Zeehos ruzie
over pad en
zandhagedis
LEIDEN REGIO
Leerlingen van de 21ste eeuw 'kunnen het zelf
Waterschapsverkiezingen staan voor de deur
Noodzaak Rijn Gouwe Lijn stond in onderzoek nooit centraal
Buurt wil werk laten stilleggen
dinsdag 31 AUGUSTUS 2OO4
door Floor Ligtvoet
leiden/regio - Het zijn de oudste democratische
bestuursorganen van ons land: de hoogheemraad
schappen. Maar veel mensen hebben geen flauw
idee wat het hoogheemraadschap precies doet.
Laat staan dat mensen weten dat ze zelfs mogen
stemmen om het bestuur van deze instanties vast
te stellen. Met de Zuid-Hollandse waterschapsver
kiezingen voor de deur, van 25 september tot 6 ok
tober, waarbij de nieuwe bestuursleden van het
hoogheemraadschap worden gekozen, een korte
introductie.
De eerste waterschappen ontstonden in de Mid
deleeuwen. Burgers besloten zich te organiseren
om zo samen het dreigende gevaar van een over
stroming te kunnen beteugelen. Inmiddels liggen
er tal van dijken in het land en zijn van de des
tijds ruim 3500 opgerichte waterschappen er nog
maar 37 over. Dat aantal blijft slinken. In januari
volgend jaar worden de waterschappen Groot-
Haarlemmermeer, De Oude Rijnstromen, Wilck
en Wiericke en het hoogheemraadschap van
Rijnland samengevoegd.
Tot die tijd draagt het hoogheemraadschap van
Rijnland in dit gebied de zorg voor de waterke
ring (duinen, dijken en kades), de hoeveelheid
water (kwantiteitsbeheer), de kwaliteit van het
water, de zuivering van afvalwater en de vaarge-
legenheid in bepaalde wateren.
Hoogheemraadschappen zijn overheden waar
van het bestuur net als de Tweede Kamer, ge
meenteraad en provinciale staten elke vier jaar
democratisch wordt gekozen. Toch houdt daar
de vergelijking op. De verkiezing van het bestuur
van het hoogheemraadschap verloopt namelijk
radicaal anders.
Zo spelen politieke partijen geen enkele rol. Tij
dens de waterschapsverkiezingen kan er slechts
gestemd worden op personen. Ook is er geen
stembureau waar kiezers hun stem kunnen uit
brengen. Stemmen op het hoogheemraadschap
gaat via post of internet.
Het algemeen bestuur van het nieuwe, gefuseer
de waterschap bestaat straks uit 36 personen. Bij
de verkiezingen wordt gestemd in vier categorie-
en: eigenaren gebouwd (huiseigenaren), eigena
ren ongebouwd (eigenaren van een stuk onbe
bouwde grond), ingezetenen (volwassen bewo
ners van gebied van Rijnland die ingeschreven
staan bij de gemeente) en bedrijven.
Al deze groepen hebben een apart belang bij het
waterbeheer van het waterschap, zo is de ge
dachte erachter. Opvallend is dat het aantal ze
tels onder deze belanghebbenden niet eerlijk is
verdeeld. „Dat komt door de oude hoogheem
raadschapverdeelsleutel", zegt Rijnland-voor
lichter Caroline Weber. „Hoe groter het belang is
dat een categorie heeft bij het waterbeheer, hoe
meer belasting die groep betaalt. Maar in ruil
voor die belasting krijgen ze ook meer stemmen
in het algemeen bestuur." De groep 'ingezete
nen' betaalt het meeste belasting en heeft ook de
meeste zetels in het algemeen bestuur van het
waterschap.
Om kiezers warm te maken voor de waterschaps
verkiezingen valt op zaterdag 25 september bij
hen een verkiezingspakket in de bus. Daarin wor
den de kandidaten voorgesteld en wordt uitge
legd hoe men in de daaropvolgende anderhalve
week via internet of de post een stem kan uit
brengen.
Verwachte toename van aantal reizigers is al bijgesteld
De gemeenten en de provincie Zuid-Holland maken al een 'concreet
ontwerp' voor de Rijn Gouwe Lijn, de sneltram tussen Gouda, Alphen,
Leiden, Katwijk en Noordwijk. Voor veel mensen in de Leidse regio
staat het echter nog lang niet vast of de lijn er wel moet komen. In
vijf artikelen stelt het Leidsch Dagblad de vraag: Is de RGL nuttig,
noodzakelijk of overbodig? Aflevering i: De cijfers.
Reizigers moeten vanaf 2007 tussen Gouda, Alphen en het Transferi
um bij Leiden kunnen reizen met de Rijn Gouwe Lijn. Dit deel van het
tracé is vijftig kilometer lang, en loopt tot Leiden Lammenschans
over bestaand spoor. Afbeelding: PZH Kartografie
Sinds halverwege de jaren ne
gentig zijn verschillende rap
porten verschenen over de Rijn
Gouwe Lijn. De noodzaak van
de verbinding stond daarin
nooit centraal. De onderzoeken
gingen over de economische
voordelen, over de veiligheid,
over de beste tracés, over de
mogelijkheid om een sneltram
Rijn Gouwe Ujn in cijfers
Reizigers moeten vanaf 2007 tussen Gouda, Alphen en het
Transferium bij Leiden kunnen reizen met de Rijn Gouwe Lijn.
Dit deel van het tracé is 50 kilometer lang en loopt van Gouda
tot Leiden Lammenschans over bestaand spoor. De kosten
van het eerste deel bedragen 233 miljoen euro. Naar verwach
ting reizen er dagelijks 78.000 mensen mee. De tram rijdt 4 tot
8 keer per uur en krijgt zo'n 40 haltes, waarvan 6 in Leiden. Na
2010 rijdt de sneltram door naar de kust.
door de Breestraat te laten rij
den.
De vurige wens van de betrok
ken gemeentebesturen en van
de provincie om de verbindin
gen in dit deel van Zuid-Hol
land te verbeteren, was de va
der van de gedachte achter de
moderne /ighrraz'/-verbinding.
Vanuit het idee dat het verkeer
al vastloopt en alleen maar zal
toenemen, en dat de wegen,
vooral die van oost naar west,
dat groeiende aanbod niet aan
kunnen, werd het idee voor een
sneltram liefdevol ontvangen.
Het meest recente cijfer over
het verwachte aantal reizigers
komt uit de Milieu Effect Rap
portage van het westelijk deel,
het stuk van Leiden naar de
kust. Daarin staat dat het aantal
mensen dat per openbaar ver
voer reist door de komst van de
sneltram met 12 procent zal
groeien. Dat getal is lager dan
het cijfer uit 2001, toen werd
gesproken over een groei van
het aantal reizigers tussen Lei
den en de kust met 'naar schat
ting 22 procent'. Tussen Alphen
en Boskoop zou de groei 40
procent zijn.
De Rijn Gouwe Lijn is in die ja
ren voor de provincie 'speer
punt van beleid'. In 1999 ver
klaarde toenmalig verkeersge-
deputeerde Wolf dat de eerste
sneltrams al in 2001 moeten rij
den over bestaand spoor, dat
wil zeggen: tussen Gouda, Al
phen en Leiden. In de Verken
ningenstudie Rijn Gouwe Oost,
uitgevoerd door Rijkswater
staat, werd de verbinding 'een
drastische verbetering van het
openbaar vervoer' genoemd.
„De tram moet dan wel een
snel en comfortabel alternatief
zijn voor de auto", beseft Wolf.
Tegenstanders betwijfelen of er
inderdaad meer mensen ge
bruik zullen maken van het
openbaar vervoer, vooral om
dat door de komst van de snel
tram de bussen uit de Leidse
Breestraat verdwijnen en om
dat de sneltram vaak stopt: zes
keer in Leiden. Zij menen bo
vendien dat veel van de passa-
giers van de tramlijn helemaal
niet naar de binnenstad willen.
Daarnaast heeft het openbaar
vervoer de laatste jaren terrein
verloren aan de auto, die steeds
populairder wordt. Tegenover
de schattingen van het aantal
sneltramreizigers staan de har
de cijfers van het jongste on
derzoek naar het autogebruik.
Vorig najaar bleek uit onder
zoek van het Sociaal en Cultu
reel Planbureau dat het aantal
auto's in veertig jaar is gestegen
van 650.000 naar 6,5 miljoen,
en dat mensen er ook steeds
langer in zitten: van gemiddeld
6,5 uur per week in 1975 tot 8,5
uur in 2000.
Vorig jaar verscheen een onder
zoek van het bureau Ecorys,
naar de maatschappelijke kos-
Het basis- en voortgezet onder
wijs gaan de komende decen
nia ingrijpend veranderen.
Centrale eindexamens 'lopen
op hun laatste jaren', gestan
daardiseerde lesmethodes ver
wijnen. Docenten en leerlingen
gaan persoonlijke relaties met
elkaar aan. Leerlingen halen
nooit meer onvoldoendes. De
Utrechtse emeritus-hoogleraar
Luc Stevens verkondigde zijn
toekomstvisie op een gezag
hebbende toon tijdens de ope
ning van het schooljaar van het
Visser 't Hooft Lyceum aan de
Leidse Kagerstraat. De ruim
honderd docenten hoorden die
aanvankelijk sceptisch, maar
met allengs groeiend enthousi-
asme aan.
Steeds meer scholen gaan, in
navolging van universiteiten en
hogescholen, hun school- of
collegejaar officieel 'openen'.
Het Visser 't Hooft deed dat
met de radicale, maar diep
doordachte opvattingen van
Stevens. Hij vindt dat scholen
te veel nadenken over de vraag
wat zij hun leerlingen willen le
ren en hoe dat dan moet. Zij
moeten zichzelf de wezenlijke
vraag stellen: „Waarom komen
leerlingen eigenlijk naar
school? Waarom gaat u er zelf
heen?" Zijn antwoord is dat
lesgeven en leren zinvol zijn.
„Mensen zoeken zin." Leerlin
gen gaan in principe ook graag
De Blauwe Steen, die al 700 jaar in de
Breestraat ligt, is het symbolische
middelpunt van de stad
Onder redactie van
Timoteus Waarsenburg en Eric-Jan Berendsen
'1 - 53 56 124
naar school, want Ieren, willen
leren en zich willen ontwikke
len is een basiseigenschap van
alle mensen.
Dat klinkt mooi, maar in de
praktijk gaat het vaak fout.
Leerlingen verliezen hun moti
vatie, docenten worden cy
nisch. Volgens Stevens komt
dat doordat scholen vasthou
den aan ideeën over leren en
schoolgaan die in de negen
tiende eeuw zijn ontstaan.
Scholen waren als militaire or
ganisaties, waar orde en tucht
moesten heersen. Schoolklas
sen waren als pelotons, waarin
iedereen in hetzelfde marstem
po het lesmateriaal tot zich
moest nemen. In dat systeem
werden leerlingen behandeld
als dienstplichtige militairen,
van wie je bij voorbaat kon ver
wachten dat zij zouden lijn
trekken. Het systeem had bo
vendien selectie ten doel. Slim
me kinderen moesten 'hoog' in
de samenleving belanden en
domme kinderen 'laag'.
Vooral het idee dat onderwijs
moet selecteren, vindt hij ach
terhaald. „In onze samenleving
willen wij mensen tot hun
recht laten komen. Ieder indi
vidu telt. Wij willen het beste
uit leerlingen halen, zodat zij
hun talenten ontwikkelen."
Het negentiende-eeuwse sys
teem werkt bovendien slecht,
meent hij. „Inspanningen wor
den er losgekoppeld van resul
taten. Ongeveer een kwart van
de leerlingen doet zijn best,
maar haalt toch onvoldoendes,
omdat het lestempo te hoog
ligt. Ik kan u zeggen, dat is een
vreemde ervaring. Andersom
kan tien procent van de kinde
ren achten halen zonder ooit
een boek open te slaan."
De Utrechtse emeritus-hoogleraar Luc Stevens vindt dat docenten zich de wezenlijke vraag moeten stel
len: „Waarom komen leerlingen eigenlijk naar school?" Foto: Henk Bouwman
Stevens bepleit een systeem
waarin leraren met leerlingen
overleggen over de vraag wat
zij willen Ieren. Hij is niet bang
dat leerlingen dan zullen lijn
trekken, want leren is immers
een basisverlangen. Leerlingen
verlangen een persoonlijke, in
formele band met hun docen
ten. Zij willen ze als 'wijzen'
zien of als vakman, vakvrouw.
Ze moeten op de achtergrond
blijven, beschikbaar zijn. „Hoe
vaak heb ik niet van leerlingen
gehoord: 'De leraar praat zo
veel, dat is niet nodig. Wij kun
nen het zelf, als we een leraar
nodig hebben, dan hoort hij
het wel'," aldus Stevens.
De school van de eenentwin
tigste eeuw heeft geen behoefte
aan tucht en orde, toetsen,
vastgestelde lesmethodes voor
iedereen, onvoldoendes en
eindexamens. Voor het zover
is, hebben docenten en school
leidingen nog heel wat hinder
nissen te overwinnen. Onder
invloed van de managerscul
tuur is het onderwijs de laatste
jaren juist erg meetbaar en
'economisch' geworden. On
derwijs is gestandaardiseerd en
kan in feite door iedereen wor
den gegeven. Docenten doen
er amper nog toe. Maar het is
niet houdbaar, gelooft Stevens.
Het systeem van nu 'past niet
bij de leerrealiteit' en zal daar
om vallen.
Wilfred Simons
door Saskia Buitelaar
katwijk - De relatie tussen het
Rijnlands Zeehospitium in Kat
wijk en een groep omwonenden
verhardt. Al meteen nadat vori
ge week het eerste werk voor de
nieuwbouwplannen was begon
nen, kwam de Vereniging tot be
houd van het Zeehosterrein in
actie. Vandaag vragen zij de
voorzieningenrechter in een kort
geding om de werkzaamheden
stil te leggen.
De bewoners voeren met Stich
ting Duinbehoud een bezwaar
procedure tegen de nieuw
bouwplannen van het woon
zorgcentrum voor gehandicap
ten. De nieuwbouw is gepland
in het leefgebied van de be
schermde rugstreeppad en
zandhagedis en de bezwaarma
kers vinden dat het Zeehos op
die procedure moet wachten.
De directie wil juist snel aan de
slag met de nieuwe huisvesting.
Daar komt nog een tweede
punt van ergernis bij. Als het
Zeehospitium de procedure
wint, zo heeft directeur H. Perik
hen schriftelijk laten weten,
verhaalt het de gemaakte kos
ten op de bezwaarmakers. Die
zijn verrast en teleurgesteld
over de 'dreigbrief.
J. van Vliet van de Stichting
Duinbehoud is verrast door de
fout die de Zeehosdirectie met
de brief begaat. „Het is in deze
procedure helemaal niet moge
lijk om kosten van extern advies
op ons te verhalen. In het be
stuursrecht staat het eenieder
vrij om bezwaar te maken tegen
een overheidsbeslissing. Dat is
het mooie van ons rechtssys
teem en onze democratie."
Bij Duinbehoud konden ze er
wel om lachen, zegt Van Vliet.
„Het lijkt een impulsieve actie
om de tegenpartijen onder druk
te zetten. In goed Nederlands
noem je dat een dreigbrief
stichting heeft een briefje t%|
gestuurd, waarin de dire ;l
op de fout wordt geweze c
wordt voorgesteld de brit r
niet geschreven te beschou ft
De Vereniging tot behoud w
het Zeehosterrein kon ni<
chen om de brief. Woord
ster A. Stegeman is tele
steld. „Dit is niet passend
manier waarop wij met
omgaan, erg onsportief'
geert zij. Directeur Perik
gens vakantie niet in sta
te reageren op de kwestie.
Meer nog dan over de brif
Stegeman teleurgesteld o\
shovels die ze afgelopen
het terrein op zag rijden n
loopt nog een bezwaarsc
procedure tegen de onthi
die het ministerie van LN\'
tuurbeheer) aan het Zeeho
um heeft verleend in het
van de Flora- en Faun
Maar nu worden onderti
al dieren en planten verstoi
Een aannemersbedrijf heefj
groot deel van het gebied
zet met houten schotten,
zogenoemde amfibiekerin
komende weken kamt een
loog het terrein uit, op
naar rugstreeppadden en
hagedissen. De dieren woL
in de duinen uitgezet,
straks binnen de omhe e
kan worden gebouwd.
Volgens bouwcoördinato g
Bellekom voldoet het Zeeh
tium hiermee aan alle wett
verplichtingen. „Wij he
met een deskundig bureai e
vangplan gemaakt en op
daarvan ontheffing gela
om op dit terrein aan het
te gaan. Ik kan me voorsl
dat de tegenstanders het
mer vinden dat we gelijk b u
nen, maar tussen half augt n
en eind september is de I rt
tijd om de dieren te vangi j
uit te zetten."
Illustratie: Maarten Wolterink.
ten en baten van de Rijn Gouwe
Lijn. Die zal de regio in dertig
jaar 199 miljoen euro opleve
ren. Gemeenten krijgen geld
binnen door de bouw van kan
toren en woningen langs de
lijn, de winkeliers zetten meer
om en het project levert bespa
ringen op voor het milieu, aldus
de onderzoekers. De sneltram
zou zorgen voor 700 nieuwe ba
nen in het gebied.
Janet van Dijk
DUIVEN
Itv
De duiven vlogen dit weekeinde
vanuit Doornik. De uitslag van
de wedvlucht is:
P.V. Blauwkras
P. de Mooij 1, 3, 4, 7, 8, 9; Groe-
nendijk/Pikaar 2, 10; Straat-
hof/v.d. Berg 5, 6.
P.V. Leiderdorp
W.M. de Roode 1, 2, 7, 8, 9, 10;
W. Tolboom Zn. 3; W. van
Oosten 4, 5; B. van Mil 6.
P.V. De Rijnklievers
N. de Groot Zn. 1, 2, 3, 4, 10;
F. Ladan 5; Comb. v.d. Pi
Kooy 6, 7, 8, 9.
Vanuit Ablis is de uitslag:
P.V. Blauwkras
P. Landesbergen 1, 2, 3, 9;
Mooij 4, 5, 10; R. v.d. Geer
Pardon 7, 8.
P.V. Leiderdorp
geen opgave ontvangen
P.V. De Rijnklievers
N. de Groot Zn. 1, 2, 3,
9; S. van Iterson 5; Comb*
Poel/v.d. Kooy 6; Th. Kraan
AGENDA
Wilt u iets melden? Bel 071-5356421, dagelijks tussen 9.00 en
uur. Faxen mag ook: 071-5356415.
E-mail: stadsredactie.ld@hdc.nl
Feta, een stichting ter bevor
dering van het beoefenen
van werelddansen, houdt
woensdagavond 1 september
open lessen in het Wachtge-
bouw aan de Morsstraat 62. Om
19.15 uur begint een les die
vooral geschikt is voor mensen
zonder danservaring, om 20.45
uur is er een les voor dansers
met iets meer evaring. De open
lessen geven een beeld van de
cursussen die binnenkort gege
ven zullen worden. Deelname
aan de open lessen is gratis. De
cursussen duren vijf maanden
en kosten 90 euro.
Shuri-Ryu karate voor vrou
wen houdt woensdag 1 septem
ber een open les in gymzaal De
Brug aan de Wassenaarseweg
499. Tijdens de open les, van
19.15 tot 20.15 uur kunnen be
langstellenden kennismaken
met deze aparte vorm van kara
te. Zondag 5 september begint
de beginnerscursus. Meer in
formatie is te vinden op www-
.wendydragonfire.com.
Problemen met het gebruik
van uw computer? Het Wijkser-
vice Centrum Vogelvlucht aan
de Boshuizerlaan 5 verzorgt el
ke ochtend van 10.30 tot 12.00
uur een inloopspreekuur. Voor
2,50 euro kunt u al uw vragen
aan een vrijwilliger stellen die u
kan helpen makkelijker met uw
computer om te gaan.
Lactatiekundige Praktijk Lei
den houdt elke vrijdag in ge
zondheidscentrum Vondellaan
35 A van 9.00 uur tot 11.00 uur
een inloopochtend voor zwan
gere en borstvoedende vrou
wen. Vrouwen kunnen hier er
varingen uitwisselen. De kosten
bedragen 1 euro per ochtend.
Koffie en thee staan klaar.
De Leidse Ruilvereniging Ko-
ningskerk houdt op vrijdag
avond 3 september een ruil-
avond voor verzamelaars van
postzegels, markclips, telefoon
kaarten, sigarenbandjes en
veel meer. De bijeenkomst
wordt gehouden in buurth
Spoortje aan de Bemhardk
40 in Leiden. De ruilavond
gint om 19.00 en duurt tot,
uur. Het entreegeld bedraa
voor niet-leden 75 cent, kir
ren tot 15 jaar betalen twee
kwartjes entree.
Voor kinderen die het leul >e
vinden om te koken start q l
september (bij voldoende; jdi
meldingen) een korte kooi
sus in buurthuis Matilo. D
deren leren in acht midd:
van 16.00 tot 18.00 uur va
en nog wat. Elke middag
besloten met het gezamenl e
oppeuzelen van het zelf ge f'
maakte eten. Aan het einde s
de cursus hebben alle deeli re
mers een eigen receptenbo k
De cursus kost 34,40 euro*
acht lessen. Opgeven kan b
buurthuis Matilo, Zaanstra bi
126 in Leiden. Telefoon: 07fh
5412515.
Van donderdag 2 tot en nlij
zondag 5 september vindt e
Hortus Botanicus in Leidei e
Dahlia Olympiade, een kle la
ke plantenshow, plaats. De d
openingstijden zijn dagelijl cl
van 10.00 tot 18.00 uur. De c;
tree bedraagt 4 euro per p< ii
soon. Kinderen en houders rt
een Rabo- of NS-Museuinl
of Cultureel Jongerenpaspi
betalen de helft. e
Muziekschool Leiden en (fli
streken houdt open huis.
en met vrijdag 3 septemberfei
alle lessen in het muzikaal
sisonderwijs vrij toegankeli
Wie een open les wil bezod
of informatie wil hebben 0' ie
cursussen, lestijden of loei
kan een kijkje nemen op
.muziekschoolleiden.nl. I
ziekschool Leiden en omsi
ken verzorgt muzieklessen
leerlingen van alle groepd öi
de basisschool.
