REGIO
'Wij sturen de kinderen niet, wij nodigen ze uit'
Er lopen nog te veel
:e leerkrachten rondVan der H°even
Geluk met mijn zus uit Sydney
VRIJDAG 27 AUGUSTUS 2004
NAVRAAG
inders vinden dat het scholieren ontbreekt aan besef van nor
waarden. Dat blijkt uit de onderwijsmeter, een jaarlijks onder
zoek naar wat Neder
landers vinden van het
onderwijs, die minister
woensdag naar de
Kamer heeft gestuurd. De ondervraagden maken zich vooral
|over het wangedrag op basis- en middelbare scholen. LIES
onderwijzeres aan de Lucas van Leyden Openbare Basisschool
vindt dat ouders en scholen samen verantwoordelijk zijn
slechte gedrag van kinderen.
1 Igens 11 ook zo slecht gesteld met het normen- en waarden
leerlingen?
lenk van wel. En dat heeft natuurlijk twee oorzaken. Ik vind
tren thuis te
ipvoeding krij-
lat er te veel sof-
chten rondlo-
scholen. Kinde-
eten normen en
n bijgebracht
1. Thuis en op
Leerkrachten
anderen duidelijk
en wat wel en
n, wat hoort en
ort. Kinderen
1 weten dat er re-
l Er wordt nog te
re dacht van: 'Ach,
lal j kinderzieltje kan daar niet tegen en een kind moet zich kun-
tplooien.' Met als gevolg dat kinderen geen discipline bijge-
r wordt en ze zich niet weten te gedragen."
an it blijkt dat?
eic ijkt dagelijks in de klas. Leerlingen vertonen slecht gedrag,
ver leerkrachten en tegenover elkaar. Ze hebben nauwelijks
in sociale omgangsvormen die in mijn ogen heel normaal
ben natuurlijk een oud wijf als ik dat zeg, maar vroeger wist
ion wat hoorde en wat niet hoorde. Daarover wordt op
ook veel te weinig gesproken. Ik vind dat het er in het onder
lak om gaat hoe je kinderen de nodige discipline en sociale
gsvormen bij kunt brengen."
Hm 01 ders daaraan voldoende aandacht of leggen die het
I m juist op het bordje van de scholen?
ik al zei: het probleem heeft twee kanten. Kinderen leren op
I te weinig dat er regels zijn. Maar ouders schuiven opvoe-
oblemen ook wel erg gemakkelijk op de school af. Soms ge-
een kind zich op school heel goed, maar thuis niet. En dan
e school daar wat aan doen. Of een kind heeft op school pro-
[waarvan heel duidelijk is dat de oorzaak thuis ligt. Maar de
mag het opknappen. Ik heb zelfs al eens meegemaakt dat een
de kleuterklas niet zindelijk was en dat de ouders vonden dat
10I daar maar wat aan moest doen.
iet ouders praat ben ik daar heel hard in: wanneer ze zelf in
blijven, moeten ouders de problemen niet op school af
in maar zelf de opvoeding eens ter hand nemen. Uiteindelijk
ijbrengen van normen en waarden een taak van allebei."
an Rijsdam
archieffoto: Ton Kastermans
UIT DE ARCHIEVEN
pö1954, Vrijdag 27 Augustus
aar
korFARENDSVEEN - Toon Vranken heeft gisteren afscheid geno
de gemengde zangvereniging 'Vox Laeta' te Roelofarendsveen
ïem tekenende wijze: in alle eenvoud, maar met een persoon-
-lent van wederzijdse kameraadschap. 'Vox Laeta' heeft naar de
n de scheidende directeur ,,met blijde stem" afscheid geno-
jaar beide partijen zullen het uur van scheiden toch met zekere
id gevoeld hebben. Naast het bestuur en de leden van Vox wa-
vaardigden van de beide kerkkoren en het gemeentebestuur
terwijl voorts de heer J. Bakker namens 'Liefde voor de Har-
niet op het appèl ontbrak.
iding van de nieuwe dirigent èn directeur, Jan v. d. Meer, zong
\a de compositie van Toon Vranken ,,Jesu Duleis.' Julia Hoo-
zorgde in een humoristische declamatie voor een woord van
t de aanstelling van V. d. Meer laat Vranken de vereniging in
een goede opvolger achter.
9, maandag 27 augustus
- Vanwege onvoldoende belangstelling moest het concert
nerikaanse zanger Joe Tex verplaatst worden van de
lordhal naar de Stadsgehoorzaal. Toch was het optreden geen
ping, want Tex gaf een formidabele show weg. Leuk voor het
I: de zanger nodigde bij herhaling meisjes uit de zaal uit om
dium te komen dansen,
f Leidsch Dagblad
In deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
2,50 (afdruk van 13 bil 18 In zwart wit) over te maken op gironummer
r. HDC Media b.v., Postbus 2, 1800 AA Alkmaar, onder vermelding van
gblad, ANNO d.d.(datum van plaatsing) of door contante betaling aan
ie van het Leidsch Dagblad, Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto
binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
Leidsch Dagblad
j Directie: B.M. Essen berg
(mail: directie hdcuz@hdc.nl
pfdredactie: Jan Geert Majoor.
Adriaan Brandenburg
(E-mail: redactie.ld@hdc.nl
WT00R
raat 82. Leiden, tel. 071-5 356 356
Postbus 54,2300 AB Leiden
1x071-5 356415
F fax 071-5 356 325
Ichten fax 023-5150 567
[Tl EVERKOOP
5 m.b.t
k-6813661
goed: 023-5150 543
|075-68i 3677
tailhandel: 071-5 356 300
Ireaus kunnen contact opnemen
li 3636
'ICE
(gratis)
l - 5196800
ENTEN
betaling (acceptgiro)
((alleen aut. ine.)
p/j €216,90
is een machtiging verstrekken
■omatisch afschrijven van het
itsgeld ontvangen €0,50 korting
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag
Voor zaterdagabonnementen geldt €0,60 per
zaterdag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 0800-1711 (gratis).
Mobiel: 072 - 5196800.
ma t/m vr: 07.30-17.00 uur; za: 08.00-13.00 uur
(als op zaterdag voor 12 00 uur wordt gebeld,
wordt de krant dezelfde dag nabezorgd. Wie
tussen 12 00 en 13.00 uur belt, ontvangt de
krant op maandag)
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Media BV
cq. de betreffende auteur.
HDC Media BV, 2004
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-orgamsatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Media BV is belast met de verwerking van
gegevens van abonnees van dit dagblad. Deze
gegevens kunnen tevens worden gebruikt om
gerichte informatie over voordeelaanbieding-
en te geven, zowel door onszelf als door
derden. Heeft u hier bezwaar tegen, dan kunt
u dat laten weten aan HDC Media BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 2,1800 AA Alkmaar.
DE BRUGKLAS
Vera van Gooi (11) uit Leider
dorp gaat deze week voor het
eerst naar de middelbare
school. Een week lang vertelt
zij elke dag in deze krant over
haar belevenissen op het Da
Vinei College, waar zij in de
vwo-brugklas zit. Vandaag:
totempaal.
„Gistermiddag heb ik voor
het eerst kunstklas gehad. Ik
vond het heel erg leuk, ik
weet bijna wel zeker dat de
kunstklas een goede keuze
was. Het duurde twee uur
en we moesten in groepjes
aan een totempaal werken.
Ik krijg de bovenkant, daar
ga ik een vogel op maken.
Heel leuk. Gisteren hebben
we een schets gemaakt van
hoe de totempaal eruit moet
komen te zien. Hij is niet
van hout, maar van een
soort piepschuim, maar dan
zonder die bolletjes. De les
duurde tot vier uur. Toen ik
daarna thuis kwam, was ik
wel behoorlijk moe. Ik ben
achter de tv gaan hangen."
„Ik had gisteren trouwens
weer als eerste Frans. We
gingen oefenen met dia
loogjes. Er is een jongen bij
mij in de klas die elke keer
als een juf of meester vraagt
of iemand iets wil doen, zijn
vinger opsteekt. Hij mocht
dus die dialoogjes doen. En
hij draagt ook het klassen
boek. Dat wilde verder nie
mand. Nee, ik ook niet. Ik
doe dat soort dingen liever
niet, lijkt me niet echt leuk."
„Ik heb ook voor het eerst
geschiedenis gehad. Die
man hield een praatje, nou
ja, een langer verhaal. Hij zei
dat hij wel eens mensen be
lachelijk maakt. Ik moet bij
hem dus wel een beetje op
passen wat ik doe. Het is wel
lekker dat hij geen huiswerk
opgeeft. Nou ja, hij geeft wel
huiswerk, maar dat mag je
in de klas al maken. Alleen
als je het nog niet af hebt,
moetje het thuis afinaken."
„Na geschiedenis was er Da
Vinci-uur. Dat is een uur
waarin je huiswerk mag ma
ken. Die lerares ging ook
eerst een praatje houden en
uitgebreid onze namen le
ren. En daarna zei ze dat ze
iets leuks met ons ging
doen. Ze dacht namelijk dat
we nog geen huiswerk had
den om te doen, maar dat
was dus wel zo. Toen we dat
zeiden, zei ze dat we dan
maar ons huiswerk moesten
maken."
„Voor Nederlands heb ik
twee verschillende leraren.
Dat is eigenlijk heel raar, dat
zeiden ze zelf ook. Die ene
leraar gaf ook een reden,
maar die ben ik alweer ver
geten. We moesten een hele
moeilijke vraag uit het tekst
boek beantwoorden. 'Wan
neer kun je van een aantal
teksten zeggen dat ze tot de
zelfde tekstsoort behoren?'
We wisten het niet. Toen
hebben we maar geant
woord: als je ze gelezen
hebt."
tekst: Nienke Ledegang
foto: Hielco Kuipers
vervolg van voorpagina
Een school waar natuur en vredesbe-
wustzijn centraal staan, een school
waar een kind de kans krijgt om te
dromen, een school waar niet het le
ren uit de boekjes, maar persoonlijke
ontwikkeling uitgangspunt is: Deirdre
Steekers (41) uit Noordwijkerhout filo
sofeerde altijd al over 'ander' onder
wijs. Afgelopen oktober opende zij in
Lisse de Levensschool, een school
waar je kunt 'leren van het leven zelf.
Door een tekort aan leerkrachten
moest de school al na een halfjaar
sluiten, maar Steekers laat het idee
voor een nieuwe Levensschool niet
varen.
Steekers, een kleine vrouw met een
prachtige bos krullen, weet precies
hoe haar ideale school eruit ziet. In
spiratie genoeg: haar eigen school
tijd, de leefwereld van haar zoon en
de natuur, die zo'n belangrijke
plaats in haar leven inneemt. Maar
ook Iederwijs, waarbij ze zich aan
sloot, vertolkt veel van haar ideeën
over onderwijs. Iederwijs is het
schoolsysteem waarbij een kind zelf
bepaalt wat en wanneer het wil le
ren. Een belangrijk uitgangspunt van
Iederwijs is dat de stem van het kind
net zo belangrijk is als die van zijn
begeleiders. Dat blijkt aan te slaan:
Dit schooljaar werden in Nederland
weer vijf nieuwe Iederwijsscholen
geopend, in totaal zijn er nu zeven
tien. Behalve Steekers zijn er nog ze
ker dertig particulieren, verspreid
over het hele land, die een op Ieder
wijs geschoeide school willen begin
nen.
Al op mijn zeventiende droomde ik
van een school waar kinderen zich
zelf mogen zijn en waar ze een roe
ping, gave of passie mogen volgen.
Ik vond dat op een gewone school
kwaliteiten onvoldoende worden ge
zien. Intelligentie wordt er kleiner
gemaakt in plaats van verruimd."
„Dat werd nog sterker toen ik een
aantal jaren geleden - mijn zoon
ging net naar school en ik was zelf
onderwijsassistent - merkte hoe ge
voelige kinderen in het reguliere on
derwijs verdrinken. Ze komen er he-
lemai niet tot hun recht. Je ziet zo'n
kind dromerig uit het raam kijken en
je vraagt je af: wat gaat er in dat kop-
pie om? Een leerkracht roept zo'n
kind onmiddellijk tot de orde. Zo
kan een kind zich afgekeurd voelen,
terwijl eigenwaarde de basis is van
een vredevolle samenleving."
Langzaam ontstond bij Steekers het
idee om dan maar zelf een school te
beginnen. Omdat zij zelf uit een bio-
logengezin komt en het 'samenle
ven' met de natuur met de paplepel
kreeg ingegoten, neemt de natuur
op haar ideale school een grote plek
in.Als kinderen niet kunnen sa
menleven met de natuur, zullen zij
er altijd van vervreemd blijven. Een
voorwaarde was bijvoorbeeld dat de
school in een natuurlijke omgeving
Met de kinderen de natuur in. Zo zou het moeten gaan, op de ideale school van Deirdre Steekers. Foto: Hielco Kuipers
zou staan. Het scoutinggebouw in
Lisse, waar wij gebruik van mochten
maken, voldeed daar aan."
„Ik dacht echt dat de tijd er rijp voor
was. Veel ouders vertelden mij dat ze
de school als ideaal voor hun kinde
ren zien. Dus ging ik in oktober vorig
jaar van start. Twee dagen in de
week. Vijf leerlingen hadden we."
Dat waren vooral leerlingen die met
medeweten van de leerplichtambte
naar thuis bleven, kinderen die in
het reguliere onderwijs volkomen
vast waren gelopen. Vaak niet de
makkelijkste leerlingen. Bevoegde
leerkrachten, die het initiatief steun
den, werkten op vrijwillige basis
voor de Levensschool. „Maar de kin
deren kregen net zo goed les van
mensen zonder lesbevoegdheid.
Mensen die de kinderen iets te ver
tellen en te bieden hebben. Zo de
den we mee aan het Bewaarde Land,
een project van de Vereniging Na
tuurbeleving, waarin schoolklassen
kennismaken met de natuur. In het
Bewaarde Land merkte ik hoe geluk
kig kinderen van de natuur worden.
We namen ze mee naar de duinen,
waar ze op een sprookjesachtige ma
nier met de natuur omgingen. Na
een paar dagen waren ze vrienden
met de bomen. Een andere keer
nam een man de kinderen een dag
lang mee in zijn wereld van Japans
schilderen. De kinderen vonden het
fantastisch."
Een moeder wier dochter op de Le
vensschool zat, vertelt: „Het bezoek
aan de Leidse Hortus Botanicus
heeft diepe indruk gemaakt op mijn
dochter. De excursies van de Le
vensschool waren heel waardevol.
Ook de individuele begeleiding, ge
richt op het eigen niveau van het
kind, was heel belangrijk. Mij sprak
erg aan dat op deze school werd in
gegaan op het ontplooien van eigen
initiatief."
De meeste leerlingen op de Levens
school kozen ervoor om 's morgens
een taal- en rekenles te doen in het
stiltelokaal, 's Middags werd er meer
bewogen; verkleden en dansen in
het crealokaal of boogschieten bui
ten. Steekers zag de goede kanten
van haar school. Stille kinderen wer
den spraakzamer, drukke kinderen
juist rustiger. „Een meisje had nog
weinig gepraat in haar 8-jarig leven
en voelde zich voldoende op haar
gemak om te gaan vertellen. Dat is
een heerlijke ontwikkeling." Maar ze
zag ook waar het niet goed liep. „De
meeste leerlingen hadden gedrags-
of leerproblemen. Op alleen dat type
leerling kun je een school niet draai
en. Er moeten ook evenwichtige kin
deren tussen zitten. Een probleem
was bovendien dat ik te weinig leer
krachten had en dus te weinig basis
om nieuwe leerlingen aan te ne
men."
Steekers zag zich in april genood
zaakt te stoppen met de Levens
school. „Dat is jammer, ja. Maar ik
sluit niet uit dat ik de draad weer op
pak. Als er eenmaal genoeg belang
stellenden zijn die actief willen mee
werken, kan ik zo weer beginnen. Ik
heb een bedrijfsplan klaarliggen."
Afgeschrikt door de negatieve publi
citeit rondom de Iederwijsscholen is
Steekers niet. Met name het ontbre
ken van regels en sturing binnen de
Iederwijsscholen wordt door veel
mensen bekritiseerd. „Wij sturen
niet, dat klopt. Wij proberen kinde
ren enthousiast te maken, we nodi
gen ze uit om mee te doen. Alleen zo
lukt het je om kinderen zelfstandig
te leren denken en verantwoordelijk
heid voor hun eigen daden te laten
nemen. Kinderen motiveren elkaar
het meest om taken op zich te ne
men. Als je bijvoorbeeld nog niet
kunt lezen en je jongere klasgenootje
wel, is dat de grootste trigger om te
beginnen."
Kritiek die ze wel eens krijgt dat haar
school te zweverig is, wijst Steekers
resoluut van de hand. „Ik sta juist
met beide benen op de grond. Ik wil
kinderen een plek in de samenleving
laten vinden die bij ze past. Dat is
misschien idealistisch, maar niet
zweverig."
Steekers denkt nog na over hoe de
lessen op haar Levensschool eruit
moeten komen te zien. „Het liefst
doe ik dat in samenspraak met an
deren. Daarom zoek ik nu vooral in
spirerende leerkrachten, die kinde
ren weten te interesseren. Zo kan de
Levensschool organisch groeien tot
een school op basis van menselijke
waarden. Ik vind het de moeite
waard me daarvoor in te zetten."
home. wanadoo. nUlevensschool
levensschool@wanadoo. nl
Nienke Ledegang
TUSSEN PEN EN PAN
Mijn leven is niet saai. Vijf kinderen (Fré, Marc, Sam,
Fleur, Olivier) in de leeftijd van 12 tot 22 jaar en mijn
man (Theo) zorgen voor veel leven in de brouwerij. Vier
dagen in de week ga ik naar de redactie van deze krant.
Of ik trek op zoek naar nieuws en achtergrondverhalen
de regio in. Een ingewikkeld bestaan? In 'Tussen pen en
pan' bericht ik er wekelijks over.
„Op een schoolfoto moet
je altijd zo nonchalant
mqgelijk kijken. Vooral
geen studje lijken. Je
weet dat Saskia en Theo
die foto's allemaal op
hun slaapkamer hangen.
Dus doe je niet beter
voor dan je bent." Sam
probeert zijn broer de
laatste brugklasaanwij
zingen te geven. Fleur
komt naar beneden in
galatenue. Zij heeft dit
jaar een heel andere kijk
op de schoolfoto: zo
mooi mogelijk. Om kwart
over acht doe ik een
rondedansje als de laat
ste het pand op zijn
grondvesten laat trillen.
Deuren worden bij ons
niet liefdevol behandeld.
De scholen zijn begon
nen. Ik doe nog een
rondedansje. Na een lan
ge, lange periode is het
gewoon weer eens stil in
huis. Geen muziek, geen
stemmen, geen gestamp.
Gewoon stü. Ik geniet
voor het eerst van de
donkere lucht en de re
gen, pak mijn krant en ga
in pyjama ongegeneerd
zitten lezen.
Het is stil, heel fijn stil.
En ik heb geluk. De roos
termakers hebben een
voorzienige blik gehad.
Op mijn vrije woensdag
hebben de kinderen een
lang rooster. Geen van
drieën zie ik voor vier uur
terug. Wat een vooruit
zicht. Na de krant nog
even terug in bed. Heer
lijk. Olympische Spelen
op de achtergrond. Wat
ga ik doen? Ik kan wat
schoonmaken, achter
stallige literatuur door
nemen, vriendinnen bel
len, lekker koken, winke
len of gewoon blijven lui
eren. Ik heb intensieve
dagen achter de rug.
Mijn zusje uit Sydney is
na vier jaar weer over. Na
de zeer geslaagde tradi
tionele familiereünie bij
ons thuis, is zij nog een
paar dagen gebleven om
te controleren of mijn
columns op waarheid
berusten.
Haar carrière als ballet
danseres heeft zich over
de hele wereld afge
speeld. Terwijl ik in
Utrecht journalist pro
beerde te worden, stu
deerde zij in Parijs aan de
balletacademie. Toen ik
in Leiden de journalist
uithing, danste zij in
Bangkok. Vanaf ons acht
tiende levensjaar zijn we
eigenlijk al gescheiden.
Toch lijken we nog een
beetje op elkaar. Niet qua
uiterlijk. Zij is donker
met krulhaar en ik blond
met steil haar. Zij is ma
ger en ik vet. Nee, het
handelsmerk zit in onze
tanden. Ze krullen allebei
wat naar binnen. In Syd
ney heeft zij zich omge
schoold als psychologe.
Ze legt zich toe op jonge
mensen, die op weg zijn
naar het kunstenaar
schap. „Een pad dat
meestal niet over rozen
gaat", legt ze Olivier uit,
die haar al zijn gitaren
laat horen. Hij denkt nu
al dat zijn leven moeilijk
gaat worden. Twee dagen
in de structuur van een
lesrooster geeft hem een
bezorgde blik. Als mijn
zus hem uitnodigt om in
Australië een concert te
geven, maar zegt dat hij
eerst heel goed Engels
moet leren, ziet hij een
lichtpuntje.
Omdat mijn zusje ons
gezin 'live' wil meema
ken, moeten we op zol
der tussen stinkende was
verder praten. Zoals ge
woonlijk heeft iedereen
weer alles op elkaar ge
donderd. Ze schrikt.
„Hoe snel verwerk je dit?
„Nooit, natuurlijk." Na
een mislukte relatie is ze
weer single. Zij heeft een
wasmachine voor de fun.
We gaan de trap op en af.
Telefoon, lunch, hockey,
Theo ophalen, bood
schappen doen, de laat
ste schoolboeken bestel
len, afspraken met Mare
en Fré, dekbed verscho
nen voor nieuwe slapers,
droogtrommel gedwon
gen leeghalen, omdat er
geen handdoek meer in
de kast ligt. En ondertus
sen nemen we in een
moordend tempo vier
-verloren jaren door.
Omdat ik vind dat mijn
zus ook recht heeft op
ontspanning, fietsen we
in de middag de polder
in. Bij onze vaste stek -
de Kromme Does in
Hoogmade - een Hol
lands kopje koffie in de
zon aan het water. Het
wordt intiem. Hoe geluk
kig zijn we? We maken
wat realistische afwegin
gen, maar omzeilen een
rechtstreeks antwoord.
Onze ouders zijn in sep
tember 50 jaar getrouwd.
Hoe gelukkig zijn die? We
beschrijven hun leven
hardop en moeten af en
toe onbedaarlijk lachen,
omdat we ons zelf er zo
in herkennen. We lijken
op ze. „Nee, dat zal niet
waaï zijn", roepen we
gelijktijdig.
Op de terugweg worden
we door stortbuien over
vallen, maar het deert
ons niet. Mijn zus zou
hier in Nederland niet
meer aarden, denkt ze.
Mij trekt Australië niet
onmiddellijk. De onder
werpen vliegen doét de
lucht. Vijf kinderen en
een man bespreek je niet
zomaar. Onze ouders
willen gecremeerd wor
den en niet naar een zie
kenhuis of verzorgings
huis. Mijn vader wil tot
aan het laatste moment
van zijn leven door zijn
postzegelverzameling
worden omringd. „Wist
jij dat?" Ik val bijna van
mijn fiets. „Nee, met ons
praten ze daar niet over."
Zeiknat komen we thuis.
Theo heeft soep en ha
ring, we zijn even vol
maakt gelukkig.
Saskia Stoelinga
Reageren?
s.c.m.stoelinga@hdc.nl
