Spookeenheden doemen weer oj
GESPREK VAN DE DAG
Verzamelen... nu het nog kan
Japan blijft
scoren met superbejaarden
Whisky voor vrouwt
Oud-strijders ergeren zich groen en geel aan nep-veteranen bij herdenkingen rond Slag om An
donderdag
DAGELIJKS LEVEN
MENSELIJK
De LICHAMEN van drie BERGBEKLIMMERS zijn na 23 jaar in een gletsjer van
het Indiase deel van het Himalaya-gebergte GEVONDEN. De bevroren lijken
werden gevonden op een hoogte van 5790 meter de Indiase staat Himachal
Pradesh. Nu de lijken uit het ijs gehaald zijn, is het zaak de lichamen snel naar
het mortuarium in de stad Shimla te vliegen, waar de doden door forensische
experts kunnen worden geïdentificeerd. De alpinisten zoeken nog naar een vier
de lichaam. Een maand geleden maakte een aantal reizigers melding van de be
vroren lichamen. Waarschijnlijk bevinden zich onder het gevonden drietal de
Zweedse Margot Lydia Aulikki en haar Amerikaanse vriend Zen Vistor Milotein,
die al in 1981 als vermist werden opgegeven.
Eén rubriek in het Guinness Book of
Records kan permanent gereserveerd
worden voor Japan. In de categorie
superbejaarden breekt het land van
de rijzende zon opnieuw het eigen re
cord. Volgende week maandag, wan
neer de Dag van de Bejaarden wordt
gevierd, zal het land 23.038 superseni
oren tellen, ruim 2000 meer dan vorig
jaar. Als Magere Hein hier tenminste
voor die tijd geen stokje voor steekt.
Het aantal 100-jarigen is meer dan
verhonderdvijfdgvoudigd sinds in
1963 een begin werd gemaakt met de
statistieken. Toen waren er maar 153
Japanners van honderd jaar of ouder.
Het aantal 20.000 werd vorig jaar voor
het eerst bereikt.
Er is dit jaar niettemin een smetje op
het blazoen. In de subcategorie oud
ste vrouw gaat de hoofdprijs dit keer
namelijk niet naar Japan. Onze land
genote Hendrikje van Andel-Schipper
(114) klopt haar Japanse rivale Ura
Koyoma met twee maanden en is
daarmee tevens de oudste mens op
aarde. Want bij de mannen is het de
113-jarige Fred Hale senoir uit de Ver
enigde Staten die met de eer strijkt,
ruim voor de Japanner Kohachi Shige-
taka, die 'pas' 109 jaar oud is.
Net als in voorgaande jaren zijn het
vooral vrouwen die de grens van 100
jaar overschrijden. Bijna 85 procent,
19.515 van de 23.038, van de superse
nioren is vrouw. Volgens het bureau
voor de statistiek zijn nu 18 op de
100.000 Japanners ouder dan 100. Het
zuidelijke eiland Okinawa scoort tra
ditioneel het hoogst. Het telt 47 super-
senioren per 100.000 inwoners. De
provincie Saitama, even ten noorden
van Tokyo, moet genoegen nemen
met slechts 8,54 superbejaarden per
100.000 inwoners, gpd-anp
Een distilleerderij in Schotland komt met een ro
kleurde whisky voor vrouwen. Chemische kleun
komt er niet aan te pas, de sterke drank van twii
oud is vijf weken gerijpt in vaten waarin voorhe
wijn zat. Die vaten heeft de whiskystoker uit Zu
Frankrijk geïmporteerd. Aanvankelijk was het u
tend de bedoeling de whisky door de rijping in
ten vaten een rijkere smaak te geven, vertelde B
chladdich-directeur Mark Reynier. „Toen krege
roze kleur. Een vergissing, maar wel een aangei
De nieuwe creatie draagt de naam Flirtation. Et
kope liefde is het niet: 95 euro per fles. De dranl
kant denkt er 10.000 van te kunnen verkopen, a
n* u kiezem
HeT ma/Ir vle&r cjf vi s~
De Slag om Arnhem is zestig jaar
geleden. Op de grote herdenking,
die gisteren is begonnen, komen
veel fantasten af. De spookeen
heden van Belgische comman
do's, Noorse para's en Ameri
kaanse indianen dienen zich weer
aan.
„Als de Airbome-herdenking
nadert, kruipen de fantasten en
leugenaars weer uit hun holen
om onzin te verkondigen over
de Slag om Arnhem. Verhalen
van nep-veteranen, fantasierijke
burgers en broddelende histori
sche onderzoekers. Voorlopig
wacht ik met angst en beven de
publicaties en reportages af.
Nog niet zo lang geleden doken
indianen op die een belangrijke
bijdrage hadden geleverd aan de
gevechtshandelingen in de re
gio. Noren hebben we ook al
eens gehad, en elk ogenblik ver
wacht ik eskimo's en kabouters
te zien verschijnen."
Geert Maassen, de Slag om Arn
hem-deskundige van het Gel
ders Archief, ergert zich aan de
weerkerende 'indianenverha
len'. Vooral, omdat ze een eigen
leven zijn gaan leiden. „Ook al
zijn de onzinnige verhalen met
feitenmateriaal keihard te weer
leggen. Het is steeds vaker no
dig, want veel mensen willen
graag, hoe onterecht ook, delen
in de aandacht voor de Slag om
Arnhem. Voorbeelden te over."
Nog geen week geleden diende
zich een Belg op leeftijd, voor
zien van maroonrode baret, aan
bij de Airborne-wandeltocht in
Oosterbeek. Met de pers aan
zijn zijde. Met een snik in de
stem het de oude baas weten
Een 21-jarige AUSTRALISCHE
MAN heeft zich dinsdag toegang
verschaft tot het verblijf van de
LEEUWEN in de dierentuin van
Melbourne. De toegesnelde dieren
verzorgers en de politie wisten de
man ongedeerd weg te halen. Vol
gens de Australische zender ABC is
de ongewenste bezoeker na zijn
daad afgeleverd bij een psychia
trisch centrum voor onderzoek. Hij
wilde in de kooi Gods woord verkon
digen. Volgens ooggetuigen wilde de
man de roofdieren aaien. De leeu
wen hadden geen aandacht voor de
binnendringer omdat ze net te eten
hadden gekregen.
Hans van Straten
Aforismen zijn als dromen:
als je ze niet onmiddellijk
opschrijft, ben je ze voor
altijd kwijt
HOW TO DISMANTLE AN ATOMIC
BOMB is de titel van het nieuwe al
bum van de Ierse ROCKBAND U2.
In november zal de opvolger van de
succesvolle plaat uit 2000, All That
You Can't Leave Behind, uitkomen
in Groot-Brittanië. Het in Dublin en
Zuid-Frankrijk opgenomen album
kwam eerder in opspraak, nadat in
juli een aantal opnames werden ver
mist. Gevreesd werd dat de num
mers op het internet zouden worden
geplaatst, voordat ze officieel uitge
bracht zouden worden.
Actrice LIESBETH KAMERLING
(28) is bevallen van een ZOON. Zij
verwierf, net als haar broer Anto-
nie, bekendheid met een rol in de
soapserie Goede Tijden Slechte
Tijden. Daarna koos ze voor het
witte doek en speelde ze in onder
meer Science Fiction en Philei-
ne zegt sorry. De actrice is vanaf
vandaag in de bioscoop te zien
in Stille Nacht, een film die is
geïnspireerd op de Utrechtse
serieverkrachter die in de jaren
negentig studentes belaagde.
De naam Valentijn is voor broer
Antonie geen onbekende. Hij
speelde eerder de hoofdrol in de
film De Kleine Blonde Dood, naar
het gelijknamige boek van Boude-
wijn Büch over het korte leven van
de zogenaamde zoon van Büch, Va
lentijn.
De DRIE FOTOGRAFEN die foto's
namen van PRINSES DIANA en
haarvriend Dodi al-Fayed in de
nacht dat zij verongelukten, zijn ook
in hoger beroep VRIJGESPROKEN.
De openbaar aanklager en de vader
van Dodi al-Fayed waren tegen de
vrijspraak in beroep gegaan, omdat
zij van mening waren dat de foto's
van 31 augustus 1997 een inbreuk
in de privé-sfeer zijn.
De VEILING van bezittingen van de
vorig jaar overleden zanger JOHNNY
CASH heeft dinsdag ruim 1,2 MIL
JOEN DOLLAR opgeleverd. Topper
was een gitaar die de Amerikaanse
countryzanger tijdens concerten be
speelde, die leverde 131.200 dollar
op. De komende dagen zal Cashs
Rolls-Royce worden geveild, evenals
enkele van zijn karakteristieke zwar
te jassen. Cash overleed vorig jaar
september aan de gevolgen van sui
kerziekte. Zijn weduwe overleed in
mei.
i
li
De STRIPFIGUUR NERO heeft za
terdag een nieuw, bronzen STAND
BEELD gekregen in de Belgische
plaats Hoeilaart. Het dorp heeft een
bijzondere band met Nero, sinds te
kenaar Mare Sleen hem liet wonen
in het oude tramstation van Hoei
laart. Het station is later een Nero
café geworden. In Hoeilaart zijn
meerdere organisaties en activitei
ten naar Nero genoemd. De stripfi
guur Nero ontstond in 1947. Sinds
dien tekende Mare Sleen hem zo
vaak, dat hij in het Guinness Book
of Records belandde. In 2001 stop
te de toen 80-jarige Sleen met de
strip. Het bronzen beeld vervangt
het polyester exemplaar dat na tien
jaar versleten was.
Een BRAND in een Pools circus
heeft dinsdag het leven gekost aan
een NIJLPAARD. De kooi waarin het
grote dier verbleef vatte vlam, ver
moedelijk als gevolg van kortsluiting
nabij het dierenverblijf. Het nijl
paard kon niet tijdig worden gered,
omdat de deur van de kooi alleen
naar binnen toe openging. Het cir-
cusdier was zo in paniek dat het met
zijn volle gewicht tegen de toe
gangsdeur drukte.
maskerde nep-veteranen. Rou11
wen: „Zeker nu er niet zoveel
oud-strijders meer zijn, kennet!
de meeste mannen elkaar. Ze 0
hebben ook in hun eigen landv
contact. De echte veteranen v
len van iedereen precies wetei j
waar hij gevochten heeft in
1944. En als dat verhaal niet «I
klopt, gaan ze verder zoeken.
Merkwaardig genoeg zijn er ve
Belgen onder de nep-vetera- j;
nen."
Om oplichting zoveel mogelijl E
te voorkomen, heeft de Amhe
Veterans Club dit jaar van alle
vierhonderd oud-strijders de
antecedenten gecontroleerd.
„Van deze vierhonderd weten
we zeker dat ze zestig jaar gelf
den ook hier waren. Maar er 2E
len vast wat nep-veteranen piE
beren aan te sluiten bij een h(
denking. En dan kan je ze niei1
direct verwijderen, want dat
de plechtigheid verstoren al
dus Rouwen.
Bij de herdenkingen in Groesf i
beek en Nijmegen duiken vee
minder vaak bedriegers op, ze j
W. Lenders, directeur van het f
Nationaal Bevrijdingsmuseuic
1944-1945 in Groesbeek. „On
veteranen komen bijna allem
uit de Verenigde Staten. Die j;
moeten een lange reis maken
dan val je eerder op. Incident e
hebben we er wel eens een 01
dekt. Maar daar hebben we n 1
aan gedaan. Als je op zo'n ma
nier op moet vallen, is dat alt I
gisch genoeg." anp-gpd
„We moeten zoveel mogelijk herinneringen en spullen
uit de periode 1944-1945 verzamelen nu het nog kan.
Mensen die die tijd nog hebben meegemaakt, zijn nu
echt oud. Over niet al te lange tijd is dat belangrijke cul
tuur-historisch erfgoed voorgoed verdwenen, als we nu
niets doen."
Dat is volgens W. Lenders, directeur van het Nationaal
Bevrijdingsmuseum in Groesbeek, de directe aanleiding
geweest voor een omvangrijk grensoverschrijdend pro
ject, dat deze week begint. Samen met een groot aantal
Duitse en Nederlandse partners wil het Bevrijdingsmuse
um het komende jaar verhalen uit de oorlog verzamelen,
objecten uit die tijd opsporen en rubriceren, een reisgids
van monumenten, begraafplaatsen en musea samenstel
len en fiets- en wandelroutes voor scholieren gaan uitzet
ten. Het project 60 Jaar Vrijheid heeft Europese subsidie
gekregen en gaat ongeveer 425.000 euro kosten.
Door de verloren Slag om Arnhem stokte de geallieerde
bevrijdingsoperatie Market Garden. De zuidelijke Neder
lands-Duitse grensstreek veranderde van oktober 1944
tot maart 1945 in een frontgebied. Die periode is bekend
geworden als de Krieg am Niederrhein. „Er is zwaar ge
vochten. Zowel in Nederland als in Duitsland zijn dorpen
en steden met de grond gelijk gemaakt. Maar het frontge-
Na acht nagenoeg natuurijsloze win
ters raakt de SCHAATSSPORT bij de
jeugd UIT BEELD. Dat constateren
onder andere schaatsbond KNSB en
het Friese ijsstadion Thialf in Hee
renveen. Samen met vier andere or
ganisaties wordt daarom het project
Schoolschaatsen! begonnen. Het
project heeft als doel schaatsen als
schoolsport op de kaart te zetten en
daarmee de jeugd weer op de ijzers
te krijgen. Foto: ANP
vecht had ook ingrijpende emotionele gevolge
landsgrens liep vaak dwars door straten. Mens!1
renlang goede buren waren, werden ineens ge r
in vriend en vijand", aldus de Duitse historicu
die aan het project meewerkt. Volgens hem is( f1
am Niederrhein in Duitsland lang onbespreetó
weest. „Pas de laatste tien jaar, nu de Nederlai
Duitsers ontvangen bij de herdenkingen, gaan
praten. Zij waren ook maar gewone burgers di1
slachtoffer zijn geworden. Aan de Duitse kanti
grens is nog heel veel niet verteld", zo meent 1
De projectleiders veiwachten ook veel van het
seren van objecten. „Hier in Groesbeek staan IC
beeld bij verschillende boerderijen bomhulzen
erf. Nu weten veel mensen nog wat dat voor di
maar over tien, twintig jaar is die kennis verdw j
zegt Lenders. Van de verhalen, de objecten en i
menten verschijnen drie verschillende boeken 'r
ook zoveel mogelijk vastgelegd in beeld en geit
de geschiedenis voor nieuwe generaties gaat le
sen die iets willen vertellen, of die nog spullen
van de Krieg am Niederrhein hebben, kunnen
den bij het Bevrijdingsmuseum of bij het Preu
um in Wesel (Did.), anp
„Zeker nu er niet zoveel oud-strijders meer zijn, kennen de meeste mannen elkaar." Foto's: GPD
veel moeite te hebben met de
terugkeer naar de plaats, waar
hij bijna zestig kameraden had
verloren. Ze maakten allen, naar
zijn zeggen, deel uit van SAS
(Special Air Service), een soort
commando-eenheid van de
Britse luchtmacht.
Volgens Maassen kon dat on
mogelijk het geval zijn. Slechts
een klein aantal Belgen heeft
deel uitgemaakt van deze Britse
eenheid. Bij navraag geeft
de man schoorvoe
tend toe geen
enkele bij
drage te
hebben geleverd aan de Slag om
Arnhem. Hij was medio septem
ber 1944 niet eens in de buurt.
Ook een groep Noorse vetera
nen schroomde er, enkele jaren
geleden, niet voor om een nieu
we mythe in de wereld te hel
pen. Bij een bezoek aan de Air-
bome-begraafplaats in Ooster
beek legden ze bloemen bij het
monument voor de gevallen sol
daten. „Als eerbetoon aan hun
kameraden." Van een Noorse
inbreng in de Slag om Arnhem
is nimmer sprake geweest. Maar
de Noren blijven in publicaties
opduiken in het rijtje van gealli
eerde strijdkrachten.
Vrijwilligster Pauline Otten van
het Arnhems Oorlogsmuseum
(niet te verwarren met Airborne
Museum in Oosterbeek) in
Schaarsbergen beweert dat
Amerikaanse indianen bij de
Slag zijn ingezet als onderdeel
van de Eerste Britse Airborne
Divisie. „Indianen werden inge
zet als code-talkers. Hun indi
aans was niet te decoderen door
de Duitsers", meent Otten. Op
Moscowa, de Arnhemse be
graafplaats, zouden volgens
haar zelfs vijf Mohawk-indianen
liggen. Waar? Dat kan ze niet
zeggen. Op de begraafplaats is
het dé grap van de dag. „We zijn
ze nog nooit tegengekomen."
Op Moscowa liggen geallieerde
soldaten, maar het merendeel is
gesneuveld voor of na de 'slag
van de tegenslag'.
Ze duiken deze dagen ongetwij
feld weer op: mannen op leeftijd
die zich compleet met onder
scheidingen laten toejuichen als
veteraan van de Tweede Wereld
oorlog. Maar het zijn bedriegers,
die hun eretekenen ergens heb
ben gekocht. De echte oud-strij
ders ergeren zich groen en geel
aan deze nep-veteranen.
„Het zijn zielige mensen", zegt
J. Rouwen van de Stichting Air
borne Herdenkingen in Ooster
beek. „Ze willen eer en aan
dacht. Ze kopen op militaire
beurzen een rijtje lintjes en
naaien die op de verplichte
blauwe blazer. Ze diepen ergens
de juiste kleur baret op en men
gen zich vervolgens tussen de
echte veteranen. En dan staan
ze met de borst vooruit hevig
aangedaan vooraan bij een her
denking. Sommigen halen zelfs
de televisie met hun verzonnen
herinneringen."
Vorig jaar nog ontdekte de
Stichting Airborne Herdenkin
gen volgens Rouwen een bedrie
ger, die zelfs kans had gezien
zich bij een gastgezin te neste
len. Twee andere mannen vielen
op bij een herdenking, omdat ze
veel te jong waren om veteraan
van de Tweede Wereldoorlog te
kunnen zijn. „Mannen van rond
de 65 jaar, dat is dus onmogelijk
nu de Slag om Arnhem zestig
jaar geleden is."
Vaak zijn het de echte veteranen
die de organisaties attent maken
op oplichters. In hun clubbla
den circuleren namen van ont-
