Geen schuld en boete voor de lutherane
REGIO
Tina-dag in Duinrell: op stap met een meisje van 3
'RCL E9 heeft het beter temande*,ai5
geaaan dun ïiccvctivccu ben mogen
Hazes en Leloux
maandag 27 SEPTEMBER 2OO4
NAVRAAG
Supporters van Sportclub Heerenveen zijn te vinden tot ver buiten
Friesland. Ook de jeugdafdeling van de fanclub, Junior Heero's, telt
heel wat 'bui-
1 1 TT zij geluk heb-
jeugdige Hee-
renveen-fans even in de schijnwerpers staan bij een competitiewed
strijd. Zaterdagavond ging de 8-jarige MARTSEN DE BOER uit Leider
dorp met de spelers van Heerenveen het PSV-veld op.
Wanneer hoorde je dat je naar de wedstrijd in Eindhoven mocht?
„Woensdagmiddag werd er gebeld of ik naar PSV - Heerenveen
wilde. Ik mocht er nog even over nadenken, of nee, dat mocht ge
loof ik niet. Ik hoefde er ook niet lang over na te denken, want ik
wilde dolgraag naar het stadion. En mijn vader mocht ook mee, al
leen natuurlijk niet mee het veld op."
Met ivie liep je allemaal, vlak voor de aftrap, het veld op?
„Met tien andere kinderen van
de Junior Heero's - negen jon- RHRP^ «tf
gens en één meisje - en het elftal
van Heerenveen. Wij moesten in -■£ -j,
de rij gaan staan, van klein naar
groot. Naast welke speler ik
stond, weet ik niet precies. Wel
zei hij tegen mij: 'Daar gaan we
dan'."
Hoe lang heb je op het veld ge
staan?
„Misschien nog niet eens één
minuut. Wat ik me nog het best
herinner, is al het geluid dat van
de tribune kwam."
Dat was het dan?
„Op het veld was het voor mij af
gelopen, maar ik mocht naar
mijn vader op de tribune. Ook
kreeg ik nog een vaantje van PSV,
een mooie sleutelhanger, een fo
to met handtekening van doel
man Boy Waterman van Heerenveen. Jammer genoeg deed hij niet
mee."
Nog genoten van de wedstrijd?
„In het begin wel, want toen voetbalde Heerenveen heel goed.
Maar na de rode kaart van Rzasa ging het mis. Ik schrok bij elk
doelpunt van PSV, want dan ging het hele stadion schudden door
het gejuich. Dat hield pas op bij 4-0. Jammer voor Heerenveen.
Dan heb ik het met RCL E9 nog beter gedaan, want wij verloren
zaterdag maar met 3-0."
tekst: Tim Brouwer de Koning
publiciteitsfoto
UIT DE ARCHIEVEN
ANNO 1954, Maandag 27 September
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (afdruk van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op gironummer
8406 l.n.v. HDC Media b.v., Postbus 2, 1800 AA Alkmaar, onder vermelding van
Leidsch Dagblad, ANNO d.d.(datum van plaatsing) of door contante betaling aan
de balie van het Leidsch Dagblad, Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto
binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie: B.M. Essenberg
E-mail: directie hdcuz@hdc.nl
Hoofdredadie: Jan Geert Majoor,
Adriaan Brandenburg
E-mail: redartie.ld@hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 356 325
Familieberichten fax 023-5 *5° 567
ADVERTENTIEVERKOOP
Advertenties m.b.t:
Auto's: 072-6813661
Onroerend goed: 023-5150 543
Personeel: 075-6813677
Overige detailhandel: 071-5 356 300
Reclamebureaus kunnen contact opnemen
met: 075-6813636
LEZERSSERVICE
0800 -1711 (gratis)
Mobiel: 072 - S196800
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €20,20 (alleen aut. ine.)
p/kw €56,70 p/j €216,90
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag
Voor zaterdagabonnementen geldt €0,60 per
zaterdag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 0800-1711 (gratis).
Mobiel 072 - 5196800.
ma t/m vr. 07 30-17.00 uur; za: 08.00-13.00 uur
(als op zaterdag voor 12.00 uur wordt gebeld,
wordt de krant dezelfde dag nabezorgd. Wie
tussen 12.00 en 13.00 uur belt, ontvangt de
krant op maandag
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Media BV
cq. de betreffende auteur.
HDC Media BV, 2004
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Media BV is belast met de verwerking van
gegevens van abonnees van dit dagblad Deze
gegevens kunnen tevens worden gebruikt om
gerichte informatie over voordeelaanbieding
en te geven, zowel door onszelf als door
derden. Heeft u hier bezwaar tegen, dan kunt
u dat laten weten aan HDC Media BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 2,1800 AA Alkmaar
Leidse Evangelisch-Lutherse Kerk gerestaureerd
Als een weggeduwd boek op
de plank staat de Lutherse kerk
tussen de andere huizen aan
de Hooglandse Kerkgracht. De
voormalige schuilkerk stond
ooit verstopt achter een woon
huis, maar mag nu weer ge
zien worden. Gisteren vierde
de kleine gemeente de voltooi
de renovatie van het oudste
protestantse kerkgebouw van
Leiden.
IER
bövë'n
In het gat in de gevelrij, waar
nu nog de laatste bestelbusjes
van restauratiebedrijven par
keren, stond ooit een onop
vallend woonhuis. De kerk
ruimte erachter was via een
smal poortje te bereiken. De
diensten moesten in het ge
niep, want de calvinisten had
den niet alleen rooms-katho-
lieken in schuilkerken ge
dwongen, maar ook de luthe
ranen. „Dissenters, werden
we genoemd", zegt dominee
Marianne van der Meij van de
lutherse gemeente. „Gerefor
meerden die het net even ver
keerd begrepen hadden. En
dat terwijl Luther zijn leer al
had ontwikkeld toen Calvijn
nog een kleine jongen was."
De Lutheranen waren 'te
Rooms', vonden de steile cal
vinisten. Misschien wel om
dat er schilderijen in de kerk
hingen, iets waar andere pro
testanten van gruwden. Tegen
de bouwplannen voor het
kerkgebouw bestond in 1618
daarom nogal wat verzet. Een
overbuurman van de luthera
nen, een vleeshouwer die
Schrik heette, probeerde er
nog een stokje te steken, maar
werd in Den Haag afge
scheept met de woorden: 'als
of er nog niet genoeg moeite
en onrust in het land ware'.
De naaste buurman lag ook
dwars. Hij klaagde dat de kerk
de zon van zijn ramen weg
nam en om de kerkgangers te
treiteren, sloeg hij tijdens
diensten onafgebroken op
een grote trommel. De ge
meente stelde de man in het
gelijk en de lutheranen moes
ten hem afkopen.
De kerk kreeg nog vaker tik
ken op de vingers. Een op
schrift boven de deur zegt dat
Hie coeli porta est en hic
domus ecce dei, kortom dat dit
de poort van de hemel is en
het huis van God - een verge
lijkbare tekst als op de Harte-
brugkerk prijkt. Een brutaliteit
en een 'stoutighheid', vond de
burgemeester in 1642. Die gaf
de lutheranen te verstaan dat
ze het opschrift weer van de
gevel moesten hakken.
De Evangelisch-Lutherse Kerk
was in Leiden een kerk van
vluchtelingen, die vooral werd
gevoed door de massa's Vla
mingen die na Leidens Ontzet
de stad instroomden. Op het
hoogtepunt, in de zeventien
de eeuw, had de kerk drie- tot
vierduizend leden. Daar is nu
weinig van over. Wereldwijd
mogen de lutheranen dan één
van de grootste protestantse
kerken zijn, rond Leiden be
staat nog maai' een handvol
aanhangers. „Soms zitten er
zestig mensen in de kerk",
zegt Van der Meij. „Soms der
tig"
Dat geeft een huiskamer-ach-
tig gevoel. De lutheranen
houden regelmatig een barbe
cue of eten een broodje na de
dienst in de eigen binnentuin
naast de kerk. Maar is het wel
vol te houden dat de luthera
nen, die sinds dit jaar met de
andere protestanten ook deel
uitmaken van PKN, nog
steeds in hun eigen - niet be
paald krap bemeten - gebouw
zitten? „Dat zou logisch zijn,
ja. Je moet langzaam toenade
ring zoeken en elkaar leren
kennen. Als je ergens wild
vreemd bent en je hebt alleen
al het gevoel dat je niet opge
nomen bent, dan schrikt dat
mensen af. Stop je iedereen in
één kerk dan is het zo vol, dat
jij met je tien of twintig men
sen niet meer opvalt. De situ
atie blijft dus nog even zo.
Maar apart blijven zitten, dat
kunnen we ons op den duur
niet meer veroorloven. En dat
allemaal omdat we in die eer
ste eeuwen zo onverzoenlijk
tegenover elkaar stonden, ru
zie maakten over één enkel
woordje in de bijbel. Toch
zijn er nog steeds mensen die
zich echt luthers voelen, om
dat ze zeggen: daar vind ik
openheid en vrijheid. Wat het
is? Misschien zijn het de op
vattingen van Luther zelf, die
zei dat de genade het altijd
wint. Zou je ons in een kerk
zetten met bijvoorbeeld de -
orthodox-hervormde - Mare-
wijkgemeente, dan zouden we
ons maar zondig voelen als
daar over boete, zonde,
schuld en narigheid wordt ge
preekt. Een lutheraan voelt
zich daar niet thuis."
Van der Meij voelt zich thuis,
juist vanwege de meer vrijzin
nige opvattingen bij de luthe
ranen. Homoseksuelen die
kunnen trouwen, vrouwen in
het ambt, het is allemaal geen
probleem, of in elk geval be
spreekbaar. „Weieven nou
eenmaal in de moderne tijd.
Hier is een open gesprek over
deze zaken, met respect voor
de mening van de ander."
Silvan Schoonhoven
Marianne van der Meij: „Apart blijven zitten, dat kunnen
op den duur niet meer veroorloven." Foto: Mark Lamers
'Voor veel meiden het eerste uitje waar ze alleen met hun vriendinnen naar toe mogen'
Tina is 37 jaar oud, maar
blijft altijd 13. Vandaar dat
het weekblad steeds weer
nieuwe tienervriendinnen
maakt. Al dertien jaar
wordt dat gevierd met
een dagje uit in Duinrell.
„Vriendschap is ontzet
tend belangrijk."
Vergelijk de Tinadag het
met de Huishoudbeurs,
maar dan voor 13-jari-
gen. Later zullen ze nog
wel eens moeder worden
en de Margriet gaan le
zen in plaats van de Tina.
Dan zullen ze, zoals veel
van hun moeders nu,
met hun vriendinnen
naar de RAI in Amster
dam reizen en huis
waarts keren met plastic
tassen vol monsters van
fabrikanten die willen dat
zij hun product gaan ko
pen. In Wassenaar, waar
ze er zelfs anderhalf uur
voor in de rij staan, wor
den ze alvast klaarge
stoomd voor dat grote
werk.
Hebbedingetjes, handte
keningen en pretparkver
tier vormen de magneet
waarmee weekblad Tina
- voor meiden van 9 tot
en met 15, oplage
100.000 - de band met de
achterban warm houdt.
Ze zijn met tienduizend,
de beugelbekkies en de
paardenstaarten. En ze
zorgen voor opstoppin
gen bij de deur van de
plaza, bij de toegang naar
attracties als de Splash of
de Mad Mill, bij de
stands waar kinderboe-
sl
Tienduizend meiden bezochten zaterdag de Tinadag in Duinrell. Vergelijk het met de Huishoudbeurs, maar dan voor 13-jarigen.
Foto: GPD/Nico Schouten
kenschrijvers als Carry
Slee en Francine Oomen
en de Arnhemse stripte
kenaar Gerard Leever -
van de razendpopulaire
Tina-strip Suus Sas -
signeren. En bij de tent
waar idols als Marlies,
Joël, Bas, Chipz en Kim-
Lian optreden. Achter de
tent smeken honderden
meiden achter dranghek
ken om handtekeningen,
erin gillen ze oorverdo
vend om door de arties
ten de zaal ingesmeten
cd's, die recht geven op
een meet 'n greet-een
bliksemontmoeting -
met hun idool.
De meiden zijn overigens
nooit alleen, maar altijd
in het gezelschap van
vriendinnen. En ze heb
ben de dag van hun le
ven met elkaar. „Vriend
schap is op deze leeftijd
ontzettend belangrijk",
weet Tina-hoofdredac-
teur Ingrid Kluvers. Mar
keting-manager Tjangja
Galdeij: „De Tina-dag is
voor veel meiden het eer
ste uitje waar ze alleen
met hun vriendinnen
naar toe mogen."
Annike (13), Lilian (13),
Tazmin (14) en Eileen
(13) uit Soest zijn er al
voor de tweede keer. De
vader van Eileen heeft
hen afgezet, de moeder
van Tazmin komt hen
weer ophalen, yooral
Tina's Plaza vinden ze
top. Annike: „Omdat je
daar dingetjes kunt ko
pen en kunt krijgen." Ze
openen hun roze plastic
Tina-tassen en laten zien
wat ze hebben ge e<
een flacon shamp
knuffel van OB mi|
proefsetje tampoi ei
als het eenmaal z<
Het leuke van Tin vc
lian: „Er gebeurer
meisjesdingen in
staan ook tips in djo
leen voor meisjes
Zoals welke maat
moet kopen. Of h e.
moet zoenen." Ta ;n
„Een beha heb ik
maar ik zoen nog
Mijn zus van 15 z
dat vanzelf wel ko
De brugklas, de e
ongesteldheid, d( ig
verliefdheid: volg >b
hoofdredacteur K
zijn dat de univer
nermeidenthema ve
altijd in de Tina z|cii
terugkeren. „Wat
treft, is er niet zo
veranderd ten op
van een jaar of de
leden. De huidige
meid kan wél ma 1
met haar ouders 1
ze dingen praten.
In de Ojee Liefde
blijkt op liefdesge
ook weinig veran
Meest behandeld
gen: wij, vriendin
zijn verliefd op d<
jongen uit de klas
moeten we doen
ben verliefd, hoe
het hem? Advies
Mona's van Tina
schap is belangri
komen nog wel n
jongens. En: als ji
liefd bent op een
stop stiekem een
in z'n tas of agenj^
Qe
ui
In]
d
!>I
John Bruinsma
AANGENAAM
Sinds afgelopen donder
dag lijkt Nederland hele
maal in de ban van het
overlijden van André Ha-
zes. Actualiteitenpro
gramma's hebben nog
maar één onderwerp en
zelfs het acht uur-jour
naal besteedde er een
groot deel van zijn tijd
aan. Als je zo'n achter
naam als Hazes dan in
korte tijd weer eens wat
vaker hoort, kun je je in
eens gaan afvragen wat
hij nou eigenlijk bete
kent.
Voor de verklaring van de
naam Hazes, die ook in
Leiden wel voorkomt,
zijn er twee opties. Vol
gens de eerste optie is
het een afleiding van de
oude jongensnaam Haso.
Hazes komt dan overeen
met achternamen als
Haasen, Haesen, Hasen,
Haazen, Hoezen en Ha
zen. Ook de achternaam
van schrijfster Hella
Haasse komt van deze
voornaam.
Haso is een van de vele
voornamen waarin een
diernaam voorkomt. An
dere voorbeelden van
dergelijke jongensnamen
zijn Arend, Beer, Falko
'valk' en Wolf, terwijl als
meisjesnamen bijvoor
beeld Duifje en Zwaantje
voorkomen. Geen van
deze namen staat overi
gens in de toptien van
populaire voornamen.
Volgens de tweede optie
is Hetzes een directe aflei
ding van de diernaam
haas. In dat geval is de
naam vergelijkbaar met
namen als Haas en De
Haas, maar ook Haasen
en de andere hiervoor
genoemde varianten
kunnen hierbij horen.
Dergelijke achternamen
kunnen zijn ontstaan als
bijnaam, waarbij men
aan de persoon in kwes
tie dan een van de eigen
schappen toeschreef van
het dier waarnaar hij
werd genoemd.
De bijnaam (De) Haas
kon bijvoorbeeld gege
ven worden aan iemand
die zo bang was als een
haas, maar ook aan ie
mand die zo snel was als
een haas. Een andere
mogelijkheid is dat men
een naam als (De) Haas
kreeg op het moment dat
men in een huis woonde
met een uithangbord of
gevelsteen waarop een
haas was afgebeeld.
Omdat er in Leiden een
behoorlijk aantal mensen
te vinden is met de ach
ternaam (De) Haas, zou
je verwachten dat er hier
ook namen met het, al
dan niet in de loop van
de tijd verbasterde, Fran
se woord voor haas, na
melijk lièvre, te vinden
zouden moeten zijn.
Hoewel we van elders
wel namen als (De) Liè
vre, Lelièvre, Deliever en
De Liever kennen, komen
deze namen in Leiden
niet voor.
Of we voor de verklaring
van de achternaam Ha-
zes nu uitgaan van de
eerste of van de tweede
optie, in beide gevallen
speelt de diernaam haas
een rol. Er zijn ook nog
andere namen die een
diernaam bevatten. Een
aantal daarvan vinden
we in Leiden, soms in
Nederlandse vorm, soms
in Franse vorm en soms
in een mengvorm.
Zo komen naast Hazes en
De Haas de achternamen
Conijn en Konijn voor,
maar niet het Franse
Lapin. We hebben de uit
het Frans afkomstige
naam Lepoeter, die ver
klaard kan worden uit la
poutre 'de merrie', maar
er is geen overeenkom
stige Nederlandse ach
ternaam De Merrie of iets
wat daarop lijkt. Zelfs de
naam Merrienboer heeft
niets met een vrouwtjes-
paard te maken. Dit is
namelijk een verbaste
ring van de Noord-Fran
se plaatsnaam Mariem-
bourg.
Naast De Wolf vinden we
in Leiden de naam Le
loux, uit het Oudfranse
woord lou 'wolf. Behalve
Den Otter komt ook de
naam Louter voor, uit het
Franse l'outre 'de otter'.
De eveneens in Leiden
aangetroffen naam Den
Outer is mogelijk het re
sultaat van een combina
tie van het Nederlandse
verbogen lidwoord den
met het Franse woord
outre 'otter'.
Bij de achternaam Sieval,
die een verbastering is
van het Franse woord
cheval 'paard' is geen
Nederlandse variant als
(Het) Paard gevonden.
Elders komt wel de naam
Van der Paard voor, die
zijn ontstaan te danken
kan hebben aan een uit
hangbord of een gevel
steen met de afbeelding
van een paard. T(
in Leiden wel eeij
Sieval vergelijkba
derlandse naam. j]
Franse cheval be
namelijk van 0011
'ridderpaard' en I
derlandse woordlel
een ridderpaard i
paard, maai' ros. rp
komt hier wel vojk
Behalve de haas k
zes lopen er in h^e
knollenland dus 1B
meer dieren ronifce
rol spelen in onzai
namen. tai
Reacties en tips vre
rubriek kunt u sfiol
naar de redactie
krant, Postbus 54id
AB Leiden, ondeii f;
ding van de rubm
naam Aangenaae 1
mailen naar de c\e
kan ook: schooniir.
heim@inl.nl
Dr
Tanneke Schoon!
HAZERSWOUDE - Een grote eer viel zaterdagavond de R.K. toneelver
eniging Onder Ons in de Groenendijk te Hazerswoude te beurt, toen
tijdens de honderdste jaarvergadering ten huize van voorzitter J. Wes-
selingh geheel onverwachts de Commissaris der Koningin in Zuid-Hol
land binnentrad om mede te delen dat het H.M. de Koningin had be
haagd Onder Ons het praedicaat „Koninklijke" te verlenen. Mr. L. A.
Kesper, die deze verheugende mededeling deed, was vergezeld van
burgemeester Den Hollander. De ontvangst van Commissaris Kesper
was zeer onofficieel, aangezien geen van de aanwezigen op de jaarver
gadering iets van zijn komst en het doel daarvan wist. De bijzondere
waarde van dit praedicaat wordt wel geïllustreerd door het feit, dat
slechts een heel en
kele toneelvereniging
in den lande het
recht heeft verworven
zich Koninklijk te
noemen. Onder Ons
heeft door deze eer
de kroon gekregen op
het onlangs gevierde
eeuwfeest, ook reeds
een unieke gebeurte
nis in ons land.
ANNO 1979, donder
dag 27 september
LEIDEN-Speciaal
voor Beestenspul,
komend weekend in
de Leidse Groenoord-
hallen, kwam Imca
Marina even naar
Leiden. Ter promotie
van het evenement
poseerde zij graag
met een witte lang-
haarkat en een ver
tegenwoordiger van
een zeldzaam hon
denras: de Chinese
sharpei.
Foto: archief
Leidsch Dagblad
