijkt uit een uitgebreide
analyse van het regeringsbeleid
op de website van de The New
York Times. In de aanloop naar
de inval van Irak hamerden
president Bush en de zijnen er
op dat het wapenarsenaal van
het Arabische land een direct
gevaar vormde.
Een van de bewijzen die Was-
Amerikanen bombarderen stad
bagdad/anp - Nu de Ameri
kaanse en Iraakse militairen
Samarra weer zo goed als onder
controle hebben gebracht, richt
hun aandacht zich weer vooral
op Fallujah. Gistermorgen voer
de de Amerikaanse luchtmacht
weer een precisiebombarde
ment uit op de stad, het derde
in 24 uur.
Fallujah, dat ruim 50 kilometer
ten westen van Bagdad ligt,
geldt als een van de grootste
verzetshaarden in Irak. De
Amerikanen willen alle bolwer
ken van verzet onder controle
krijgen voor de verkiezingen in
januari 2005, zodat die onge
stoord kunnen plaatsvinden.
Daarvoor moeten zij ook nog
het gezag herstellen in onder
meer Ramadi en delen van Bag
dad.
De laatste luchtaanval op Fallu
jah was gericht op een gebouw
dat volgens de Amerikaanse
troepen dienst deed als wapen
depot voor de opstandelingen.
Na het bombardement waren
nog drie kwartier lang explosies
te horen. Het leger gaf een ver
klaring uit, waarin het meldde
dat tien tot vijftien vermoedelij
ke aanhangers van de terroris
tenleider Abu Musab al-Zarqa-
wi bij de aanval zijn gedood.
Al-Zarqawi's organisatie is ver
antwoordelijk voor tal van
bomaanslagen en gijzelingen in
Irak sinds het begin van de
Amerikaanse bezetting vorig
jaar.
Ten zuiden van de hoofdstad
heeft de Iraakse politie zater
dagavond de lichamen gevon
den van een man en een vrouw.
Gezien hun blanke huidskleur
vermoedt de politie dat het gaat
om westerlingen. De man was
onthoofd, de vrouw door het
hoofd geschoten.
De eis van de ontvoerders van
twee Indonesische vrouwen is
de vrijlating van de militante
moslimleider Abu Bakar Bashir.
Die zit in Jakarta vast op ver
denking van terroristische acti
viteiten.
Zijn organisatie Jemaah Isla-
miyah zou verbonden zijn met
al-Qaeda. JI zat onder meer
achter de recente aanslag op de
Australische ambassade in Ja
karta en die van 2002 op Bali.
Nederlanders
ontsnappen
aan explosie
In Irak vond zaterdagmor
gen, rond half één lokale
tijd, een explosie plaats
vlak voor drie Nederlandse
militaire voertuigen. De
Nederlandse militairen re
den op een route tussen as-
Samawah en ar-Rumaytha.
Volgens Defensie zijn er
geen gewonden gevallen.
Over de schade aan de
voertuigen is nog niets be
kend. Wie er verantwoor
delijk is voor de explosie,
evenmin. De woordvoer
ster benadrukte dat de
voertuigen niet aan het pa
trouilleren waren of deel
uit maakten van een kon
vooi. De Explosieven Op-
ruimings Dienst (EOD) on
derzoekt het voorval.
cairo/anp - Secretaris-generaal
Kofi Annan van de Verenigde
Naties heeft er bij Israël op aan
gedrongen dat het zijn offensief
in de Gazastrook beëindigt. In
de afgelopen vijf dagen heeft de
militaire operatie 69 Palestijnen
het leven gekost. De secretaris
generaal doet tevens een be
roep op de Palestijnse Autori
teit om een einde te maken aan
het afvuren van raketten op Is
raëlische doelen door militante
Palestijnen.
Zowel de Palestijnse leider Yas
ser Arafat als de Arabische Liga
hadden de VN dit weekeinde
verzocht bij Israël aan te drin
gen op beëindiging van het of
fensief. De Liga besloot dat gis
teren tijdens een spoedberaad
daarover in zijn hoofdkwartier
in Caïro. De Arabische Liga eist
een einde aan Israëls voortdu
rende uitroeiingsoorlog tegen
het Palestijnse volk". Zij zullen
ook oproepen tot internationa
le bescherming van de Palestij
nen. Ook leden van het Pales
tijnse parlement waren gisteren
in spoedzitting bijeen. Parle
mentsvoorzitter Rouhi Fatouh
drong er bij de internationale
gemeenschap op aan, waarne
mers naar de Gazastrook te stu
ren. Zaterdag had de Palestijnse
Tanks en bulldozers in actie in de Gaza-strook. Het offensief is een
van de grootste van de afgelopen jaren en bedoeld om het afvuren
van raketten uit het vluchtelingenkamp Jabalya onmogelijk te ma
ken. Foto: Reuters
leider Yasser Arafat al opgeroe
pen tot een bijeenkomst van de
Veiligheidsraad over het offen
sief. Eerder op de dag had de
Palestijnse Autoriteit de nood
toestand uitgeroepen in de Pa
lestijnse gebieden.
Het offensief in het noorden
van de Gazastrook begon
woensdag en heeft al meer bij
na zeventig Palestijnen het le
ven gekost. Het volgde op de
dood van twee Israëlische peu
ters, die om het leven kwamen
toen een door Palestijnen afge
vuurde raket insloeg in Sderot
De militaire operatie is bedoeld
als vergelding en om een buf
ferzone aan te leggen, die moe t
voorkomen dat Palestijnse ra
ketten nog Israëlische doelt; n
kunnen raken. Premier Ariel
Sharon heeft, gisteren aange
kondigd dat het offensief in de
noordelijke Gazastrook nog
wordt uitgebreid. De bufferzo
ne wordt verbreed en het leger
blijft net zo lang in het gebied
tot een eind is gekomen aan d e
raketaanvallen
hington aanvoerde voor ean
vermeend Iraaks nucleair pro
gramma was een onderschepte
grote hoeveelheid alumunium
buizen die Irak had laten ver
schepen via Hong Kong. Zowel
Rice als Cheney zei in 2002 dat
deze buizen alleen maar onder
deel van nucleaire installaties
konden zijn en dat daarmee
was aangetoond dat Saddafri
Hussein werkte aan kernwa
pens.
Volgens The New York Timés
hadden adviseurs en weten
schappers bij inlichtingendien
sten er een jaar eerder al op gé-
wezen dat de buizen mogelijk
ook voor andere niet-nucleaire
toepassingen bedoeld wareh.
Een hoge regeringsfunctionaris
zegt in de laant dat Rice otjk
wist „van de verschillende op
vattingen" over de buizen,
maar dat ze deze twijfel niiri-
mer publiek maakte.
londen/anp - De Britse premier
Tony Blair beschouwt minister
van financiën Gordon Brown
niet langer als zijn opvolger.
Dat bericht de Britse krant The
Independent. Het dagblad ba
seert zich op bronnen rond de
eerste minister.
Blair maakte donderdag bé
kend nog een nieuwe ambtster
mijn te willen van vier of vijf
jaar. Hij zette daarmee Brown
nagenoeg buitenspel. De minis
ter van financiën gold lange tijd
als de gedoodverfde opvolger
van Blair binnen Labour. Blair
zou ook afspraken met Brown
hebben gemaakt over een op-
volging.
De twee zouden evenwel de af
gelopen maanden met elkaar in
de clinchzijn geraakt omdat
Brown zich binnen het kabinet
enkele malen heeft verzet tegen
voorstellen van Blair. Het ging
daarbij onder meer om plan
nen voor een andere financie
ring van het onderwijs en övër
een referendum rond de Euijo-
pese grondwet.
door James McGonigal
Amsterdam - „Het is gevaarlijk om dictators
en terroristen alleen te zien als gevaarlijke
gekken. Het zijn namelijk ook gewone men
sen, vaak heel intelligent en charmant. Door
ze neer te zetten als psychopaten ontneem je
de samenleving de mogelijkheid om ze effek-
tief te bestrijden."
Dat zegt de Britse historicus en journalist Si
mon Sebag Montefiori in een toelichting op
zijn 'intieme' biografie van Josef Stalin die
van 1929 tot 1953 met ijzeren hand regeerde
over de Sovjet-Unie. Tijdens onderzoek in pas
in 1999 vrij gegeven Russische archieven ont
dekte Montefiore verbijsterende overeen
komsten met leven en loopbaan van Saddam
Hussein. Hij ziet ook een lijn naar Osama Bin
Laden.AHe drie zijn moederskindjes, maar
met een sterke wil. Zij denken de wereld naar
hun hand te kunnen zetten. Door een combi
natie van charme, intelligentie en vermogen
tot manipulatie van mensen lukt dat tot op
grote hoogte ook," zegt Montefiore in een ge
sprek in Amsterdam.
Hij wijst erop dat Stalin de communistische
partij van binnenuit overnam. Saddam deed
dat met de Baath partij in Irak.
Osama ging aan de haal met de aanvankelijk
intern-Afghaans gerichte Taliban. „Hieruit
blijkt dat dit soort figuren geen zonderlingen
zijn, maar extreem handige politici. Daar
naast zijn zij meedogenloos: iedereen die in
de weg staat, wordt opgeruimd."
Zijn archiefonderzoek naar Stalin heeft hij
aangevuld met interviews met overlevenden
of diens nabestaanden en anekdotes. „Dat is
zeker verpersoonlijking van Stalin," zegt hij.
„Maar daar blijkt eerder uit dat hij een nog
groter monster was, dan dat het iets vergoe
lijkt."
Dat Saddam Hussein Stalin bewondert, is be
kend. Toch is Montefiore verbaasd dat hun
persoonlijke en publieke loopbaan zo veel
overeenkomsten hebben. „Beiden hadden
onaardige vaders, gingen op zoek naar een
organisatie waar ze welkom waren, konden
zowel charmant als meedogenloos zijn, ge
bruikten terreur als wapen, waren dol op film,
zaten achter de vrouwen aan en dronken als
gekken."
Montefiore kan zich wel voorstellen dat Sad
dam Stalin als rolmodel heeft genomen.
„Rusland was in de jaren twintig als land
niks. In 1953 was het een wereldmacht met
een eigen rijk en een atoombom.
En de drijvende kracht daarachter was één
man, StaÜn. Saddam heeft er steeds naar ge
streefd van Irak een macht in de regio te ma
ken. Zijn oliebronnen zouden hem een we
reldspeler maken, zeker als hij over een
atoombom zou kunnen beschikken."
Een zelfde patroon ziet hij bij Osama Bin La
den. Telg uit een rijk geslacht in Saudi-Arabië,
ruzie met zijn vader, vertrokken naar een be
weging in een land waar hij zijn extremisti
sche denkbeelden zou kunnen vervullen. Os-
ama's wereldbeeld gaat er van uit dat de Ver
enigde Staten door hem persoonlijk kunnen
worden veroverd.
Stalin werd in zijn buitenlandse drang uitein
delijk gestuit door Amerikaanse onverzette
lijkheid in Europa. Saddam verkeek zich tot
twee keei toe op Amerikaanse bereidheid een
oorlog te voeren. Hoe is Osama te bestrijden?
Montefio re: „Islamitisch terrorisme moet
worden 'uitgeroeid. Deze mensen zijn niet te
matigen, laat staan te hervormen. Maar dat
kan niet door met een voorhamer maar in h
rond te s'laan," verwijzend naar de situatie ii 1
Irak.
Hij denkit dat het Westen op intelligente wij;
moet zoeken naar achtergronden en drijfvei
en van p ersonen en bewegingen. „Het gaat
om persoonlijke details. Dat blijkt uit mijn
onderzook naar Stalin."
Simon Sebag Montefiore, Stalin - Het hof van de rode
tsaar, 725 pag., uitg. Het Spectrum/Manteau, vertaling
Aad Zwaard en Tiny Mulder, prijs 39,95 euro.
