GESPREK VAN DE DAG
2,6 Miljard mensen zonder toilet
1
V
Loesje verhuist naar Berlijn
Gebruik van
erectiepillen
groeit sterk
Brilbeer zoekt de vrijheid
Zon als pyromaan
De spelling
gaat weer o
de helling
dinsdag 31 augustus 20i
DAGELIJKS LEVEN
MAAK- ZtlPfVI ;yJiUE- Et-MAR DE H Era^ENT
BEiS^MÊN IN ~Tfe SlrtAN^/MOETEAl JÜÜ.IE,
U\ i ELK/WR- BELoopp *7
MENSELIJK
Hollywoodster RUSSEL CROWE
(op de foto te zien een scène uit
de film Gladiator) heeft toegege
ven dat hij bij een dronkemans
ruzie in een kroeg in Toronto zijn
lijfwacht Mark Carroll heeft GE
BETEN. „Ik dacht dat hij mij van
iets beschuldigde en dat nam ik
hem kwalijk", schreef de 40-jari-
ge Oscarwinnaar in een brief aan
de Australische krant The Daily
Telegraph van gisteren. De krant
had geschreven dat Carroll de
filmster er op gewezen had dat
hij mogelijk te veel aandacht be
steedde aan een cafébezoekster.
Crowe, die kennelijk flink aangeschoten was, pikte dat niet. Niet alleen Crowe
schreef een brief naar de krant. Ook Carroll kwam schriftelijk terug op het inci
dent. Hij ontkende dat Crowe hem in zijn oor had gebeten, zoals de krant had
gemeld. ,,Hij beet in mijn borstkas." Foto: AP
Liefhebbers van NUDISME zijn in de Spaanse regio Catalonië niet langer uit
sluitend op naaktstranden aangewezen. De gemeente BARCELONA heeft beslo
ten nudisme op de openbare weg toe te staan. Barcelona heeft het besluit geno
men op initiatief van twee Spaanse organisaties ter bevordering van het nudis
me, Audan en Aleteia. Just Roca toonde zich namens de twee organisaties in de
maandageditie van de Catalaanse krant El Periódico in zijn nopjes over de maat
regel. Hij sprak van een wereldprimeur. Verder zei Roca te hopen dat het besluit
bijdraagt aan het bereiken van wereldwijd respect voor het nudisme. In een bro
chure waarop onder meer het logo van de gemeente Barcelona is afgebeeld,
wordt onder de aandacht gebracht dat naaktlopen in Barcelona voortaan ook op
de openbare weg is toegestaan. Het is de bedoeling de brochure in het Engels
en Frans te vertalen om het nudisme onder toeristen te bevorderen.
QUENTIN TA-
RANTINO zal
op het witte
doek verschij
nen naast Ker-
mit de Kikker
en Miss Piggy.
De regisseur
van Kill Bill
en Pulp Fic
tion speelt
een rol in de
nieuwe film
van de MUP-
PETS. De film
met de karak
ters uit de beroemde poppenserie van Jim Henson, is gebaseerd op het verhaal
van de Tovenaar van Oz. R&B-zangeres Ashanti kruipt in de rol van Dorothy en
diens tante Em wordt gespeeld door de vrouwelijke rapper Queen Latifah. Miss
Piggy speelt de vier heksen van de windstreken en Kermit is de vogelverschrik
ker. Gonzo en Fozzie Bear spelen de rollen van de blikken man en de leeuw. In
februari kocht Walt Disney de film- en tv-rechten van de Muppets van de fami
lieleden van wijlen Jim Henson. Foto: AP
Loesje, het Arnhemse meisje dat
honderden posterteksten op haar
naam heeft staan, verhuist in 2005
naar Berlijn. Loesje wil vanuit Berlijn
haar internationale activiteiten aan
zienlijk gaan uitbreiden.
Loesje was al sinds 1990 actief in het
buitenland. De organisatie heeft veel
fans in de voormalige Oostbloklan
den. Berlijn is volgens Loesje een lo
gische keuze, omdat de wereldstad
internationale aantrekkingskracht
heeft en een brug vormt tussen
West- en Oost-Europa.
Loesje is in 1983 opgericht door een
groep docenten en studenten van de
toenmalige Kunstacademie in Am-
hem. Zij wilden een 'frisse wind'
door Nederland laten waaien eh uit
ten dat in tegendraadse opmerkin-
Marc Callewaert
Zou het niet interessanter
zijn eerst nog een poosje
een andere planeet te
verkennen: de aarde?
gen op posters. De affiches werden
razend populair.
De in 1994 opgerichte vereniging
Loesje ligt al jaren overhoop met de
gemeente Arnhem, die Loesje aan
sprakelijk stelt voor het illegaal plak
ken van posters. De gemeente heeft
Loesje daarvoor dwangsommen op
gelegd, maar daarover lopen nog
steeds juridische procedures. Loesje
zegt namelijk geen opdrachtgever
van de plakkers te zijn. Bovendien
zou de gemeente de vrijheid van me
ningsuiting aantasten. Eind 2003 liet
Loesje al weten dat de vereniging
zou moeten verhuizen. Loesje kan de
dwangsommen onmogelijk opbren
gen. Of deze kwestie de directe aan
leiding is voor de verhuizing naar
Berlijn is niet bekend, anp
ABUIS
Bij het artikel over het standbeeld
voor het paard Bonfire in onze krant
van afgelopen zaterdag stond niet,
zoals bedoeld, een foto van amazone
Anky van Grunsven, maar van Ulla
Salzgeber, op de Olympische Spelen
haar grootste concurrente.
Een toilet zonder huis, nadat de orkaan Charley over Cuba is geraasd. Huizen, én krotten, zonder toilet zijn veel minder ongewoon. Ongeveer de helft
van de wereldbevolking heeft geen wc. FOTO: EPA
Voor een sanitaire stop gaan we
naar de wc, het meest elementaire
vertrek in ieder huis. Voor 2,6 mil
jard aardbewoners is dit niet van
zelfsprekend. Zij zijn nog nooit een
toilet rijk geweest en doen hun be
hoefde in de vrije natuur, of in pri
mitieve latrines zonder afvoer. Dat
is slecht voor het milieu en nog
slechter voor de mensen, die daarin
moeten leven. De verspreiding van
besmettelijke ziekten neemt toe.
Deze 'stille noodtoestand' wordt
aan de kaak gesteld in een geza
menlijke studie van de Wereldge
zondheidsorganisatie WHO en
het VN-kinderfonds Unicef.
Volgens de Millennium Doelstel
lingen van de Verenigde Naties
moet het overgrote deel van de
mensheid tegen 2015 kunnen be
schikken over veilig drinkwater en
minimale sanitaire voorzieningen.
Het gebruik van erectiepillen
groeit fors. Dat blijkt uit gegevens
van de Stichting Farmaceutische
Kengetallen (SFK). Het afgelopen
jaar leverden apotheken 210.000
keer een erectiemiddel af. Dat is
14 procent meer dan in 2002.
Begin 2004 waren er 40.000 ge
bruikers van potentieverhogende
middelen. De meeste gebruikers
zijn tussen de 55 en 65 jaar oud.
In deze categorie werden in 2003
per dag gemiddeld 2,1 doseringen
per duizend man verstrekt.
In Amsterdam werden de erectie
middelen twee keer zoveel ge
bruikt als in de rest van Neder
land. Ook in Rotterdam en Dan
Haag ligt het gebruik boven het
landelijk gemiddelde. In Fries
land, Drenthe en in de omgeving
van Zwolle slikken veel minder
mannen de erectiepillen. De SFK
wijdt dat aan de grote sociale con
trole op het platteland.
Het gebruik van injecties via de
penis is enigszins teruggelopen.
Vorig jaar hebben de apotheken
13.000 voorschriften voor penisin
jecties verwerkt. De potentiepil
Viagra is veruit het populairst.
Nieuwkomers als Cialis en Levitra
winnen echter snel terrein, anp
Wat betreft de drinkwatervoorzie
ning ligt men 'redelijk op sche
ma'. Maar dat geldt niet voor
voorzieningen die de persoonlijke
hygiëne aangaan. Oorzaken zijn
de snelle bevolkingsgroei in arme
landen, vooral in de steden, en
het gebrek aan geld.
Volgens de studie zullen in 2015
nog een half miljard mensen zon
der minimale sanitaire voorzie
ningen moeten leven. „Hierdoor
zal vooral in Azië en Afrika de mi
lieuvervuiling toenemen, en daar
mee de verspreiding van besmet
telijke ziekten", aldus het rapport.
„Miljoenen kinderen worden
hiervan het slachtoffer en nog
meer volwassenen zullen als kre-
peergevallen aan de rand van de
afgrond blijven."
De wereldwijde trek van het plat
teland naar toch al overbevolkte
steden werkt wantoestanden in de
hand, menen de onderzoekers.
Watervoorziening of riolering in
de alom toenemende krottenwij-
WHO stelt stille
noodtoestand
aan de kaak
ken is een bovenmenselijke opga
ve, en zowel stedelingen als plat
telandsbewoners 'belanden in een
vicieuze cirkel van vervuiling, ar
moede en ziekten.'
„De groeiende kloof tussen beter
gesitueerden en de have-nots kost
dagelijks vierduizend kinderle
vens", waarschuwt Unicef direc
teur Carol Bellamy. ,,Als er geen
verbetering komt in de meest ele
mentaire hygiënische voorzienin
gen, zal die kloof steeds groter
worden."
Dat wil niet zeggen, dat er aan de
'stille noodtoestand' niets is ge
daan. De WHO en Unicef schat
ten dat de afgelopen twaalf jaar
1.1 miljard mensen toegang kre
gen tot veiliger drinkwater, waar
door de globale behoefte nu voor
83 procent is gedekt - tegen 77
procent in 1990. Vooral India en
China droegen daaraan bij, maar
Afrika blijft achter. Daar is 42 pro
cent van de bevolking nog steeds
aangewezen op verontreinigd wa
ter, met alle risico's van dien voor
de volksgezondheid.
De sector hygiëne scoort aanmer
kelijk slechter. Sinds 1990 hebben
weliswaar een miljard mensen
'elementaire hygiënische voorzie
ningen' gekregen, maar de bevol
kingsexplosie in arme landen
heeft deze verbetering goeddeels
teniet gedaan. De helfr van de we
reldbevolking zonder wc of latrine
leeft in India (735 miljoen) en
China (725 miljoen).
In de rijkere landen beschikt 98
procent van de bevolking over
een toilet met hygiënische afvoer.
Mogelijk dat wildplassers tot de
onhygiënische twee procent be
horen.
Bob Kroon
De brilbeer Juan uit de Berlijnse Zoo bekijkt een heren
fiets. Het van oorsprong Zuidamerikaanse dier ont
snapte uit het berenverblijf en wandelde een tijdje
rond in de speeltuin van de dierentuin. Juans verzor
gers legden de 110 kilo zware beer neer met een verdo
vende pijl. Foto: Reuters
Heeft u een glazen bol op uw vensterbank liggen? In
derdaad, een leuk gezicht. Vooral als het zonnig is.
Maar juist dan is het oppassen geblazen: zo'n decora
tieve bol kan gaan werken als brandglas en projec
teert een klein heet puntje op - bijvoorbeeld - de
bank. Die begint te smeulen en met een beetje pech
volgt snel de rest van het interieur.
Ook met vissenkommen schijnt dat te kunnen gebeu
ren. En met holle spiegels. Ik bezit er geen, maar an
dere mensen gebruiken ze om van dichtbij een ver
groot beeld van zichzelf te zien, voor het bijwerken
van wimpers en het opzoeken van puistjes erizo.
In het huis van mijn vriend Han hing zo'n spiegel,
aan het kozijn van het keukenraam. Het rolgordijn
was open, vrolijk scheen de zomerzon naar binnen,
precies in de holle spiegel. Die projecteerde een heel
klein, heel heet zonnetje op de andere kant van het
kozijn. Dit alles is tamelijk toevallig: de holle spiegel,
aan een bewegelijk armpje gemonteerd, was die dag
precies zo gericht dat de zon naar de andere kozijn
stijl kaatste. Die stijl lag weer precies in het brand
punt van de spiegel: alleen daarom was het geprojec
teerde zonnetje scherp, klein en heet genoeg om de
verf af te branden en het hout te laten roken.
Het was denkbaar geweest dat de bewoners, bij thuis
:e, vertrou
an de Ne-k
e. Het ga/
angrijke h#'
De spelling wordt volgend
jaar opnieuw herzien. Dit
blijkt uit uitgelekte, vertroi
welijke stukken van
derlandse Taalunie,
niet om een omvangrijke
ziening, maar de geplande
wijziging druist wel in teg<
het Spellingbesluit van het
Comité van Ministers uit
1994. De stukken tonen ooi
aan dat in het huidige Gr«
ne Boekje veel fouten staai^
f
In het Spellingbesluit van 1
1994 werd vastgelegd dat
om de tien jaar een aange-y
paste editie verschijnt vanfl
de Woordenlijst Nederlani
se Taal, in de volksmond 1 11
Groene Boekje genoemd. 1
een nieuwe editie moeten 1
vooral nieuwe woorden k( 1
men te staan. Er is destijd K
door het Comité van Mini !l
ters, het hoogste orgaan v
de Nederlandse Taalunie, f
nadrukkelijk gesteld dat eef£
nieuwe editie moet versch
nen 'zonder wijziging van
spellingregels'.
Uit uitgelekte, vertrouwelij
ke stukken van de Neder- J
landse Taalunie blijkt nu d
men toch wil sleutelen aar
enkele regels. In de Taalun)
maken Nederland, België
Suriname afspraken over
Nederlandse taal. 1
Het meest opmerkelijk is c 5
een uitzonderingsregel bij
de veel gekritiseerde tusse
n-regel op de nominatie 3
staat te verdwijnen. Het ga3
om de uitzonderingsregel 1
die zegt dat er geen tussen
komt als het eerste deel va
een samenstelling een diei1
naam is en het tweede deer1
een plantkundige aandui
ding.
Volgens die uitzonderings
regel moet je nu bijvoor
beeld 'paardebloem', 'katt
kruid' en 'duivekervel'
schrijven. Als de regel ver-
valt, wordt het: paarden- 1
bloem, kattenkniid en duilr
venkervel, enzovoort.
De planning is dat het niei1
we Groene Boekje volgend 11
jaar op 15 oktober ver
schijnt. Verschillende be
trokken partijen, vooral ui
gevers, hebben van de Ne 1
derlandse Taalunie inzage P
gekregen in de geplande n
aanpassingen. Daartoe be c.
horen ook verbeteringen
van fouten die in het huidi
ge Groene Boekje staan. Hl|
gaat om vele honderden
verbeteringen van onder a t
dere verkeerde afbrekingei
weggelaten streepjes
('zwartwitfoto' wordt 'zwa f
witfoto'), niet-bestaande e
kelvoudvormen ('stoottroe a
verdwijnt) en foutieve lid
woorden ('het zweetkuur' a
wordt 'de zweetkuur'). Ooi
tal van slordig geformuleei
de regels worden herschre a
ven.
Na de introductie van de 1
nieuwe spelling in 1995 de t
den de samenstellers van
het Groene Boekje nogal la
coniek over de lawine aan
kritiek die er loskwam op
zowel de nieuwe regels als 1
de woordenlijst Een paar
fouten maken, is onvermij
delijk, werd toen gezegd.
Met de nu opgestelde lijst
van aanpassingen' geeft de"ï
Nederlandse Taalunie indi15
reet toe dat het Groene
Boekje wemelt van de fou
ten.
Uit de vertrouwelijke stuk
ken wordt niet duidelijk
het Comité van Ministers
veranderingen in de spel
lingregels gaat verantwooi
den. gpd
K
komst, de brandweer hadden getroffen bij het nablus
sen. Maar het noodlot had die dag een goed humeur,
en besloot voor Han en zijn gezin geen ruïne, maar
een raadsel achter te laten. De zon, als bekend, staat
niet de hele dag op dezelfde plaats, maar beweegt zich
langs de hemel. Vandaar dat ook het schroeiende
spiegelzonnetje niet op de zelfde plaats bleef, maar
over het kozijn naar boven wandelde. Waar het ge
weest was liet het een diep spoor van verkoold hout
achter, maar nergens kwam het kozijn tot ontbran
ding.
Als de spiegel-zon de theedoeken, iets hoger, had be
reikt was dat allicht anders geweest, maar zover is het
nooit gekomen. De reden daarvoor is uitermate lo
gisch, de Sherlock Holmes'en onder u zouden in staat
moeten zijn met de reeds verstrekte gegevens een slui
tende verklaring te geven. Dat lukte mijn vriend ook,
uiteindelijk. Hij kwam die dag als eerste thuis en zag
dat het rolgordijn dicht was. Aangezien er nog volop
daglicht scheen besloot hij het rolgordijn weer om
hoog te trekken. Han greep routineus naar het einde
van het hijstouwtje, dat om een knop op het kozijn
geslagen was. Dat had geen zin, zo bleek. Het hijs
touwtje hing slap van de knop naar beneden, het was
blijkbaar gebroken. Dat kan, dat doen touwtjes soms.
Han greep omhoog, naar het deel van het touw dat
van de gordijnrol naar beneden hing. Toen zag hij al
weer iets merkivaardigs: over het kozijn
liep een zwart houtskoolspoor tot precies
bij het begin van het nog hangende stuk
je touw. Hier was duidelijk iets onalle
daags gebeurd, maar wat? Pas na enig
denkwerk wist Han de stukjes van de
puzzel in elkaar te zetten. De holle
spiegel en de zon verklaarden het
verkoolde spoor. Op het moment
dat het gloeiende projectiezonnetje
het touwtje van het rolgor
dijn bereikte, dat strak te
gen het kozijn zat, brand
de dat touwtje door. Het
rolgordijn viel, haalde de
zon uit de spiegel en een
mogelijke ramp werd voor
komen.
Echt gebeurd, despoten foren
zik evidens, hoor je tegenwoordig
geloof ik te zeggen) zijn door mij
zelf onder ede geconstateerd op de
Plaats Inciden t.
