'Iedereen heeft van Diana geleerd
GESPREK VAN DE DAG
Jet-man
vliegt als
Superman
y :Xh
t
Londens restaurant Jamie
Oliver aan de schandpaal
t'
Diana's eindeloze gezeur
Onsterfelijk
I
f
zaterdag 4 SEPTEMBER 2<ff
DAGELIJKS LEVEN
Vliegen als superman is de
droom van veel mensen. Een
pionier op het gebied van
Skysurfen (met een surfplank
of -board uit een vliegtuig
springen), Yves Rossy, heeft
het gedaan en gaat nu door
het leven als jet-man. Rossy
had zichzelf in feite omge
bouwd tot vliegtuig. Hijzelf
diende als romp, hangend
aan een minivleugel met
twee kleine raketmotoren.
Na twee jaar voorbereiding
en een aantal voorzichtige
proefvluchten was het vorige
week eindelijk zover. De Air
bus-piloot vloog op 1600 me
ter hoogte meer dan vier mi
nuten met een snelheid van
ruim 180 km/uur. Als een
echte Superman, in horizon
tale positie. Voor het landen
gebruikte hij een parachute.
Foto: EPA
'/met haak z/VT- ik VRukjer in t>e
t-uwjë nagaan wat voor- c>eu(7|j ik hebc-jcw/h)''
MENSELIJK
Een CHINESE PANDA heeft een
tweeling gebaard na het bekijken
van een PORNOVIDEO. Een Chinese
wildreservaat liet Hua Mei seksfilms
zien in de hoop haar geslachtsdrift
op te wekken. De panda, geboren in
de VS maar in februari naar China
verhuisd, kreeg beelden van paren-
da panda's voorgeschoteld. Na een
blind date met een panda-mannetje
werd ze zwanger. Het Zuid-Chinese
reservaat is dolgelukkig met de ge
boorte van de tweeling, meldt de
Britse omroep BBC. Medewerkers
konden al vaststellen dat een van de
twee baby's een jongetje is. Panda's
gelden als uiterst bedreigde dier
soort. Volgens de jongste schattin
gen leven er nog 1600 exemplaren
in het wild en 161 elders. Ze willen
zich in gevangenschap nauwelijks
voortplanten.
Vijftien boeren in de TANZANIAAN-
SE regio Tanga hebben onlangs een
FRIESE KOE gekregen. Het zijn de
eerste kalveren die zijn voortgeko
men uit Fries stierenzaad dat onge
veer anderhalf jaar geleden is inge
bracht bij lokale koeien. Het resul
taat is een koe die uit een Fries wei
land lijkt geplukt, maartegen de
hitte kan en veel meer melk geeft
dan een Tanzaniaanse koe. Het in
seminatieprogramma is een initia
tief van de stichting Farm Friends.
De 'leasekoeien' vormen volgens
een woordvoerder een belangrijke
bron voor inkomsten, voeding, mest
en aanzien. Deelnemers moeten
hun koe binnen twee jaar terugbeta
len met de opbrengsten. De stich
ting wil op termijn tweehonderd
koeien per jaar afleveren bij kleine
boeren.
De Amerikaanse actrice CARMEN
ELECTRA heeft het aantrekkelijkste
ACHTERWERK. Ze heeft daarmee
Kylie Minogue van de eerste plaats
verdreven, zij het nipt. De Baywatch-
ster Carmen versloeg de zangeres
met slechts 1 procent verschil,
meldt de Duitse televisie. De om
roep baseert zich op een onderzoek
door het Amerikaanse jongemannen-
blad FHM. Electra zou voor het on
derhoud van haar bijzondere billen
zelfs een eigen masseur hebben. De
derde plaats in de ranglijst is voor de
zangeres Beyoncé (bekend van
Destiny's Child). De zangeres Jenni
fer Lopez, die de naam Miss Super
Achterwerk heeft, zakte af naar een
van de laagste rangen. Foto: EPA
Zeven jaar na haar dood, houdt de
stroom boeken over Diana, prinses
van Wales, aan alsof ze nog spring
levend is. Andrew Morton, wiens
biografie 'Diana, haar eigen ver
haal' nog steeds geldt als stan
daardwerk, heeft zijn oude materi
aal weer uit de brandkast gehaald
om het afbladderende beeld van de
prinses bij te verven. Daarbij past
kritiek op het Britse koningshuis,
waarin Diana zo slecht paste.
„De Britse koninklijke familie is
op haar sterkst als zij als eenheid
opereert. Maar dat gebeurt wei
nig. Beleid wordt maar zelden op
elkaar afgestemd. Koningin Eliza
beth is niet goed in het leiden van
haar familie. Ze neemt geen initi
atieven, is timide en conservatief.
Zij houdt veranderingen lang te
gen. Het ontbreekt haar aan ver
beelding. Dat het anders kan, zie
je in Nederland. Daar speelt ko
ningin Beatrix een veel betere rol
en proberen familieleden elkaar
niet de loef af te steken," zegt An
drew Morton.
De Britse auteur was de af
gelopen dagen in Am
sterdam om zijn
nieuwste epistel over
de in 1997 veronge
lukte prinses van
Wales onder de
aandacht te bren
gen. Hij denkt niet
dat de Oranjes in
dezelfde valkui
len vallen als de
Windsors. „Ieder
een heeft van
Diana geleerd.
Troonopvolgers
kunnen nu uit
liefde trou
wen. Niet zoals prins Charles, die
op zoek ging naar een blanke,
aristocratische, protestantse
maagd omdat zijn vader zei dat
hij niet langer moest wachten.
Charles werd een huwelijk opge
drongen. De verkering met Diana
duurde maar kort en ze leerden
elkaar nauwelijks kennen. Wat
had een meisje van 19 ook ge
meen met een man van 32? „'Ik
was het offerlam' zei Diana daar
over tegen mij'," aldus Morton.
„Ze had natuurlijk ook de pech
dat haar man verliefd was op ie
mand anders, op Camilla Parker-
Bowles."
„Charles verwachtte dat Diana
zich koest zou houden. Dat ze
rustig thuis zou zitten, terwijl hij
zijn minnares opzocht. Dat had
den koninklijke echtgenotes im
mers altijd gedaan. Maar Diana
was niet bereid haar eigen geluk
daarvoor op te offeren. Nu vindt
iedereen dat vanzelfsprekend,
maar 25 jaar geleden was dat al
lerminst gewoon. Ook in dat op
zicht hebben de ervaringen van
Diana het gemakkelijker gemaakt
voor vrouwen in andere konings
huizen. Zoals prinses Mëxima."
Prins Wil
liam kan
De biograaf van prinses Diana, Andrew Morton in Amsterdam. Foto: GPD
Prinses Diana.
Foto:
Reuters
straks trouwen met wie hij wil,
meent Morton. „Zwart, katholiek,
arm of rijk, het maakt niet uit. Dat
is de erfenis van zijn moeder." De
in 1982 geboren prins lijkt uiterlijk
zoveel op zijn moeder dat Morton
hem 'Diana met een lange broek'
noemt. „Maar innerlijk is William
een echte Windsor. Hij is mis
schien nog wel conservatiever
dan zijn vader. Door zijn opvoe
ding en scholing komt hij hele
maal niet in contact met andere
meisjes."
Morton citeert Diana wanneer de
aanhoudende geruchten over het
vaderschap van haar tweede zoon
Harry ter sprake komt. „Charles is
de vader, niet haar vriend James
Hewitt zoals wordt beweerd.
Diana vond het een belediging.
De maanden voor de geboorte
van Harry waren de gelukkigste
De Herzegovijnse stad MOSTAR krijgt in november een STANDBEELD van de
Chinees-Amerikaanse acteur BRUCE LEE. De Bosnisch-Kroatische schrijver Ve-
selin Gataio heeft volgens de BBC hiertoe het initiatief genomen. Lee werd we
reldberoemd door zijn beoefening van de vechtsport kungfu in talrijke films. Hij
overleed op 32-jarige leeftijd in 1973. Lee heeft voor zover bekend nooit iets
met Bosnië-Herzegovina te maken gehad, maar dat is volgens de initiatiefnemer
geen beletsel. ,,Lee is een echte internationale held en ook een held vooralle
etnische groepen in Bosnië. Dat is waarom we hem hebben uitgekozen", aldus
Gataio. Het moet volgens hem Mostar helpen van het imago af te komen dat het
een verdeelde stad is. De stad is vooral bekend door een brug uit de 16de eeuw
die in de laatste oorlog werd verwoest. De brug is dankzij internationale hulp
herbouwd en deze zomer heropend.
Het Londense restaurant Fifteen, van
televisiekok Jamie Oliver, krijgt er
ongenadig van langs in de nieuwste
editie van de invloedrijke Harden's
Londen Restaurants Guide. Het eten
is te duur, niet lekker en de bedie
ning deugt ook niet. Dat meldde
dagblad The Independent donder-
dag.
Fifteen is een eetgelegenheid waar
vijftien jonge werklozen de kans krij
gen zich door Oliver te laten om-
René de Masny
Een leven zonder liefde is
als een landschap zonder
zon. Als er geen grote
schaduwen zijn, dan zijn
er ook geen grote lichten
scholen tot chefkok. Aan dit charita
tieve project is een succesvolle tele
visieserie gekoppeld, Jamie's Kit
chen.
De jonge kok, die zelf beroemd werd
door de kookserie The Naked Chef,
heeft geen winstoogmerk. „Maar dat
geeft hem niet het recht mensen af te
zetten", aldus de prestigieuze restau
rantgids.
Olivers restaurant komt dan ook op
de 32ste en laatste plaats in de cate
gorie restaurants waar gasten gemid
deld 65 pond (95 euro) moeten neer
leggen voor een maaltijd. Een
woordvoerder van Fifteen liet weten
dat het niveau van het eten en de be
diening de afgelopen maanden be
hoorlijk zijn gestegen. De kritiek da
teert van voor die tijd, aldus Fifteen.
Naar verwachting opent eind no
vember Fifteen Amsterdam zijn deu
ren. Het restaurant is gevestigd in
een pakhuis aan de Oostelijke Han
delskade. De Nederlandse versie van
Jamie's Kitchen begint in oktober op
Net 5. anp
uit haar huwelijk, zo vertelde ze
mij. Hewitt leerde ze pas een paar
jaar later kennen. De waarheid is
natuurlijk lang niet zo pikant of
interessant als de geruchten,
maar kijk naar Harry. Een echte
Spencer, met zijn neus en rode
haar."
Morton motiveert zijn nieuwe
boek met een verwijzing naar de
verhalen waarin Diana wordt af
geschilderd als psychopaat, neu
root, lijdend aan achtervolgings
waanzin of anderszins onbe
trouwbaar en labiel. „Ze begon
zich net te ontplooien. Ze was
eindelijk vrij." Om het beeld bij te
stellen, schetst Morton de laatste
vijf jaar van Diana's leven - na de
onthullingen in zijn biografie
'Diana, haar eigen verhaal' en de
echtscheiding in 1996. „Mijn eer
ste boek moest worden aange
vuld," aldus Morton, die defï
verketterd werd voor zijn onr
lingen. „Maar toen was niet R
kend dat ze eraan had meegp
werkt."
Morton geeft enorm af op Dj"
geruchtmakende butler Paul
rell, die zelf met onthullingeJj]
het privéleven van de prinse i
gekomen. „Op het moment
haar dood was hij druk doen
ander werk te zoeken. Hij wi'
ze hem zou ontslaan. Hij leep
alleen voor haar, maar zij wijir
een ander leven. Ik denk ool|?f
ze uiteindelijk Kensington pjv
zou hebben verlaten. Missclr
was ze wel in Amerika gaan i3'
nen. Daar kreeg ze wel erkeif
en waardering."
De lijst met 'lovers' is lang. E?
ve James Hewitt ook Oliver lie
Teddy Forstmann, Will CarliP
Hasnat Khan en Tast but not
Dodi al-Fayed, met wie ze inl
rijs de dood tegemoet reed. I
voelde zich een leven lang eJÏ
zaam, hunkerde naar aandat
liefde en erkenning en vondr
niet binnen haar eigen disful31
nele familie noch bij haar al |3]
getroubleerde schoonfamiliée
flirtte hevig, genoot van de sP
ning en seks, om de man in r
tie meestal weer te dumpen
beschikbaar kwam. „Met Do
was het anders. Veel wijst erf j
dat het meer dan een zomer?
Morton gelooft niet in de corr
piottheorieën die over de doiir
van de prinses de ronde doeP
„Ze is niet vermoord. Dodi e?3
Diana besloten pas op het laac
moment om niet in hun hot!n
blijven en naar Dodi's appail
ment te gaan. Dat had geen (I
lichtingendienst kunnen plai
Die kan nog geen massavern"'
gingswapen vinden in Irak, l!
staan dat die zo'n ongeluk ki."
gelen in een verkeerstunnel F
rijs."
Hans Jacobs
i..
lV
Het laatste woord over Diana, prinses van
Wales, is oók met het nieuwste boek van An
drew Morton -Diana, op zoek naar liefde- niet
geschreven. Vraag is echter of de wereld na
zo'n 25 boeken over de prinses behoefte heeft
aan weer een terugblik op haar leven. Andrew
Morton, die in 1992 door Diana werd uitverko
zen om haar levensverhaal op te
schrijven, voegt in elk geval wei
nig toe aan de meer dan over
vloedige -en vaak overbodige-
kennis over de op 31 augustus
1997 verongelukte prinses.
Morton hoopt met zijn nieu
we boek sympathie en begrip
te kweken voor de prinses aan
wie hij als schrijver zoveel te
danken heeft. In het geniep voor
zag ze hem van cassettebandjes
met antwoorden op zijn vragen, zo
dat hij haar versie van de koninklijke
werkelijkheid kon vertellen in de echte
lijke strijd met prins Charles. Boulimia,
zelfmoordpogingen, ontrouw en Charles' K'
de voor Camilla Parker-Bowles, Diana bied6*
het allemaal op en Morton profiteerde. Zijf z
jongste boek wekt echter eerder afkeer en fe
begrip voor de prinses dan medeleven.
De hunkering naar erkenning, het eindeloj||
gezeur om aandacht, de wispelturigheid, a
achterdocht (Diana dacht dat de koninklijll
familie haar uit de weg wilde ruimen), het i
nipuleren van vrienden en kennissen, meóÉI
en familie: Morton schildert een onthutseilx
maar langdradig negatief beeld van de priiP3
Hij betreurt dat ze in de vergetelheid is gerfi(
en verwijt dat de Britse koninklijke famiïiePl
het establishment. Maar zijn boek maakt
delijk dat dit eerder komt omdat de complte
Diana, niettegenstaande haar rol als icoorpe
haar soms goede bedoelingen en nuttige
dragen, uiteindelijk van weinig belang is gp
weest. P
p
Diana - Op zoek naar liefde; auteur: Andrew Morton
se vertalers); uitg. Het Spectrum, 19,95 euro.
n,
Ik ben onsterfelijk. Daar ben ik sinds kort achter.
Ik ben toneelspeler en programma-maker van
mijn vak. Maar wat betreft hoop op onsterfelijk
heid heb je niets aan die beroepen. Toen ik jonger
was dan nu keek ik met open mond naar een ac
teur als Ko van Dijk. Als iemand in Nederland
aanspraak kon maken op onsterfelijkheid was hij
het wel. Dat vond ik toen en ik vind het nog. Maar
de jeugd (dertigen jonger) kent de naam niet eens
meer. Laat staan dat er nog iets van zijn grootse
daden is blijven hangen. Voor een acteur, of hij
nou Ko van Dijk heet of Joost Prinsen, geldt het
woord van Shakespeare: „Een arme speler die zijn
uur praalt en pruilt op het toneel en dan niet meer
wordt gehoord". Ook video's helpen niet want hoe
meer van die dingen je in huis hebt hoe minder je
kijkt.
Geven deze columns mij aanspraak op het eeuwige
leven? Natuurlijk niet. Je hebt columnisten die ie
dere paar jaar hun stukkies in een omslag proppen
en van een titel voorzien als 'Honderd gedachten
voor bij de open haard' of 'Wat ik nog even wilde
zeggenNu ja van die enge bundeltjes die je ie
mand met zijn verjaardag geeft als je het echt niet
meer weet. Papiervulling. Commercie. Maar na
tuurlijk niets voorde eeuwigheid.
Ter zake. Vorige week kreeg ik een brief in huis van
de directeur van de Toneelschool. Ik heb u vroeger
wel eens verteld dat ik daar les geef. Of de dames
en heren docenten bij de eerste vergadering na de
vakantie in een paar minuten wilden vertellen
waarom ze eigenlijk voor de klas stonden. Dat
werd gevraagd in die brief. In bed lag ik te piekeren
overeen fatsoenlijk antivoord. „Zij leren van mij
maar ik leer ook van henen het les geven dwingt
mij tot een voortdurend zelfonderzoek". Dat soort
leugens schoten mij te binnen.
Wat doe ik eigenlijk in die lessen? Ik vertel op mijn
manier dingen die ik vroeger hoorde van mijn do
centen. Ik zal hun namen hier niet noemen want
die zijn vergeten zoals de mijne dat binnen
kort zal zijn. Ik vertel de dingen die mijn
docenten weer van hun leraren gehoord
hebben. Dezelfde zaken die mijn leerlin
gen straks zullen doorvertellen als ze zelf
voor de klas staan. En ineens bedacht ik
me dat ik onderdeel ben van een wiel dat
door de eeuwen heen rolt. Ik heb het
voorrecht wijsheden door te geven die eeu
wen geleden al verteld werden. En die nog
verteld zullen worden als u en ik ons uur op
dit toneel allang achter de rug hebben. Nog
eeuwen na nu zullen mijn lessen worden
doorgegeven en zal mijn woord verkondigd
worden. Een opwindende gedachte. En
mijn enige aanspraak op onsterfelijkheid.
