PRINSJESDAG 8
HDC347
WOENSDAG 22 SEPTEMBER
Leden van de Staten-Generaal,
Vertrouwen geeft een samenleving veer
kracht en daadkracht.
In Nederland hebben burgers en maat
schappelijke organisaties door de jaren
heen bewezen grote veranderingen in de
wereld en in onze eigen maatschappij te
kunnen opvangen. Ook nu dienen zich
politieke, economische en sociale ontwik
kelingen aan die ons direct raken. Daar
om heeft de regering vorig jaar een ambi
tieuze agenda van hervormingen gepre
senteerd die gericht is op een sterkere
economie, een veiliger samenleving, een
slagvaardiger overheid en een goed func
tionerende democratie. In 2005 zullen de
ze hervormingen volop in uitvoering zijn.
Gesteund door het beginnende herstel
van onze economie, creëert dit hernieuwd
vertrouwen en nieuw perspectief.
Een sterke economie is essentieel voor
werkgelegenheid en welvaart. Met een
vergrijzende samenleving moeten pensi
oenen, zorg en andere collectieve voorzie
ningen worden opgebracht door een klei
nere beroepsbevolking. Hierdoor wordt
de solidariteit op de proef gesteld.
Snelle technologische ontwikkelingen
stellen nieuwe eisen aan bedrijven en hun
werknemers. De wereldeconomie groeit
in hoog tempo. De Nederlandse groei
echter, blijft daarbij achter. Dit vraagt van
bedrijven en werknemers een toekomst-
g en vergt een verster-
ijven
;erichte c
ig van cfe Nederlandse economische
gen
kini
structuur. De regering acht daarom mati
ging van loonkosten, vergroting van ar
beidsparticipatie en stimulering van pro
ductiviteit geboden.
Met het oog op de noodzakelijke mati
ging, kunnen de lonen in de collectieve
sector en de uitkeringen, behalve de
AOW, in 2004 en 2005 niet worden ver
hoogd. De regering doet een beroep op
werkgevers en werknemers in de markt
sector om deze matiging te volgen in het
belang van de werkgelegenheid en van
een solidaire inkomensontwikkeling. De
regering zal er geen verantwoordelijkheid
voor kunnen nemen om werkgevers ver
plicht loonstijgingen te laten doorvoeren.
Herstel van vertrouwen in de economie
vergt ook het komend jaar van allen een
bijdrage. De regering wil echter de meest
kwetsbare groepen in de samenleving zo
veel mogelijk ontzien. De AOW alsmede
fiscale tegemoetkomingen voor ouderen
en gezinnen met kinderen zullen daarom
worden verhoogd.
Om de arbeidsparticipatie te bevorderen
moeten mensen terugkeren in het ar
beidsproces en langer werken. De nieuwe
Wet werk en bijstand is inmiddels inge
voerd en levert goede resultaten op. De
regering zal voorts een nieuwe WAO-rege-
ling voorstellen waarbij arbeidsgeschikt
heid en reïntegratie van werknemers cen
traal staan. Bij de werkloosheidsregelin
gen behoren de prikkels tot deelname aan
beroepsarbeid voorop te staan. Voorzie
ningen gericht op scholing worden niet
aangetast. Ontslagvergoedingen en bo
venwettelijke uitkeringen zullen worden
verrekend met de werkloosheidsuitkering.
Om de economische groei te bevorderen
en voldoende arbeidsaanbod in de toe
komst te verzekeren, wil de regering lan
ger werken stimuleren. Of mensen uitein
delijk langer of korter werken, blijft echter
hun persoonlijke keuze. De regering zal
voorstellen doen om op 1 januari 2006 de
fiscale voordelen voor vervroegde pensio
nering te beëindigen. Zij beseft dat dit bij
oudere werknemers onzekerheden op
roept. De voorstellen bevatten dan ook
goede overgangsregelingen. Tevens wil de
regering in 2006 de levensloopregeling in
troduceren, waarmee werknemers kun
nen sparen voor zorg, arbeid, scholing en
verlof. Met dit alles wordt een evenwicht
bereikt tussen de noodzakelijke verhoging
van arbeidsparticipatie, het ontzien van
oudere werknemers en het beheersen van
lasten voor jongere werknemers in de toe
komst.
Onderwijs, onderzoek, kennis en innova
tie zijn van wezenlijk belang voor de pro
ductiviteit van de Nederlandse economie.
Het onderwijs wordt ontdaan van overbo
dige regels zodat scholen en universitei
ten meer ruimte krijgen voor eigen initia
tief en verbetering van kwaliteit. Instellin
gen voor hoger onderwijs mogen experi
menteren met selectie bij toelating en met
differentiatie van collegegeld. Scholen
krijgen extra middelen voor exacte en
technische vakken.
Het Innovatieplatform heeft voorstellen
gedaan voor een betere omzetting van
kennis in producten en diensten. De rege
ring neemt praktische adviezen van het
Innovatieplatform over, zoals een vereen
voudigde toelating van kennismigranten,
een betere uitwisseling tussen universitei
ten en onderzoeksinstellingen en het
midden- en kleinbedrijf, het uitbreiden
van het aantal startende ondernemers en
het benutten van de kansen die de crea
tieve industrie biedt.
Een verlaging van de belasting op be
drijfswinst is goed voor het fiscale vesti
gingsklimaat en draagt zo bij aan verbete
ring van de economische structuur. De
productiviteit van de economie wordt
eveneens gestimuleerd door versnelling
van procedures voor ruimtelijke orde
ning, woningbouw, infrastructuur en mi
lieu. De regering wil ruimte voor wonen,
werken en recreëren in sterke steden, en
ook voor natuur en landschap.
De verruiming van het huurbeleid bevor
dert nieuwe investeringen in de woning
bouw, mede om doorstroming te bevor
deren. De herziening van de Wet op de
ruimtelijke ordening zal meer armslag
aan gemeenten en provincies geven. De
regering zal in 2005 voorstellen doen die
gericht zijn op een versterking van een
leefbaar en vitaal landelijk gebied. Er
wordt fors geïnvesteerd in de infrastruc
tuur, en in het bijzonder in onderhoud
van wegen en in een betere benutting er
van.
Nederland houdt zich aan de internatio
nale afspraken over de reductie van de
uitstoot van broeikasgassen. Het vertrou
wen van burgers in de toekoms' wordt
Koningin Beatrix las gisteren voor de 25ste keer de Troonrede voor. Foto: ANP
vergroot door verbetering van de veilig
heid.
Fanatieke groeperingen trachten met ter
roristische daden, waarvan onschuldige
burgers en zelfs kinderen het slachtoffer
worden, over de hele wereld samenlevin
gen te ondergraven. Ook Nederland is
niet gevrijwaard van deze dreigingen. Om
onze democratische rechtsstaat en onze
pluriforme samenleving te beschermen
tegen terreur, heeft de regering aangekon
digd op korte termijn ingrijpende maatre
gelen te treffen. De bestrijding van terro
risme zal worden versterkt door een bete
re organisatie, de mogelijkheid om snel
maatregelen te nemen en door bepaalde
opsporingsbevoegdheden te verruimen.
Tevens zal, mede met het oog op adequa
te voorlichting, een waarschuwings- en
alerteringssysteem in werking worden ge
steld.
De inspanningen van regering, gemeen
ten, politieregio's, rechterlijke macht,
openbaar ministerie en gevangeniswezen
beginnen hun vruchten af te werpen. Ge
meenten krijgen meer mogelijkheden om
bestuurlijke boetes op te leggen voor klei
ne vergrijpen en parkeerovertredingen.
Volgend jaar herdenken wij dat zestig jaar
geleden de Tweede Wereldoorlog eindig
de. Bijdragen aan vrede en veiligheid be
tekent dat landen medeverantwoordelijk
heid moeten blijven nemen voor de inter
nationale rechtsorde en solidariteit. Uit
gangspunten voor Nederland daarbij zijn
een daadkrachtige Europese Unie, een
sterke transatlantische relatie, vooral in
NAVO-verband, en een effectief functio
neren van de Verenigde Naties.
Door een actief buitenlands beleid en
door te participeren met ruim 2000 mili
tairen in internationale missies, onder
steunt Nederland Irak, Afghanistan en de
Balkan bij hun democratische en econo
mische wederopbouw. De mannen en
vrouwen van onze krijgsmacht die daar
aan bijdragen, verdienen groot respect en
dankbaarheid. De regering voelt zich met
hen en hun naasten verbonden; onze ge
dachten gaan in het bijzonder uit naar de
gewonde en gesneuvelde Nederlandse
militairen en naar hun families.
Internationale rechtsorde en solidariteit
vergen evenzeer duurzame bestrijding
van armoede en onrecht. De Nederlandse
ontwikkelingssamenwerking wordt ge
kenmerkt door partnerschap, dialoog en
betrokkenheid van niet-gouvernementele
organisaties en het bedrijfsleven. De rege
ring zal bijzondere aandacht blijven ge
ven aan onderwijs, milieu en water, ge
zondheidszorg en aids-bestrijding. De
zorg van de regering gaat in het bijzonder
uit naar de ontwikkeling van het armste
werelddeel, Afrika, en naar de ernstige cri
sis in Sudan. Een groot deel van de bilate
rale ontwikkelingsgelden is bestemd voor
Afrika ten zuiden van de Sahara.
Bevordering van handelsbetrekkinge
gunstig voor de economische groei'
ontwikkelingslanden. De Wereldhai
organisatie en de Europese Unie hel]
hieraan recent een belangrijke nieui
impuls gegeven.
Met de toetreding van tien nieuwe lij
ten en met het Grondwettelijk Verc
dat volgende maand zal worden get
kend, heeft de Europese Unie nieir
mijlpalen bereikt. De regering zal z
voor inzetten eenieder duidelijk te nj
dat de Unie meer betekent dan uits'
tend economische samenwerking. I
nodig voor het vertrouwen in Europf
Het is essentieel dat binnen de Unie
spraken over veiligheid en migratie,
bouwhervorming, interne markt, mE
dinging, begrotingsbeleid en econoe
sche hervormingen worden nageko I
Op het Nederlandse voorzitterschap
een grote verantwoordelijkheid om
singen over de verdere uitbreiding 1
Europese Unie zorgvuldig voor te b
den, in het besef dat draagvlak daajg
ontbeerlijk is. Daartoe zullen de gej
toetredingscriteria strikt moeten wi
toegepast.
Hernieuwd vertrouwen moet ook g5
seerd zijn op maatschappelijke san
hang. De overheid kan dat niet allé
liseren. Het zijn burgers, maatschaj
ke organisaties en sociale partners i1
vorm geven aan de Nederlandse sa
ving. De regering onderkent daarbi
grote betekenis van kunst en cultuif
Op het gebied van werk en inkomi
len werknemers en werkgevers nie
accenten moeten kunnen leggen,
gen rol van sociale partners staat d
niet ter discussie. Het beleid van dq
lering en vermindering van admini
ve lasten voor bedrijven en burgen
gestalte. Dit schept ook meer ruimi
eigen verantwoordelijkheid.
Om een hoogwaardig en toegi
sel van zorg te handhaven, zal de r
keuzevrijheid en concurrentie bev<
ren. Zo worden zorgverzekeraars et
gaanbieders gestimuleerd meer kw
te leveren en doelmatiger te werke
wet met één basisverzekering voor
een alsmede een zorgtoeslag word
toe voorbereid.
De overheid zal selectiever in haar
ties en prioriteiten moeten zijn en
mee slagvaardiger worden. In het
gramma 'Andere Overheid' zullen
stellen worden gedaan voor herijki
taken en werkwijzen van het rijk e
verbetering van de dienstverleninj
burger. Taken moeten zo dicht moj
bij de mensen worden uitgevoerd,
wordt dus meer gevraagd van proi
en gemeenten. De regering benad
belang van goed overleg tussen de
heden en zal daarmee intensief bli
voortgaan in het belang van een s< K
hangend optreden van de overhei
grote steden zijn in belangrijke m; j
ale en economische motoren van
maatschappij. De regering onders fl
die door concrete afspraken te ma
Door de democratie te versterken
vertrouwen van de burger in de o\
worden bevorderd. De regering h<
voorgesteld burgemeesters met in 1(
van 2006 direct door de burgers te
kiezen. Op korte termijn zullen u
voorstellen bereiken voor de hei
van het kiesstelsel, gericht op vers
van het mandaat van de individui
volksvertegenwoordiger.
Samenleven in een maatschappij
respect voor eikaars cultuur, achti
en opvattingen. Velen in ons land
elk op eigen wijze, in de christelijl
manistische, joodse, islamitische
andere wereld- of levensbeschoui
traditie.
In een dergelijk pluriform land is
van allen, autochtoon en allochto
onze grondrechten en rechtsstaat
eiste. Een gemeenschappelijke bi
taal, actief burgerschap en gedeeljj
den en normen kunnen dat verst
Ook het integratiebeleid moet hit
dragen.
De instroom van asielzoekers is
daald. Het restrictieve toelatingsl
voor asielzoekers en voor person
naar Nederland komen in het kat
gezinsvorming zal worden voorts
De regering wü werken aan ondej
trouwen in ons Koninkrijk. Met A
de Nederlandse Antillen heeft Nej
een unieke staatkundige en maat
pelijke band. De regering zal de I
landse Antillen krachtig onderste!
de zorgelijke sociaal-economiscl
het hoofd te bieden en de toenei
criminaliteit te bestrijden. Ook dj
ming van de bestuurlijke en fint
verhoudingen op de Nederlands
en een nieuw perspectief voor ht
ninkrijksverband vragen de aani
In december vieren wij samen ht
bestaan van het Statuut.
Leden van de Staten-Generaal,
De regering beseft dat zij ook in
se inspanningen van alle geled'
de samenleving vraagt. Tegen de"
grond van een stevige intematioF
groei, en een opleving van de ecc
Europa, is thans ook in ons landL
van een beginnend herstel. De v
genheid zal naar verwachting voj
weer wat toenemen. Dit keerpu
kansen om de economische gro£
sterken en duurzaam te maken, j
turele hervormingen zijn daarop'
en scheppen zo perspectief voor
en werkgelegenheid en daarmee
neer samenhang in de maatschéf
Door de noodzakelijke inspanniL
zamenlijk op ons te nemen, kunf.
de toekomst met vertrouwen tea
zien.
De regering rekent op een vruchl
overleg met u. Op u rust een ver^
delijke en zware taak. U mag ziel
gesteund weten door het besef
wijsheid toewensen en met mij
en Gods zegen voor u bidden.
