KUNST
CULTUUR
'Connie Palmen hield
vroeger van schlagers'
'Het is een echte
aarebeije-cd'
Gijs van Tuyl wordt nieir
directeur Stedelijk Musei
stijgt °fc
Zwevend
man
in Alphe13
Kamp Westerbork exposeert over Anne Fra^
'WW-regels voor kunstenaars wassen neus'
Muzikale herinneringen BN'ers gebundeld
amsterdam/gpd - Gijs vclll Tuyl
(63) wordt de nieuwe directeur
van het Stedelijk Museum in
Amsterdam. Hij was al conser
vator van het Stedelijk in de ja
ren zeventig.
Van Tuyl is sinds 1992 directeur
van het Kunstmuseum Wolfs
burg in Duitsland. Hij volgt Ru-
di Fuchs op, die zijn functie
eind 2002 neerlegde. Op dit
moment wordt het museum ge
leid door interim-directeur
Hans van Beers.
Met Van Tuyl haalt het Stedelijk
een oude rot in het vak binnen.
Hij is een ambitieuze directeur,
die voor het Stedelijk naar eigen
zeggen geen genoegen neemt
met een positionering in de
subtop van de internationale
museumwereld. Vorig jaar zei
Van Tuyl in een interview: „De
collectie, met name Malevitsj,
Cobra, Ryman, Newman, komt
internationaal niet meer uit de
verf. Toch heeft het Stedelijk als
instituut alle potentie om mee
te spelen in de wereldtop."
Gijs van Tuyl (Gameren, 1941),
studeerde Nederlands en
Kunstgeschiedenis aan de Uni
versiteit van Amsterdam. Hij
was in de jaren zeventig conser
vator van het Stedelijk Muse
um. In 1976 werd hij hoofd van
het Bureau Beeldende Kunst
Buitenland, dat in het buiten
land presentaties verzorgde van
hedendaagse Nederlandse
beeldende kunst.
In 1985 ging dit bureau op in de
Rijksdienst Beeldende Kunst
(RBK); Van Tuyl werd toen
hoofd van de afdeling Presenta
tie Buitenland. In die tijd werd
hij ook genoemd als de mogelij
ke opvolger van Edy de Wilde
bij het Stedelijk. In 1989 werden
de activiteiten van de RBK in
binnen- en buitenland gebun
deld en werd Van Tuyl hoofd
Afdeling Presentatie. Zo bouw
de hij een netwerk van interna
tionale contacten op.
Van Tuyl, eerder dit jaar lid van
de benoemingscommissie voor
de nieuwe directeur van Muse
um Boijmans Van Beuningen in
Rotterdam, werd na het vertrek
van Rudi Fuchs meteen getipt
als diens opvolger. De discussie
in de sollicitatiecommissie van
het Stedelijk spitste zich toe op
drie kandidaten: Van Tuyl,
Hendrik Driessen, directeur van
het particuliere museum De
Pont in Tilburg en Karei
Schampers, directeur van het
Frans Hals Museum in Haar
lem, alle drie oud-consi
ren van het Stedelijk.
Van Tuyl liet er vorig jaa
twijfel over bestaan well
bities het Stedelijk volgeil9
zou moeten najagen: ,,H
delijk zou alleen in de l-
pions League moeten i."
spelen. Daar hangt w( s1
prijskaartje aan. Als je op zij
lérhoogste mikt, moet p t
een werk van Nauman,
of Kippenberger kunnen lin
Dus: politiek, zeg het ma?^
willen jullie met het mum
Verder moet het Stedelfle
neus hebben voor de br<
de actualiteit: heden, he<
nog eens heden, en d
komst."
Met Van Tuyl kiest het St
voor een degelijke kam
die het klappen van de
kent. Velen zagen liev( D
jongere directeur en am;
roep om een vrouw als
van het Stedelijk werd ofd
luider. Van Tuyl wordt
schijnlijk aangesteld vooie-i
zeven jaar. Dat zou bete
dat zijn directoraat zicl^j
een groot deel afspeelt intra
delijke behuizing van het Pc
lijk Museum in het Postsx
bouw. tl
hooghalen/anp - Het is vrijdag precies zestig
jaar geleden dat het laatste transport plaatshad
van Kamp Westerbork naar vernietigingskamp
Auschwitz. Onder de 1019 gedeporteerden be
vond zich ook Anne Frank en haar familie. In het
Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertelt
vanaf vrijdag een tentoonstelling over dat trans
port en de laatste dagen in de strafbarakken.
Anne Frank en haar familieleden kwamen na de
arrestatie in Het Achterhuis in Amsterdam te
recht in het doorgangskamp Westerbork. Bij aan
komst op 8 augustus 1944 belandden ze direct in
de strafbarakken, een gevangenis in een gevange
nis. De meeste mensen die daarin terecfe,
men, werden met het eerstvolgende tra
doorgestuurd naar een vernietigingskanjjv
verbleef de familie Frank nog geen maj,.
Kamp Westerbork.
De tentoonstelling gaat echter niet alleen (j^1
familie Frank. In totaal vertrokken uit Westj0
93 treinen met ongeveer 107.000 mensen^o
met een eigen verhaal en achtergrond. He(dj(
stelt een nog nooit eerder gepubliceerde lij^or
toon van mensen die Westerbork binnftnt
men, inclpsief de namen van het gezin Frd>g.
expositie is tot 10 januari te zien.
Gebroeders Reve
krijgen kunstwerk
Amsterdam - Gerard Reve en
zijn overleden broer Karei krij
gen een kunstwerk in het Am
sterdamse stadsdeel Oost-Wa
tergraafsmeer. Op 5 september
wordt in de wijk Betondorp
'Rue des Reves' van Steffen
Maas onthuld. Het is een chro
nologische compositie van bor
den die als een rebus vertellen
over het leven van de gebroe
ders Van het Reve. Het kunst
werk is een eerbetoon aan de
broers, die van 1924 tot 1937 in
Betondorp woonden.
Slechte recensies
voor 'Exorcist'
den haag - Het gaat niet goed
met 'The Exorcist: The Begin
ning', de film die de Neder
landse acteur Antonie Kamer
ling een doorbraak had moe
ten brengen in de Verenigde
Staten. In het eerste weekein
de had de film nog 24 miljoen
dollar binnengehaald. De in
komsten zijn echter in het
tweede weekeinde met maar
liefst 63 procent teruggelopen.
Debet aan de scherpe terugval
zijn de ongunstige mond-tot-
mondreclame en vernietigen
de recensies. Van de honderd
kritieken van de belangrijkste
Amerikaanse recensenten wa
ren er negentig negatief. De
openingscènes van de vierde
Exorcist-film spelen in bezet
Nederland, met Antonie Ka
merling in een piepkleine rol
als sadistische SS-er.
Spinvis maakt
titelsong Medea
Amsterdam - De Nederlandse
singer/songwriter Spinvis
maakt de titelsong van Medea,
de nieuwe serie van Theo van
Gogh. Spinvis schreef de song
speciaal voor de serie. Het
nummer verschijnt nog niet
op single. De zesdelige serie
Medea verplaatst het mytholo
gische liefdesverhaal van de
Griekse schrijver Euripides
naar de Nederlandse politiek.
Andersen Prijs
naar Velthuijs
kaapstad - Max Velthuijs
krijgt de Hans Christiaan An
dersen Prijs. Hij ontvangt de
prijs, zondag in Kaapstad, uit
handen van Nadime Gordi-
mer en Desmond Tutu tijdens
een congres van het Ibby, een
internationale raad voor boe
ken voor kinderen en jonge
ren. Eén Nederlandse schrijf
ster is Velthuijs in deze eer
voorgegaan: Annie M.G.
Schmidt. De tweejaarlijkse
prijs is altijd voor een schrijver
of illustrator die een belangrij
ke bijdrage heeft geleverd aan
de kinderliteratuur. „Velthuijs'
krachtige en consistente oeu
vre, waarvan Kikker de grote
held is, maakt kinderen over
de hele wereld blij. Al meer
dan veertig jaar", aldus het Ib
by.
woensdag 1 september 2E
In Leiden en de regio bestaat grote belangstelling voor professione
le en amateuristische kunstbeoefening. Heilig Vuur volgt stad- en
streekgenoten die musiceren, zingen, dansen, toneelspelen, foto
graferen, schilderen of op andere wijze 'in de kunst' zijn. Vandaag:
Blaaskapel De Aarebeijeplukkers uit Roelofarendsveen.
Precies dertig jaar fleuren De
Aarebeieplukkers Roelofarends
veen op met hun vrolijke, Tsje
chische kapelmuziek. Muziek
uit de streek Moravië om pre
cies te zijn. Tijdens optredens
gaan de drie dames keurig ge
kleed in Tsjechische kleder
dracht. Aardbeien, jaren gele
den een belangrijk Veens 'ex
pertproduct', prijken in de
vorm van knopen op de groene
jasjes van de vijftien heren.
De 'Plukkers' hebben zich door
de jaren heen gespecialiseerd in
Moravische polka's. In die
streek heeft de kapel ook een
paar keer opgetreden. De leden
sloten er bovendien vriend
schap met de.Tsjechische kapel
Vracovjaci. Déze Tsjechen zijn
op 4 en 5 september in Roelof
arendsveen te gast, om op te
treden tijdens het jubileum
weekend van de Plukkers. „We
speelden in Tsjechië ook wat
nummers met zang, waaronder
'Zustan tu s nami' herinnert
lid van het eerste uur Ton van
der Stam zich. „Dat betekent
'blijf bij ons.' Het publiek ver
stond ons goed en reageerde
bijzonder enthousiast."
Zustan tu s nami is daarom de
titel van de eerste cd van de
Plukkers geworden, die ver
schijnt ter ere van het dertigja
rig jubileum. Bij eerdere jubilea
presenteerden de muzikanten
Plukkersbier, Plukkerswijn en
een jubileumboek, maar van
een plaat of cd was het nog
nooit gekomen. „Nu pas zijn
we goed genoeg", grijnst Peter
Koek, die ook al dertig jaar
Plukker is. „Misschien nog
steeds niet, maar zelf vinden
we van wel."
De muzikanten omschrijven
het schijfje als 'een echte aare-
beije-cd'. Wat bedoelen ze
daarmee? „De liedjes op de cd
klinken precies zoals we tijdens
optredens klinken", legt trom
pettist Dennis van der Kamp
uit. Met zijn 27 lentes is hij de
jongste Aarebeijeplukker. Last
van een soort generatiekloof
tussen hem en de oudere leden
heeft hij niet. „Toen ik een keer
een Tsjechische kapel zag, was
ik verkocht. Via kapelmeester
den haag/anp - De versoepe
ling van de WW-eisen voor
kunstenaars, zondag trots aan
gekondigd door staatssecretaris
Van der Laan, is een wassen
neus. Dat zegt FNV KIEM, de
vakbond voor de kunsten- en
mediasector.
Het kabinet wilde aanvankelijk
de WW-regels voor de kunsten
sector gelijktrekken met die
voor alle werknemers. Het be
sloot vrijdag toch tot een ver
soepeling voor de artiesten,
omdat kunstenaars vaak niet
lang aaneengesloten aan de
slag kunnen zijn.
Het kabinet stelt voor dat podi
umkunstenaars in 26 weken
van een voorafgaande periode
van 39 weken gewerkt moeten
hebben. „Deze eis is niet in
overeenstemming met de flexi
bele arbeidspatronen in deze
sector", aldus de kunstenbond.
„In de toneelsector wordt ge
werkt met productieperiodes
die over het algemeen een pe
riode van 16 weken niét over
schrijden."
Kunstenaar Gerhard Lentink werkt in het Alphense stadhuis aan het herstel van Daedalus.
Foto: Hielco Kuipers
door Theo de With
alphen aan den rijn - 1^°'
lus, het kunstwerk aan k j
fond in het atrium van f
phense stadhuis, is lanjLg
aan opgestegen. Tot zijn
zing constateerde kunsi
Gerhard Lentink gisteroi
dat de zwevende man ei
precies doet waarvoor hi
maakt. „Opstijgen na;)sj
zon."
Eind vorig jaar hing de k
naar uit Dordrecht zijn
op in het spiksplinten
glazen stadhuis van Alph
den Rijn. Daedalus bief
spraakmakend kunstwer
is ook niet zomaar een^
De zwevende man is
bouwd uit 289 blokjes ho
hangen aan doorzichtij»,
londraad, waarvan Lent?,
kilometer heeft gebruikt.
Een paar maanden na c
ring kwamen uit het st1
alarmerende geluiden.
naren zouden Daedalus"
ben zien zakken. Met eer
fend oog was inderdaad
nemen dat niet alle 1.
hout meer de juiste posf
namen. Een deel vai,
atrium werd uit voorzor
met rood lint afgezet. Dt
bestond dat het kunstwer.
beneden zou komen.
„Die angst heb ik het ge
tebestuur uit het hooi,,
praat", zegt Gerhard Li
„De fabrikant en de imL|a
hebben me verzekerd cr
absoluut veilig is. Perion
ook gebruikt om schilt
mee op te hangen en d
stukken zwaarder dai>
blokje hout."
Toch bood Lentink de ga 9
te aan om zijn creatie te I
herstellen. Hij begon ziji^y
zaamheden gisterochtend
het nauwkeurig in kaart^
gen van het probleem.^
nameten van de draden V2
hem dat een groot aantgr6
den is gekrompen en da,g
dalus, in de Griekse mytijen
de vader van de legend;te(
Icarus, dus opwaarts is gje
„Soms zelfs twintig ce;,je
ter", aldus een verbaasd^
tink. „Het meest waarsc£
is dat er vocht uit heoe
londraad is verdampt.
Hij verwacht twee a drie^y
zoet te zijn met de repara,r|(
het kunstwerk. Draadje
draadje moet hij opniei
stellen. „Als Daedalus 1
wispelturig blijft, moet
perion vervangen door
draad. Liever doe ik dd
want perion is doorzien
staaldraad is veel nadruk
ker aanwezig."
Blaaskapel De Aarebeijeplukkers uit Roelofarendsveen viert zijn dertigjarig jubileum. „Wij zijn nu pas
goed genoeg om een cd op te nemen." Foto: Henk Bouwman
Wim van Klink kwam ik hier te
recht en het bevalt goed." Van
der Stam valt hem bij:Als je
met zijn allen gedreven bent
door dezelfde muziek, dan is
zo'n kloof er niet." Koek voelt
zelfs een ware passie voor de
Moravische muziek. „Vooral
toen ik het de mensen daar
hoorde spelen, liepen de rillin
gen over mijn rug."
In slechts twee dagen nam de
kapel zestien stukken muziek
op voor de cd. Er staan vooral
polka's op, een paar walsjes en
een enkele mars. De korte op
nametijd wil echter niet zeggen
dat alle liedjes direct van een
leien dakje gingen. „We heb
ben natuurlijk nummers ge
noeg", zegt de 61-jarige bas
speler Loek Dobbe, die er ook
al sinds de begindagen bij zit.
„Maar voor de cd kozen we de
liedjes uit die we perfect kon
den uitvoeren." Het verraste ze
dat de in hun ogen simpelste
nummers het moeilijkst waren
om perfect te spelen.Ach, het
zal de spanning wel geweest
zijn", denkt Koek. „Vooral de
langzamere, meer gevoelige
stukken waren lastiger dan we
dachten. Daarin vallen foutjes
eerder op."
Alle muzikanten zijn tevreden
over hun eigen cd, maar nieu
we opnames van andere liedjes
zitten er voorlopig niet in. „De
eerste vijf jaar in elk geval zeker
niet", stelt Koek. „De Aarebei
jeplukkers zijn niet commerci
eel. Wij zijn een vriendenclub
die graag muziek maakt en op
treedt. Meer niet."
De Aarebeijeplukkers vieren
hun jubileum in het muziek
centrum van Liefde voor Har
monie, Noordeinde 240a, in
Roelofarendsveen. De feest
avond op zaterdag 4 septem
ber begint om 20.00 uur, de
muzikale middag op zondag 5
september om 12.00 uur.
Joris Rietbroek
ziek. Bij War Child voel ik me
betrokken, met Bono en Pava-
rotti als ambassadeur. Ik wilde
eerst verschillende muziekjour-
nalisten vragen over hun muzi
kale jeugdherinneringen te ver
tellen. Op een gegeven kwam ik
zo in contact met Willemien
Spook uit Haarlem. Die kwam
met het idee bekende Neder
landers te benaderen. Omdat
de lezers daar meer in geïnte
resseerd zouden zijn. Zij wilde
graag meedoen en samen zijn
we lukraak gaan bellen en heb
ben we brieven geschreven. Ik
ben er aan begonnen met het
idee: dat lukt toch nooit."
„Wij hebben slechts twee van
de dertig interviews gedaan, de
meeste zijn gemaakt door mu-
ziekjournalisten die we hebben
geënthousiasmeerd voor ons
project. Zelf deed ik voorname
lijk de coördinatie. Mede dank
zij Willemien, die de eindredac
tie deed, en Henk de Beer, die
voor de vormgeving zorgde, is
het boekje nu klaar. De op
brengst gaat naar War Child.
Precies zoals ik vooraf wilde.
Dat vind ik prachtig. Die orga
nisatie geeft muzikale work
shops aan kinderen in oorlogs
gebieden. Die workshops moe
ten helpen het verdriet te ver
werken."
Muziek kan daarbij een belang
rijke rol spelen, weet Plug uit ei
gen ervaring. „Dat ene plaatje
draaien als je liefdesverdriet
hebt, bijvoorbeeld. Ik was zelf
helemaal gek van Abba. Die
groep liep als een rode draad
door mijn leven. Abba was een
zekerheid, Abba was er altijd.
Dat gaf mij houvast."
En zo komen tal van bekende
Nederlanders met hun eigen
herinneringen op de proppen:
Paul de Leeuw, Erik van Muis
winkel, Drs. P, Harry de Winter,
Yvon Jaspers, Femke Halsema,
Dolf Jansen, Marco Borsato en
Midas Dekkers. „Wist je trou
wens dat Pascal van Def P vroe
ger van André van Duin hield?
Die deed hij na op school.
Soms werd er opgebeld naar
zijn ouders: of ze Pascal wilden
komen halen. Omdat-ie zo
vreemd deed."
door Herman Joustra
leiden - Bijna iedereen heeft ze
wel, muzikale jeugdherinnerin
gen. Of het nu om een plaatjes-
draaiende broer ging, die steeds
de nieuwste elpees in huis haal
de, inclusief bescherm hoezen, of
om het draaiorgel in de straat
dat op de zaterdagochtend bij
het warmdraaien steevast het
zelfde riedeltje afwerkte. Of het
nu om muziekmakende ooms
ging, die op verjaardagen accor
deon en banjo tevoorschijn to
verden om nog een moppie te
spelen, of om de uitzendingen
van Muziek Mozaïek, met een
fluisterende Willem Duys. Ook
bekende Nederlanders hebben
die herinneringen. Van een aan
tal van hen zijn die herinnerin
gen verzameld door Betti Plug,
onder de titel 'Gevoelige snaren'.
„Wist je dat Cesar Zuiderwijk
als vijfjarige, tijdens familie
feestjes, onder tafel zat met zijn
neefjes als de meiden met hun
wijde petticoats jive-den op de
muziek van Louis Prima?" Of:
„Wist je dat Connie Palmen
vroeger van schlagers hield?
Dat is toch niet de eerste asso
ciatie die je bij haar hebt."
Betti Plug wil er maar mee zeg
gen dat het boekje vol staat met
aardige anekdotes en ontboeze
mingen. Ze is dan ook trots op
de uitgave, waarvan ze een paar
jaar geleden alleen nog maar
kon dromen.
Goed, Plug (38) is geen vreem
de in de muziekwereld. De oud-
Noordwijkse was tweeënhalf
jaar programmeur bij het LVC
in Leiden. Een paar jaar gele
den vertrok zij zuidwaarts, om
dat haar vriend Gert Gering
programmeur is bij 013 in Til
burg. Ze pakte vervolgens haar
stiel op in Oss, waar zij voor De
Groene Engel muzikale acts
probeert binnen te halen. Daar
naast schrijft zij al een tijdje re
censies voor het muziekblad
Fret. Maar het samenstellen
van een boekje, dat was andere
koek. „Totdat ik twee jaar gele
den een cursus volgde bij Land
mark Education in Amsterdam.
Het achterliggende idee van de
cursus was iets te realiseren
waarvan je dacht dat het nooit
zou lukken. Wat het boekje ook
zo mooi maakt is dat iedereen
belangeloos heeft meegewerkt
door zijn of haar talenten in te
zetten voor een goed doel: War
Child. Dat ontroert mij."
„Dat ik iets wilde doen voor
War Child is op zich niet zo
vreemd. Ik was op dat moment
zwanger van mijn eerste, ik zat
natuurlijk midden in de mu-
Betti Plug: ,Abba was er voor mij altijd. Dat gaf houvast."
Foto: Henk Bouwman
