Rusland opent jacht op terroristen
BUITENLAND
Bush blijft in missie Irak volharden
Europese Commissie slaat alarm over oprukken HIV-virus
Star Trek-achtige
motor leidt naar Mars
Moskou kondigt preventieve aanvallen op terroristische bases waar ook ter wereld aan
Sharon wil referendum over Gazaplan
Watersnood China eist vele levens
Openlijke
ruzie binnen
Vlaams Blok
Ruimtesonde Genesis valt te pletter
Ti*
i/oor rechter
_ij moord
- Voor de rechtbank
|e Hildesheim is gis-
thtszaak begonnen
1 5-jarige jongen die
brdt van de moord
btouders. De jongen
to® en oma in maart
ld|ben doorgesneden
jrie nemen voor zijn
nou zijn misbruikt
ïeijrootvader.
g. [l5-jarige jongen zijn
:t. friendin en een neef
hgfdverdachte aange-
kjftvorden verdacht van
notigheid.
[en
jnspion'
u trouwt
flordechai Vanunu,
18 jaar in een Israë-
ngenis zat omdat hij
teeheimen van de
e »t had doorgespeeld
ieitse krant, gaat trou-
i, Amerikaanse Kathy
veit de staat Wiscon-
don per e-mail te cor
don met Vanunu na
e jting in april. Later
:lipok met elkaar bellen
Dili bezocht zij voor het
w( om hem persoonlijk
lellen.
loordenaar
i Marokko
tn
zk Marokkaanse politie
djoedelijke seriemoor-
e^epakt die minstens
if en van onder de
d iar seksueel zou heb-
ittuikt alvorens hen met
tn het leven te bero-
eitis de openbare aan-
o# hoofdstad Rabat
dn een 42-jarige me-
i. fan een cafetaria in
ep'adurant. In zijn wo
este politie botten,
igeding en haren ge-
»ilpt onderzoek begon
g# nadat in Tadurant
depdels en een skelet
éronden.
sc
'iet vliegen
10,
stroom
bjritse wetenschap-
ïetn aan een robot die
njigt en uit de insecten
iget zijn eigen stroom
9(ken. De robots zijn
tean brandstofcellen
>1.liegen kunnen verte-
egetten in elektriciteit,
ik bromvliegen vol-
Lirfe 'EcoBot II' vijf da-
't paaiende te houden,
retenschappers. Er
t#en nadeel aan deze
elgers: om vliegen te
1 neten ze een zeer on-
irie lucht verspreiden.
'h
•pplanten
ors paleis
;v
iet park van het ko
ndleis in de Noorse
öOslo zijn hennep-
s jngetroffen. Een
i )rder van het paleis zei
ïipten, waaruit hasj en
éflgewonnen kunnen
tfmiddels zijn vernie-
/öie hennep geplant
iet duidelijk. Ook is
ld of het gewas was
Is sierplant of dat het
^eeksel ging van een
lige hasj- of marihua-
door brand
kse mijn
j teddingswerkers
steren in de Noord-
ats Kure de lijken van
arbeiders uit een ko-
:haald, waarin eerder
brand was uitgebro-
veertien arbeiders
vast, zo berichtten de
Vijf kompels zijn
'onden en ademha-
glijkheden naar een
js gebracht.
donderdag 9 SEPTEMBER 2004
!(4ia.
iwoi
londen/anp - De succesvolle vorderingen van maansonde
Smart-1, die wordt aangedreven door een Star Trek-achtige io
nenmotor, hebben wetenschappers ervan overtuigd dat derge
lijke aandrijfmechanismen ons naar Mars en verder gelegen
planeten kunnen voeren. Smart-1 werd in september vorig jaar
gelanceerd en zal naar verwachting half november in een baan
om onze maan worden gebracht worden. De sonde heeft de
omvang van een koelkast en wordt aangedreven door een io
nenmotor die wordt gevoed door zonnepanelen. Omdat de be-
ginsnelheid van Smart-1 erg laag is, duurt het ongeveer 14
maanden voordat het ruimtevaartuig de maan heeft bereikt,
terwijl een vaartuig dat zijn voorraad brandstof meeneemt
daarvoor maar drie dagen nodig heeft. Eenmaal op dreef gaat
het ruimteschip op zonne-energie echter veel sneller dan een
reguliere motor en is daarom vooral geschikt voor lange afstan
den. De ionenmotor zal gezien de successen waarschijnlijk
worden gebruikt voor de ruimteschepen 'BepiColombo' die in
2012 naar Mercurius vertrekt en 'The Solar Orbiter' die in 2014
de zon gaat onderzoeken. Smart-1 zal als het de maan heeft
bereikt data verzamelen over de ontstaansgeschiedenis en de
minerale samenstelling van het hemellichaam onderzoeken.
moskou/anp-rtr-afp - Rusland
heeft na het gijzelingsdrama in
Beslan io miljoen dollar uitge
loofd voor informatie die leidt
tot de opsporing van de Tsje
tsjeense rebellenleiders Asian
Maschadov en Sjamil Basajev. De
veiligheidsdienst FSB zal het
geld uitkeren aan diegene met
de gouden tip die tot „de neu
tralisatie van beiden" leidt.
Ook heeft Moskou preventieve
aanvallen op terroristische ba
ses waar ook ter wereld aange
kondigd. De chef van de gene
rale staf van de strijdkrachten,
generaal Joeri Baloejevski, zei
dat Rusland „wat voor actie
dan ook zal ondernemen om
terroristische bases waar ook
ter wereld te elimineren". Vol-
Israëlische tanks trokken gisteren de Gazastrook binnen. Foto: EPA
jeruzalem/anp-afp De Israëli-
sche premier Sharon is van
plan een volksraadpleging te
houden over zijn omstreden
plan voor terugtrekking uit de
Gazastrook. Dat meldde een Is
raëlische televisiezender giste
ren. Ondertussen trokken tanks
en troepen gisteren de Gaza
strook binnen, volgens de auto
riteiten om te vóórkomen dat
militanten vanuit het gebied
nog langer aanvallen uitvoeren
met raketten en mortieren op
Israëlische doelen.
Het zou het eerste referendum
op nationaal niveau in Israël
ooit zijn. Volgens de tv-zender
wil Sharon de raadpleging in
november of december hou
den. Het begin van de evacuatie
van de circa 8000 kolonisten op
de Gazastrook staat voorlopig
voor maart volgend jaar ge
pland.
Overigens heeft Sharons Likud-
iding België
in gebruik
Ue gasleiding die eind
>fte in het Waalse
ien is gistermiddag
ibruik genomen. In
meter van de gas-
tgen. Volgens een
juster van exploitatie-
lippij Fluxys is de inge-
.^e zonder problemen
,]De gasexplosie kostte
jjiet leven aan 23 perso-
|jr wie vooral brand
den en politieagenten,
nuizen in België liggen
epargewonden.
loet Turkije
behandelen'
j - De Europese Unie
Jaje „fair en acuraat"
Ien wanneer ze beslist
lat land gaat onder-
over toetreding tot de
lag zeker de criteria
herpen om uitstel te
L Voormalig eurocom-
Ifan den Broek zei dat
>ij een toelichting op
jrt van de commissie-
De EU beslist eind dit
de onderhandelingen
ije opent.
peking/anp - Het dodental als
gevolg van overstromingen en
landverschuivingen in het zuid
westen van China zal zeker ver
boven de tweehonderd uitko
men. Dat berichtten Chinese
media gistermiddag. Ze repten
al van „ramp van de eeuw",
omdat vele miljoenen mensen
door het natuurgeweld zijn ge
troffen. Tientallen mensen gel
den nog als vermist. Het officië
le dodental lag gisteren op ze
ker 190.
Het persbureau Xinhua meldde
dat de informatie over slachtof
fers is vertraagd, aangezien veel
communicatiemiddelen zijn
uitgevallen. De economische
schade wordt geschat op onge
veer 390 miljoen euro. De cen
trale regering heeft de getroffen
gebieden 4 miljoen euro aan
noodhulp ter beschikking ge
steld. Het zwaarst getroffen zijn
de provincie Sichuan en de
daaraan grenzende „stadsre
gio" Chongqing. In de rivier de
Yangtze wordt ter hoogte van
de Drieklovendam het hoogste
gens Baloejevski betekent dat
echter niet dat Rusland „aan
vallen met kernwapens zal uit
voeren".
Rusland houdt Maschadov en
Basajev verantwoordelijk voor
de gijzeling van meer dan dui
zend mensen in de school in de
Noord-Ossetische plaats Be
slan, die aan honderden men
sen het leven kostte, onder wie
veel kinderen. De FSB, de op
volger van de Sovjet KGB, zegt
dat de twee rebellenleiders ook
achter veel andere „onmense
lijke, terroristische acties op het
territorium van de Russische
Federatie" zitten.
Een medewerker van Mascha
dov, Achmed Zakajev, noemde
de uitspraken gisteren in Lon
den een bedreiging voor Euro
pa. Hij verwacht dat Rusland
nu Tsjetsjenen die in het wes
ten wonen gaat vermoorden,
zoals hijzelf. Zakajev geniet po
litiek asiel in het Verenigd Ko
ninkrijk.
„Ik sluit niet uit dat wat ze in
Qatar hebben gedaan, ze ook in
elk willekeurig land in Europa
gaan doen", aldus Zakajev. Hij
doelde op de moord in Qatar
op een Tsjetsjeense rebel in
ruste, Zelimchan Jandarbijev.
Die werd in februari door een
bom in zijn auto vermoord.
Twee Russen zijn in Qatar we
gens de moord veroordeeld.
Zakajev en Maschadov hebben
de gijzeling in Beslan veroor
deeld en beklemtonen daar
niets mee te maken te hebben.
De 10 miljoen dollar die Mos
kou op Maschadovs hoofd
heeft gezet, is volgens Zakajev
„een ziekelijke poging de VS en
het westen na te doen".
De regering van Noord-Ossetië
heeft gisteren naar aanleiding
van de verschrikkelijke gebeur
tenissen haar aftreden aange
kondigd. President Aleksander
Dzasochov zei dat zijn minis
ters binnen twee dagen zullen
vertrekken en dat hij zich nog
bezint op zijn eigen positie.
Intussen is de identiteit van
twaalf van de 32 terroristen die
bij de gijzeling waren betrokken
vastgesteld. Dat zei vice-procu-
reur-generaal Sergej Fridinski
in een gesprek met het persbu
reau Interfax. Om wie het gaat
wilde hij niet zeggen.
Slechts een van de terroristen is
levend gepakt. De Russische
autoriteiten verhoren hem. De
anderen werden gedood bij de
bestorming van de school en de
daarop volgende gevechten. Uit
gegevens die de Noord-Osseti
sche autoriteiten hebben be
kendgemaakt blijkt dat 336 gij
zelaars om het leven zijn geko
men.
De Russische zender NTV zond
dinsdagavond door de gijzelne
mers gemaakte opnames van
de eerste uren van de gijzeling
uit. De beelden laten honder
den gijzelaars zien die op de
grond zitten in de sportzaal, die
later zou worden verwoest. Ook
is te zien dat overal door de zaal
draden zijn gespannen naar
pakketjes die explosieven be
vatten.
brussel - Het extreemrechtse
Vlaams Blok is er tot nu toe al
tijd in geslaagd onderlinge con
flicten binnenskamers te hou
den. Gisteren kon de leiding
een interne strijd over de toe
komst van de partij echter niet
meer indijken. Blok-Kamerlid
De Man verwijt de partijleiding
in Vlaamse kranten openlijk
„lafheid" en „angsthazerij". De
Man verzet zich er tegen dat de
leiding van de partij de naam
wil veranderen, als de rechter in
november inderdaad bepaalt
dat drie aan het Blok gelieerde
organisaties racistisch van aard
zijn. Daardoor zou het Blok alle
overheidssubsidies mislopen,
die de organisaties nu incasse
ren. Daarom overwegen Ant
werps voorman Dewinter, frac
tievoorzitter Annemans en par
tijvoorzitter Vanhecke de naam
te wijzigen en meer gematigd,
„fatsoenlijk rechts" programma
aan te nemen. De Man en an
dere oudgedienden vinden dit
een te grote toegeving aan de
gevestigde partijen in België.
Volgens hen doet de Bloklei-
ding er alles aan om maar aan
de macht te kunnen komen.
Conflicten binnen het Blok zijn
voorheen nooit in de media uit
gevochten. In een reactie zegt
nieuwkomer binnen de partij,
oud-journalist Verstrepen dat
de oude getrouwen maar plaats
moeten maken als zij de nieu
we lijn niet willen accepteren.
„Zij moeten hun conclusies
maar trekken", aldus Verstre
pen. „Je bakt geen omelet zon
der eieren te breken."
Nog slechts een deel van de ruimtesonde steekt boven de grond uit. Foto: EPA
pasadena/anp-afp - De ruimte
sonde Genesis is gisteren in de
Amerikaanse staat Utah te plet
ter geslagen bij terugkeer op de
aarde. De beelden van de lan
ding die de NASA uitzond,
toonden het neerstorten van de
sonde. De landing liep mis, om
dat de parachute van het kleine
gevaarte niet uitging.
Dat er iets mis kon gaan, was al
eerder duidelijk. Het Nationale
Vlieg -en Ruimtevaartagent
schap NASA had twee stunt
mannen uit Hollywood inge
huurd om te proberen de sonde
al in de lucht boven de woestijn
van Utah op te vangen. Met be
hulp van helikopters moesten
zij voorkomen dat de sonde
hard op de aarde zou landen,
aangezien het in de ruimte ver
zamelde materiaal anders ver
loren zou gaan.
Sinds de lancering in augustus
2001 heeft Genesis dit materiaal
verzameld uit de zonnewind,
een stroom van geladen deel
tjes uit de zon die door het hele
zonnestelsel heen zwerft. De
gegevens en de substantie die
de sonde na terugkeer op aarde
moest afleveren, zouden vol
gens wetenschappers niet al
leen de samenstelling van de
zon onthullen, maar ook ver
helderen hoe onze planeet kon
ontstaan uit wolken sterrenstof.
Het laatste stukje van de terug
weg had de Genesis aan een pa
rachute moeten hangen. De
stuntmannen moesten de heli
kopters met een haak naar de
parachute 'hengelen' en de
sonde, met een diameter van
slechts anderhalve meter, aan
boord van een helikopter hij
sen.
partij het terugtrekkingsplan
onlangs afgeschoten. Door een
referendum te houden hoopt
Sharon een direct mandaat van
de bevolking te krijgen om zijn
plan toch te kunnen uitvoeren.
Uit opiniepeilingen blijkt dat
circa 60 procent van de Israë
liërs voor terugtrekking is. Ook
een meerderheid van de Likud-
stemmers steunt het Gazaplan
van Sharon.
waterpeil in honderd jaar ver
wacht. De Drieklovendam is de
grootste waterkrachtcentrale ter
wereld en ligt in de provincie
Hubei, ten oosten van Sichuan.
De watersnood is het gevolg
van al dagen aanhoudende he
vige regenval. In de beneden
stroom van de Yangtze is al ge
waarschuwd voor mogelijke
verdere overstromingen, maar
het is volgens deskundigen nog
onduidelijk of het waterpeil er
tot alarmerende hoogten zal
stijgen.
bagdad/washington-anp-rtr-afp De
meer dan duizend Amerikaanse militairen
die inmiddels in Irak zijn omgekomen, zijn
voor president Bush juist reden om te vol
harden in zijn missie in het Arabische land.
Ondertussen neemt het geweld in Irak toe
en lijkt de spiraal onomkeerbaar.
„We zijn dankbaar voor de opofferingen
van deze mannen en vrouwen in uniform.
We zullen ze eren door onze missie te vol
tooien", zei Bush in Washington. Veruit de
meeste doden zijn gevallen na 1 mei 2003,
de dag waarop Bush vanaf een vliegdek-
schip het einde van de belangrijkste ge
vechtshandelingen aankondigde, onder
een groot spandoek met daarop de tekst
'Missie voltooid'.
Een van de brandhaarden van het verzet
tegen de Amerikanen en hun bondgenoten
is Fallujah, waar de afgelopen dagen bij
zware gevechten honderden doden vielen.
De soennitische stad werd gisteren op
nieuw door Amerikaanse vliegtuigen be
stookt. Radicale Irakezen ontvoerden giste
ren de vice-gouverneur van de provincie
Anbar uit zijn huis in Fallujah.
In het sjiitische stadsdeel Sadr City van de
Iraakse hoofdstad Bagdad, een andere gro
te verzetshaard, kwam gisteren een Ameri
kaanse militair om, toen een bom ontplof
te. Twee andere soldaten raakten gewond,
aldus het Amerikaanse leger. Bij gevechten
kwamen in deze wijk de afgelopen dagen
tientallen Irakezen om.
Het afgelopen etmaal zijn in Irak drie bui
tenlandse vrachtwagenchauffeurs gedood
toen hun door Amerikanen beschermde
konvooi onder vuur werd genomen door
opstandelingen. De incidenten hadden
plaats ten noorden van Bagdad, aldus de
Iraakse politie woensdag.
Intussen bereiden de meeste buitenlandse
hulporganisaties in Irak zich voor op een
vertrek uit dat land na de ontvoering van
twee Italiaanse hulpverleners in Bagdad.
Dat zei een coördinator voor activiteiten
van non-gouvernementele organisaties
(ngo's) in Irak woensdag tegen het Franse
persbureau AFP.
„Het lijkt er na overleg deze morgen op dat
de meeste buitenlandse ngo's zich opma
ken om het land te verlaten en sommige
buitenlanders zijn deze ochtend zelfs al
Bush: „We zullen ze eren door onze missie
te voltooien". Foto: EPA
vertrokken", zei Jean-Dominique Bunel.
„De anderen doen de komende dagen
waarschijnlijk hetzelfde.
Volgens Bunel zijn ongeveer vijftig ngo's
actief in Irak. Een groep gewapende man
nen ontvoerde dinsdagmiddag uit een rus
tige wijk in het centrum van Bagdad de Ita
liaanse hulpverleensters Simona Pari en Si-
mona Torr'etta van de organisatie Un ponte
per Baghdad (een brug naar Bagdad). Ook
twee Iraakse hulpverleners moesten mee
met de mannen. Een islamitische groepe
ring die zich 'Ansar al-Zawahiri' noemt,
heeft gisteren de verantwoordelijkheid voor
de ontvoering van de twee Italiaanse mede
werksters opgeëist. Zij deed dat in een
boodschap die op een islamitische website
is geplaatst. Of de naam van de groep ver
wijst naar Ayman al-Zawahri, de Egypti
sche rechterhand van al-Qaeda-leider Osa
ma bin Laden, is niet bekend.
De ontvoering van Pari en Torretta is vol
gens de boodschap „de eerste van onze
aanslagen op Italië". De actie is bedoeld als
wraak op de Italiaanse premier Berlusconi
en „het criminele Italiaanse kruisvaarders
volk" omdat Italië „moslimgebied heeft be
zet en moslims heeft vermoord". Italië
heeft ruim 2700 militairen in Irak gestatio
neerd en weigert die terug te trekken.
Of de boodschap inderdaad van de ont
voerders van de twee vrouwen en de twee
Irakezen afkomstig is, is niet duidelijk.
Sommige Italiaanse deskundigen trekken
de authenticiteit in twijfel. Intussen ont
kennen de ontvoerders van twee Franse
journalisten op een internetpagina dat zij
losgeld hebben geëist voor hun gijzelaars.
door onze correspondent
Hans Gertsen
brussel/gpd - De ziekte aids rukt, na een sta
bilisatie in het begin van de negentiger jaren,
opnieuw sterk op in Europa. Volgens cijfers
van de Europese Commissie zijn in de EU en
een aantal buurlanden inmiddels 1,3 miljoen
mensen besmet met het HIV-virus dat aids
veroorzaakt.
Ook in Nederland zijn de besmettingscijfers
te hoog, meent Europees Commissaris Pavel
Telicka (volksgezondheid). Ons land telt naar
schatting tussen de 16.500 en 23.000 HIV-ge-
infecteerden, waarvan er ruim 9300 officieel
geregistreerd zijn. Het aantal personen met
aids bedroeg in januari van dit jaar 6297.
Het dagelijks bestuur van de EU heeft de lid
staten met klem opgeroepen 'politiek leider
schap' te tonen om te voorkomen dat de ziek
te epidemische vormen aan gaat nemen.
Vooral in nieuwe lidstaten zoals Estland en
Litouwen en in buurlanden als Wït-Rusland,
Oekraïne en Rusland is de stijging van het
aantal nieuwe besmettingen sinds 1995 spec
taculair. In sommige van die landen stijgt dat
aantal zelfs sneller dan in de tot nu toe ergst
getroffen gebieden in Afrika.
In Rusland, Oekraïne en Wit-Rusland is het
aantal besmettingen de afgelopen tien jaar
vijftig maal hoger geworden, vooral door de
toename van intraveneus druggebruik. In die
landen is inmiddels één op de 100 volwasse
nen besmet.
Volgens Telicka is de situatie in Estland en Li
touwen 'zeer ernstig'. Ook in veel West-Euro-
pese landen is het aantal nieuwe besmettin
gen sinds 1995 sterk gestegen, vooral bij men
sen tussen 15 tot 25 jaar. In heel West-Europa
is het aantal nieuwe besmettingen sinds 1995
verdubbeld.
De toename van het aantal HIV-besmettin-
gen wordt besproken op een conferentie die
medio september in Vilnius (Litouwen) ge
houden wordt. Daaraan nemen de ministers
van gezondheid van alle EU-landen en een
aantal buurlanden plus tal van experts, deel.
De conferentie moet startpunt zijn van geza
menlijke aktie om aids te voorkomen, meer
voorlichting en tot nauwere samenwerking.
„HlV/aids is niet alleen een probleem voor
Afrika en ontwikkelingslanden. We hebben te
maken met een ernstige epidemie die hier, in
delen van Europa, aan de oppervlakte komt.
De EU moet leiding geven aan de aktie die op
het hele continent nodig is om een epidemie
te voorkomen", zei Telicka.
Volgens Telicka is de politieke aandacht voor
het probleem de laatste jaren verslapt. Boven
dien heeft de ontdekking van aids-remmende
medicijnen bijgedragen tot mindere aandacht
voor de ziekte. De burger lapt het gevaar be
smet te raken steeds meer aan de laars.
EU-commissaris David Byrne liet weten dat
de Europese Commissie bereid is een rol te
spelen in het bestrijden van de ziekte. „Maar
de integrale aanpak die we voorstellen zal al
leen werken als alle partners hun verantwoor
delijk nemen. Regeringen moeten HlV/aids
de aandacht geven die het verdient."
