Cultuurnota: offers en extra's KUNST CULTUUR Het kraken van de Da Vinci Code Van de prins geen kwaad 'We hebben een probleem, een vrij ernstig probleem' Volkenkunde moet broekriem aanhalen Garantiefonds voor films in de maak woensdag 22 september 2004 R6 lorsato. Foto ANP ato en Ali B meréén HM - Zanger Marco Bor- rapper Ali B zijn vanuit s op nummer 1 binnen in de Top 40. Het 'Wat zou je doen' zongen tijdens een con- Marco Borsato in de Rotterdam. Het liedje kinderen in oorlogs- Marco Borsato is am- ur van hulporganisatie ld. De 22.000 kaarten concert dat Borsato de festiviteiten rond 750 jaar geeft, waren binnen een dag uitver- voor dichter Eerbrandy De Maatschappij der ïdse Letterkunde heeft Kellendonk-prijs toe- lan Piet Gerbrandy. De nt Gerbrandy's respec- veelzijdige productie it daarbij onder andere ybundel 'Een steeneik tsen' en zijn drie dicht- De prijs wordt eens in bar uitgereikt en be- een bedrag van 5000 »ver Hugo t awick Regisseur Jean van de rkt aan een film die is erd op het leven van den filmer Hugo van pe film, waarvan de 'Into Africa' luidt, ver fhaal van een regis- net veel bezieling in de werkt aan een na- Van Lawick werd we- imd met zijn natuur- taires Serengeti Sym- 1998. Van de Velde Shpritsz, een de jonge jaren van de zanger Herman 'sluis eert e Hartog Op een sokkel, e ligplaats van stoom de Furie, wordt van- aassluis een gedenk- ïuld ter nagedachtenis Hartog. Maassluis ee jaar geleden over- rijver wegens de his- anden die de stad de zeesleepvaart, glDe Hartog veelvuldig o.a Hollands Glorie, dste roman. door Henk Glimmerveen parijs - Je ziet ze nog wel, toe risten met een reisgids in de hand die systematisch alle 'hot spots' van Parijs afwerken. Maar ze hebben concurrentie gekregen van bezoekers die een dikke pil met zich meezeulen: de thriller 'De Da Vinei Code' van de Amerikaanse auteur Dan Brown. Tien miljoen exemplaren zijn er wereldwijd al van verkocht, waarvan een half miljoen in Frankrijk. Vanuit alle windstreken, maar vooral uit de Verenigde Staten, komen lezers naar Parijs om de plekken te bekijken die Brown in zijn boek beschreef. Een groot deel van de avonturen van hoofdpersoon Robert Lang don speelt zich af in Parijs, in hoofdzaak in het Louvre en in de prachtige kerk Saint Sulpice in St. Germain des Prés. Vooral de zijzaal in de Denon- vleugel waar Da Vinci's Mona Lisa hangt moet het ontgelden. Het was er altijd al druk maar de afgelopen zomer brak alle records. Voor het eerst in zijn eerbiedwaardige geschiedenis kreeg het Louvre bezoekers bin nen zijn muren die maar in één ding waren geïnteresseerd: „Is dit de plek waar de curator werd vermoord?" In het meesterwerk van Da Vin ei zijn ze niet geïnteresseerd. Het gaat hen vooral om het fraaie parket waarop de 76-jari- ge hoofdconservator Jacques Saunière lag uitgestrekt, in de zelfde houding als op Da Vin ci's beroemde tekening 'De mens van Vïtruvius'. Ellen McBreen, oprichtster van Paris Muse die georganiseerde bezoeken regelt, wist meteen: „Dit zijn mensen die nooit van hun leven naar het Louvre zou den zijn gekomen als ze het boek van Dan Brown niet had den gelezen." Razendsnel voeg de ze een speciale Da Vinei- tour aan haar pakket toe onder de naam 'Het kraken van de Da Vinei Code'. McBreen heeft aan Harvard kunstgeschiedenis ge studeerd en aan de hand van Browns bestseller heeft ze een interessant verhaal te vertellen. De deelnemers aan de honderd rondleidingen per maand han gen aan haar lippen. Maar Mc Breen is niet de enige. Inmid dels zijn er vier bureaus die Da Vinei-bezoeken regelen. Ge middelde prijs: 110 euro per persoon. Dat is alleen voor een bezoek aan het Louvre. De directie van het Louvre heeft lange tijd geprobeerd zich te vrijwaren van gekte. „We ma ken geen reclame voor een boek", had een officiële woord voerder een paar maanden ge leden nog op arrogante toon la ten weten. Maar het museum ging snel overstag toen het aan tal bezoekers spectaculair steeg en rijke sponsors zich meldden. Daar zaten niet de minsten bij: de gefortuneerde club Ameri can Friends of the Louvre en fi nanciële giganten als Merill Lynch, American Express en J.P. Morgan Chase. De fraaie kerk Saint Sulpice daarentegen komt er financieel bekaaid af. Hoewel het gebouw in Saint Germain des Prés een voorname rol speelt in het boek van Brown vertaalt zich dat niet in extra inkomsten. „We kun nen het overigens best gebrui ken", grinnikt pater Paul Rou- manet. Een van de torens staat al geruime tijd in de steigers omdat ze dringend aan herstel toe is. Saint Sulpice heeft maar liefst 20.000 bezoekers meer ge had dan vorig jaar. Maar nie mand kwam kijken naar het drieluik van Delacroix. Het eni ge dat hen interesseerde was waar de obelisk stond en waar de toorts was waarmee Silas een non had doodgeslagen. Bij de Parijse VW is men ver rukt over de opleving van het Amerikaanse bezoek: „Politieke tegenstellingen tussen Frankrijk en de VS zorgden voor een enorme daling van vooral het aantal Amerikaanse bezoekers. Maar één spannend boek lijkt nu alles weer helemaal goed te maken." Bij de Saint Sulpice: waar is de toorts waarmee de non is doodgesla gen. Foto: CPD den haag/anp - Staatssecretaris Van der Laan denkt dat een op te richten garantiefonds de bes te optie is om in de toekomst de totstandkoming van Neder landse films te realiseren. Dat schreef zij gisteren in een brief aan de Tweede kamer. In de afgelopen jaren is er een groot aantal (succesvolle) Ne derlandse films gemaakt als ge volg van een fiscale regeling, de zogenoemde cv-regeling. Daar wil de regering, zo is enige tijd geleden al aangegeven, nu mee stoppen. Omdat: „het geven van structurele impulsen aan een bedrijfstak niet strookt met het uitgangspunt van econo misch beleid. Dat stelt dat fi nanciële steun, in welke vorm dan ook, tijdelijk dient te zijn en dat daarna een sector op ei gen benen dient te kunnen staan", aldus de staatssecretaris van cultuur. den haag/gpd - Nog geen twee kilometer snelweg kun je aan leggen voor de 19 miljoen euro korting op de cultuurbegroting in 2005. „De schade die de be zuinigingen aanrichten staat in geen verhouding tot het bedrag dat ze opleveren", reageert be langenorganisatie Kunsten '92 op de cultuurnota. „In verhou ding tot andere miljarden-begro tingen is het een druppel op een gloeiende plaat." De bezuinigingen vragen offers, benadrukt staatssecretaris Me- dy van der Laan (D66) in haar cultuurnota 'Meer dan de som' die gisteren werd gepresen teerd. Voor het eerst wordt ge sneden in het cultuurbudget. Maar toch heeft de staatssecre taris ook extra geld gevonden voor 'prioriteiten'. Dat het crea tief boekhouden is geweest, valt met zoveel woorden te lezen. Vijf miljoen bezuinigt Van der Laan op uitgaven die buiten het subsidiebudget van 392 miljoen euro per jaar vallen. Van de res terende 14 miljoen haalt ze 5,7 miljoen weg bij instellingen die zich met ondersteunende taken bezighouden (documentatie, debat, belangenbehartiging). Na een overgangsjaar mag er in 2006 zelfs nog maar één onder steunende dienst per sector overblijven. Had ze het advies van de Raad voor Cultuur op dit punt ge volgd, stelt Van der Laan, dan had dat haar maar 2,7 miljoen euro opgeleverd. Maar door harder in te grijpen, kan ze in stellingen die cultuur produce ren 'relatief ontzien'. Daarbij werpt ze onder meer de kaas schaaf in de strijd. De musea moeten 2,5 procent inleveren. De voorgestelde korting van 4,3 procent op orkesten en opera gezelschappen wordt echter te ruggebracht tot drie procent. Er zouden anders 'onaanvaardba re bedrijfsrisico's optreden. Het overgrote deel van de sub sidietoezeggingen, meldt de staatssecretaris, is gebaseerd op het advies van de Raad voor Cultuur van april. Het totale budget voor cultuur bedraagt ruim 685 miljoen euro in 2005, oplopend naar bijna 730 mil joen euro in 2008. Van de 833 instellingen die subsidie aan vroegen, kregen er 433 een po sitieve uitspraak. Waar Van der Laan van het advies afwijkt, is dat vooral om bestuurlijke stok paardjes te kunnen berijden. Zo gaat er 3,2 miljoen euro meer naar 'de regio'. In meer dan honderd gevallen wijkt de staatssecretaris af van het raadsadvies: 49 instellingen krijgen meer dan geadviseerd, 27 minder; 21 instellingen kre gen een negatief advies maar toch subsidie en 17 instellingen kregen een positief advies maar géén geld. „Niet eerder heeft een Raad voor Cultuur zich zó coöperatief opgesteld richting het kabinet", aldus Kunsten '92, „en niet eerder is een Raad voor Cultuur zó gepasseerd." Van der Laan propageert een 'sterke culturele infrastructuur' en daarom krijgt een aantal re gionale instellingen meer of als nog subsidie (Terschellings Oe- rol Festival, Theater Festival Boulevard in Den Bosch, Ne derlands Fotomuseum in Rot terdam). „Voor alle inwoners van Nederland moet een goed Alle rijksmusea leveren in, maar Volkenkunde moet ook zijn achterstallige rekening zelf betalen. Archieffoto: Mark Lamers aanbod aan culturele voorzie ningen gemakkelijk bereikbaar zijn." Ook voor 'interculturele' instel lingen die een brug slaan tus sen bijvoorbeeld het multicul turele circuit en de gevestigde orde, maakt Van der Laan meer geld vrij (bijvoorbeeld voor Tro penmuseum junior). Want al is de diversiteit van het culturele leven onmiskenbaar toegeno men tijdens de vorige cultuur notaperiode, stelt de staatsse cretaris, er zijn teveel geschei den circuits ontstaan. „Geen isolatie, maar coöperatie. Niet de preek voor eigen parochie, maar dialoog." Voor die extra gelden doet Van der Laan alvast een greep uit het totale cultuurbudget tot 2008. Ze waarschuwt dat deze 'noodzakelijke herschikkingen' de kas vrijwel hebben uitgeput en dat de komende jaren niets extra's meer mogelijk is. Vol gens Kunsten '92 blijven on danks de afwijkingen van het raadsadvies de belangrijkste knelpunten onopgelost en zul len instellingen, 'tot de conclu sie komen dat zij niet meer in het vlees kunnen snijden maar tot op het bot geraken'. Volgens de staatssecretaris ligt een grondige evaluatie van het subsidiestelsel in het verschiet, want 'de cultuurnota lijkt on derhand wel uit zijn krachten te groeien'. „Mede door de bezui nigingen is het cultuurbudget voor de komende vier jaar vrij wel geheel vastgelegd. En dat betekent dat, mochten zich de komende jaren interessante ontwikkelingen voordoen, er totaal geen gelegenheid is om daar met een financiële impuls op in te spelen. De dood in de pot." door Ad van Kaam leiden - Directe consequenties voor het personeel heeft het niet, maar de bezuinigingen in de sector cultuur treffen in Lei den vooral het Rijksmuseum voor Volkenkunde hard. „We moeten krimpen", zegt direc teur Steven Engelsman in een reactie op de Miljoenennota. Daarin staat dat de rijksmusea op jaarbasis 2,5 procent moe ten inleveren. Omdat Volken kunde nog heeft af te rekenen met een 'staartje' van de reno- vatiekosten moet het museum het in 2005 met 500.000 euro minder doen. „Op een begroting van 9,5 mil joen, is dat een aanzienlijk be drag", verzucht Engelsman. „Een verrassing is het niet. We hadden gehoopt dat de Staat het nog openstaande bedrag van 360.000 euro van de reno vatie voor rekening zou nemen. Nu dat niet zo is, zullen we de organisatie opnieuw tegen het licht moeten houden. Er zullen posities vervallen." Dat zal niet meteen leiden tot ontslagen, zo haast de directeur zich te zeggen. „We denken het met natuurlijk verloop op te lossen. Maar gevolgen op de lange termijn heeft het zeker wél. Je kunt niet met minder mensen hetzelfde doen." Om zich alvast in te dekken te gen financiële tegenvallers en om extra kosten uit de weg te gaan, heeft Volkenkunde beslo ten de tentoonstelling 'Kuifje naar de Inca's' te verlengen tot januari. „De expositie loopt pri ma. Met de herfst- en de kerst vakantie in het vooruitzicht moeten we het jaar goed kun nen afronden." Ook het Rijksmuseum van Oudheden moet in de periode tot 2008 inleveren. Inplaats van de gevraagde 6 mijoen krijgt het museum 5.225.000 euro subsi die. Wat de consequenties aan het Rapenburg zullen zijn, is nog niet bekend. Directeur Re ne Magendans wil de uitkom sten eerst intern bespreken en aan de medewerkers communi ceren, zo liet zij weten. Bij Mu seum Boerhaave kon, op korte termijn, evenmin een directie lid reageren op de korting die van hogerhand is opgelegd. Conform het voorstel van de Raad voor Cultuur krijgt Natu- ralis 15.125.000 euro van de staatssecretaris - ruim 1.7 mil joen minder dan gevraagd. Voorlichter Hans Dautzenberg: „Hoewel het nog afwachten is of de Tweede Kamer het met het voorgestelde beleid eens is, gaan we ervan uit dat er wordt bezuinigd. Voor Naturalis is dit zeer ingrijpend. Deze bezuini ging, gevoegd bij een eerdere interne ombuiging maakt dat we kunnen spreken van meer dere financiële klappen voor het museum in relatief korte tijd. We beraden ons hoe we onze plannen kunnen realise ren en wat precies de conse quenties voor de organisatie zijn." De Veenfabriek van Paul Koek kan aan de slag. De staatssecre taris nam de aanbeveling van de Raad voor Cultuur over waardoor het muziektheater de komende periode van vier jaar kan rekenen op een subsidie van 600.000 euro. Leiden en de regio bestaat grote belangstelling voor professionele en amateuristische kunstbeoefening. Heilig Vuur volgt stad- en streekgenoten die musiceren, zingen, dansen, toneelspelen, fotograferen, schilderen of op idere wijze 'irr de kunst' zijn. Vandaag: schrijver Frans van Duijn. ilist bestreek hij al lveld: de uit Noord - nstige Frans van j woont tegenwoor- irlem - schreef voor ederlandse kranten riften. Voor zowel iladen als voor het ad Johan bijvoor- ch was nog meer af- van harte welkom: hij h op het schrijven tives, met inspecteur e hoofdrol. Na twee erzikman' en 'Engel' ij aan een jeugdboek, jeen literaire mees- zegt hij over zijn Het zijn vlot vertelde jeschreven door een mmalist." i komt de derde de- p Van Duijn uit en nd jeugdboek is zo jf. „Dat boek gaat jamatie, een boeiend p dat de fantasie f'Een dansje bij de is de titel van het pas n jeugdboek, waarin kroonprins Justus droomt van een carrière als profvoetballer en van het scoren van het ul tieme doelpunt: een perfecte kopbal in de bovenhoek. Zijn moeder, de koele konin gin, ziet dat absoluut niet zit ten. Voetbal is volgens haar maar een ordinaire volkssport. Maar als Justus ziek van ver driet wordt - voetbalkoorts, constateert de dokter - schenkt de vorstin haar zoon met frisse tegenzin een paar voetbal schoenen. Justus formeert snel een voetbalelftal, FC Van Ver, dat bestaat uit jongens en meisjes uit het naburige asiel zoekerscentrum. Helaas probe ren tegenstanders roet in het eten te gooien, met spannende verwikkelingen als gevolg. Van Duijn, vanaf zijn negende voetballer in hart en nieren bij clubs in Leiden en Noordwijk, vond het geweldig om sport en koningshuis samen te brengen. Niet dat het verhaal zich con creet in Nederland afspeelt, want er is alleen sprake van De journalist en schrijver Frans van Duijn heeft onlangs zijn eerste jeugdboek uitgebracht. „Mijn boe ken zijn geen literaire meesterwerken." Foto: United Photos De Boer/Marco de Swart 'het Vaderland.' Toch zijn de schoenen die Justus krijgt feloranje, met rood-wit-blauwe strepen erop. „Ik vind de posi tie van de kroonprins interes sant", zegt hij. „Zijn toekomsti ge vak is bij zijn geboorte al vastgelegd. Ik vroeg me af wat er gebeurt als dat verandert. Het getuigt van karakter dat Justus zo doorzet om dat ande re doel te bereiken." Voor Van Duijn is het 'altijd weer een mysterie hoe een ver haal in je hoofd komt', maar sommige onderdelen ervan haalt hij uit de realiteit. De meest herkenbare verwijzing in het boek is voetballegende Jo han Druif, die zijn eigen ma nier van spreken en logica han teert en die de kroonprins zijn eerste trainingen geeft. De mascotte van FC Van Ver, een verroest harnas, heet 'Mascotte Louis.' „Geïnspireerd door de stijfste en harkerigste voetbal ler in Nederland ooit, Louis van Gaal", aldus de Noordwij- ker. Ook gebeurtenissen die Van Duijn in werkelijkheid heeft opgemerkt, haalden de tekst. „Toen ik een keer voor een voetbalverslag in de krant bij de Koninklijke HFC was, viel het me op dat er houten, goud kleurig geverfde kroontjes wa ren bevestigd op alle hoekvlag- gen van het hoofdveld. Dat bracht me op het idee voor het verhaal. Ook schreef ik eens over een club in Bloemendaal met een spelerstekort. Om dat aan te vullen ging de club naar een asielzoekerscentrum." Het boek leest door de vele verwikkelingen als een trein. Dat is wellicht mede te danken aan het schrijfproces, dat vlot verliep. „Soms zit je op een zo genaamde perfect wave, zoals surfers dat wel noemen", legt hij uit. „Dan pen ik op een dag zo drie, vier hoofdstukken neer. Dat voelt geweldig, net als het maken van een mooi doelpunt. Maar als een boek uiteindelijk af is, voel ik me toch een beetje treurig. Het zijn gemengde gevoelens. Je bent blij dat het werk af is, maar je neemt er ook afscheid van." Joris Rietbroek den haag - De Cultuurnota en de uitvloeiselen daarvan lever den winnaars en verliezers op. De belangrijkste instellingen die WEL of NIET in de pot mochten graaien. WEL Toneelgezelschap De Appel - verloor zijn subsidie in de vori ge cultuumotaronde, nu van 0 naar 300.000 euro; Artistiek lei der Aus Greidanus: „Vier jaar geleden heeft Rick van der Ploeg ons de nek omgedraaid op basis van ons beleid en nu heeft deze Raad voor Cultuur op basis van datzelfde beleid gezegd dat het van belang is dat De Appel terugkeert. Voor De Appel is er vreugde, maar ei genlijk kun je vandaag niet blij zijn. Want het trieste is dat er voor anderen weer een slach ting gaat plaatsvinden." Tropenmuseum junior - houdt tegen het raadsadvies in zijn subsidie van 173.000 euro als 'interculturele instelling'. Hoofd van het museum Anne- mies Broekgaarden: „Dit is een enorme opsteker waar we niet meer op hadden durven hopen. In deze wereld waar ze elkaar afslachten, is het zeer noodza kelijk dat we kunnen doorgaan met kinderen leren door voor oordelen heen te kijken. We krijgen 30.000 bezoekers per jaar binnen. Na het negatieve advies hebben we nationaal en internationaal heel veel steun betuigingen ontvangen. De champagne gaat open." Oerol Festival - van 178.151 eu ro naar 328.250 euro; Leider Joop Mulder: „De paniek rond het festival in juni van 'We gaan het niet redden' begint te ver stommen. We hebben ook veel steun gehad van de onderne mers van Terschelling en de provincie Friesland heeft haar bijdrage verdrievoudigd. Naast het ministerie heeft iedereen de schouders eronder gezet en dat is een groot compliment voor het festival." NIET Het Rembrandthuis - van 219.497 euro naar 0 euro, tegen het advies van de Raad voor Cultuur in om het museum 190.000 euro toe te kennen. Di recteur Ed de Heer: „Volgens Van der Laan vervullen we met onze educatieve projecten geen voorbeeldfunctie. Maar ze heeft met dat argument echt geen poot om op te staan. We ont vangen hier meer dan 200 scholen per jaar met in totaal duizenden leerlingen. We kre gen vier jaar geleden voor het eerst subsidie van het Rijk in het kader van het actieplan cul- tuurbereik. De staatssecretaris doet dan ook aan kapitaalver nietiging." Het Grachtenfestival - van 23.914 euro naar 0 euro; krijgt nog wel 52.920 euro van de ge meente Amsterdam. Directeur Alma Netten: „Van der Laan vindt ons het festival in navol ging van de Raad voor Cultuur een Amsterdamse aangelegen heid. Dat is natuurlijk klets koek, dat merken we alleen al aan het aantal boekingen van buiten de stad via internet.." Dansgezelschap Raz - van 564.496 euro naar 0 euro, ter wijl 700.000 euro wordt gereser veerd voor een nader te vormen dansvoorziening in het Zuiden. Leider Hans Tuerlings: „Een dansvoorziening, niemand weet wat dat is. Naar het zich laat aanzien wordt het een complete soap hier in het Zui den. Er is nu een commissie in gesteld waar je ontzaglijke kant tekeningen bij kunt zetten, er zitten mensen in die zeer ge kleurd staan tegenover Raz. Het lijkt me allemaal een beetje doorgestoken kaart en ik ben bang dat ze een hele infrastruc tuur om zeep gaan helpen. Straks is dans in Brabant naar de kloten geholpen." Het Multatuligenootschap - van 4815 euro naar 0 euro. Conservator Jos van Water schoot van het Multatuli Muse um in Amsterdam: „We wisten vier jaar geleden al dat het zou stoppen, want we namen als klein museum al een uitzonde ringspositie in en er moest één lijn worden getrokken. Geld zoeken blijkt verdomd lastig, we zijn zo klein dat we potenti ële sponsors weinig meer te bieden hebben dan de naam Multatuli. Ze kunnerfliier geen feestjes geven. Dus we hebben een probleem, een vrij ernstig probleem, mag ik wel zeggen. Het Bijbels Museum - van 201.837 naar 0 euro. Directeur Janrense Boonstra: „Dat stelt me zeer teleur. In het kader van Van der Laans beleid voor cul turele diversiteit geeft ze wel subsidie aan het Bijbels Open luchtmuseum, maar wij krijgen niets terwijl we dezelfde doel stelling hebben. Van der Laan voert geen consistent beleid en we gaan de Tweede Kamer er zeker van proberen te overtui gen dat besluit terug te draai-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2004 | | pagina 19