'Eef en Ad op het oorlogspad'
KUNST CULTUUR
Jan Mulder speelt zichzelf
Dolly Dots verdienen betere music
si
Expositie Leidens Ontzet
in Museum De Lakenhal
Canadese sopraai
steelt de show
Chloe beschadigd
in het feestgedruis
Deelname Leids
Cabaret Festival
Expressionisten
op papier
Berezovsky eerste
Meesterpianist
Nieuw festival
in Amsterdam
Plantsoentheater maakt nieuwe reeks locatieprojecten
Meer cultuurverschiUe
dinsdag 28 SEPTEMBER 2OO4
Experts nemen de schade op.
Foto: AP
Melbourne - Eén van de be
roemdste kunstwerken in Au
stralië, het schilderij Chloe van
de Franse schilder Jules Lefeb-
vre, is vorige week per ongeluk
beschadigd. Dat gebeurde tij
dens een feest voorafgaande
aan de finale van de Australian
Football League. Het schilderij
hangt niet in een museum,
maar in het beroemde Young
Jackson Hotel. Chloe was voor
al populair onder troepen die
daar op verlof waren tijdens de
Tweede Wereldoorlog. Hoe
groot de schade precies is,
wordt op dit moment onder
zocht door experts.
leiden - Vanaf oktober kan aan
stormend talent zich weer op
geven voor de 27ste editie van
het Leids Cabaret Festival. De
organisatie daarvan is op zoek
naar authentieke en onderne
mende cabaretiers en theater
makers die humor serieus ne
men en die toe zijn aan een
groot publiek. De voorronden
vinden plaats op 14 en 15 fe
bruari, de halve finale op 17 fe
bruari en de finale op 19 febru
ari. Plaats van handeling is in
alle gevallen de Leidse Schouw
burg. Info:
www.leidscabaretfestival.nl
den haag - Het Haags Gemeen
temuseum bezit een ruime ver
zameling werken op papier van
Duitse expressionisten. Van 9
oktober 2004 tot en met 30 ja
nuari 2005 zal in het prentenka
binet een brede selectie teke
ningen, aquarellen en prenten
uit eigen bezit worden getoond.
De tekeningen zijn onder meer
van de hand van Paul Klee,
Erich Heckel, Emst-Ludwig
Kirchner en Emil Nolde.
Amsterdam - De Russische
meesterpianist Boris Berezov
sky opent aanstaande zondag 3
oktober het achttiende seizoen
van de serie Meesterpianisten.
Het solorectical vindt plaats in
de Grote Zaal van het Amster
damse Concertgebouw. Boris
Berezovsky begint met de zel
den gespeelde en volgens ken
ners uiterst lastige Sonate van
Medtner.
amsterdam - SUPASON1C is
een nieuw multidisciplinair fes
tival dat het beste uit Neder
land op het gebied van Black
Music en Arts laat zien. In de
Melkweg en de Stadschouw-
burg in Amsterdam zullen van
15 tot en met 17 oktober mu
ziek, dans, theater, gesproken
woord, film, video en zelfs sport
samensmelten. SUPASONIC
brengt onder andere Label-
nights, masterclasses en shows
uit de hedendaagse hiphop,
dancehall en R'n'B.
utrecht/anp - Presentator en
columnist Jan Mulder gaat
zichzelf spelen in de film 'Sex
tet' van regisseur Eddy Terstall.
Dat heeft de filmmaker gisteren
bekendgemaakt. Mulder speelt
in een van de segmenten van
het zesluik een verlopen Gro
ningse schrijver die aanpapt
met een jonge vrouwelijke fan.
„Mulder was erg te spreken
over het idee", stelt Terstall.
„Hij werkte graag mee aan de
demasqué van het fenomeen
Mulder." Hoewel de filmmaker
het slot van het verhaal niet wil
vertellen, verraadt hij wel dat
het slecht afloopt met de schrij
ver. Het is overigens niet het ac-
teerdebuut van Mulder. Eerder
speelde hij in Terstalls film
'Walhalla' al een projectontwik
kelaar.
Het hele segment wordt in het
Gronings gesproken met on
dertiteling in het Nederlands.
Het van oorsprong Groningse
fotomodel Esmarel Gasman
speelt de rol van het meisje.
'Sextet' maakt onderdeel uit
van een trilogie die Terstall
maakt over de Nederlandse sa
menleving. In de film 'Simon',
die volgende week in de bio
scoop gaat draaien, komt de rol
van de dood aan bod. In 'Sex
tet' behandelt Terstall de rol
van seksualiteit. Daarna volgt
nog 'Vox populi', waarin de
filmmaker de relatie tussen po
litiek en burgers in de Neder
landse samenleving ontleedt.
De tweede film uit de trilogie
moet komend voorjaar in pre
mière gaan.
Redford
'The Clearing', een film die
deels is geïnspireerd door de
ontvoering van Ahold-topman
Gerrit-Jan Heijn, beleefde zijn
Nederlandse première op het
Filmfestival in Utrecht. Robert
Redford speelt een zakenman
die wordt ontvoerd door de ge
frustreerde werknemer Willem
Dafoe.
Net als bij de ontvoering van
Heijn wordt de ontvoerde za
kenman al na een halve dag
door zijn gijzelnemer ver
moord. De Nederlandse produ
cent Pieter Jan Brugge, die met
de film zijn regiedebuut maakt,
liet zich inspireren door het
verhaal van Heijn. „Ik vond het
verhaal van Heijn een mooie
kapstok voor een liefdesver
haal", zei Brugge. „Het verhaal
van twee oudere mensen die
door een crisis hun liefde voor
elkaar weer helemaal hervin
den."
Gerrit-Jan Heijn werd op 9 sep
tember 1987 voor zijn villa in
Bloemendaal ontvoerd door de
gefrustreerde ingenieur Ferdi E.
en vastgehouden in de bossen
achter Utrecht. Hoewel E. hem
al snel doodschoot, wist hij
toch nog heel lang de schijn op
te houden dat Gerrit-Jan Heijn
nog in leven was.
De gruwelijke misdaad hield de
Nederlandse media maanden
lang in zijn greep. Net als de gij
zelnemer in de 'The Clearing'
film liep E. uiteindelijk toch te
gen de lamp, toen hij het ge
merkte losgeld begon uit te ge
ven. Op 6 april 1988 werd Ferdi
Robert Redford speelt een
hoofdrol in The Clearing.
Foto: AP
E. in Amsterdam gepakt en ge
arresteerd. Hij kreeg twintig
jaar cel. In augustus 2001 kwam
E. vrij.
'The Clearing' draait vanaf 21
oktober in de Nederlandse bio
scoop.
leiden - Stedelijk Museum De
Lakenhal brengt tot en met 28
november Leidens Ontzet in
beeld. De tijdelijke presentatie
omvat schilderijen en objecten
die doorgaans in het depot zijn
opgeslagen, maar nu het ver
haal van 3 oktober 1574 ver
beelden.
Vooral in de 19de eeuw legden
veel kunstenaars zich toe op
het uitbeelden van onderwer
pen uit de vaderlandse geschie
denis. Leidens Ontzet was zo'n
belangrijke, historische gebeur
tenis en is dan ook op menig
schilderij afgebeeld.
Op de tentoonstelling is te zien
hoe Jan Hendrik van de Laar in
1861 de gebedsdienst heeft af
gebeeld die na de bevrijding
van de Spanjaarden gehouden
werd in de Pieterskerk. Een
schilderij dat is toegeschreven
aan Johan Bernard Wittkamp,
legt de aankomst van de Geu
zen in Leiden vast. En op de
historische afbeelding hangt
het enorme doek waarop Mat-
door Wijnand Zeilstra
leiden - Eef en Ad nodigen men
sen uit voor een feestje bij hen
thuis. Of liever, Eef heeft de uit
nodiging geregeld zonder haar
man Ad daarin te kennen. En
daar ligt al een bron van conflict.
Van de spanningen in de relatie
tussen Eef en Ad is het publiek
van de voorstelling 'Eef en Ad op
oorlogspad' bij het Plantsoen
theater op heel directe wijze ge
tuige. Als theaterbezoekers krij
gen zij namelijk een bijzondere
rol toebedeeld: zij zijn de visite
van het echtpaar en zitten als
zodanig in de huiskamer waar
door de grens tussen speelvlak
en publieksgedeelte grotendeels
is vervaagd.
Regisseur Bart Vieveen die ook
de tekst voor deze productie
heeft geschreven, licht toe:
„Uitgangspunt voor deze voor
stelling zijn beroemde huwe
lijksdrama's als 'Dodendans'
van August Strindberg, "Who's
afraid of Virginia Wolf van Ed
ward Albee en 'Demonen' van
Lars Norén. Steeds zie je daarin
hetzelfde stramien terugkeren:
het echtpaar speelt zijn onder
linge perikelen uit over het
hoofd van een derde. Met deze
'derde' doel ik op één of meer
personages in het stuk die door
hun aanwezigheid als katalysa
tor voor het dramatisch conflict
fungeren. In onze productie
hebben wij die rol aan het pu
bliek toebedacht. De locatie, we
spelen immers in echte huiska
mers, maakt dat mogelijk. De
locatie is daarmee een essentië
le component van de voorstel
ling."
Dat klinkt als publieksparticipa
tie in een zo realistisch mogelij
ke setting. Vieveen haast zich
om deze conclusie tegen te
spreken. „Van geforceerde pu
blieksparticipatie ben ik beslist
géén voorstander. Het publiek
mag publiek blijveh, de gebrui
kelijke codes binnen het theater
zijn gewoon van kracht. Maar ik
denk wel dat de enscenering op
de specifieke locaties leidt tot
een grotere betrokkenheid bij
de bezoekers. Door deze aan
pak is namelijk de spelsituatie
voor hen confronterender
waardoor hun theaterbeleving
Het echtpaar speelt zijn onderlinge perikelen uit over het hoofd van een derde. Foto: Dick Hogewoning
intenser zal zijn. Dat hopen we
in elk geval te bereiken. Bij de
eerste proefvoorstellingen za
gen we ook verwarring bij het
publiek: mensen vragen zich af,
of ze nu wel of niet geacht wor
den te reageren.
En we noemen het weliswaar
een 'oerhollandse huiskamer
versie van een huwelijksdrama',
maar binnen het stuk hebben
we bij wijze van tegengeluid di
verse elementen ingebouwd,
juist om niet in plat realisme te
verzanden. Dat zijn als het ware
de verrassingseffecten die ik
echter liever nu nog niet prijs
geef. Het geheel komt toch even
uit het lood te hangen."
De verwijzing naar de toneel
stukken van Strindberg, Albee
en zeker Norén doen vermoe
den dat Het Plantsoentheater
zijn 'visite' zware kost gaat
voorschotelen. Vieveen spreekt
dat tegen: „Nee, de humor
komt ruimschoots aan bod. We
mikken op de herkenbaarheid
van de geschetste scènes uit
een huwelijk. Daarbij loopt als
één doorgaande lijn door het
stuk de vraag, of wat tijdens het
echtelijk gekibbel beweerd
wordt waar of juist onwaar is.
Dat patroon keert in het groot
en in het klein terug. Is Ad bij
voorbeeld 16 jaar (zoals hij
zegt) of 6 jaar (zoals zij zegt)
jonger dan Eef? En even onuit
gesproken blijft het antwoord
op de vraag, hoe aan het para
dijselijk samenzijn van deze
verre nakomelingen van Adam
en Eva (Ad en Eef!!) een einde is
gekomen.
De voorstelling 'Eef en Ad op
oorlogspad' zal de komende
weken niet alleen in het woon
huis aan het Plantsoen in Lei
den te zien zijn. Op de oproep
van Het Plantsoentheater om
nog andere locaties beschik
baar te stellen, is enthousiast
gereageerd. Regisseur Bart Vie
veen en zijn spelers Sheila Le
ver en Erik Siebel verheugen
zich er nu al op de vormgeving
van de voorstelling aan te pas
sen aan de andere huiskamers.
Voorstelling 'Eef en Ad op oor
logspad'. Spel: Sheila Lever en
Erik Siebel. Regie: Bart Vie
veen. Speelperiode: 5 oktober
tot en met 21 november, op
dins-, woens- en zaterdagen
(20.30 uur) en op de zondagen
(17.00 uur). Op diverse loca
ties in Leiden, Zoeterwoude,
Oegstgeest en Warmond. In
lichtingen en reserveringen:
06 - 48151584
theus Ignatius van Bree de hel
dendaad van burgemeester Van
der Werf vereeuwigde.
Van der Werf is behalve op dit
schilderij ook afgebeeld op ver
schillende voorwerpen. Het
aanbieden van zijn lichaam als
voedsel voor het volk heeft die
pe indruk gemaakt, niet alleen
op kunstenaars maar ook op
ambachtslieden. Op de ten
toonstelling is een speciale plek
voor hem gereserveerd. Met
eerbied zijn de gelaatstrekken
in steen en andere materialen
vereeuwigd. Diverse voorwer
pen uit het depot, zoals een ko-
kosnootbokaal en een porselei
nen vaas met daarop de burge
meester getuigen hiervan.
Op zondag 3 oktober is De La
kenhal als een gewone zondag
geopend van 12.00 tot 17.00
uur. Een dag later, op 4 okto
ber, is het museum in verband
met de viering van Leidens
Ontzet geopend van 10.00 tot
12.00 uur en tevens gratis toe
gankelijk. Op de historische af-
Van der Werf
Archieffoto: Dlck Hogewonir
deling - met de beroemde
pot en het schilderij 'Bi
meester Van der Werf biedi
degen aan het volk', wo
speciale rondleidingen
's hertogenbosch/gpd - De
nieuwe Jessye Norman komt uit
Canada. Zij heet Measha Brueg-
gergosman en zij ontving gis
teravond de eerste prijs (tien
duizend euro) van het Interna
tionaal Vocalistenconcours 's-
Hertogenbosch. Haar beroem
de, kolossale Amerikaanse col
lega, op wie zij qua stem, pos
tuur en huidskleur lijkt, had het
haar niet verbeterd. Measha
Brueggergosman vulde het po
dium met haar riante aanwe
zigheid en de zaal met haar
warme klank.
Zij zong 'lm Abendrot' van Ri
chard Strauss en het publiek
hield de adem in. Zij bracht een
cabaretachtig lied van William
Bolcom ten gehore en iedereen
lachte. Zij zong uit haar hoofd
een gloednieuwe compositie
van Rob Zuidam, speciaal voor
dit concours geschreven, en de
toehoorders stonden paf van
bewondering. Voor die laatste
prestatie kreeg zij dan ook een
extra prijs. Ook ontving zij de
persprijs. De 27-jarige Canade
se sopraan kon haar geluk niet
op, sloot de juryleden in haar
armen en zwaaide naar alle
kanten. En het publiek genoot
met haar mee.
Het is lang geleden dat het con
cours van Den Bosch - vroeger
jaarlijks, tegenwoordig om de
twee jaar - zoveel moois liet ho
ren. In 2002, toen onze landge
note Lenneke Ruiten zo uit
blonk dat zij met prijzen werd
overladen, was het niveau be
slist niet zo hoog. Nederland
staat er overigens ook dit jaar
goed voor. De sopraan Cora
Burggraaf (26), opgeleid aan het
Koninklijk Conservatorium,
kreeg de tweede prijs, terwijl
haar bovendien de prijs van
Opera Zuid (contract voor een
rol) en de Caroline Kaart
ten deel vielen.
Cora Burggraaf viel tijdens
het Theater aan de Parad
houden finale op door
veelzijdigheid en haar the;
talent. Haar uitvoering vai
aria uit Humperdincks
'Hansel und Gretel', met n
werking van het Brabant
kest onder leiding van Iva
guélov, was een van de
glansrijke prestaties vai
concours. Van Cora Burj
kunnen de operagezelscht
in ons land - en daarbu
nog veel profijt hebben,
sopranen worden hier ni<
gelijks gesignaleerd.
De derde prijs was vo(
gloedvolle en virtuoze
meense Irina Iordachesci
tevens de publieksprijs on
De jury waardeerde de art
teit van de Canadese tent
lin Balzer door hem de lie
toe te kennen, terwijl de
sche sopraan Ilse Erens i
leen Auger Prijs, bedoeld
allround vakmanschap, ii
vangst nam.
Het Internationaal Vocal
concours 's-Hertogenl
dat onder de winnaars
vroegere jaren coryfeeën
ly Ameling, Ileana Cot
Robert HoU, Mitsuko Shi
Nelly Miricioiu telt, besta
halve eeuw. Voor koningi
trix was dat een reden oi
de winnaars van de hi
drie prijzen zilveren mei
toe te kennen. Het coi
werd dit jaar aangevuli
masterclasses, gegeven di
zangeressen Jard van
Nelly Miricioiu en door
nist Rudolf Jansen, alle
den van de jury, die
voorzitterschap stond
Huub van Dael.
apeldoorn/anp - Staatssecretaris Van der Laan van Cultu
meer verschillen aanbrengen tussen zowel subsidies als prd
res op haar terrein. De bewindsvrouw denkt aan verschillenj
oordelingsprocessen omdat de kunsten onderling zo verscb
zijn. Podiumkunsten hebben bijvoorbeeld weinig te makq
musea.
Verder speelt Van der Laan duidelijk met de gedachte nietj
alleen instandhoudingssubsidies uit te delen, maar ook 'be
gen' aan instellingen die dankzij hun 'cultureel ondernemen
meer publieksinkomsten binnenhalen. Ze vindt het te priji
instellingen „niet te eenzijdig georiënteerd zijn op de ovej
Nu behandelt de Raad voor Cultuur alle subsidieaanvragen
cultuurwereld ongeveer gelijk.
De musical heeft veel weg van Grease, dat in de Jaren zeventig zoveel succes boekte. Foto: GPD
musical recensie
Martin Hermens
Voorstelling: Love Me Just A Little Bit
Morel - musical van Princess
Entertainment Group. Gezien: première
gisteravond in Chassé Theater in Breda.
Onder meer nog te zien in de Leidse
Schouwburg op 28 en 29 oktober.
De popmusical is in. Na het
overweldigende succes van
Mamma Mia! (gebaseerd op de
hits van Abba) blijkt elke popar
tiest met meer dan vijftien hits
op zijn naam interessant mate
riaal voor een theatershow. Bij
voorkeur met een verhaal dat
juist niet gebaseerd is op het le
ven van de betreffende artiest.
Dat in ons land de Dolly Dots
zijn 'gebruikt' voor het maken
van de musical Love me just a
little bit more! ligt voor de hand.
In de periode van 1979 tot en
met 1987 stonden de zes mei
den maar liefst 26 keer in de va
derlandse hitlijsten. Het is zo
veel jaren later nog altijd aan
stekelijk repertoire. Daarmee
heeft de meidengroep een per
manente plek in de Hollandse
popgeschiedenis dik verdiend.
Kan er dan nog wat misgaan?
Jazeker, dat kan! Want pop
songs laten zich lastig in het
keurslijf van muziektheater
dwingen. Soms, zoals bij Mam
ma Mia!, gaat dat wonderbaar
lijk goed. Maar al te vaak slagen
de makers er niet of niet vol
doende in. Queen, Cliff Richard
en zelfs Billy Joel - om er maar
een paar te noemen - kunnen
daarover meepraten.
Love me just a little bit more!
poogt een muzikale komedie te
zijn over de jaren tachtig. De
musical heeft veel weg van Gre
ase, dat in de jaren zeventig zo
veel succes boekte. Je neemt
een school, een stel pubers en
een paar leerkrachten. Voeg
daar aan toe liefdesperikelen en
het maken van een schoolvoor
stelling en je komt een aardig
eind op weg. Maar musicals
maken is een verdomd moeilijk
vak. Elke voorstelling vraagt om
een eigen aanpak en om origi
nele oplossingen van de pro
blemen die tijdens het maken
naar voren komen.
Deze Dolly Dots-variant rom
melt aan alle kanten. Dat het
verhaallijntje flinterdun is, valt
nog te overleven. Maar dialo
gen die als los zand aan elkaar
hangen, zijn niet goed te pra
ten. Tja, en dat die hits van de
Dolly Dots zich slechts met veel
plak- en knipwerk in het luchti
ge verhaaltje proberen te per
sen, is misschien wel het groot
ste bewijs dat deze popmusical
niet is geworden wat ze mis
schien had kunnen zijn. Het
muzikale verzet is gewoonweg
te groot.
Er zijn desondanks een paar
lichtpuntjes te bekennen. De
prima spelende band dendert
door de zaal alsof het een pop
concert betreft. In de vormge
ving en de choreografieër
de jaren tachtig bij vleugji
rug te vinden. En dan Lin
Wagenmakers! Wat een g
om haar weer eens zo uiti
dig aan het werk te zien. 1
buut in Miss Saigon is ze
een beetje ondergewaard
geweest in ons land. Nu 1
ze dat ze wel degelijk mei
voldoende talent in huis I
om een permanent plekji
muziektheater te krijgen.
Maar ja, alleen Wagenma
kan deze show niet reddt
zo min als de hits van de
Dots dat kunnen. Daarvc
pen er in deze show te ve
mensen met matige zang
men rond. En dat was be
gênant bij de première w
originele Dolly Dots (ze v
er alle zes) gisteravond al
wezen popheldinnen we
binnengehaald.
Misschien willen de d:
nog eens een keertje op
dium laten horen hoe
moet?
we
