Interview
In Putten is
nergens schade
uit oorlogsjaren
nog zichtbaar
Boekenpagina
Muziek
hoofdthema
jubileumeditie
Kinderboekenweek
2 OKTOBER
2004
De zegeningen van
d e commerdëlen
Linda de Mol als
bijstandsmoeder
op jacht naar
miljonair
De commerdëlen en het aanbod met v.l.n.r De Bevalling (SBS 6), In Holland staat een huis (RTL 4), Veel bloot op SBS 6, Nachtsuite (RTL 5), Patty's Fort (Yorin), Veronica's Lekkerste,
Life and Cooking (RTL 4), Clips op TMF en Mijn Vieze Vette Verloofde (Yorin). Foto: CPD/Cees Zorn
Nederland kent af vijftien jaar
commerciële televisie. Op 2 oktober 1989
begon RTL 4 (toen nog RTL Véronique)
met haar uitzendingen vanuit Luxemburg.
Nu is er per dag in Nederland zo'n 360 uur
commerciële tv te zien, verdeeld over
vijftien zenders. Tekenfilms, belspelletjes,
verkoopprogramma's en herhalingen. Het
gaat maar door, het houdt niet op. We
keken een paar dagen mee. Commerciële
televisie, een zegen of een vloek?
door Dolf Rogmans
Ze kreunt, steunt, schreeuwt
het uit van de pijn. Het zweet
gutst van haar voorhoofd. Ze
ligt op bed. De hele familie en een
paar vrienden kijken toe. Dankzij de
televisiecamera van SBS 6 een half
miljoen Nederlanders ook. En ja,
daar komt het hoofdje. Het is een
zoon!
Tien minuten later lopen op dezelf
de zender een stuk of twintig mei
den in badpak langs een jury in de
hoop ooit Miss Nederland te wor
den. Ja, ze schamen zich wel, omdat
ze zich bijna in hun nakie deze
'vleeskeuring' moeten laten welge
vallen. Maar voor wat hoort wat. En
de jury let niet op hun uiterlijk, maar
kijkt of ze er zelfverzekerd bijlopen.
Zegt de juryvoorzitter. Voor de ca
mera houdt hij zijn lach in. Maar de
meiden geloven hem niet. En de zes
honderdduizend kijkers ook niet.
Die willen meiden in badpakken
zien.
Het zijn de zegeningen van de com
merciële televisie in Nederland. Wat
vijftien jaar geleden begon met één
zender is inmiddels uitgegroeid tot
vijftien op Nederland gerichte com
merciële zenders, die bijna allemaal
24 uur per dag in de lucht zijn.
Belspelletjes
Maar is meer ook beter? Is meer
soms anders? Of is het meer van het
zelfde? We kijken een paar dagen al
leen commercieel met de vraag wat
de afgelopen vijftien jaar hebben op
geleverd. Het is zaterdagochtend een
uur of elf. Iedereen doet boodschap
pen of is met de kinderen naar het
sportveld, en kijkt dus geen televisie.
,,Dus bel snel en je wint", liegt pre-
V
sentator Jeroen Smits op RTL 4, ter
wijl er op dat moment meer dan
honderdduizend mensen zitten te
kijken. Hij praat belspelletjes aan el
kaar. Jeroen verklapt vrijwel direct
dat het puzzelwoord 'winkelen' is.
Hij zegt het niet letterlijk, maar zelfs
een slecht verstaander heeft aan de
tips van Jeroen genoeg.
Zijn collega's van belspelletjes met
namen als Woordzoeker, Telegames
en Garito bedienen zich allemaal
van dezelfde teksten. „Oh, wat is het
moeilijk. Ik weet het antwoord niet.
U ook niet. Dus verhogen we de prijs
en krijgt u nog een hint. En bellen
hoor, want u bent de enige die
kijkt."
Eigenlijk hebben veel programma's
op de commerciële televisie tot doel
de kijker tot kopen aan te zetten. Zo
probeerde TellSell deze week de
'slimming pants' te verkopen, steun-
kousen waarmee u er slanker uitziet.
Yorin verkocht een hele handige
stoomreiniger en Via 5.nl helpt u
met 'Smoke Free' van het roken af.
De verkooptrucjes worden iets listi
ger als het wat later op de dag wordt.
Zoals op zaterdag om half zes in Van
kavel tot kasteel (RTL 4) over de
voordelen van een tweede huis (en
nooit over de nadelen), en even later
op dezelfde zender Eigen huis
tuin, dat eigenlijk één reclamespot
voor Praxis is. En op zondag helpt
Life Cooking op RTL 4 de firma
Unilever van al haar bak- en braad-
producten af. „Bak de kipschnitzels
toch vooral in veel margarine. U eet
dat vet toch niet op en de schnitzels
worden mooi bruin", geeft kok Ru
dolph terloops nog even een advies.
Schaamte
Als de commerciële televisie ergens
voor heeft gezorgd, dat is het wel dat
we collectief onze schaamte over
boord hebben gegooid. Dat is geen
binnenlands verschijnsel, eerder een
wereldwijde trênd. Kijken en beke
ken worden is tot kunst verheven.
Alsof het afgesproken werk is, zen
den de commerciëlen vooral op zon
dag veel van dat genre uit. Zo liet
Martij n Krabbé zondag een vrouw,
op zoek naar een tweede man, drie
kandidaten volledig afbranden.
„Bah, van die vieze, kleine tandjes.
Helemaal niets." Maar mevrouw had
zelf wel smaak, vond ze. Ze was op
zoek naar een stoere kroegtijger. Die
had Martijn niet bij zich.
Even daarvoor is in een Britse serie
een bareigenaar tien jaar jonger ge
maakt door zijn uiterlijk aan te pak
ken. Dat alles nadat hij eerst voor
gek was gezet vanwege zijn beroerde
voorkomen. Om acht uur, net na de
doelpunten bij Studio Sport op Ne
derland 2, toont een jonge Suri
naamse met de benen wijd de beval
ling van haar tweede zoon bij SBS 6.
Op Net 5 is dan te zien hoe een
De eerste vier omroepsters van
RTL Veronique. Archieffoto ANP
groep Nederlanders en Belgen hon
ger lijdt en ruzie maakt in Expeditie
Robinson. Het fraaiste in de mensen
komt onder dat soort omstandighe
den niet naar boven. En voor de vol
ledigheid die zondag ook nog bij SBS
6 de jaloerse meiden in badpak die
strijden om de titel Miss Nederland
en een Britse reportage met als titel
'Ik was de seksslavin van mijn va
der', met veel suggestieve beelden
en schokkende verklaringen.
En dan vergeten we bijna Het Blok
bij Net 5. Moeiteloos zetten vier stel
len hun relatie op het spel om in te
korte tijd met te weinig geld een ver
bouwing uit te voeren. Maar ze ko
men wel op televisie.
En als het niet schaamteloos is, dan
moet het op de commerciële televi
sie vooral leuk zijn. Het is leuk om in
Nederland op vakantie te gaan, om
in het buitenland op vakantie te
gaan, een huis te kopen of verkopen
(TV Makelaar) of een ander te kleden
(LookingGood). Tot in de nieuws
programma's aan toe is het 'leuk'.
Hart van Nederland op maandag:
een klapmuts (zeehond) in de IJssel.
In het nieuwsprogramma Editie NL
op RTL 4 vraagt de presentator aan
de verslaggever in de Arena over de
herdenking van André Hazes: „En
Mark, wat voor gevoel heb je erbij?"
En verslaggever Mark deelt zijn ge
voelens met ons. RTL Boulevard is
kampioen leuke dingen. Hoe beste
den we aandacht aan het feit dat il
lusionist Hans Klok voor twee maan
den naar China gaat? We zetten in
scène dat hij afscheid neemt van zijn
moeder. Hans Klok blij, zijn moeder
blij en ruim één miljoen kijkers blij.
Shock
En dan is er natuurlijk 'shock televi
sie.' De grens met de schaamteloze
programma's is vaag. Maar neem
dinsdag Mijn Vieze, Vette Verloofde
op Yorin. „Voor 250.000 dollar zou ik
het met een dolle aap doen", ver
trouwt een acteur een jonge vrouw
toe, die in maling wordt genomen.
De vrouw moet haar familie doen
geloven dat de ongelikte beer haar
verloofde is en ze denkt dat haai- ver
loofde zijn familie ook moet overtui
gen dat zij de ware is. Mis. De man
en zijn familie zijn acteurs. „Zijn je
tepels wel groot genoeg voor borst
voeding", vraagt haar zogenaamde
schoonmoeder bij de eerste ont
moeting. „En ga je vaginaal beval
len?" Ze barst in tranen uit. Doet de
hoofdprijs van een half miljoen dol
lar zo veel vernedering vergeten?
Op de jongerenzender MTV zijn de
hele week afleveringen van Room
Raiders te zien. Een jongen mag de
kamers van drie meisjes onderzoe
ken en op basis daarvan besluiten
met wie hij uitgaat. Hij snuffelt tus
sen de tampons en slipjes en vindt
een dagboek. „Lief dagboek. Ik vind
David te gek. Ik wil hem zoenen,
tongzoenen", leest hij hardop voor.
Het meisje kijkt vol schaamte mee
op een monitor. Maar haar kans
komt nog. Ze mag de kamer van de
jongen ook doorzoeken. En dan ver
geten we bijna Fear Factor waarin
kandidaten wormen moeten eten,
en muziekzender TMF waarin jonge
ren elkaar seks-smsjes sturen die on
der hitsige videoclips worden gezet.
Eenzaam aan de top, dan wel moe
derziel alleen op de laatste plaats,
staat toch wel Patty Brard. Nadat ze
eerst haar huwelijk opofferde aan de
televisie zijn het nu haar vrienden en
de inhoud van haar ingewanden. In
Patty's Fort ontving ze donderdag
een groep vrienden die samen met
haar onthaasten op Ibiza. Voor het
oog van de camera zien we de ko
mende weken een paar van die
vriendschappen stranden. Is het
schaamteloos, leuk, shockerend?
Het is in elk geval het resultaat van
vijftien jaar commerciële televisie in
Nederland.
In het voorjaar tekenden de deelnemers aan RTL Veronique
een contract in Eindhoven. Archieffoto ANP
f 6 -16 0KTÖ6tl\
I
