DENKSPORT
Jan Timman kan weer lachen
Kamperen en dammen
België haakt in op nieuw thema
23
Fraaie verdediging
levert punten op
-
HDC 965
ZATERDAG 28 AUGUSTUS
BRIDGE
PUZZEL
SCHAKEN
Marijke van der Pas
'Speel tegen een troefcontract nooit onder
een aas uit'. Het grote bridgeboek kent veel
van dergelijke regeltjes. Maar zeg nooit
'nooit'. Er zijn troefspellen waarbij het juist
goed is om onder en aas uit te spelen. Als
de betrokken spelers er dan in slagen die
speelwijze te vinden, is ook direct een spel
met een mooi verhaal geboren.
De jeugd staat aan de bridgetafel bekend
om een grote dosis fantasie. Het zijn dan
ook de jeugdspelers die in deze rubriek
schitteren door op het juiste moment on
der een aas uit te spelen. In het eerste spel
zijn het de Schotten David McCrossan en
Hugh Bergson die tijdens het EK voor juni
orenteams hun Russische tegenstanders op
de pijnbank leggen.
Spel 1
N/Allen
H 5 3
TH 10 7
H 109865
7
A B 7 4
V B 8 4
A
AH 1098
N
#962
v<^° *7 4 3
Z ♦VB6543
V 10 8
A V 9 6 5 2
TVB2
2
De Russische zuid opent na een pas van
oost met IV. West, Bergson, doubleert.
Noord biedt timide 2V. Als dat bod naar
west uitloopt, biedt de Schot nog 3*.
Noord komt tot leven met 3#. Als oost
daarna 4* biedt, probeert zuid 4V. Met
drie azen in handen is dat west iets te gor
tig. Hij doubleert. Hoewel NZ niet al te veel
punten samen hebben is 4V een uitstekend
contract. Het is niet goed te zien hoe NZ
meer kunnen afgeven dan drie azen. De
Schotten spelen het op een fraaie manier
down. Bergson start als west met #A. Als hij
de singleton klaveren in de dummy ziet
verschijnen, ziet de Schot dat er krasse
maatregelen vereist zijn om 4V down te
spelen. Hij grijpt zijn enige kans en vervolgt
met 48, onder ♦AH uit. Als oost, McCros
san, aan slag komt met de vrouw, begrijpt
hij wat er van hem verlangd wordt. Hij
speelt ruiten terug. West troeft de slag en
scoort met #A de downslag. Met +200 kun
je aankomen bij het nevenpaar.
In het tweede spel zijn het de Poolse junio
ren Krzysztof Buras en Konrad Araskiewicz
die tijdens datzelfde EK de Fransen het na
kijken geven.
Spel 2
N/NZ
♦AVB97
V 2
V B 5 4 2
43
#108542 N #-
V 4 3 t 0 VHV874
93 0 H 7
H 10 6 5 Z ^fK^JB972
H 6 3
TAB 1095
A 1086
8
Omdat zowel NZ als OW een prachtige fit
hebben en graag zelf willen spelen, is het
bieden voorlopig niet afgelopen. 5^ kan
met de beste verdediging twee down. Zuid
moet wel zijn partner een hartenintroever
geven. 5# kan gemaakt worden maar het
slechte troefzitsel leidt vaak tot één down.
Als zuid begint met een kleine schoppen
naar de vrouw kan hij niet meer én een kla
veren introeven én de schoppensnit ne
men. Wat gebeurt er in de wedstrijd Polen-
-Frankrijk?
Aan de ene tafel opent de Poolse noord met
2#, vijfkaart schoppen, vijfkaart in een lage
kleur en minder dan een opening. Oost kan
met 4^ een tweekleurenspel in harten en
klaveren aangéven. In Nederland heet die
conventie de Wereldconventie maar elders
spreekt men van Leaping Michaels. West
hoogt op naar 5^. Na twee passen is de
Poolse zuid aan de beurt. Hij bedenkt dat
de tweede kleur van zijn partner ruiten
moet zijn en biedt onvervaard nog 5#. Hij
wordt gedoubleerd. Als de Franse west be
sluit met harten uit te komen, heeft Kotoro-
wicz geen enkele moeite om na een gelukte
snit op #H alle slagen te maken. Polen
scoort twee gedoubleerde overslagen:
+1150.
Aan de andere tafel past de Franse noord.
Als de 1 V-opening van oost wordt gevolgd
door twee passen kan noord zijn tweekleu
renspel aangeven met 2V. Oost geeft met
4^ zijn fraaie tweekleurenspel aan. Zuid
volstaat eerst met 4# maar als west nog met
5^ langs komt, probeert hij 5#. Ook de
Franse zuid wordt gedoubleerd.
Op de westplaats zit de Poolse junior Kon
rad Araskiewicz. Hij analyseert de handen
van NZ. Noord heeft een vijfkaart schop
pen aangegeven en zuid heeft die kleur op
vierniveau gesteund. Omdat er maar der
tien kaarten in een Ueur zitten, moet oost
een renonce schoppfen hebben. Araskie
wicz start met #2 en geeft met die lage
schoppen en passant een entree in de
laagst overgebleven kleur aan. Buras troeft
de slag. Omdat er een singleton klaveren in
de dummy ligt, kan oost niet straffeloos het
aas incasseren. Buras gelooft zijn partner
en vervolgt in de tweede slag met een klei
ne klaveren onder zijn aas uit. West komt
aan slag en geeft zijn partner een tweede
introever. 5# gaat met de Polen aan het
roer gedoubleerd één down. Samen met de
1150 aan de andere tafel goed voor 16 IMP
winst.
De regel 'Speel in een troefcontract nooit
onder een aas uit' is prima maar er zijn si-
^uatie^i^n^erijioodniaatm^eWragi
Oplossing
nummer 34
De twee gevraagde woorden van de
puzzel van vorige week waren:
LEVENSGROOT en ARRANGEMENT
Kruiswoordraadsel
nummer 35
HORIZONTAAL: 1. Soort zwam; 8. plaats
in de Ardennen; 9. ontkenning; 10.
knaagdier; 12. tennisterm; 13. broeikas;
15. mesthoop; 16. etc.; 18. wintersporter;
20. Aziatisch land; 21. pauze (Eng.); 22.
moeilijk breekbaar; 24. rivier in Rusland;
26. symbool lutetium; 28. jus; 30. niet
een; 33. gewicht; 34. altijd; 35. hindernis-
afdaling; 36. na de middag; 37. knevel;
39. opspringend vochtdeeltje; 40. Frans
lidwoord; 42. bijbelse naam; 45. vreem
de; 48. ziektenverwekker; 49. tennisterm;
51. aureool; 53. troefkaart; 54. god van
de zee; 55. plaats in Senegal; 56. bezem;
57. dwaas; 58. naar mijn mening; 60.
huivering; 61. teder.
VERTICAAL: 1. Hulpmiddel bij botbreu
ken; 2. zintuig; 3. voorzetsel; 4. Noord-
Afrikaanse woestijnvos; 5. persoonlijk
vnw.; 6. god van de oorlog; 7. afzetge
bied; 8. schoonheidszin; 11. komische
tenorstem; 12. plaaggeest; 14. een en
ander; 15. chique woonwijk; 16. god van
de liefde; 17. gereedschap; 19. ringvor
mige manometer; 23. rivier in Frankrijk;
25. kweker; 27. stad in Duitsland; 28.
noodsignaal; 29. wisselgebruik (It.); 31.
ratelpopulier; 32. vochtig; 33. toverheks;
38. onbesmet; 39. bijbelse naam; 41. ver
langen; 43. ongewoon; 44. munitie voor
een jachtgeweer; 46. Duitse omroep; 47.
alleen; 49. geschreeuw; 50. Russisch voor
vrede; 52. Japanse alcoholische drank;
54. de lucht betreffend; 58. nanofarad;
59. persoonlijk vnw.
Welke woorden worden gevormd door
de letters uit de vakjes 14-58-30-47-26-
42-9-44-6-54-10 en 36-46-27-17-16-53-
29-59-7-31-19?
Oplossingen van de kruiswoordpuzzel en /of het cryptogram, bij voorkeur per briefkaart,
dienen uiterlijk woensdag a.s. in het bezit te zijn van het Redactiesecretariaat Leidsch
Dagblad, Postbus 54, 2300 AB Leiden. Onder de inzenders worden twee cadeaubonnen
van 12,5 euro verloot. Oplossingen kunt u ook zenden naar ons e-mailadres: credac-
tie.ld@hdc.nl>
Winnaars
De winnaars van een cadeaubon zijn:
Mw. W.M.G. Bergveld, Fabritiuslaan 8,
Wassenaar (kruiswoord).
Mw. T.P. Zonneveld, Weegbreelaan 3, Zoe-
terwoude (cryptogram).
Cryptogram nummer 35
HORIZONTAAL:
4. Dweilen en zwieren (9); 6. Vierde uuiwerk (13); 10.
Op zijn hoogst een leesteken (7); 11. Haar maten zijn
voornaam (5); 12. Verbinding tussen een krant en de
TROS (14); 14. Een vrucht onbewogen inzien (8); 15.
Lappen opgraven (6); 16. Om te bellen heeft een
voetbalclub ruimte nodig (11); 18. Bestuurder die
geen overtredingen maakt (9); 20. Vogels met een
reputatie (10).
VERTICAAL:
1. Missertje van een hond (11); 2. Zwik in de gevan
genis (6); 3. Stukarbeider? (10); 5. De betrekking van
een chauffeur? (15); 7. Voeren prijzen van
stroom (verbruik) (8); 8. Kleding verwant aan een
poloshirt (9); 9. Van een raap wordt een paard
schoon (9); 13. Geadopteerd stel (10); 17. Muzikaal
object met een vlag erover (6); 19. Zij heeft een pluim
verdiend (4).
Oplossing
nummer 34
HORIZONTAAL:
4. Schooljeugd; 7. vierkantjes;
9. breidelen; 10. vorm; 11.
kerststemming; 14. arbeid; 16.
neusbeer; 17. offerkist; 18.
intro; 19. vechtstier; 20. mist
bank.
VERTICAAL:
1. Komediespeler; 2. bliksems;
3. buitenom; 5. coverbedrijf;
6. diepvrieskisten; 8. frag
mentjes; 12. eindschot; 13.
broos; 15. dikke mik.
In mei 2002 stemde Jan Tim
man in met het verzoek van een
verslaggeefster van de Volks
krant, Corine Koole, om twee
dagen met hem mee te lopen.
Tijdens die dagen merkte hij
niets bijzonders, maar de zater
dag erop schrok hij zich rot. In
de krant werd hij afgeschilderd
als een tobberige, zeurderige,
wereldvreemde oude man die
zwaar leed onder het vertrek
van zijn echtgenote en het ver
minderde contact met zijn twee
(volwassen) kinderen. Ter illu
stratie diende een foto waarop
Timman enigszins moeite had
met het aantrekken van zijn re
genjas. Dit imago (volkomen
ongenuanceerd) kon Timman
nou net niet gebruiken. Hij
kwam ook al voortdurend in
het nieuws omdat hij niet wilde
berusten in het bestaan van do
pingcontroles, met de KNSB
had hij ruzie over startgelden,
hij zou voorlopig niet aan het
Nederlands kampioenschap of
landenwedstrijden deelnemen
en hij zou zich gaan wijden aan
het schrijven van boeken en het
componeren van eindspelstu
dies. De glansrijke schaakcar
rière van Jan Timman, net vijf
tig geworden, leek ten einde.
Kort voor dat interview was er
in het leven van Timman echter
iets moois gebeurd. Tijdens het
Corus-toernooi in 2002 in Wijk
aan Zee ontmoette hij in de
schakersstamkroeg Sonnevanck
een ruim twintig jaar jongere
vrouw, die het leuk vond om de
hele avond met hem over Bob
Dylan te praten. Ze hoorde ook
van zijn privé-problemen en
beurde hem op. Het leidde tot
een romance en bijna twee jaar
later traden ze in het huwelijk.
Tot hilariteit van de hele
Diagram 1:
Stand na 19...DÖ3
schaakwereld betrokken ze in
Amsterdam een woning boven
patisserie Van Wely.
Dat Timman prompt als scha
ker ook weer opbloeide, mag je
natuurlijk niet zomaar aan de
privé-ontwikkeling toeschrij
ven, maar het is te opvallend
om dat niet te melden. In Wijk
aan Zee, nog in de wittebroods
weken, liet hij dit jaar zien dat
hij nog aardig met de wereldtop
meekan. Vervolgens won hij
een open toernooi op IJsland,
speelde een geweldige KNSB-
competitie en werd in juli ge
deeld tweede in het sterk bezet
te Amsterdam Chess Tourna
ment. Het laatste nieuws is dat
nu hij de zon weer in het water
kan zien schijnen, hij ook zijn
ruzie met de KNSB heeft bijge
legd. "KNSB-bestuurslid Sytze
Faber heeft werkelijk geen ver
stand van schaken. Ik vind dat
hij weg moet, maar hij gaat pas
weg als hij ertoe gedwongen
wordt. Hij houdt ervan macht
uit te oefenen." Dat zei Tim
man in maart nog tegen Karei
van Delft voor de uitstekende
Apeldoornse website www.sb-
sa.nl. Maar de stijfkoppige Fries
Diagram 2:
Stand na 38.T5a2
en de trotse grootmeester kwa
men nader tot elkaar, met als
gevolg dat Timman in oktober
met het Nederlandse team, aan
de Olympiade deelneemt, ver
volgens aan het Europees kam
pioenschap voor landenteams
en als klap op de vuurpijl in de
zomer van 2005 eindelijk weer
eens aan het Nederlands kam
pioenschap. Daarmee komt
Timman dit jaar op vijf grote
toernooien en is hij weer een
actieve schaker. Topschaker,
mag hij ook weer zeggen, want
na de ratingwinst die hij dit jaar
boekte, klopt hij weer aan de
poorten van de tophonderd van
de wereld.
Timman-Lobron
I.e4 c5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 e6 4.0-
0 Pge7 5.c3 a6 6.Le2 d5 7.exd5
Pxd5 8.d4 Pf6 9.Pe5 Dc7
10.Pxc6 Dxc6 1 l.Lf3
Al een tijdje ontwijkt Timman
met Lb5-systemen de grote Si-
ciliaanse varianten. De witte
opzet is niet groots, de zet c3
belemmert de ontwikkeling van
de eigen damevleugel.
II...DC7 12.g3 Ld7 I3.Lf4 Ld6
14.Lxd6 Dxd6 15.dxc5
16.Lxb7 Tb8 17.b4
Hiermee lijkt wit even zi
pionwinst veilig te stelle
17...Dc4 18.U3 0-0 19.1
Zie diagram 1.
20.c4
Timman kiest niet voor
gische Lg2, kennelijk vin
zijn achtergebleven ont\
ling van de damevleugel
probleem. Door een pio
te geven, komen de andi
pionnen op die vleugel
volop tot bloei.
20...Dxb3 21.axb3 Txb4
Lc8 23.Tfd 1 g6 24.Kfl K
25.Ke2 e5 26.Kd3 Tb6 2
Lg4 28.Lxg4 Pxg4 29.f3
30.Tel Pd7 31.Ta5Tc8
Tcc6 33.b4 Tf6 34.c5 Tb
35.Kd3 g5 36.Ke3 Pb8 3
Th6 38.T5a2
Zie diagram 2. Het is bij
twintig zetten lang crest
gegaan met wit en nu vt
zwart zich gedwongen e
te geven. Na 38...f6 zou
zaam worden weggesch
38...f5 39.Pxg5 f4+ 40.R
41.Pe4 Tch6 42.Pd6 Kffy
Er volgt een leuk tactisc
Na 43...Txh2 44.g5+ Kxg
wint wit een kwaliteit.
43...TH3
Maar wint wit nu ook ni
kwaliteit? Jawel, 44.g5+
45.Pf7+ Kg6 46.Pxh6 Txf
47.Ke4 leidt tot eenvoud
winst voor wit. Maar wa
zou wit zijn f-pion gevei
44.Ke4
Beheerst gespeeld. Als z
dreiging nu voorkomt n
voorbeeld Tg6, krijgt wi
Pf5 of Pc4 een magistr;
ling. Let ook op de wentL,
44...Tg6 45.Pc4 Tg5? 46.
voortdurend in de lucht
Zwart geeft het op.
DAMMEN
Eric van Dusseldorp
If
lil
lil
8
lil
Ui
H
Ml
SS
m
y|
lil
s
B
i
III
i
Hi
8
-
H
IR
-
G
O
n
O
s
O
O
O
Q
s
i
III
1
8
8
8
n
S
D
Q
b
O
O
O
b
™r<
tra
Diagram nr. 1
Van de traditionele zomertoer-
nooien is Brunssum Open het
oudste en volgens velen het ge
zelligste evenement. Dammen
en kamperen op camping 'De
Hitjesvijver', het gaat in Zuid-
Limburg al meer dan twintig'
jaar samen.
Net als de toernooien in Delft,
Den Haag en Nijmegen werd
ook Brunssum gewonnen door
een buitenlander. Jean-Marc
Ndjofang uit Kameroen was al
halverwege het toernooi moei
lijk te achterhalen en werd
overtuigend eerste in een veld
van 92 deelnemers.
Zwart: Stijn Tuijtel - Wit: Friso
Fennema
Zie diagram 1. Wit speelde 19.
33-28. Na afloop van de partij
werd aangegeven dat de wit-
speler op een fraaie negenklap
per had kunnen spelen: 39-34
(11-17A) 34-29 (23x34) 40x29
(2-7, lijkt logisch om schijf 29 af
te ruilen) 29-23 (19x39) 30x19
(13x24) 38-33 (39x28) 32x23
(18x29) 35-30 (24x35) 27-21
(16x27) 37-31 (26x37) 42x33!
Op A (23-29) 34x23 (19x39)
Diagram nr. 2
30x19 (13x24) kan 37-31 (26x28)
27-21 (16x27) 38-32 (27x38)
42x15. Later zou de jonge
zwartspeler een overtuigende
overwinning behalen.
Zwart: Teus Stam - Wit: Randy
Cardozo
Zie diagram 2. Na 39 23-29?
40. 34x23, 18x29; volgde een
bekende typecombinatie: 41.
28-23!, 19x37; 42. 38-32, 29x49;
43. 32x41, 49x21; 44. 26x10 met
winst.
Een partij van de toenooiwin-
naar.
Zwart: Jochem Zweerink - Wit:
Jean-Marc Ndjofang
1. 33-29, 19-24; 2.39-33,14-19;
3. 44-39, 19-23; 4. 50-44, 10-14;
5. 32-28, 23x32; 6. 37x28, 17-22;
7. 28x17, 12x21; 8. 38-32, 14-19;
9. 34-30, 7-110.42-38, 1-7; 11.
41-37, 20-25; 12. 29x20, 25x14;
13. 32-28,21-26; 14. 47-42, 18-
22; 15. 28x17, 12x21; 16. 46-41,
5-10; 17. 30-24,19x30; 18.
35x24, 7-12; 19. 31-27, 21x32;
20. 37x28, 13-19; 21. 24x13,
8x19; 22. 41-37, 9-13; 23. 38-32,
Diagram nr. 3
2-8; Het toernooibulletin geeft
(2-7), maar het lijkt, gezien het
vervolg, uitgesloten dat deze zet
is gespeeld.
24. 32-27,12-18; 25. 43-38, 11-
17; 26.37-32,17-21; 27. 36-31,
26x37; 28. 42x31, 21-26; 29. 49-
43, 26x37; 30. 32x41, 6-11; 31.
48-42, 11-17; 32.42-37, 19-24;
33. 28-22, 17x28; 34. 33x22, 8-
12; 35.41-36, 14-19; 36. 36-31,
12-17; 37. 22x11,16x7; 38.31-
26, 3-8; 39. 39-33, 19-23; 40. 37-
32, 10-14; 41. 33-28, 14-19; 42.
28-22, 4-9; 43. 26-21,15-20; 44.
44-39, 20-25; 45. 40-34, 7-11; 46.
21-17, 11-16; 47. 38-33,...
Zie diagram 3
47 9-14; Wit neemt nu een
combinatie die niet winnend
hoort te zijn. 48.32-28,23x12;
49. 34-29, 18x27; 50. 29x7, 8-12;
51. 7x18, 19-23; 52. 18x29, 16-
21?;
Na gewoon (27-32!) was het re
mise geworden.
53. 29-23, 21-26; 54. 23-19, 26-
31; 55.19-14, 31-37; 56. 14-10,
37-41; 57.10-5,Zwart gaf
het op.
Diagram nr. 4
Terpstra
I. 32-28, 18-22; 2. 37-32
3.41-37, 7-12; 4. 46-41,
34-29, 20-25; 6. 39-34, 1
28x19, 14x23; 8. 44-39,
50-44, 14-19; 10. 32-28,
II.37x28, 19-24; 12. 293
25x14; 13. 35-30, 16-21;
25,14-19; 15.31-26,21-
40-35, 18-23; 17. 42-37,
18. 37x28,13-18; 19. 48-
14; 20. 34-30, 5-10; 21. 3
19x30; 22. 35x24, 14-19;
24x13, 8x19; 24. 45-40,
25.39-34,4-10; 26.34-3
27.30-24, 23x32; 28. 24:|
37!; 29. 41x21, 22-27; 30.
12-18; 31.13x22,17x50;!
gaf het op.
De oplossing van het pr
van P. Kuijper (zwart: 6,
14, 24, 26, 28, 29, 34, 40
17, 21, 22, 27, 33, 37, 38
49) luidt (in de verkorte
11,43 (6x of 26x), 22, 3
Ook de nieuwe opgave
Kuijper uit Hoom. Zie
4. Wit begint en wint.
Zwart: Sander Kalpoe - Wit: Jan
FILATELIE
De gemeenschappelijke uitgifte
(meestal met identieke motie
ven) door twee of meer landen
is één van de nieuwste verza
melgebieden op thematisch
gebied. België heeft deze ont
wikkeling haarfijn voelen aan
komen. De laatste jaren is het
dan ook zeker twee keer per
jaar van de partij. Werd op 24
mei jl. al een gemeenschappe
lijke emissie met Frankrijk uit
gebracht (Blake Mortimer)
voor 20 september staat een
uitgifte gepland met Roemenië.
Op twee zegels staan beeld
houwwerken van de na de
Tweede Wereldoorlog tot Belg
genaturaliseerde Roemeen Idel
Lanchelevici (1909-1994): L'ap-
pel, een vier meter hoog mo
nument (een man met een
breed handgebaar) dat in La
Louvière is te vinden en Peren
nis perdurat Eeuwig duurt de
dichter (twee veulentjes), waar
van het origineel zich in Roe
menië bevindt en een bronzen
afgietsel voor de BP-Building in
Antwerpen staat. Waarden:
0,50 (prior) en 0,55; 2'1000 L en
waarden van 4,50 kr., 5,50 kr.,
6,50 kr. en 12,50 kr. laten beel
den zien van een vikingschip in
volle zee, de reconstructie en
opgravingen. Tien zegels van
4,50 kr. en van 5,50 kr. zitten
ook in boekjes. Het tweede
Prestigeboekje staat ook in het
teken van het Vikingschipmu
seum.
(2 x45c), South of Rivei
Mount Olympus (2 x 9C
Edoras Erewhon (2 x
50) en Emyn Muil Tor
(2 x 2,00). Voor filmliefl
een mooie serie. NB. Ni
Zeeland gaf ook een frai
manente serie zegels ui
90c, 1,35, 1,50 en 2,00)
torische landbouwmac
31000 L. Tien 0,55-zegels zitten
ook in een geïllustreerd velletje
en er komt een souvenirkaart
uit met de vier zegels.
Over enkele weken wordt een
replica van het grootste oor
logsschip van de Vikingen te
water gelaten. Ter gelegenheid
daarvan heeft Denemarken
vandaag (28 augustus) in de
museumreeks de derde serie
gewijd aan het Vikingschipmu
seum in Roskilde. Vier zegeli in
Tevens verschenen vandaag
twee zegels in de reeks Postze
gelkunst, die sedert 1998 loopt.
Deze keer werken van de kun
stenaar Lars Raven (*1929) op
een zegel van 13,00 kr. en van
Lars Nörgard (*1956) op een
21,00 kr.-zegels.
Nieuw-Zeeland kan maar geen
genoeg krijgen van The Lords
of the Rings. Nadat er al series
waren gewijd aan de films The
Fellowship of the Ring (2001),
The Two Towers (2002) en The
Return of the King (2003), ver
schenen nu vier zegels met au
thentieke landschappen en met
filmscènes in hetzelfde land
schap. Op de zegels: The Ford
of Bruinen Skippers Caïiyon
