Kunstroute kent geen drempels
KUNST CULTUUR
Anastacia heeft alles
weer onder controle
Project Rem Koolhaas in China toch van start
Het mooist zijn
de dames samer
Een onverwacht!
mix van stijlen
Meer publii
naar theate
minder 01
maandag 27 SEPTEMBER 2
Zomer in zijde. Foto EPA
Zomer weer
in aantocht
milaan - De regen klettert te
gen de ramen, de temperatuur
zakt gestaag en het wordt
steeds eerder donker - de hoog
ste tijd zeg maar voor warme
chocola. Maar voor sommige
mensen op het noordelijk half
rond is de winter al weer voor
bij en klopt de zomer nadruk
kelijk aan de deur. De mode
ontwerpers in Parijs en Milaan
draaien overuren om hun col
lecties tijdig voor het voetlicht
te krijgen. De Spaanse ontwerp
ster Agatha de la Prada presen
teerde in Milaan gisteren haar
kunstig gefrabriceerde nieman-
dalletjes en fleurige hoofddek
sels van zijde.
Lof voor
Jennifer Tee
Sao paulo - In de Braziliaanse
metropool Sao Paulo heeft pre
sident Luiz Lulo da Silva zater
dagavond de internationale
kunstbiënnale geopend. Meer
dan tachtig kunstenaars uit vijf
envijftig landen tonen hier hun
werk. De Nederlandse inbreng
wordt verzorgd door curator
Stijn Huijts, directeur van Mu
seum Het Domein in Sittard en
de Amsterdamse kunstenares
Jennifer Tee. De kunstmanifes
tatie trok twee jaar geleden nog
600.000 bezoekers.
Regiedebuut
Geert de Jong
den haag - De actrice Geert de
Jong maakt dit seizoen haar de
buut als regisseuse. Ze doet dat
bij het Haagse gezelschap De
Appel. De Jong regisseert
'Dans'. De personen ontglippen
in 'Dans' even aan hun dage
lijks bestaan. De première is 11
december. 'Dans' is geïnspi
reerd op de Japanse film 'Shall
we dance' van Masayuki Suo
(1996). In februari komt er een
remake met Richard Gere en
Jennifer Lopez in de bioscopen.
Fata Morgana in
Den Bosch
den bosch - Waarom reisden
tientallen Nederlandse kunste
naars tussen 1830 en 1930 naar
het Oosten? In hoeverre draagt
onze huidige visie op de islami
tische wereld nog steeds de
sporen van dat 'oriëntalisme'?
Op die vragen probeert de ten
toonstelling Fata Morgana in
het Noordbrabants Museum in
Den Bosch antwoord te geven.
Tot en met 9 januari.
Nasr dichter
te Antwerpen
Antwerpen - De Nederlander
van Palestijnse origine Ramsey
Nasr is benoemd tot stadsdich
ter van Antwerpen. De 30-jarige
Nasr krijgt de opdracht voor ge
meentelijke publicaties min
stens zes gedichten over de stad
en het leven in Antwerpen te
schrijven. Hij volgt auteur Tom
Lanoye op.
peking/gpd - De Nederlandse architect
Rem Koolhaas moest enkele weken gele
den nog vrezen voor zijn ontwerp voor
het nieuwe complex van de Chinese
staatstelevisie, CCTV. Op allerlei presti
gieuze projecten die voor de Olympiade
2008 in Peking klaar moeten zijn, werd
fors bezuinigd. Ook het CCTV-gebouw
werd nog eens tegen het licht gehouden.
Maar vorige week kreeg Koolhaas alsnog
groen licht. Met de bouw van het 650
miljoen euro kostende complex begon
nen in het Central Business District, aan
de oostkant van de stad. Het hoofdge
bouw met 56 etages zal 230 meter boven
de grond uitsteken. In het midden van
de wolkenkrabber komt een gat. Daar
naast zal een tweede gebouw komen:
het Televisie Cultuur Centrum. Hierin
komen tentoonstellingsruimten, een
theater en een bezoekerscentrum. Als
het complex klaar is, beschikt CCTV over
515.000 vierkante meter kantoorruimte.
Helemaal onomstreden is de opdracht
voor Koolhaas en zijn architectenbureau
OMA niet. In de architectenwereld en
daarbuiten werd Koolhaas bekritiseerd
omdat hij werk aanneemt van een 'dic
tatoriaal bewind.' ,,In plaats van vrije
meningsuiting en democratie is er pro
paganda. Daar is CCTV voor bedoeld. En
onze architecten helpen mee dat in
stand te houden. Het is geen nobele on
derneming," schreef journalist en schrij
ver Ian Buruma in de Britse krant The
Guardian, bovendien werkt Koolhaas
door zijn ontwerp voor CCTV mee aan
de totale verwoesting van het oude Pe
king, aldus Buruma.
Om de ruimte te creëren waar gebouwd
kan worden, zijn honderden woningen
afgebroken. Ook elders in het oosten
van de stad worden traditionele, onhygi
ënische woonwijken gesloopt om plaats
te maken voor hoogbouw. Critici verge
lijken de ambitieuze stadsvernieuwing
door de Chinese regering met de mega
lomane Roemeense dictator Ceausescu
die half Boekarest platgooide voor zijn
communistische stadsideaal.
Dat Koolhaas meewerkt aan de plannen
van Peking, plaatst hem volgens sommi
ge van zijn critici op hetzelfde niveau als
Hitiers favoriete architect Albert Speer
die half Berlijn wilde omgooien om een
nieuwe hoofdstad Gemiania te bouwen.
Rem Koolhaas werpt die kritiek verre
van zich. Hij verwacht dat China de ko
mende jaren een stuk opener wordt. „Ik
ben niet over één nacht ijs gegaan, hoor.
Ik ben al sinds 1995 heel veel in China
geweest en heb veel gekeken en geanaly
seerd welke kant het daar opgaat," zei
Koolhaas begin van dit jaar in een uit
zending voor de VPRO. „Maar ik erken
volledig dat het ook maar een inschat
ting van mezelf is, ja. Ik geef toe dat het
een moreel probleem is. En ik geef ook
toe dat we ons best wel eens zouden
kunnen vergissen. Dat zou ik buitenge
woon rampzalig vinden. Ook van me
zelf."
'Misschien vind ik dit wel het mooiste van allemaal'
door Herman Joustra
leiden - Da's nou het aardige
van de Kunstroute in Leiden, die
tocht langs al die ateliers van
kunstenaars en galeries: er is
geen drempel meer om binnen
te stappen, de deuren staan let
terlijk wagenwijd open en toe
gangskaartjes zijn niet nodig.
Meer dan 5000 mensen staan
zich twee dagen lang overal in
de stad te vergapen aan de ten
toongestelde kunstwerken.
In De Waag staat deze zondag
middag, bij de tiende editie van
het evenement, ook Maaike van
Sambeek uit Leiden. Ze is zeker
een kunstliefhebber, zegt ze.
„Maar ik ben er niet echt heel
bewust mee bezig, zoals zoveel
mensen, denk ik. Eigenlijk te
weinig naar mijn zin. Daarom is
deze Kunstroute ook zo leuk. Er
is ontzettend veel te zien. En al
le ateliers en galeries liggen nog
redelijk dicht bijelkaar ook."
De Waag als beginpunt van de
route, vindt ze ook voortreffelijk
gekozen. Daar, in dat eeuwen
oude gebouw, hangt en staat
een bloemlezing - een samen
vatting zeg maar - van wat de
meer dan honderd deelnemen
de kunstenaars hebben te bie
den. Van keramiek en beeld
houwwerk tot schilderijen en
foto's.
Ook Pien Pieters uit Leiden
speurt de wanden af naar wer
ken die haar aanspreken. En
ook zij noemt zichzelf een
kunstliefhebber. Zo kocht zij
een paar jaar geleden een zeef
druk van Teun Hoks. En recent
schafte zij met haar man nog
een kunstwerk aan van de Leid-
se Janna Hopman. „Maar wat ik
nou mooi of lelijk vind aan een
kunstwerk, is heel moeilijk aan
te geven."
Desalniettemin waagt ze een
poging. „Soms zijn het de kleu
ren die mijn aandacht trekken,
maar het kan ook de gebruikte
techniek zijn." Ze wijst op een
kastje, met daarin een fraai be
werkte ring. „Zoiets trekt ook
mijn aandacht. Zo'n kastje er
omheen geeft het iets aparts.
Soms is het ook de vorm van
een kunstwerk, of de vorm van
iets wat geschilderd is, wat ik
mooi vind. Leuk is het ook, als
je zelf iets uit een kunstwerk
moet halen. Dat je eerst goed
moet kijken en dat je er dan, in
eens of langzamerhand, iets in
ontdekt. Of dat een kunstwerk
een bepaalde, prettige sfeer op
roept."
Intussen kijkt Van Sambeek
naar grafisch werk van Rien van
der Nat. Rijen van heel fijne
De 10de editie van de Kunstroute trok meer dan 5000 belangstellenden. Dat is twintig procent meer dan
vorig jaar. Foto: Mark Lamers
pennenstreekjes, als rietkragen.
„Heel mooi, heel subtiel. Net
als dat." Ze wijst naar een pot
loodtekening van Sylvia ten
Kley, die dezelfde sfeer uit
ademt. Ook hier hele fijne, dun:
ne streepjes, als in een vleugel
van een libelle. „Alleen is het
zwart en wit, er zit geen kleur
in. En daar hou ik juist wel
van." Ze wandelt naar een grof
geschilderde boom, met een
grillige berg op de achtergrond.
Van Ab Jongmans. Alles in
blauw en zeegroen. „Dit dus.
Dit vind ik mooi."
„Ik zie hier heel veel leuke din
gen", zegt Pieters. „Alleen is het
af en toe jammer dat sommige
kunstenaars andere grote kun
stenaars een beetje proberen te
imiteren. Met een Warhol-ach-
tige foto bijvoorbeeld.Dat lijkt
op het eerste gezicht wel aardig,
maar uiteindelijk valt het dan
toch tegen. En die geschilderde
portretten hoeven ook niet voor
mij. Een portret is toch eigenlijk
precies wat het is: een portret,
een gezicht. Verder niks."
Dan staat Pien Pieters stil voor
een foto van Fred Rohde. Itali
aanse sfeer, gevangen in sepia.
Een fotograaf die een groepsfo
to maakt. Hij heeft duiven om
zich heen. Tegen een decor van
een prachtig gewelfde arcade.
Het beeld is verweerd en vlek
kerig. Alsof de foto beschadigd
is geraakt. Pieters is even stil.
„Mischien vind ik dit wel het
mooiste van allemaal. Het roept
voor mij de sfeer op van Italië."
Ze kijkt in het boekje van de
Kunstroute. „Dat kan ook klop
pen. De foto is genomen in Ve
netië."
Pieters besluit daarom een kijk
je te gaan nemen bij Fred Roh
de zelf. Die na een kort puzzel
tochtje blijkt te zitten in de ga
lerie die hij samen met zijn
partner MoUy Ackerman drijft
aan de Nieuwe Rijn, Expansio
nist Art Empire Gallery. Daar
hangt de foto, in een kleinere
uitvoering, temidden van nog
drie andere. Vier fraaie beelden
in sepia op een rij. „Die zou ik
best willen hebben, eigenlijk
dat hele rijtje wel", verzucht ze.
Rohde geeft, na eerst over de
andere kunstenaars te hebben
verteld wier werk in de galerie
hangt, tekst en uitleg over de
foto.
„Genomen met een klein ca
meraatje met zo'n blaasbalg. In
1967. Een fotograaf die een fa
miliefoto maakt. Mooi, die jon
gen in de familie met die vet-
kuif. Aan de andere kant zie je
hoe een groepje toeristen staat
te kijken. En dan de fotograaf,
met dat hoedje, in het midden
van de foto, op de voorgrond.
Pas later drong het tot me door
dat hij sprekend op mijn vader
leek. Het is, vind ik zelf, één van
mijn topfoto's. Die door toeval
zo is geworden, dat zeg ik erbij.
Er is iets gebeurd met de che-
micalieën. Waarschijnlijk ook
onder invloed van de warmte
denk ik. Waardoor de foto nu
heel vlekkerig is. Maar mis
schien daarom wel nog mooi
er."
Dan blijkt nog eens hoe drem
pelverlagend de Kunstroute is.
Pieters informeert over de mo
gelijkheid van aankoop. Niet
van het hele rijtje, maar van die
ene met die Italiaanse sfeer. Ze
vindt de foto zo mooi, dat ze
hem al bijna thuis in de huiska
mer ziet hangen.
Na wat heen-en-weer-gepraat,
besluit ze toch maar een optie
tot koop op de 'Italiaanse' prent
te nemen. Beide partijen moe
ten wel nog even goed over de
voorwaarden nadenken. Maar
wie weet komt het er toch nog
van.
muziek recensie
Susanne Lammers
Voorstelling: Duo d'Amour door Opera
Trionfo. L'lle de Tulipatan van Jacques
Offenbach en Die schone Galathée van
Franz von Suppé. Bewerking en regie:
David Prins. Arrangementen en muzikale
leiding: Paul Prenen. Gezien: 25/9,
Schouwburg, Leiden.
Opera Trionfo, de springplank
van jong operatalent, kiest niet
voor geijkte producties. Trionfo
kenmerkt zich door sobere uit
voeringen met kleine middelen,
en dat pakt de ene keer beter
uit dan de andere, zelfs op één
avond. Dit keer voeren ze je
met twee komische eenakters
naar het allereerste begin van
de operette, eentje uit Parijs,
van de 'uitvinder' van het gen
re, Jacques Offenbach, en een
tje uit Wenen, van Franz von
Suppé.
L'lle de Tulipatan van Offen
bach blijkt vooral een curiosum
op een onmogelijk verhaal over
een bijna onmogelijke liefde.
Het wordt memorabel door te
nor Sebastiaan Brouwer, die
een als meisje opgevoede jon
gen speelt, maar wiens ware
aard uit heel zijn wezen blijkt.
Brouwer heeft een grote en bre
de stem, en vooral het contrast
tussen de door hem gezongen
martialiteit en het lieve meisje
dat hij moet voorstellen, amu
seert.
Het instrumentaal ensemble,
bestaande uit piano, viool, cel
lo, hoorn en klarinet, klinkt in
de ouverture nog wat stijfjes,
maar komt op dreef in het gees
tige duet waarin Brouwer als
meisje zijn bedeesde geliefde
tracht te verleiden, die ook ver
keerdelijk in travestie is opge
voed. Maar veel meer dai
paar aardige nummers, d
door een flinterdunne vei
lijn aan elkaar geplakt ziji
L'lle de Tulipatan niet.
Veel hechter doortimmer
veel sprankelender muzii
Die Schone Galathée uit
Suppé geeft zijn eigen dr<
het verhaal van de beeld)
Pygmalion, die verliefd is
door hem gemaakte beel
van Venus gedaan krijgt
een echte vrouw wordt. I
Suppé blijkt zij een grilli
getje, dat valt op zijn bed I
en om het nog erger te in
fietst er nog een karikatu
ke Jood door de intrige,
zijn zinnen op het beeld)
heeft.
Het orkestje laat er van
aan geen twijfel over bes
het gaat hier om charmei
koketteren en dat spat er
vanaf. De glansrollen zijn
gelegd voor sopraan Mijl
huis en mezzo Valerie Fi
maar ook Simon Christie
vieze man zorgt voor mo
momenten. Mijke Sekhu
waken - eigenlijk oor de
- en razendsnelle metara
van snoezig popje in ger
neerde ijdeltuit die direc
mannen gaat bespelen,
grote klasse. In de vele ei
turen verlustigt ze zich 0
gend, ze bloeit als het wi
open door haar eigen stt
lerie Friesen speelt een b
renslimme bediende, en
zich knap voor in "Wir G
chen'.
Maar het mooist zijn de
samen. In het heerlijk di
drellerige Trinklied, maa ik
al in het verrukkelijk uitj
nen verleidingsduet, als
lijk alles, poezelige stem e,
zalige melodieën en een >k
slepend orkestje, op zijn!e
blijkt.
muziek recensie
Ken Vos
Concert: Man Bites Dog 'eats'
Amsterdam Klezmer Band. Gezien: 25/9,
Hot House, De Burcht, Leiden
Achter deze intrigerende titel
gaat een combinatie van twee
bands schuil. Als eerste plaats
van de toernee wordt de Burcht
aangedaan, waar drie kleine
podia, De X, Hot House en So
ciëteit de Burcht, samen het
nieuwe concertseizoen ingaan.
De tienmansformatie bestaat
uit het trio van Man Bites Dog
en de zeven man van de Am
sterdam Klezmer Band, beide
bands die het niet zo nauw ne
men met stijlhokjes. Zo zou je
de muziek van MBD evenzeer
tot de jazz als tot de avant-gar
de rock kunnen rekenen. De
AKB is ooit begonnen als een
klassieke klezmerformatie,
maar heeft steeds meer ele
menten uit bijvoorbeeld de Bal-
kan-zigeunermuziek en de jazz
opgenomen.
Al in het begin van het optre
den wordt duidelijk dat de twee
bands een eenheid vormen, en
dat tegelijkertijd de muziekstij
len alle kanten kunnen op
schieten. De AKB (vier blazers,
een bassist, een accordeonist
en een zanger) en MBD
rieten en drums) vullen
moeiteloos aan, ook om
meeste musici elkaar al li
jazzcircuit kennen.
Het concert begint met q
wringend Bulgaars then rj,
nog iets volksmuziekacl r'
heeft, maar gaandeweg
het repertoire van eigen
steeds intrigerender en
spelbaarder. Humoristrio(
woordzang, Zuidoost-E j5
koperarrangementen, E J
sche pop, blues en ook
klezmer passeren de re\be
Vooral het arrangement1®
'Balagué, het Ethopisch
stuk van gitarist Damieija
met zijn razendsnelle b c
riffs en een mooie solo
norsaxofonist Janfie va%
maakt indruk. Ju
Minstens even onderhoP^
maar uiteraard onverst^c
door het Oekraïens vanlie
Alec Kopyt, is het Tom
achtig bluessfeerstuk 'BP°
Pen' van Tobias Klein, fl
afloop bleef onduidelijke
ke hokjes de muziek vait<
combinatie te stoppen ft
wel het jazzaandeel onga
feld het grootst is. Wat Tm
muziek het publiek op <jH
avond ook had verwachr
volle tuinzaal was in ems
enthousiast genoeg omlA
toegiften af te dwingen jj;
muziek recensie
Louis du Moulin
Anastacia 'Live At Last..' in Ahoy'.
Bijgewoond: zaterdagavond. Herhaling:
dinsdag 28 september (uitverkocht)
Anastacia zou ook zonder
borstkanker vast succesvol zijn
gebleven, maar dan wel met
een fletser imago en een vlakker
repertoire. Haar recente wor-
stel-en-kom-boven-ervaringen
hebben de Amerikaanse super
strot (31) zowel meer profiel ge
geven bij het grote publiek (met
name vrouwen) als een hele
boel hartenkreten 'met ballen'.
Van die ex£a diepgang maakt
ze op het podium ook gretig ge
bruik, bleek zaterdagavond bij
de start van haar 'Live At Last-
...Tour' in het uitverkochte
Ahoy'.
De allereerste concertreis dus
van Anastacia Lyn Newkirk na
een albumverkoop van meer
dan tien miljoen exemplaren in
vier jaar en dan nog alleen door
Europa. Want in eigen land lijkt
men nog altijd geen raad met
de kleine blondine uit Chicago
te weten. Omdat haar stoere ge
luid, waar ze zelf inmiddels het
etiket 'sprock' (soul, pop, rock)
op heeft geplakt, niet echt past
in de gangbare hokjes en even
eens omdat ze daar in feite al
weer te oud is voor een belang
rijk deel van de consumenten
markt.
Anastacia valt eigenlijk overal
een beetje tussenin, wat ze tij
dens haar zeven kwartier du
rende krachttoer ook aan de lo
pende band demonstreert.
Haar show kent met veel vi-
deogeweld, een 'trappendecor',
vier dansers, drie koorzangeres
sen en een vijfkoppige band,
een soort standaardopzet. Door
zich geregeld pikant uit te dos
sen en sexy poses aan te nemen
daagt Anastacia daarbij wel uit,
maar ze komt nooit maar enigs
zins in de buurt van de shock-
grens, zoals Britney Spears,
Christina Aguilera, Pink en niet
te vergeten Madonna. De thea
trale accenten, deels in de geest
van Cirque du Soleil, dienen
veelal ter overbrugging van de
verkleedpartijtjes en het uithij-
gen, ogen dan ook vaak als zo
danig.
Wel spektakel, maar de muziek
plus de aanvullende boodschap
pen moeten de overhand hou
den, luidt Stacy's vertrekpunt.
Daarbij doet ze geweldig haar
best om er geen platte egotrip
van te maken. Relatief veel etala
geruimte is gegund aan haar se
condanten, afgepast daarentegen
zijn prijsnummers als 'Sick And
Tired' en 'Not That Kind'.
Niet daarmee wenst Anastacia
zozeer haar punten te zetten,
eerder met verrassende schimp
scheuten als een brokje 'Sex Ma
chine', een zangwedstrijdje voor
twee mini-Anastacia's en een op
roep in gebedsvorm om alle ge
weld en ellende de wereld uit te
helpen.
Vocaal gaat ze aldoor opvallend
gecontroleerd te werk: weinig
schreeuwpartijen als een blanke
Tina Turner, wel een mooi semi-
akoestisch setje middenin de
arena opgebouwd rond 'Who's
Gonna Stop The Rain'. Haar aan
dacht voor haar eigen geleden
leed en het daaruit voortvloeien
de Anastacia Fund voor borst
kankeronderzoek blijft gedoseerd
en komt daarom des te hartver-
warmender te over. Ook dat is
een kwestie van controle.
amsterdam/anp - de1^
landse theaters trokkefy
meer publiek, maar ho E
ciële positie verslechi
dus de Vereniging van
burg- en Concertgebi
ties. De VCSD telde
joen bezoekers aan eel
bij de organisatie
podia.
Bij de VCSD zijn 145[n
aangesloten, ongevei
kwart van de markt v<
umkunst. Volgens d<
ging groeide het aanta
kers vorig jaar met 650
geleken met 2002.
De theaters zagen hl
menlijke omzet evenwel
van 458 miljoen naar®
joen euro. Volgens (|J
was dat vooral te wijteio
gere bijdragen van gems
Het publiek kreeg op f1'
32.000 voorstellingen j(
Dat was ongeveer 10q
meer dan in 2002, aldra
eniging.
De VCSD maakt zidr
over de effecten van dsi£
gingen door de gei
Volgens de organisatr
professionele P°dfa
zelfs helemaal te verdv|e
steden als Ede, Leeuwis
Tilburg. [3
L3
Anastacia gunt ook haar 'secondanten' ruimte om te excelleren. Morgen treedt ze nogmaals in een uitverkocht Ahoy' op. Foto: ANP
