Het schoolbord zonder spons en krijtjes
REGIO
Bioloog John Mulder zet tentje op bij 'Zeehos'
willigers hebben geen tijd
een cursus van een week'
ip
NAVRAAG
rkorpsen in Nederland zijn niet goed voorbereid op hun
«k dinsdag uit een rapport van de Inspectie Openbare Orde
:id. De bevelhebbers en officieren zijn vaak niet goed opge
leid door
een ge
brek aan
oefe
de brandweer in Noordwijk zou best wat meer training kun-
jiken, zegt commandant JOS PESCHIER van het brandweer-
jrdwijk.
DONDERDAG 9 SEPTEMBER 2004
het brandweerkorps in Noordwijk recentelijk aan oefe
nen?
officieren van het korps, onder wie ik, zijn korte tijd gele-
jiaar Engeland geweest om te oefenen. De trainingscentra
itenland
einram-
vegonge-
tfent de rest van het korps?
bevelvoerders op de spuitwagens en de rest van de brand-
jn is helaas geen geld om ze naar dure buitenlandse trai-
I sturen. Een bijkomend probleem is dat 43 van de 48 men-
is vrijwilligers zijn. Deze mensen hebben naast hun nor-
li vaak geen tijd voor een cursus van een week in het bui-
Ms zij parttime en betaald als brandweerman aangesteld
forden, zouden ze meer tijd voor oefening overhouden.
dit kost geld, geld dat de gemeente Noordwijk voorlopig
_J)g andere, minder kostbare oplossingen om de kwaliteit
]andweer te verbeteren?
frgroting zou een oplossing kunnen zijn. De korpsen van
I üsse en Noordwijk zijn allemaal vrij klein en werken he-
ior zichzelf. Als die korpsen beter gaan samenwerken, kun-
woorbeeld een dure fulltime commandant delen, of speci-
hnemen in de bestrijding van bepaalde soorten branden,
iwe fusiegemeente Katwijk zijn ze inmiddels al zover, en
ai van Sassenheim, Warmond en Voorhout werken ook al
de noordelijke Bollenstreek moeten we echter voorlopig
lannen van de gemeenten afwachten."
arten van Wijk
archieffoto: Henk Bouwman
UIT DE ARCHIEVEN
,nl
54, Donderdag 9 September
lEind vorige week hebben in Leiden twee mannen gepoogd
ss, met wie zij een avondje uit waren, in een wat opgewekter
|te brengen door toevoeging van een dosis belladonna in hun
e vermouth. De belladonna, die in de geneeskunde als
örend middel wordt gebruikt, had een averechtse uitwerking
ïjes. Zij klaagden over een droge keel, pijn in nek en hals en
de^h misselijk. Het resultaat van de toediening veil geheel an-
in de beide heren hadden verwacht. Een der meisjes, wier
Üeert tussen 22 en 25 jaar en die werkzaam zijn in een
e i, was zelfs de volgende middag de vergiftiging nog niet te
pmen.
s fingen van de meisjes heeft de politie een der mannen, een
loopman, gearresteerd, die zich thans nog in arrest bevindt.
'arezet nader onderzoek nog voort. Tot nu toe is uit het onder-
it komen te staan dat de mannen drie flesjes belladonna ge-
;dif9, maandag 10 september
Ie
uiDe Leidato loopt prima en de stemming onder de stand-
goed. Er waren dit weekend al ruim 15.000 bezoekers ge
le Leidse huishoudbeurs. Het besluit om de beurs ook za-
">vrid open te houden bleek een gouden greep, 's Avonds be-
'ndter mensen dan overdag de Leidato.
ief Leidsch Dagblad
ïijnleze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
|je2,50 (afdruk van 13 bil 18 in zwart wit) over te maken op gironummer
HDC Media b.v., Postbus 2, 1800 AA Alkmaar, onder vermelding van
Jblad, ANNO d.d.(datum van plaatsing) of door contante betaling aan
adviui het Leidsch Dagblad, Rooseveltstraat 82 te Lelden. U krijgt de foto
ij z( binnen drie weken thuisgestuurd.
ing
COLOFON
rrttf
ie d
g( Leidsch Dagblad
ecH
?rlaktie: B.M. Essenberg
k directie.hdcuz<ê>hdc nl
°Pidacti e: Jan Geert Majoor,
n ^riaan Brandenburg
ersjfl; redactie ld@hdc.nl
ie-rt
DR
182, Leiden, tel. 071-5 356 356
bus 54,2300 AB Leiden
1-5 356 415
'071-5 356 325
In fax 023-5150 567
ERKOOP
|b.t:
|366l
fl: 023-5150543
681 3677
bndel: 071-5 356 300
B kunnen contact opnemen
M
m
kng (acceptgiro)
een aut. ine.)
p/j €216,90
rf
is een machtiging verstrekken
:h afschrijven van het
ontvangen €0,50 korting
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag
Voor zaterdagabonnementen geldt €0,60 per
zaterdag
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 0800-1711 (gratis)
Mobiel 072 - 5196800.
ma t/m vr: 07.30-17.00 uur, za: 08.00-13.00 uur
(als op zaterdag voor 12.00 uur wordt gebeld,
wordt de krant dezelfde dag nabezorgd Wie
tussen 12.00 en 13.00 uur belt, ontvangt de
krant op maandag.)
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Media BV
c.q de betreffende auteur
6 HDC Media BV. 2004
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Media BV is belast met de verwerking van
gegevens van abonnees van dit dagblad. Deze
gegevens kunnen tevens worden gebruikt om
gerichte informatie over voordeelaanbieding
en te geven, zowel door onszelf als door
derden Heeft u hier bezwaar tegen, dan kunt
u dat laten weten aan HDC Media BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 2,1800 AA Alkmaar
Vergeet het klassieke groene school
bord, de stoffige krijtjes en de natte
spons. Het interactieve 'smart board'
lijkt de toekomst te hebben. Met dit
stuk techniek verandert het traditio
nele schoolbord in een volwaardige
multimediapresentatie, waarop de le
raar niet alleen maar aantekeningen
kan maken, maar bijvoorbeeld ook
het internet kan verkennen. Docent
Willem Koster van het Visser 't Hooft
Lyceum in Leiden kan nog maar moei
lijk zonder. „De lessen worden sneller,
spannender en leuker."
„Heb jij de vorige pagina aanteke
ningen nog even nodig?" Met een
razendsnelle tik van zijn vinger 'to
vert' docent Willem Koster de tek
sten die hij zojuist heeft opgekrie-
beld terug op het witte bord. „Geno
teerd? Goed, dan gaan we nu verder
met paragraaf twee, het zonnestel
sel." Waarna de vier vwo klas getrak
teerd wordt op een multimediapre
sentatie waarbij de planeten over het
bord 'vliegen'. Koster loopt druk ge
barend op en neer. Af en toe houdt
hij halt, trekt met een inktloze stift
een rode cirkel op het scherm, waar
na hij verder gaat met de lesstof. De
leerlingen kijken gebiologeerd toe;
ze hebben weinig tijd voor andere
zaken.
Ruim een jaar geleden maakte Kos
ter kennis met het 'smart board'.
„Dat was tijdens een gelikte presen
tatie van zo'n vertegenwoordiger."
Verkooppraatjes of niet, de docent
van het Visser 't Hooft Lyceum raak
te meteen enthousiast over het tech
nische snufje. Vooral voor het geven
van 'zijn' vakken, natuurkunde en
algemene natuurwetenschappen,
zag hij de meerwaarde. „Daar kun je
veel beeldmateriaal bij gebruiken,
zodat je het veel leuker en spannen
der maakt voor de leerlingen. Dat
spreekt veel meer aan dan alleen een
paar aantekeningen op het bord."
Ook de beamer in combinatie met
de computer gaf al de mogelijkheid
op de lessen wat 'op te leuken'.
„Maar het nadeel daarvan is dat je
dan achter de computer verdwijnt.
Dat is voor de leerlingen ook niet
zo'n interessant gezicht." Het 'smart
board' brengt daar verandering in.
Dit witte, rechthoekige bord maakt
weliswaar gebruik van een beamer,
maar is bovendien gevoelig voor de
aanraking van vingers of speciale
'stiften'. Bij de 'bediening' kan de
docent dus gewoon bij het bord blij
ven staan. „Zo houd je de aandacht
van de leerlingen vast", zegt Koster.
Wat is er allemaal mogelijk? Aller
eerst kan het smart board gebruikt
worden als een ouderwets krijtbord.
Daarvoor zijn de speciale inktloze
stiften bedoeld, die rood, groen,
zwart en blauw 'schrijven'. Een han
dig extraatje is dat de aantekeningen
ook opgeslagen kunnen worden. Zo
doende kan de docent eerder ge
maakte aantekeningen op een later
tijdstip weer terugroepen. „Heel
handig om het geheugen van de
leerlingen even op te frissen", zegt
Koster. Ook kunnen de notities op
het internet gezet worden, zodat ze
voor de leerlingen thuis oproepbaar
zijn.
Maar behalve dit 'klassieke gebruik'
van het bord zijn er veel meer toe
passingen mogelijk. Met behulp van
de computer kan er een verbinding
worden gemaakt met het internet,
waarna de docent op het schoolbord
door de webpagina's kan 'surfen'
door het scherm aan te raken. Ook
kunnen powerpoinl-presentaties in
een handomdraai op het scherm ge
toond worden. Te allen tijde kan de
docent met zijn stiften extra aante
keningen maken, zaken onderstre
pen of omcirkelen.
Voor Koster is het smart board in
middels een integraal onderdeel van
zijn lessen. „Als ik in een lokaal met
een 'ouderwets' bord sta, mis ik dat
ding echt." Zijn lessen zijn leuker,
spannender, dynamischer, vindt de
docent. En door de nieuwe software
die voortdurend op de markt wordt
gebracht, is er steeds meer mogelijk.
Bijvoorbeeld een programma waar
mee rechtstreeks grafieken op het
bord getekend kunnen worden.
„Natuurlijk moet je wel oppassen
dat het niet alleen een technisch
speeltje is, maar dat je er meer mee
doet", voegt hij eraan toe.
En hoe zit het met de leerlingen? Ligt
het gevaar niet op de loer dat ze wel
erg gemakzuchtig worden nu de
aantekeningen toch later op het in
ternet verschijnen? Volgens Koster
valt dat wel mee.Als ik het echt be
langrijk vind dat ze iets noteren, zeg
ik dat er duidelijk bij. Af en toe heeft
dat wel een didactische meerwaar
de." Maar je kunt er ook anders te
genaan kijken, vindt de docent.Al
die tijd dat die koppies over hun
schriften gebogen zitten, kunnen ze
ook niet opletten. Dat kan soms ook
verloren tijd zijn."
Op het Visser 't Hooft Lyceum aan
de Kagerstraat zijn inmiddels zeven
lokalen met een smart board. Aange
stoken door het enthousiasme van
de docenten die er al gebruik van
maken, ontstaat er steeds meer inte
resse bij andere collega's, zegt Kos
ter. „En dan gaat het niet alleen
maar om jonge docenten. Ook oude
re collega's werken er al mee." Dat
het nog wel even zal duren voordat
alle klassen van dit technische snufje
zijn voorzien, heeft dan ook niets
met een gebrek aan belangstelling te
maken. Dat is eerder een 'financieel
verhaal', zegt Koster. Aan de smart
boards hangt een stevig prijskaartje.
Toch is het slechts een kwestie van
tijd voordat dit technische snufje alle
klaslokalen verovert, vermoedt Kos
ter. „Ik denk dat dit wel de toekomst
van het lesgeven is."
Rody van der Pols
'Het is elke keer weer spannend of ik iets aantref in de emmers'
In tien dagen tijd telt de oogst
elf zandhagedissen, drie rug-
streeppadden, twee gewone
padden, één bruine kikker en
dan nog de nodige spitsmui
zen. Ja hoor, al is het dan niet
de bedoeling dat ik die vang,
de gewone soorten die ik te
genkom zet ik ook over het
hek." Sinds tien dagen vormt
bioloog John Mulder - korte
broek, geschramde benen,
stokje in de hand - een terug
kerend element in het ruige
duinlandschap op het terrein
van het Katwijkse Zeehospiti
um. Hij heeft er zijn tentje op
gezet. Daar rust hij in uit, maar
ook blijft hij er regelmatig in
slapen. „Ik woon in Apeldoorn.
Het is niet te doen om elke dag
heen en weer te rijden. Dat
kost me twee uur per rit."
Twee keer per dag loopt hij
zijn ronde. Die voert langs
een paar honderd eigenhan
dig ingegraven emmers. De
ene keer is het een wandeling
van een uur. Een andere keer
loopt het uit tot twee uurtjes.
,,Ik vang de dieren niet alleen
in de emmers, maar ook met
de hand. Dat laatste kost
meer tijd. Vandaar." Mulder
kreeg van de directie van het
'Zeehos' opdracht zoveel mo
gelijk zandhagedissen (Lacer-
ta agilis) en rugstreeppadden
(Bufo calamita) te vangen.
Beide zijn beschermde en op
Europees niveau zeldzame
diersoorten.
De zandhagedis is van de
twee het kwetsbaarst. De ge
vangen exemplaren worden
uitgezet op een naastliggend
duinterrein. Alleen onder die
voorwaarde kreeg het Zeehos
pitium van de rechter toe
stemming om door te gaan
met de nieuwbouw. Het Co
mité van Verontruste Omwo
nenden Zeehospitium had
een bouwstop geëist. Dit in
afwachting van de uitspraak
in de door de bewoners aan
gespannen bezwaarprocedure
bij het ministerie. De bouw
stop kwam er niet. Mulder
noemt zijn opdracht 'uniek'.
„Dit komt eigenlijk nooit
voor. Meestal vang je dieren
om aan te tonen dat die er zit
ten. Dan hoef je alleen maar
de grond af te dekken met een
grote plaat. Til je later die
plaat op, dan zie je ze weg
schieten. Dat is dan al vol
doende." Nu moest hij een
diervriendelijke vangmethode
bedenken.
Dat werden de emmers. „Zijn
de dieren er eenmaal in geval
len, dan kunnen ze er niet
meer uit. Ze zijn niet in staat
om tegen de gladde wanden
op te klimmen", legt hij uit
„In de bodem zitten gaatjes
om regenwater weg te laten
lopen. Dat was wel nodig
ook", lacht hij, doelend op
het vele water dat sindsdien al
is gevallen. „Het is niet de be
doeling dat ik de beestjes laat
verdrinken." Dat hij de ene
keer meer succes heeft dan de
andere, maakt hem niet uit.
„De eerste dag vond ik al met-
John Mulder laat de babyhagedis zien die op het terrein van het Katwijkse Zeehospitium is gevan
gen. Foto: Dick Hogewoning
een vier hagedissen. En gister
avond nog een kleintje, zo uit
het nest." Uit zijn zak vist hij
een plastic koker met lucht-
gaatjes, waarin de vondst is
ondergebracht. Uiterst voor
zichtig neemt hij de tere ba
by-hagedis in zijn hand, een
van de superkleine pootjes
tussen zijn vingers, zodat het
beestje niet onverhoeds kan
wegschieten. „Deze zat in het
warme zand naast een emmer
te zonnen. Ik kon hem nog
net pakken voordat hij in de
struiken verdween."
De koudbloedige hagedis
moet het echt hebben van de
warmte van de zon. Vooral
zanderige duinhellingen die
de hele dag door de zon wor
den beschenen zijn ideaal
voor ze. Wel moet er struikge
was zijn, als schuilplaats voor
vijanden (fazanten, kraaien,
eksters, vossen, meeuwen,
roofvogels) en planten als in
sectentrekkers. Op die manier
is de maaltijdvoorziening ook
in orde. Zandkuilen zijn per
fecte kraamkamers. De rug-
streeppad, genoemd naar de
opvallende gele streep op zijn
rug, voelt zich ook goed in de
ze droge omgeving. Alleen in
de paartijd gaan ze op zoek
naar een waterpoeltje.
Mulder demonstreert waarom
hij het stokje bij zich heeft. Hij
tilt er de piepschuim plaatjes
in de emmers mee op om te
zien wat er onder zit. Zo
spaart hij zijn rug. De plaatjes
bieden gevangen diertjes be
scherming tegen de zon en de
regen. „Elke keer weer span
nend of en wat ik aantref,
zegt hij. Maar deze ochtend
blijft het bij spinnen en pisse
bedden. Honderden krioelen
de pissebedden. Voor liefheb
ber Mulder interessant stu
diemateriaal. Hij besluit er
een paar mee te nemen naar
huis om te determineren. .Al
tijd leuk om te weten welke
soorten hier voorkomen."
De bioloog heeft het idee dat
spelende kinderen soms zijn
emmers leeghalen. Twee em
mers werden zelfs compleet
uitgegraven. Heel jammer,
vindt hij. „Een honderd pro
cent score zal heus niet luk
ken. Maar elk dier dat ik kan
vangen en overzetten is toch
meegenomen." De houten
schotten die het bouwterrein
afbakenen zorgen ervoor dat
de overgezette exemplaren
niet meer terug kunnen ko
men. De bioloog twijfelt er
niet aan dat, als over een paar
jaar de bouwvakters vertrok
ken zijn en de rült in het ge
biedje is weergekeerd, padden
en hagedissen er weer terug
zullen komen. Daar hoeft hij
ze geen handje bij te helpen.
„Het zijn trekkers. Zeker als er
op een gegeven moment te
veel dieren per vierkante me
ter zijn, gaan ze vanzelf op
zoek naar een ander territori
um." Mulder heeft nog tot 16
september om zoveel moge
lijk padden en hagedissen van
een wisse dood te redden.
„Dan gaan ze in winterslaap
en zie je ze niet meer."
Marijke den Hollander
De Leidse Sphaera
o Planetarium
S. Tracey
ca. 1670
Docent Willem Koster kan nog maar moeilijk zonder het smartboard, zegt hij. Zijn lessen zijn er 'spannender' en 'interactiever' door geworden. Foto: Dick Hogewoning
