Nederland en
Duitsland in
gevechtsgroep
BUITENLAND
Afrikaner boeren zitten nu aan bij het ANC
Vette Hongaarse hap is een nachtmerrie voor gezondheidszorg
Basajev: Ik organiseerde actie Beslan Lubbers: Tsjetsjenen niet terugsturen
KAMPEER j>
CARAVAN ij
JAARBEURS
Baasje vindt
hond in de pot
Tweeling
ongedeerd na
bizarre vlucht
Europese defensie van de grond
Aan de dood ontsnapt
Roofoverval op toestel
KLM in Johannesburg
/jimj
iten Anne
i in Duitsland
-Voor het eerst worden
nten van het dagboek
Frank in het Achter-
ef, in Duitsland ten-
iteld. De teksten van het
jken joodse meisje,
(945 in het concentratie-
ergen-Belsen stierf, zijn
jin oktober te zien in
i Historisch Museum
lm. Op de vellen papier
[de 14-jarige Anne haar
iiingen uit het later we-
Jjemd geworden dag-
Ier, dat zij in Amsterdam
De teksten waren tot
[én keer eerder buiten
id te zien.
zaterdag l8 SEPTEMBER 2004
de
)m uitbreiding van
4 rinkhanenplaag van de
00- jftien jaar te voorko-
)ben donorlanden nog
niljoen dollar geschon-
jens Jacques Diouf van
'J sfcedselorganisatie moet
ondernomen worden,
e plaag anders oncon-
lar wordt.
plaag
stralië
Khatami als
)|ger Annan
- Iran wil president
led Khatami naar vo
ren als opvolger van
generaal Kofi Annan
terenigdq Naties. Dat
«id-vice-president Gha-
»d gezegd, aldus het
(staatspersbureau IRNA
Ghafourifard denkt
>matigde Khatami zeer
jCOpis om de „dialoog tus-
Vschavingen" te leiden.
;dat Khatami voor ont-
jg in de wereldpolitiek
0 [gen. Het mandaat van
bjoopt eind 2006 af.
limactivisten
Sll^ast in Spanje
Tien Pakistanen die
vyflag in Barcelona zijn op-
j) jHp verdenking van het
an radicale moslims,
1% fcoorlopig nog vastzitten,
'""nep zijn valse identi-
:ren en boeken gevon-
raé betrekking tot leider
lin Laden van het ter-
n kerk al-Qaeda. De poli-
*|oedt dat de Pakistanen
Ir fundamentalistische
groepen stuurden.
en door
an Jeanne
joMiNGO - De tropische
inne heeft twee levens
Ede Dominicaanse Re-
IMeer dan 13.000 men-
[er geëvacueerd. Twee
iden vielen op Puerto
^nne koerst nu naar de
s. Orkaan Ivan is in
jfgenomen, maar heeft
nidoosten van de VS ze-
lensenlevens geëist.
khanen
eren Afrika
Sjamil Basajev.
Archieffoto: Reuters
door onze correspondent
Remco Reiding
moskou - De meest gezochte
man van Rusland, Sjamil Basa
jev, heeft gisteren de verant
woordelijkheid opgeëist voor de
gijzelingsactie in een school in
Beslan. Daarbij kwamen twee
weken geleden ongeveer 370
mensen om, onder wie veel
schoolkinderen.
In een brief aan de Russische
president Vladimir Poetin, ge
publiceerd op de separatisti
sche website kavkazcenter.com,
beloofde Basajev af te zien van
verdere aanslagen als Poetin
zijn eisen zou inwilligen.,,Onaf
hankelijkheid in ruil voor veilig
heid," stelde de Tsjetsjeense re
bellenleider voor. De Tsje
tsjeense krijgsheer geeft Poetin
de schuld voor de bloedige af
loop van de gijzelingsactie. „De
Kremlin-vampier vernietigde en
verwondde duizend kinderen
en volwassenen door het bevel
voor een bestorming van de
school te geven om wille van
zijn imperialistische ambities
en het behoud van zijn eigen
troon," schrijft Basajev in zijn
verklaring, die hij ondertekende
met zijn rebellennaam Abdal-
lah Sjamil. Hij zei de bloedige
afloop te betreuren.
Poetin zelf haalde gisteren nog
eens hard uit naar westerse lan
den die pleiten voor onderhan
delingen met de rebellen. Zulke
verzoeken doen de president
denken aan de mislukte po-
ginSgen om in 1938 met Adolf
Hitler tot een vergelijk te ko
men om de vrede te handha
ven. „Natuurlijk, de schaal van
gevolgen is verschillend, maar
de situatie is vergelijkbaar," zei
Poetin.
Basajev ontkende gisteren dat
zijn groep wordt gesteund door
internationaal opererende ter
roristen, zoals het al-Qaeda-
netwerk van Osama bin Laden.
Uit het buitenland ontving de
Tsjetsjeense rebellenleider dit
jaar slechts één keer geld, tien
duizend dollar. „Ik ken Bin La
den niet. Ik ontvang geen geld
van hem, al zou ik een aanbod
niet afslaan. De organisatie
van de gijzelingsactie in Beslan
kostte volgens Basajev achtdui
zend euro. „We hadden onvol
doende geld om de actie in
Moskou uit te voeren", zei hij.
Basajev stuurde de 33 rebellen,
onder wie twee vrouwen, op
woensdag 1 september mede
daardoor naar school nummer
1 in het Zuid-Russische stadje
De Europese Unie moet het groeiend aantal Tsjetsjenen dat na
de schoolgijzeling in Beslan asiel zoekt, niet terugsturen. Dat zei
Ruud Lubbers, de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen van
de Verenigde Naties, gisteren tijdens een bezoek aan Polen. Dat
land heeft te maken met een toename van Tsjetsjeense asiel
zoekers sinds de gijzeling. „Tsjetsjenen moeten het recht heb
ben om op de deur van Europa te kloppen. Wanneer ze aan
kloppen moeten we ze niet wegsturen", aldus Lubbers. „We
kunnen ze ofwel de vluchtelingenstatus geven, wat Polen al
doet, ofwel een tijdelijke status. En als ze niet in Polen willen
blijven, moeten ze het recht krijgen naar andere EU-landen
door te reizen", vindt de Unhcr-baas.
Beslan. Hij zei dat hij de gijzel
nemers persoonlijk tien dagen
heeft getraind in een bos bij het
dorpje Batako-Joert, op nauwe
lijks twintig kilometer van Be
slan.
seoul/anp-afp - Boshing-
tang-soep heet het en je
maakt het van hond. De
drie Zuid-Koreanen die het
hondje van hun baas in de
pan stopten en oppeuzel
den, kunnen een schade
claim van zo'n 70.000 dol
lar tegemoet zien. Toen
hun werkgever erachter
kwam dat zijn hond in de
pot was verdwenen, deed
hij aangifte. Volgens hem
was het dier van een zeer
kostbare ras Jindo, en moe
ten de Bourgondiërs hun
uitspatting duur betalen.
Cairo/anp-dpa - Een Egyptische
tweeling van acht maanden
oud, die na een gasexplosie met
matras en al uit een raam op de
vierde verdieping werd gebla
zen, heeft een bizarre vlucht
ongedeerd overleefd. De meis
jes Amal en Amaal werden hui
lend, liggend op hun matras,
aangetroffen op een onverhard
schoolplein niet ver van hun
huis. „Ze hebben er niet eens
een schram aan overgehou
den", aldus de opgeluchte
moeder van de tweeling giste
ren in een Egyptisch dagblad.
Door de explosie stortten de
buitentrap, meerdere wanden
en delen van het dak in. De ou
ders en twee oudere zussen van
de tweeling wisten op tijd uit
het huis te komen. Alleen de
moeder raakte gewond, zij brak
een been.
amman - De Jordaniër Turki Breizat knuffelt zijn dochtertje op het vliegveld van de Jordaanse hoofdstad Amman. Dolgelukkig omdat hij zijn
hachelijke avontuur in Irak overleefde. Zijn ontvoerders lieten hem gaan toen zijn werkgever besloot geen zaken meer te doen met Irak. In
tussen gaat het geweld in Irak door. Gisteren een aanslag met een autobom in Bagdad, weer gericht op politieagenten. Acht mensen kwa
men om. In Fallujah werd gisteravond opnieuw gebombardeerd, nadat daar donderdagavond bij een Amerikaanse luchtaanval tientallen Ira
kezen, onder wie veel vrouwen en kinderen, om het leven kwamen. De Duitse regering heeft de circa 100 Duitse staatsburgers in Irak drin
gend opgeroepen het land te verlaten in verband met .een toegenomen kans op ontvoeringen of aanvallen op buitenlanders. Foto: EPA
door onze correspondent
Hetty van Rooij
NOORDWUK - Nederland gaat sa
men met Duitsland een snel in
zetbare gevechtseenheid van
vijftienhonderd man vormen, die
overal ter wereld inzetbaar moet
zijn. Het wordt de eerste Europe
se gevechtsgroep van de tien tot
vijftien die Europa er over enkele
jaren moet hebben.
Minister Kamp van defensie en
zijn Duitse collega Struck heb
ben gisteren in Noordwijk, waar
de Europese defensieministers
vergaderen, hun handtekening
gezet onder de Duits-Neder
landse samenwerking. Neder
land en Duitsland hebben al
een gezamenlijk legerkorps, en
de gevechtsgroep kan daaruit
moeiteloos worden gevormd,
meent Kamp.
De eerste Europese 'battle
groups' moeten volgend jaar al
inzetbaar zijn.
De gevechtseenheiden moeten
overal ter wereld snel - des
noods met geweld - conflicten
beëindigen. De Europese Unie
zorgt dat er een politiemacht
achterblijft wanneer de solda
ten vertrekken, en werkt vervol
gens aan de wederopbouw van
het crisisgebied. De Duitse mi
nister Struck sprak gisteren van
'een heel nieuwe vorm van sa
menwerking'.
De EU-ministers hebben onge
veer tien 'battle groups' in de
verf gezet. Naast het akkoord
met Duitsland zoekt Nederland
samenwerking met Groot-Brit-
tannië en met Litouwen. Span
je, Frankrijk en Italië willen op
eigen kracht een gevechtseen
heid vormen, Duitsland zoekt
samenwerking met Frankrijk,
eventueel aangevuld met Span
je en België. Volgende maand
moeten de afspraken concreet
zijn, aldus minister Kamp giste
ren in Noordwijk. „En ik sluit
niet uit dat er nog meer combi
naties volgen".
In Noordwijk werd tevens be
kendgemaakt dat de EU begin
december de ordehandhaving
in Bosnië overnemen van de
NAVO. Vanaf 1 januari volgend
jaar moet de operatie volledig
onder Europese leiding staan.
De Amerikanen willen zich te
rugtrekken uit Bosnië. Van de
huidige 7000 NAVO-troepen is
al meer dan 80 procent afkom
stig uit EU-landen. De meeste
EU-lidstaten zullen meer mili
tairen naar Bosnië sturen, om
de troepenmacht met de nieu
we naam ALTHÉA op peil te
houden. Nederland behoudt
ongeveer vijfhonderd militairen
in Bosnië.
Delen van oostelijk
kampen met de groot-
khanenplaag in tiental-
Het gaat vooral om
;e exemplaren. De be
jel met pesticiden zal fors
ipgevoerd om te voor-
at de insecten de ko-
00 reken groeien.
nker virus
tnu baan
- De in mei gearres-
uitse tiener Sven
verantwoordelijk voor
- en Netsky-worm, die
)mputers in de hele
illegde, maakt tegen-
)eveiligingssoftwaie
Duits computerbe-
achttienjarige jongen
rsaksen volgt een op-
>t programmeur.
|r Oostenrijk
verklaard
istad - Paus Johannes
verklaart 3 oktober de
kse keizer Karei I zalig.
17-1922) was van 1916
keizer van Oostenrijk
van Hongarije. Vol-
'aticaan heeft Karei
ds door het katholieke
en leiden. Hij was de
itieke leider die tijdens
Wereldoorlog de vre-
gen van paus Benedic-
ieft ondersteund.
g stelt
i aan airco's
Er komen in China st-
els voor het gebruik
's. Er moet zuiniger
jie worden omge-
ien gebruikers mogen
ier de temperatuur
!r de 25 graden zetten,
vordt gecontroleerd, is
ijk. China kampt al ja-
ien energiecrisis. Air-
en verantwoordelijk
liefst 15 procent van
iegebruik. In hete zo-
Is dit jaar, zijn de ap-
oed voor 40 procent
>tale stroomgebruik.
Overvallers weg met onbekende buit
johannesburg/anp-afp-dpa -
Op de internationale luchtha
ven van Johannesburg in
Zuid-Affika is een KLM-toe-
stel overvallen tijdens het uit
laden van een waardezen-
ding. Dat maakte de KLM gis
teren bekend. Bij de overval
raakten drie politiemannen
gewond, van wie twee ern
stig. De daders wisten te ont
komen. Over de omvang en
aard van de buit wil de KLM
niets zeggen. Op het moment
dat de Boeing 747-400 Combi
uit Amsterdam werde over
vallen, waren de passagiers al
uit het vliegtuig. De politie
greep in waarna een vuurge
vecht uitbrak. Een woprd-
voerder van de KLM bevestig
de dat de overlaller 'iets' heb
ben meegenomen, maar wil
de geen details geven. De
Zuid-Afrikaanse krant The
Star meldde dat het goud en
diamanten betrof.
De daders kwamen met een
laadkarretje bij de Boeing,
verklaarden ooggetuigen. Het
is nog onduidelijk hoe het
mogelijk was dat de daders
zonder problemen het be
waakte platform konden be
reiken. Het KLM-toestel raak
te niet beschadigd en vertrok
later met een vertraging van
vier uur. De KLM gaat de pro
cedures van waardezendin-
gen naar Johannesburg op
nieuw bekijken.
De Zuid-Afrikaanse politie
sprak van een „heel normale
misdaad".
Ontwerpers van de apartheid gaan op in partij van oude tegenstanders
door onze correspondent
Eelco van der Linden
pretoria - Veel Afrikaners zul
len zich omdraaien in hun graf.
Opnieuw. De National Party
(NP), de partij die de afstam
melingen van vooral Neder
landse boeren een thuis gaf en
en passant de Apartheid uit
vond, was al opgegaan in de
New National Party (NNP). Die
partij koos niet alleen voor sa
menwerking met de vroegere
vijand, het Afrikaans Nationaal
Congres, maar is er nu ook in
opgegaan.
Nooit een saai moment met
Afrikaners. In de oude tijd wa
ren er altijd ruzies, splitsingen
en schisma's, die steevast ein
digden met het besluit van één
van de partijen op de huifkar te
stappen en ergens anders een
nieuw leven op te bouwen.
Koppig overleven is door de cir
ca drie miljoen Afrikaners in
het land tot kunst verheven.
Maar of de huidige keuze van
hun leiders voor de meest ultie
me vorm van 'realpolitik' de
juiste is, valt te bezien.
NNP-leider Marthinus van
Schalkwyk, gaf al zijn 340 wet
houders en gemeenteraadsle
den in het land het dringende
advies zich aan te sluiten bij het
ANC. De immer jeugdig ogende
Van Schalkwyk, die daarom niet
afkomt van zijn bijnaam 'Kort-
broek', organiseerde zelfs road
shows samen met groepen 'ka
meraden' om twijfelaars over
de streep te trekken.
Hebben ze geluisterd? In de
hoofdstad Pretoria, een Afrika
ner bastion, grimast NNP-frac-
tieleider Eddy Jacobson, die in
de slechte oude tijd burgemees
ter was van Pretoria. Hij heeft
zijn nieuwe partijkaart nog niet,
maar is al wel trots op zijn
ANC-lidmaatschap. En vindt er
niets geks aan. „Het ANC heeft
ons compleet verrast. Ze is naar
het midden opgeschoven en
heeft een economisch pro
gramma dat vrijwel hetzelfde is
als het onze. Dit land is nog
nooit zo goed geregeerd als
nu."
Jacobson, een beminnelijke
heer van 65, wil wel toegeven
dat er wat opportunisme in het
spel is, maar voelt toch dat zijn
keuze de juiste is. „Zuid-Afrika
heeft nog enorme problemen,
die samenwerking van blank en
(advertentie)
18""24 SEPTEMBER 2004 UTRECHT
POWERED BY
Voorverkoop www.kampeercaravaniaarbeurs.nl
Info 0900-522723 87
www.skyradio.nl
zwart vereisen." Hard oppositie
voeren, zo heeft Jacobson ont
dekt, werkt niet in een Afri
kaanse cultuur. „Ik heb gezien
dat je veel meer bereikt als je
met een zwarte collega om de
tafel gaat zitten." En zo komen
kopstukken van een partij die
racisme institutionaliseerde tot
de ontdekking dat zwarte Afri
kanen niet alleen redelijke
mensen zijn, maar ook nog
eens een superieur politiek sys
teem kennen. Jacobson moet er
ook om lachen, maar is serieus
als hij zegt: „Ons zijn de ogen
geopend."
Dat klinkt goed, maar er is een
andere realiteit. De NNP haalde
bij de verkiezingen dit jaar nog
geen twee procent van de stem
men. De Afrikaners stemmen
tegenwoordig op de agressieve
oppositie voerende Democrati
sche Alliantie, traditiegetrouw
het bastion van de blanke En
gelstalige Zuid-Afrikanen.
door onze correspondent
Cees van Zweeden
Boedapest - Hongarije is een
land waar de geschiedenis wei
nig genade mee heeft gekend.
Het fascisme van de jaren '30,
de Tweede Wereldoorlog veran
derde de hoofdstad Boedapest
in een slagveld, en in 1956 ver
morzelden Sovjettanks duizen
den rebellen. Maar vandaag le
ven Hongaren korter dan in de
jaren '30, tijdens de Tweede
Wereldoorlog of in 1956. Hon
garen leven ook korter dan Al
banezen, de armste Europea
nen.
Wie bij een Brit of een Frans
man informeert naar zijn wel
bevinden, krijgt vergelijkbare
antwoorden. Een Brit voelt zich
altijd 'fine', een Fransman al
toos 'bien'. Maar in Hongarije
luidt het stereotiepe antwoord
'meguagyok', wat zoveel bete
kent als 'ik leef nog'.
Dat is nauwelijks een overdrij-
Nergens in Europa eten de bewoners zo vet en leven ze zo kort
ving. Hongarije heeft het hoog
ste sterftecijfer door kanker van
Europa, vijftig procent hoger
dan in bijvoorbeeld Polen. En
wie niet aan kanker sterft,
wordt wel geveld door een hart
aanval. Vooral bij Hongaren
van middelbare leeftijd slaat
het noodlot toe. Een Hongaarse
vrouw tussen de 45 en 54 jaar
heeft een tien keer grotere kans
op een dodelijk hartinfarct dan
een Fran^aise in die groep.
Alle statistieken zijn desastreus.
In de jaren '70 leefde de gemid
delde Hongaar langer dan een
Oostenrijker; nu leeft hij bijna
zeven jaar korter. De levensver
wachting is in Hongarije maar
3,5 jaar hoger dan in 1960, toen
het sterftecijfer een dip kende.
Maar Hongaren worden van
daag de dag minder oud dan in
het grootste deel van de vorige
eeuw. Dat is des te schrijnen-
Een slager in Hongarije met de kolbasz, een pikante lekkernij. Hon
garen zijn gek op vet voedsel. Foto: GPD/Martin Fejer
der, omdat de medische zorg
vooruit is gegaan. Zo is de kin
dersterfte wel gedaald. Honga
rije, voorwaar niet het minst
ontwikkelde EU-lid, legt het
zelfs af tegen de miserabele lan
den in de Kaukasus en op de
Balkan. Eén reden is voedsel.
Wie bij een Nederlandse slager
om reuzel vraagt, wordt be
schouwd als niet goed bij zijn
hoofd. De gemiddelde Hongaar
verorbert jaarlijks 23 kilo in van
het spul, als broodbeleg of als
braadvet. „En dat is alleen maar
wat wij in de winkel en op de
markt kopen," zegt Gabor
Vajka, hoofd van het Instituut
voor Voeding in de hoofdstad
Boedapest. „Daarnaast hebben
veel mensen hun eigen varkens,
die ze zelf slachten."
De traditionele Hongaarse keu
ken geldt als ongezond. „Wie
Hongaars eet, eet zoals vroe
ger", verklaart Vajka, een jeug
dig ogende zeventiger die
zweert bij zeevis. „Er heeft geen
enkele evolutie plaatsgevonden.
Als je gezond wilt eten, moet je
buitenlands eten. Maar kom
daar eens om op het platte
land."
Hoewel de straten van Boeda
pest uitpuilen met anorexia
achtige tienermeisjes in minus
cule kleertjes, is vetzucht op la
tere leeftijd regel. Meer dan de
helft van de Hongaren boven
de 25 jaar weegt te veel, en een
op de vijf geldt als zwaarlijvig.
In Europa zijn alleen de Britten
vleziger.
Met een jaarlijkse consumptie
van tien liter pure alcohol per
hoofd komt Hongarije formeel
ook op de tweede plaats in Eu
ropa, na Ierland. „Maar in wer
kelijkheid is ons cijfer veel ho
ger," aldus Vajka. „Heel veel
mensen stoken hier hun "eigen
alcohol, die bovendien van
slechte kwaliteit is."
Vetzucht, alcoholisme en - een
andere kwaal - tabaksverslaving
kunnen echter niet verklaren
waarom Hongaren eerder ster
ven dan tijdens de laatste we
reldoorlog, toen de gezond
heidszorg slechter was en ar
moede wijdverbreid. Daarvoor
is nog een factor nodig: chroni
sche stress.
Het is misschien geen toeval
dat de stresstheorie, die van
1936 dateert, werd bedacht
door een Hongaar, Janos Selye.
Want Hongaren zijn meer ge
stresst dan wie ook. Hongaren
zijn gedeprimeerd omdat ze op
hun werk worden gekoeio
neerd, te weinig verdienen, de
buren onaardig vinden, te lang
moeten werken, zelfs omdat ze
in 1919 tweederde van hun
land kwijt zijn geraakt. En wie
zijn het meest gestresst van ie
dereen? De artsen zelf, die de
ene kankerdiagnose na de an
dere moeten stellen. Een op de
vijf dokters, zo bleek uit een re
cent onderzoek, lijdt aan de
pressies en tachtig procent is
uitgeput. Sterftecijfer onder art
sen? Significant hoger dan on
der hun patiënten.
