Vlees in supermark onzichtbaar beveilig ECONOMIE Grotere rol kredietbanken bepleit Werkgevers: Per sector kritisch kijken naar seniorendagen Celtel wil beursgang van 2 miljard dollar DHL wil voor een deel in Brussel blijven Bonden voei vandaag acti 5 in Amsterda Appels plukken Swiss kan nu voorlopig verder ECONOMIE WIJZER Huwelijk, huis en ris Prijs speelgoed hoger door olie Neurenberg - De hoge olieprij zen zullen gevolgen hebben voor de prijs van speelgoed. De grondstoffen voor plastic speel goed stijgen met de prijs van de olie, waarschuwde de Duitse speelgoedfederatie zaterdag. De prijzen in de winkels zullen waarschijnlijk pas volgend jaar stijgen omdat het speelgoed voor de feestdagen aan het eind van het jaar al in productie is. Vooral artikelen die vrijwel he lemaal van plastic worden ge maakt, zoals bouwsteentjes en poppetjes, worden flink duur der. De federatie meldde dat de prijzen van de grondstoffen ethyleen, propyleen en styrol - alle op basis van olie - sinds no vember vorig jaar met meer dan 70 procent zijn gestegen. De plasticindustrie heeft gewaar schuwd dat de stijging in totaal wel kan oplopen tot 90 procent. Parmalat-man op vrije voeten rome - De oprichter van het noodlijdende zuivelconcern Parmalat, Calisto Tanzi, komt vandaag op vrije voeten. Ook zijn voormalig rechterhand Fausto Tónna komt snel vrij, meldden Italiaanse kranten gis teren. Tanzi zat ook eerder al vast en kwam vervolgens in mei van dit jaar onder huisarrest te staan. Eind vorig jaar stortte het Italiaanse zuivelconcern in. Er bleek op grote schaal met de boeken te zijn gefraudeerd, waarbij in totaal een bedrag van 14,8 miljard euro zoekraakte. Het is nog niet bekend wanneer het strafproces rondom het boekhoudschandaal begint. Het bedrijf zelf heeft inmiddels banken en accountants aange klaagd met als doel schadever goeding te vorderen. Deze par tijen zouden een rol hebben ge speeld bij de ondergang van de onderneming. brussel/anp - Het koeriersbe drijf DHL heeft geen plannen om de luchthaven Zaventem bij Brussel helemaal te verlaten. Tegelijkertijd is het volgens de top van DHL niet meer moge lijk om van Zaventem het cen trale Europese sorteercentrum te maken. Dat heeft DHL-top- man Kruse zaterdag gezegd in een interview met het Vlaamse dagblad De Tijd. Om van Za ventem het grote Europese dis tributiecentrum te maken zou het bedrijf jaarlijks 35.000 nachtvluchten moeten kunnen uitvoeren. De Belgische rege- ring-Verhofstadt wil echter maar toestemming geven voor 22.000 nachtvluchten. Daarmee kan Zaventem volgens Kruse een regionaal sorteercentrum blijven voor West-Europa of de graderen tot knooppunt voor de Benelux alleen. Hoe dan ook lijkt DHL, onderdeel van Deut sche Post, ertoe genegen in het Oost-Duitse Leipzig een groot distributiecentrum te beginnen. De vakbonden vrezen verlies van bijna 2000 banen als alleen een Benelux-knooppunt over blijft. Het administratieve Euro pese hoofdkantoor, waar nog eens ruim 3000 personen wer ken, zou wel in Brussel blijven. De bonden doen een beroep op de regionale regeringen van Vlaanderen en Brussel om toch in te stemmen met meer nacht vluchten. De limiet van 22.000 nachtvluchten is momenteel in België al uiterst omstreden. De gewesten Vlaanderen en Brus sel, die moeten instemmen met het al moeizaam tot stand ge komen compromisvoorstel voor 22.000 nachtvluchten van Verhofstadt, schuiven de hete aardappel echter voortdurend naar elkaar door. Zij willen dat het andere gewest de meeste overlast voor zijn rekening neemt. De regering-Verhofstadt moet grondwettelijk ook een akkoord sluiten met de regiore geringen en kan de zaak er dus niet door drukken. Vrijdag kets te een akkoord op het laatste moment af, omdat de Franstali ge christen-democraten en groenen in de Brusselse gewes telijke regering uiteindelijk niet wilden instemmen met meer nachtvluchten, uit vrees kiezers in de betere buitenwijken van Brussel te verliezen. Dat leidde vrijdagavond laat al tot een zware uithaal van voorzitter Stevaert van de Vlaamse socia listen. Hij dreigde er zelfs mee de nettogeldstroom van Vlaan deren naar Brussel stop te zet ten. Stevaert omschreef de Franstalige christen-democra ten en groenen, die juist weer niet in de regering-Verhofstadt zitten, als „lilliputter-partijtjes, die alles blokkeren." Partijleider Durant van de Franstalige groe ne partij Ecolo reageerde zater dag zwaar gepikeerd op die uit spraak van Stevaert. „Hij is on nodig olie op het vuur aan het gooien", aldus Durant. Zij moest in het verleden al aftre den als minister van Transport in de eerste regering-Verhof stadt, omdat zij toen al meer nachtvluchten blokkeerde. maandag 27 SEPTEMBER door Eric de Bie den haag/gpd - Het verdwijnen van extra vrije dagen voor oudere werkne mers staat een seniorenbeleid bij bedrij ven niet in de weg. Ondernemingen kunnen met tijdige verbeteringen van de arbeidsomstandigheden en het aan passen van de werkinhoud ervoor zor gen dat ouderen langer blijven werken. „Of een deeltijdpensioen invoeren", zegt Alfred van Delft, coördinator soci aal beleid van werkgeversorganisatie MKB Nederland. Van Delft reageert daarmee op de re cente uitspraak van de Commissie Ge lijke Behandeling (CGB) over zoge noemde seniorendagen. De commis sie oordeelde vrijdag negatief over drie seniorenregelingen bij boekenimpor- teur Nilsson Lamm uit Weesp. Vol gens de CGB zijn die regelingen niet gerechtvaardigd door de zwaarte van de werkzaamheden, of een hoger ziek teverzuim onder ouderen. De op 1 mei ingevoerde wet op de leeftijdsdiscrimi natie verbiedt bevoordeling van werk nemers op grond van alleen leeftijd. Vakbonden vrezen dat door deze uit spraak ook bij andere bedrijven de se niorendagen op de tocht komen te staan. Een groot aantal cao's kent ex tra vrije dagen vanaf de leeftijd van 55 jaar. Tweederde van alle cao's geeft ex tra vrije dagen aan werknemers vanaf zestig jaar. Om een voorbeeld te ge ven: de joumalistencao geeft werkne mers vanaf 55 jaar twintig extra vrije dagen per jaar. Daarnaast worden ou dere werknemers vaak ontzien door ze vanaf 55 jaar vrij te stellen van ver plichte ploegendienst en overwerk. Bekend is dat veel werkgevers de kost bare ouderenregelingen liever kwijt dan rijk zijn. Vakbonden vrezen dat ze daarvoor de nieuwe wet gebruiken. Van Delft noemt die reactie 'overdre ven'. Hij vindt de uitspraak van de CGB passen in de huidige ontwikkelin gen rondom oudere werknemers. ,,De seniorenregelingen zijn niet meer van deze tijd. Als we praten over een verhoging van de participatie door ou deren is het goed dat er kritisch naar deze maatregelen wordt gekeken. Op de huidige manier prijzen ouderen zich uit de markt." „Ze zijn veel te duur. De reactie van de vakbonden vind ik dan ook erg over dreven. Ze zeggen dat seniorendagen een verworven recht zijn. Onzin. Ze zijn een product van de jaren tachtig, maar inmiddels zijn de omstandighe den veranderd. Het is toch vreemd dat iedere werknemer vanaf veertig jaar een extra vrije dag krijgt." Volgens Van Delft moet nu per cao worden bekeken of de regelingen voor oudere werknemers van kracht kun nen blijven. „Voor zware beroepen, zoals in de metaalindustrie of de bouw, gelden andere criteria. In ande re sectoren kunnen sociale partners beter kijken naar creatievere regelin gen zoals een deeltijdpensioen. Vanaf zestig jaar werkt iemand vier dagen per week en de vijfde dag geniet hij pensioen. Op die manier houd je ze langer bij het arbeidsproces betrokken en blijven ze interessant voor de markt." Ook Guusje Dolsma, secretaris sociale zaken van VNO-NCW, vindt dat met 'modernere' maatregelen meer wordt bereikt dan met het generiek wegge ven van extra vrije dagen. „Door ingre pen op maat kunnen bedrijven ervoor zorgen dat senioren langer in de be drijven werkzaam blijven." Dolsma verwacht meer effect van verbeterin gen van specifieke arbeidsomstandig heden en het tijdig aanpassen van de werkinhoud van betrokkenen. Dolsma durft niet te zeggen of door de CGB-uitspraak veel andere seniorenre gelingen nu ook onwettig zijn. „Het is aan de cao-partijen en de onderne mingen om dat zelf te bekijken. Vol gens de secretaris van VNO-NCW wor den sociale partners nu wel gedwon gen de seniorendagen tegen het licht te houden. De huidige regelingen zijn immers vaak gebaseerd op het gege ven dat werknemers minder belast kunnen worden naarmate ze ouder worden. „De nieuwe wet is echter veel strenger. Je moet kunnen aantonen dat maatre gelen nodig zijn." „Bijvoorbeeld om het ziekteverzuim te verminderen." amsterdam - Als het vakbonden ligt, gaat dam vandaag 24 uur hebben gemeenteamb en andere werknemers hoofdstad opgeroepen h neer te leggen uit prote het kabinetsbeleid. Da kent dat trams, bussen tro niet rijden. Het is de ling dat ook buschauffe het streekvervoer Noord-Holland vandai werk neerleggen. De tre den wel. Volgens de wordt vandaag gestaak overslagbedrijven in de damse haven en bij he butiecentrum van Albe n, in Zaandam. bongerd - Ruim 550 mede-eigenaren van de actieboomgaard doen mee aan de door Milieudefensie georganiseerde appelplukdag. De daar voor benodigde grond werd begin 2002 door de Betuwse Bongerd gekocht om de aanleg van een haven-, industrie- en overslagterrein te voorkomen. De appelplukdag kreeg gisteren een extra feestelijk tintje omdat vorige week bekend werd dat de A73 vanuit Maas en Waal niet wordt doorgetrokken naar de A50 in de Betuwe. De boomgaard ligt precies op het beoogde traject. Foto: ANP/Toussaint Kluiters hoofddorp-londen/anp-rtr - Het telecom- bedrijf Celtel met de hoofdvestiging in Hoofddorp heeft beursplannen. Het bedrijf wil voor 2 miljard dollar (1,6 miljard euro) aan aandelen in omloop brengen op de aandelenmarkt in Londen. Dat hebben de Britse kranten The Sunday Times en Sun day Telegraph gisteren gemeld. Een van de bestuurders van de onderne ming is Marten Pieters, die eerder in de raad van bestuur van telecombedrijf KPN zat. Celtel heeft mobiele activiteiten in der tien Afrikaanse landen, waaronder Kenya en Sudan. De zakenbanken Goldman Sachs en Ci- tiGroup gaan de aandelenuitgifte begelei den, meldden de kranten. In het eerste kwartaal van volgend jaar moet de notering een feit zijn. Celtel heeft de omzet de afgelopen jaren flink zien stijgen. Vorig jaar boekte het be drijf een omzet van 446 miljoen dollar (363 miljoen euro), een sprong van 43 procent ten opzichte van 2002. De Sudanese Brit Mohammed Ibrahim richtte het bedrijf in 1998 in Londen op. Hij zag wel wat in mo biele telefonie in Afrika. Ibrahim heeft zelf een belang van 25 procent in de onderne ming. Mocht de beursgang slagen, dan is het belang dus 500 miljoen dollar waard. Celtel timmert flink aan de weg. Eerder dit jaar kocht het een meerderheid van 60 pro cent in Kencel, een mobiele operator in Ke nia. Met de overname was een bedrag ge moeid van 250 miljoen dollar. Kenia is vol gens Celtel interessant, omdat het 42 mil joen inwoners heeft, van wie 7 procent een mobiele telefoon heeft. Genoeg groeimoge lijkheden dus. In een interview vorig jaar in NRC Handels blad zei Pieters dat Afrika een goede groei markt is. „Er zijn meer mobiele telefoons dan telefoons met een vaste aansluiting. Hoe laag de inkomens van mensen ook zijn, communicatie is een eerste levensbe hoefte." Celtel kende in elk geval tot vorig jaar ook twee Nederlandse aandeelhou ders: ING Groep en de Financierings Maat schappij voor Ontwikkelingslanden. Met het geld van de beursgang wil Celtel verde re overnames financieren. door Gerry van der Ut ijsselstein/gpd - De C-iooo in Usselstein is de eerste super markt van Nederland die zijn vlees onzichtbaar beveiligt tegen diefstal. De anti-diefstaltab zit niet óp de vleesbakjes zoals ge bruikelijk, maar is in het vlees bakje zelf gegoten. Geen dief die het ding ziet, geen dief die het dingetje eraf kan pulken. De IJsselsteinse C-1000 had de afgelopen jaren veel te maken met diefstal. Vooral duurdere cosmetica (scheermesjes, de odorant) en vlees verdween re gelmatig, vertelt manager vers vlees De Kuijer. „De halte van de sneltram is hier vlakbij. Ze komen vanuit Utrecht naar IJs- selstein, omdat niemand ze hier kent. Maar het zijn niet al leen junks, hoor. Laatst nog, een echtpaar. Dat werd gepakt met tandpasta, vlees, multi- basel/anp-afp - De verliesge vende Zwitserse luchtvaart maatschappij Swiss kan voorlo pig verder nu het een lening van 325 miljoen frank (210 mil joen euro) heeft binnenge haald. Financieel directeur Ul- rich Svensson verklaarde dit weekeinde dat de liquiditeits problemen van het bedrijf voorlopig achter de rug zijn. De luchtvaartmaatschappij is bijna een jaar op zoek geweest naar een geldlening. Met de ze kerheid van financiële onder steuning hoopt de onderne ming terug te keren naar winst gevendheid. Swiss wordt geleid door de voormalig KLM-top- man Pieter Bouw. De lucht vaartmaatschappij is voortge komen uit het regionale Cross air, dat weer een dochter was van Swissair. Swissair ging in 2001 failliet. Het bedrijf zit al een tijd in de problemen. Vorig jaar zette Swiss ongeveer een derde van het personeel op straat. Het ging daarbij om 3000 arbeidsplaatsen. In de eerste zes maanden verkleinde het verlies van 333 miljoen frank in 2003 tot 33 miljoen frank (21,5 miljoen euro) nu. Na een reor ganisatie werd de luchtvloot met 34 toestellen verkleind, waardoor ook de omzet afnam van 2,1 naar 1,8 miljard frank (bijna 1 miljard euro). 'Zo die is binnen en de eerste klap is een daalder waard'. Dat moet de voor zitter van de Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet (NWK) hebben ge dacht. Verrassend snel werd hij name lijk in het gelijk gesteld in zijn strijd te gen agressieve tv-reclame voor het op nemen van krediet. De Reclame Code Commissie verbood vorige week de Sterspot waarin Frits Bom krediet aanprijst. De als consu menten- en vakantieman bekende tele visiepersoonlijkheid is nu 'leningman'. Voorzitter Dilg van de vereniging voor volkskrediet NWK had kort daarvoor een hartenkreet tegen die vorm van re clame geuit. In een hoorzitting van de vaste commissie voor financiën van de Tweede Kamer bepleitte hij scherpere regels voor dit soort aanprijzingen. Die regels zouden moeten worden opgeno men in de nieuwe Wet op de financiële dienstverlening (Wfd). De Reclame Code Commissie stelde Dilg onverwacht snel in het gelijk. De Commissie vindt dat in het gewraakte spotje duidelijk wordt voortgeborduurd op het vertrouwen dat Frits Bom in eer dere programma's heeft opgebouwd. „Hij geldt daardoor bij een groot pru- bliek nog steeds als vertrouwenwekken de televisiepersoonlijkheid." En daarop wordt in het spotje duide lijk aangehaakt, vindt de Commissie, hetgeen in strijd is met de Neder landse Reclame Code. Ook al had de adverteer der aangevoerd dat de bewuste spot humoris tisch was bedoeld. Vol gens de Commissie is dat de meeste mensen echter volledig ontgaan. „Van aanstonds kenbare hu mor is in de commercial geen sprake." Dat te veel mensen te ge makkelijk geld lenen, merken vooral de ge meentelijke kredietban ken. Die worden inge- schakeld wanneer het te Hans laat is en er een regeling moet worden getroffen voor het afbeta len van de schuld. De vraag naar hulp is zelfs zo groot dat mensen soms een half jaar moeten wachten voordat zij aan de beurt zijn om geholpen te worden. Dit drijft ze soms in handen van malafide bureautjes. Niet alleen vragen deze geld voor hun bemoeienis - wat bij schuld sanering wettelijk is verboden - soms gaan ze er zelfs met de toevertrouwde EIGEN BEURS gelden vandoor. De hartekreet van de NWK tegen agressieve tv- reclame is er dus vooral op gericht te voorkomen dat mensen gemakkelijk grote schulden aangaan. „Het gaat er om dat krediet in die reclames is verworden tot een grijpartikel. Iets dat je in een impuls mee neemt, zoals snoepgoed bij de kassa van de super markt", zegt directeur Harry Wetzels van de NWK. „Daardoor raken mensen heel gemakkelijk in problemen. Het aan gaan van een lening is een serieuze zaak. Dat moet je iders goed doordacht doen." Het zijn voornamelijk de mensen met de kleinere beurzen die bij de volkskredietbanken voor schuldsa nering aankloppen. Zij hebben minder mogelijkheden financiële tegenvallers op te vangen. Wetzels bepleit daarom een grotere rol voor de gemeentelijke kredietbanken als geldverstrekkers. De kredietbanken letten er volgens hem beter op dan de commerciële krediet verstrekkers of de mensen het opgeno men geld ook kunnen terugbetalen. „De commerciële verstrekkers van geld gaan vaak tot het randje van wat moge lijk is. Komen er dan onverwachte kos ten door ziekte of-werkloosheid, dan kan de lening niet meer worden terug betaald." Om een grotere rol op de leningmarkt te kunnen spelen, moet echter een be langrijke beperking worden weggeno men. Wetzels vindt dat de inkomens grens omhoog moet waarboven ge meentelijke kredietbanken geen lenin gen meer mogen verschaffen. Van 130 procent van het minimuminkomen naar 150 procent bijvoorbeeld. Dat kan nu alleen als de betreffende persoon door een andere instelling voor een le ning is afgewezen. „Dan kunnen wij meer mensen behoe den voor het aangaan van een te grote lening, gelet op hun financiële situatie en andere omstandigheden, zoals ge zinssamenstelling en inkomensper spectief. Het komt vaak voor dat een ge meentelijke kredietbank een aanvraag voor een lening afwijst. Of iemand vraagt 10.000 euro en gaat met veel minder, zeg een lening 6.000 euro, de deur uit. Dat zie ik commerciële kre dietinstellingen nog niet zo gauw doen." vruchtensap. Ze hebben het niet breed, zeiden ze." Twee jaar geleden liet de C- 1000 aan De Biezen detectie poortjes bij de kassa's plaatsen. Het systeem werkt met radio frequentie. Het poortje maakt herrie als de opgeplakte sticker bij de kassa niet is gedeacti- veerd „Róllen met stickers heb ben we, we plakken ze op de voor dieven aantrekkelijke spul len." Maar die weten de tabs vaak te verwijderen, waardoor het systeem niet werkt. De ingegoten tab moet daar een einde aan maken. Check point Meto ontwikkelde het systeem samen met een grote foambakjesproducent, Limpac in Duitsland. „We hebben het in België getest", zegt Check- point-directeur De Haas. „De diefstal van vlees ging fors achteruit. Met percentages tus sen de zeventig en 85 procent." Inmiddels' is in vijf Belgische Ci Carrefour- en twee D li supermarkten het vlei zien van ingegoten bei De Kuijer van de C-IOO selstein is ook enthous de nieuwe methode. „Je ziet er niks van, je niks van. Wij willen d periode de helft van a d£ en vleeswaren op deze onzichtbaar beveiligen, ken geen onderscheid ht duur en goedkoop kunt wel zeggen: twee|)a; ken, twee euro, dat tikt maar het gaat erom dal kans veel groter wordt.' De ingegoten tab is v tr duurder dan de gebi;js sticker. u, „Maar dat heb je er ech or; een halfjaar uit, als er ,t winkel wordt gestolen.' in het succes van het systeem heeft hij nog Pas vorige week maai bruikte hij de eerste b; De wegen van de wetenschap zijn ondoorgrondelijk, en juist daarom zo boeiend. Ik geniet het meest als onderzoek totaal onverwachte verbanden aan het licht brengt. Dingen waar je niet aan gedacht hebt en die dan nog blijken te kloppen ook. Of lijken te kloppen. Het is altijd zaak om op je hoe de te blijven. Wat onomstotelijk bewijs voor een theorie lijkt, kan bij nader inzien een vals verband zijn, een samenhang die op heel andere gronden be rust dan de trotse onderzoeker ons wil doen geloven. In die zin is wetenschap ook een perma nente wedstrijd tussen concur rerende onderzoeksteams. Ik zeg graag dat onderzoek op zoek is naar de samenzwering achter de feiten. Samenzwerin gen geven zich niet graag bloot. Daar moeten rechercheurs hard aan trekken. De overeen komsten tussen recherche en research liggen voor de hand. Het verschil tussen beide is dat research een con currerend proces is. In de recherche is er de advocaat van de beklaagde die de theorie van de re chercheurs kan aan vechten. In het on derzoek kan ieder een zich bemoeien met de verzonnen samenhang, en is de concurrentie veel intensiever. Ik was op een confe rentie over de in vloed van risico op gedrag van mensen: op hun consumptie, op hun spaargedrag, op hun beloning, op de opleiding die ze kiezen. Een onderwerp waar geen rechercheur op afkomt, maar waar onderzoekers van smullen. Een van de bijdragen ging over de stelling dat meer risico tot meer behoedzaamheid leidt. Daarbij werd risico in verband gebracht met het kopen van een huis. De eerste gedachte die opkomt is dan dat mensen die meer risico lopen op de ar beidsmarkt (kans om hun baan te verliezen, onzeker, variabel inkomen) zich minder zullen binden op de woningmarkt. Ze zullen eerder huren dan kopen, en als ze kopen, zullen ze een kleinere woning kopen. Een deelnemer aan de conferentie had echter de theorie nog eens zorgvuldig uitgewerkt, en was tot de conclusie gekomen dat bij groter risico mensen juist een grotere, duurdere woning zullen kopen. ongeveer zo: Als je een koopt, leg je jezelf vaste op. Die kun je niet steei passen aan nieuwe om heden, zoals een gedaa^u men. Aanpassingen mc dus komen uit de aanp !t van andere uitgaven: v< kleding, reizen etc: die flexibel. Je past de laste huisvesting pas aan als - (de inkomensdaling) gi noeg is. Verhuizen gaal gepaard met allerlei kor als overdrachtsbelasting makelaar, de verhuizer! meubels en stoffering a Als je inkomen erg varil zal het eerder de moeitij om te verhuizen dan w je inkomen nauwelijks Maar dat kun je van tei lemaal overwegen als j huis koopt. Je overwee niet in de situatie wil k dat je steeds moet verh omdat je dan ook iedei die kosten moet makei kies je voor een groter dat de ink klap grote zijn om d< zing de mi w< waard te r .y Anders ge je bij een j sico op in daling eer kans wilt 1 om te moi huizen, m een duurc Dat is intuïtief mis schien wat lastig uit te leggen, maar de argumentie gaat gaan won Om de thA toetsen ka onderzoelf de huizen typen Ami echtparen: echtparen r de partners een versera beroep hebben en echj waarbij ze hetzelfde bq hebben. Bij een versch) beroep loopt het echtj kleiner economisch rid mers, hebben ze hetze roep, dan worden ze in neergang dubbel getrq Hebben ze een verschi roep, dan kan de tegen het ene beroep juist sa| met voorspoed in het J .Uit het onderzoek blijl steun voor de theorie: I lijkspartners met hetz J roep wonen in groterer Meer risico leidt dus kfl tot de keuze voor een T huis. Het blijkt zelfs da band juist geldt voor e met hoge verhuiskostd cies zoals de theorie vJ Verrassend, nietwaar? f daarom zo boeiend.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2004 | | pagina 6